24 Kasım 1931 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Sahife 2 Beyanname Meclis reisi isi halka, tüccara sanayicilere hitap ediyor Her aile hesaplı yaşamağı kendisine şiar edinmelidir Dün B. Millet meclisi reisi Kâzım paşanın bir tasarruf be- yannamesi neşredeceğini yazmış- tık. Kâzım paşa beyannamesini neşretmiştir. (Bu beyannamede türk parasını korumanın bütün vatandaşlara borç olduğu, parası düşen milletlerin feci akıbetlere uğradıkları,. bizim aldığımız ted- birleri bütün devletlerin aldıkları, “iktısadiyatı koruma,, kararname- sinin paramızın sukutuna mani olacağı zikrediliyor ve: Hükümetimiz kendisine düşen vazifeyi yapmıştır. Şimdi, sıra varandaşların. Bu iktisat sefer- berliğinde her vatandaş üstüne düşen vazifeyi bilmelidir. | Cemi- yetimizin iki senedenberi her vasıtadan istifade ederek halk arasında yaymak istediği şiarlar, bugün hepimize bir vatan borcu oldu. “Her Türk, Türkiye malı kullanmalı, şiarı, artık her türkün âmentüsü olmalıdır. Sanayici vatandaşlar ; Türkiye malı, devletin himayesine ve hal- kın rağbetine hak kazanmalıdır. Bunu temin etmek sizin borcu- nuzdur. Türkiye malı sağlam ve ucuz olmalıdır. Bunun aksi devletlerin himayesine ve halıkın rağbetine karşı küfran olur. Tacir vatandaşlar; ihtikâr hiya- nettir. Fazla kazanç hırsile fiatleri yükseltmek en çirkin bir bozgun- culuk olur. Vatandaşlar; gerek devlet, ge- rekse aile bütçesinde tasarruf ta devrin en ön şiarlarından biridir. Her türk ailesi hesaplı (yaşamayı az bile olsa fakat muntazam bir tarzda para biriktirmeyi ve bu biriktirilen paraları milli banka- larımıza yatırıp bir tasarruf he- sabı açtırmayı ve bu suretle faizinden istifade etmeği kendisi- ne ve milletine karşı bir vazife bilmelidir. Milli kurtuluş cidalinde millete ilk hedefiniz Ak deniz diye hitap eden büyük ses bu gün de ilk bedefiniz müstakil millet iktisadiyatı diye yeni bir gaye gösteriyor. Bu sesin arka- sından gitmek borcumuzdur. Bu sesin arkasından gideceğiz denil- mektedir.,, Ihtikârla mücadele Ticaret odasında mühim bir içtima yapıldı Ticaret odası meclisi, dün şeh- rimizde bulunan iktisat vekâleti müsteşarı Hüsnü beyin iştirakile fevkalâde bir ictima yapmıştır. Hararetli cereyan eden bu içti- madan sonra halka hitaben bir teblih neşredilmesine karar ver- miştir. Bu tebliğe göre hükümetin son ittihaz ettiği tahdit kararı ve buna müteallik ithalât tahdit liste- sile ileride çıkacak listelerin mem- leketin ihtiyacına tekabül ettiğini ve hiç bir suretle eşya fiatlerinin yükselmesine bir sebep olmadığını ilân ediyor. Bu vaziyetten kendi hususi menfaatlerini temin etmek için istifade etmek isteyenler hakkında Oda, haiz olduğu salâhiyetini is- timal edeceğini bildiriyor. Oda, bu kararını ticaret ve sa- nayi erbabına ayrı ayrı tebliğ et- mek üzere bu teşekküllerle bu- günden itibaren temasa başlıya- caktır. Muhiddin bey Bir refikimizin Ankaradan aldığı telefon haberine göre Istanbul valisi ve belediye reisi Muhiddin bey münhal bulunan Muş mebus- luğuna namzet gösterilecekmiş. Yeniden düştü Ingiliz | lirasının sukutu devam ediyor Paris 23 (A.A. ) — Bu sabah saat 10,50 de Ingiliz lirası 94,50 frank ve dolar 25,58 frank idi. Saat 10 da açılışta Ingiliz lirası 95 frank idi. Londra, 23 (A. A. ) — Ingiliz dövizinin zafı bufsabah artmış ve bu suretle yeni vergilerden mal- ları müteessir olan devletlerin mukabeleibilmisilde bulunmaların- dan korkan Çite'nin bebdinliğine tercüman olmuştur. Ingiliz sanayii, muvakkat bir gayretten sonra ve dominyonlarla takip edilmekte olan itilâflar si- yaseti henüz bir tasavvur hâlinde iken, mahreçlerinin kapanmasına şahit olmasından korkulmaktadır. Maliyeciler, Almanyanın tedi- yat talepleri ile fazla miktarda ibracat yapmak suretile lâzım gelen para elde etmek çatelerinin ziyaı arasındaki tenakusu ehem- miyetle kaydetmektedirler. Nihayet, Amerikanın hattı ha- reki gayri muayyendir. Para nerede saklanıyor? Viyana 23(A.A.) — Gazeteler, Avusturya sermayelerinin Pirol ile İsviçre arasında ufak bir memleket olan Liechtensten'a muhaceret etmekte olduğunu yazmaktadır. Gazeteler, bu muhacerete mani olmak için hükümetin müdahelede bulunmasını istemektedir. Ihracat işi Ihracat ofisinin bir tebliği Istanbul, 23 (A.A) — Ihracat ofisinden tabliğ edilmiştir: Son buhran dolayısile bazı memleketlerin O kambiyo ( ihracı veya ithalâtın takyidi yolunda bazı mukarrerat ittihaz ettikle- rinden bahisle ihracatçılarımızın muteyakkız bulunmalarını ve mu- amelede bulunacakları memleket- lerin bu kabil mukarreratı hak- kında ofisten malümat aldıktan sonra muameleye girişmelerini tavsiye etmiştik. Bazı ihracatçılarımızın bu mu- karreratı bilmemelerinden dolayı ihracat teşebbüslerinde tereddüt gösterdikleri anlaşılıyor. Ihracat Ofisi diğer memleketlerin gerek kambiyo ve gerek ithalâtı takviye yolunda ittihaz ettikleri her türlü mukarreratın en son şekli hakkın- da malümat verebilecek vaziyette olduğu gibi her memleketin Türk mallarına derecei ihtiyacı ve ora- lara Türk mallarının ithalı şeraiti hakkında da ( ihracatçılarımızın muhtaç oldukları her türlü malü- matı vermeğe amadedir. Memleketin bu gün her zaman- dan ziyade ihracat yapmasına ihtiyacı olduğundan alâkadarların bu husustaki faaliyetlerine germi vermeleri ve ihracata taallük eden her ne husus hakkında olursa olsun şifahen ve ya mek- tupla Istanbulda dördüncü vakıf hanında ihracat ofisine müracaat etmeleri tavsiye olunur. Tehlikede bulunan bir gemi Oran, 23 (A.A.) — Yunan ban- dıralı Michali Amberico vapuru Oran'ın 20 mil garbinde Plame adası civarından geçerken tahtel- bahir bir kayaya çarpmış ve bat- mıştir. Alman Afrika vapuru ile Ingiliz City Of Oakland vapuru mağruk sefinenin imdadına git- mişlerdir. | | Akşam Ceza kanunu Kanun yeni ihtiyaçlara göre tadil edilecek Ankara 24 ( (Hususi) — Ceza kanunu yeni ihtiyaclara göre ta- dil edilecektir. Tadilâtın ne şe- kilde olacağı müzakere edilmek- tedir. Diğer taraftan adliye, hapis cezalarında değişiklikler yapmağı düşünmektedir. Bütün devlet ka- nunlarındaki bazı memnu füler için mütenazır cezalar konulması düşünülmektedir. Gizli emlâk Muhbirlere fazla miktarda ikramiye verilecek Ankara, 24 — Maliye vekâleti mektum emlâk hakkındaki lâyi- hasını bitirmiştir. Bu lâyihaya nazaran gizli emlâk ihbar eden- lere mühim ikramiyeler verile- cektir. 5000 liraya kadar mal ihbar edenle yüzde 30, bundan fazla- sına ilk 5000 için yüzde yirmi, daha fazlası için de yüzde 10 ikramiye verilecektir... Bugünkü | cü hava Kar yağması ağması ihtimali azaldı Yeşilköy rasat istasyonundan verilen malümata göre bugünde hava kapalı geçecektir. Rüzgâr şimal istikametinden ve mutedil surette esecektir. Dün en fazla sıcaklık 4 dere- | ce, dün gece en az 3 ve bu sabah ta 4 derece idi. Dün akşam kar yağması beklenirken bu sabah havanın vaziyeti değişmiştir. Bugün kar yağması beklenmiyor. Odun fiatleri Bir kaç gündenberi hüküm süren soğuklar yüzünden odunun çekisi 350 kuruştan 480-500 ku- ruşa çıkarıldığını yazmıştın. Bu hâl belediye iktisat müdür- lüğünun nazarı dikkatini cel- petmiş, müdürlük tetkikata başla- mıştır. Bu tetkikat neticesinde ibtikâr yapıldığı anlaşılırse şiddetli tedbirler alınacaktır. Icap ederse odun ve kömüre nark ta konu- lacaktır. Meçhul müşteri Parayı vermeden üstünü aldı ve kayboldu Bakırköyünde kömürcü Hüseyin efendinin dükkânına bir adam giderek 625 kuruşa bir çuval kömür almıştır. Meçhul müşteri kömürü hamala yükletmiş ve Hüseyin efendiye, — Ben şimdi hamalla sana bütün bir on lira göndereceğim, sen şimdi paranın üzerini bana ver. deyip kömürcüden 375 küruş alarak hamalla beraber dükkân- dan çıkmıştır. Bir müddet yürüdükten sonra meçhul müşteri hamalin önünden kaçıp kaybolmuştur. Bu vaziyet karşısında hamal dükkâna döne- rek hadiseyi anlatmıştır. Hüseyin efendi derhal polise müracaat etmiş, tahkikata baş- lanmıştır. 27 Otomobil kazaları Fındıklıda Remzi isminde birisi dün tramvay caddesinden geçer- ken bir otomobilin altında kala- rak başından tehlikeli surette yaralanmıştır. Mecruh hastahaneye götürülmüştür. Katina isminde bir kız dün Karaköyden geçerken otomobilin altında kalmış, muhtelif yerlerin- den yaralanmıştır. | Bu Sahahki TF Igraf lar Japonya - Çin Cemiyeti Akvam hâlâ müzakere ile meşgul Paris 23 (Hususi) — Cemiyeti Akvam meclisi bugün toplanarak Çin-Japon meselesile meşgul ol- muştur. Bu içtimada iki tarafa yapılacak tebligat hakkında görü- şülmüştür. Tebligatın metni henüz kararlaştırılmış olmamakla bera- ber esaslar malümdur. Tebliğ lâstikli bir şekilde olacaktır. Mançuri meselesi için bir tetkik komisyonu gönderilecektir. Çin hükümeti, komisyon gider gitmez Japonların tahliyeye başlamasını istiyor. Japonya ise buna yanaş- mıyor. Japon hükümeti Mançuri- deki Japonların vaziyeti emin olmadıkça tahliyeye yanaşamaya- cağını beyan ediyor. Fransa'nın parası nereye gidiyor ? Paris 23 (A.A.) — Salâhiyettar mahafil, meclisin maliye encüme- nindeki beyanattan sonra, bazı bankalar tarafından verilmiş olan avansların miktarını gösteren ilâ- nına itiraz etmektedir. Bu ilân halkı endişeye sevketmektedir. Halbuki hükümetin bütün gay- reti bu kabil endişelerin izalesine münhasır olmak lâzımdır. Harici siyasete ait müzakereler yapılır- ken M. Laval, ecnebi hükümetlere yapılan ikrazata dair izahat vere- cektir. Adli ıslahat Temyiz dairelerinin azaltılması muhtemel Ankara 23 (Hususi) — Adliye- de yeni ıslahat fikirleri etrafmda faaliyet başlamıştır. Temyiz şim- dilik Eskişehirde kalacaktır. Sonra temyiz dairelerinin azaltılacağı memuldür. Temyizin Ankaraya nakli için 932 senesi bütçesine (tahsisat konulacaktır. Temyiz için Adliye sarayının şimdi vekâlet daireleri tarafından işgal edilen kısmının tahsis olunacağı söylenilmektedir. Temyiz teşkilâtının küçültül- mesine dair adliye vekâletince yeni bir teşkilât hazırlanmaktadır. Bu lâyihaya nazaran adliye mü- fettişlerinin de adedi azazalacak- tır. Bu tahsisatle evelce de bil- dirildiği gibi istinaf mahkemeleri teşkil olunacaktır. İstinaf müddei- umumileri adliye müfettişlerinin vazifesini görecekler ve teftiş işlerile meşgul olacaklardır. Iki lâyiha meclisin ilk içtimaın- da müzakere edilecektir. Yeni ceza, hukuk, icra ve iflâs kanun lâyihaları da teşkilât | lâyihasile birlikte (omüzakere edilecektir. Diğer tarafan asliye mahkemele- rinin bir ikisinin yerine münferit hakimlikler ikamesi de düşünül mektekir. Adliye vekâletindeki memurini intihap encümeni işini bitirmiştir. Encümen 150 memurun tayinini tespit etmiştir. Ençümen kararı âli tastike arzolunmuştur. Tayinler meyanında adliye neş- riyat müdürü Faiz bey de İstanbul ticaret mahkemesi âzalığına tayin edilmiştir. 1400 defter sigara kâğıdı çalınmış Manisa, 22 (Hususi) — Kaçak- çılardan yakalanıp Kula tütün idaresinde muhafaza edilen 1400 defter sigara kâğıdı çalınmıştır. Memura işten el çektirilmiştir. 24 Teşrinisani 1931 Son tedbirler Hariciye vekili Tevfik Rüştü beyin beyanatı Hariciye vekili Tevfik Rüştü bey ( Jurnal Doryan) gazetesinin Ankara muhabirine hökümetin son tedbirleri hakkında beya- natta bulunmuştur. Tevfik Rüştü bey demirtir ki: — Harbi umumiden sonra cihan piyasası değişti. Iktisadi buhran bütün dünyada türlü türlü tesirler yaptı. Evelce hariçiye nezaretleri harbiye nezaretinden ilham alırdı, şimdi maliye işleri hariciye nazir- lerine Oilham veriyor. Herkes ecnebi emtiasının piyasayı kap- lamasından korkuyor. Bu tahdidatı yapmağa bizi bir lüzumu mübrem icbar etmiştir. Yoksa tedbir hiç bir devletin aleyhine tevcih edilmiş değildir. Bütün devletler ile gayet dostane münasebatta bulunuyoruz. Boyko- taj ve iktisadi tahdit gibi fikir- lerden uzaktayız. Bizim istediği- miz bize mal verenlerin bunlara muadil Okıymette omahsulâtımızı alması şartile beynelmilel ticari mübadeleye vüsat vermektir. Biliyorum ki bu şiddetli tâviz usülü ameliyatta müşkülât ika edecek ve infialler tevlit eyliye- cektir. Fakat bu mukadderatın bir cilvesidir. Son günlerde endi- şeyi bais bir vüs'at kesbeden iktisadi buhrandan neş'et etmiştir. Zenginlikleri ve iktisadi kudretleri ile meşhur diğer hükümetler bile ayni çarelere baş vurmuşlardır. Tayin ettiğimiz kontenjantiman plânı ancak altı hafta için caridir. Bunun için bu plân tecrübenin lüzum gösterdiği şekilde seri tadi- lât yepmağa ve bizimle ticari münasebatta bulunan devletlerin mütalâalarını nazarı itibara al- mağa müsait bulunuyor. Bu gibi telkinatı büyük bir istical ile nazarı itibara alacağız.,, Çirkin bir manzara (Baş tarafı birinci sahifede) Lağım inşaatı nihayet geçende bitti; üzerini toprakla örttüler. Lâğım mecrasının geçtiği yerde lüzücü, berbat bir çamur yürü- meğe imkân bırakmayor. Halâda bu lağımın Nişantaşı tarafındaki kısmı kapanamamıştır. Şehir meclisi daimi encümeni Cabi caddesile beraber Nişanta- şındaki “ Güzel bahçe ,, sokağını bir müteaahhide ihale edeli aylar geçti. Müteahhit, mukavale mu- cibince, ihale binin itibaren on gün içinde inşaata başlamak mecburiyetindedir. Bu müddet, bir tecavüz etmiştir. Anlamıyoruz belediye müteah- hide neden teahhudünü yaptır- mıyor? Bu, cadde bilhassa son yağ- murlardan sonra Mazuri bataklı- gına andırıyor. Gün geçmiyor ki bir iki OOtomobil Oobu çamur deryasın saplanıp, kalmasın. Lağım inşaatı yüzünden caddenin bazı yerleri çükmüş, tablkelibir vaziyet almıştır. Bundan başka Cabi çaddesine müvazi (Ahmet bey, şimdiki ismile (Şairn Nigâr), ( Afitap) sokakları perişan, berbat bir hal- dedir. Ahmet bey sokağında oturanlardan bir çok kimseler, sırf sokağın bozuk halinden dolayı başka yerlere taşınmağa, evlerini değiştirmeğe mecbur kalıyorlar. Belediye, bu çirkin vaziyetlere daha ne zamana kadar seyirci kalacaktır? Belediye, bir an evel harekete geçip inşası takarrür etmiş, tah- sisatı bütçeden ayrılmış, ihalesi yapılmış bu inşaatı başarmalıdır. Ümit ederiz ki belediyemizin ala- çağı müessir tedbir ile bir daha bu bahis etrafında şikâyetci mev- kie düşmeyiz. kaç mislini