16 Ekim 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 22

DÜNYADA OLUP BİTENLER gün biraz daha uzaklaştığı Pekinden daha çabuk davranıp komünist blokun en ileri ve kuwvetli devleti olduğunu bütün dünyaya bir kere daha ilân et- mek istiyordu. Doğrusu ya, Sovyetlerin bu gösterisinden sonra Pekinin atom denemelerine komünist blok içinde ve dışında pek pabuç bırakan olmayacak- tır. Tarafsız Blok Eğlenceli bir toplantı H içbir askeri savunma düzeniyle il- gisi bulunmayan ve kendilerine "tarafsız" adını veren 47 devletin en yüksek kademeli yöneticileri, o geride bıraktığımız haftanın başında, Kahire- de toplandıkları zaman, hiç kimse Irkıvım bir siyah konsolunun bu top- lantının yıldızı olacağını aklından bi- le geçirmiyordu. Kolayca anlaşılacağı gibi o geçen hafta Kahirede bir sürü eğlenceli ola- ya yol açan irikiyım kongolu Başba- kan Combeden başkası değildi Bir za- zamanlar Katanganın başında Lumum- baya karşı dikilen Çombe, pek de hak- sız olmayarak, birçok Afrika devlet li- deri tarafından Lumumbanın katili olarak görülüyordu, üstelik, son ay- lar içinde Konsonun kuzeyinde oken- disine karsı başlayan isyan O hareketi- ni bastırmak için Güney Afrika Bir- liğiyle Rodezyadan Oobeyaz savaşçılar kiralayacak kadar ileri eritmiş, ülkesi- nin kamlarını sessiz sedasız amerikan yardımına açmıştı Bu kadar suç bir araya geliçe Combenin. Kahire top- lantısında "İstenilmeyen Adam" ilân edilmesine hiç de şaşmamak gerekirdi. Fakat bütün işlerini büyük bir piş kinlikle (oyürüten Çombe Oo Kahirede toplananların kendi hakkında düşün- düklerine hiç aldırmadan, o "hepsine günlerini göstermek" amacıyla geçen hafta içinde bir sabah Kongodan u- çakla ayrıldı. Tabii, yola çıkmadan ön- ce, kendisine gerekli kolaylığı ogöster- meyen Mısır maslahatgüzarını bir gü- zel haşlamayı da unutmadı. o Fakat Çombenin Kahireye inmesi Kongodan ayrılması kadar kolay olmadı Çombe- nin Konandan yola çıktığı harberi Ka- hireye ulaşınca. Tarafsızlar toplantısın da bir huzursuzluk başladı ve yapılan görüşmeler sonunda. Kongo Başbaka- nının toplantıya alınmaması bir defa daha kararlaştırıldı. Bunun Başkan Nasır Kahire hava emir vererek alanı Combeyi getiren özel uçağın inişine kanadı ve Combe de. ister istemez itinaya kadar uzan- mak zorunda kaldı. 22 Nazik bir karşılama İ natçı Çombe. Atinaya iner inmez, kendine Kahireye giden bir baş- ka uçakta yer ayırttı ve ertesi sabah yeniden yola çıktı. Bu defaki uçak özel olmadığı ve Çombeyle birlikte Kahire- ye inecek başka yolcu da taşıdığı için, alanı onun inişine de kapamak müm- kün olamadı ve Kongo Başbakanı, ya- nında bir sürü yardımcısı, nihayet Mı- sır başkentine indi. İndi ama, inmesiy le birlikte etrafı sarıldı, koca Kongo kafilesi arabalara bindirilerek Taraf- sızların toplandığı Kahire Üniversi- tesinin hemen yakınlarındaki Al Oyu- ba konağına götürüldü hapsedildi. Bir bağımsız devlet başbakanının yabancı bir ülkede böylece hapsedilme- si, bütün dünyada çeşitli (yorumlara yol açtı Durumun tuhaflığını anlayan tarafsız ülkeler temsilcileri de. buna bir çare bulmak içir Kongo devlet başkanı Kasavubuya bir mektup yol- layarak Kongonun toplantıda her za- man yeri bulunduğunu, ancak bu yeri Çombenin değil Kongo halkını her bakımdan temsil eden birinin doldu- rabileceğini (o bildirdiler ve Kahireye başka bir temsilci göndermesini iste- diler. Fakat Kasavubu, verdiği cevap- la, toplantıdakilerin başına sanki bir (AKİS — 1260) kazan kaynar su döktü: Çombe, Kon- gonun tam yetkili temsilcisiydi ve Kon go Başbakanına görevine ve kişiliğine yakışır muamele yapılmazsa. Kongo- daki tarafsız ülkeler temsilcilikleri ay nı şekilde karşılık göreceklerdi. e Bu- nun üzerine .Kahirede (o toplananlar, Combe ve yanındakileri Cuma sabahı serbast bırakmaktan başka çare göre- mediler Çombe de serbest bırakıldık- tın sonra hafta sonunu geçirmek için Parise uçtu ve orada Başkan Nasıra çatmak için eline geçen hiçbir fırsatı kaçırmadı Her nabza ayrı şerbet (Çombenin Kahireden ayrılmasından sonra doğrudürüst çalışmaya baş- layan Tarafsızlar Konferansında baş- lıca konuyu, tarafsız ülkelerin bloklar karşısındaki tutumunun ne olması ge- rektiği teşkil etti. Batılı obaşkentlere ve Moskovaya eğilimli liderler "barış içinde birlikte yaşama" ilkesinin Oüs- tünlüğünü savunurken. Pekin eğilimli temsilciler de Batılı sömürgeci odev- letlere karsı sert bir tutum takınılma- sı gerektiği görüsünü ileri sürdüler. Barış içinde birlikte yaşama ilkesini savunanların başında Yugoslav oDev- let Başkanı Tito ile Mısır Devlet, Baş- kanı Nasır ve Hindistan Oo Başbakanı Sastri vardı. Sastri de bildiriye, yakında yapılacağı bildirilen Çin atom denemesine karsı bir kayıt kovdurtmak istedi, fakat ço- gunluğu kazanamayınca genel ve tam silâhsızlanma için konulan kayıtla ye tinmek zorunda kaldı Batılı sömürgeci devletlere o karşı sert bir tutum takmılmasını isteyen liderlerin basında ise. Malezya anlaş- mazlığı yüzünden İngiltere ve Ameri- ka Birleşik Devletlerine kırgın olan ve Sovyetler Birliğinden istediği kadar yakınlık görmediği için de hergün bi- raz daha Pekine yakınlaşan Endonez- ya Devlet Başkanı Sukarno vardı Bildiride bütün tarafsız ülkeler li- bih boykot (uygulanması o kararlaştırıldı. AKİS, 16 EKİM 1964