16 Ekim 1964 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 10

YURTTA OLUP BİTENLER, letin tiacret odaları İstanbul toplantı- sından sonra daha yakın bir müna- sebet kurmuşlardır ve daha yoğun ti- caret imkanlar iş adamları tarafın- dan da araştırılmakadır. İlk çalışmalar İstanbulda yapılan toplantıda ilk pro- jeleri hazırlamak üzere görevlendi- rilen 9 çalışma grupu -Sivil havacılık. Deniz nakliyatı, Kara ve deniz yolları, PTT, Bankacılık ve sigorta, o Petrol, Ticaret, Turizm, Kültürel işbirliği grupları -, 29 Ağustostan itibaren Tah randa çalışmalarına başladı. Bir haf- ta kadar devam eden bu toplantılar- da Türkiye, her çalışma grupunun kapsadığı alana tekabül eden Bakan- lık temsilcileri tarafından temsil e- dilmekteydi. o Bu temsilcilerin koor- dinatörü ise Dışişleri Bakanlığı 1. Da- ire Genel Müdürü Özdemir Benlerdi. Bir hafta kadar devam eden çalışma- larda özellikte Turizm ve Karayolla- rı ve PTT konularındaki görüşmeler son derece başarılı oldu. Gruplar ha- zırladıkları raporları 8 Eylülde gene Tahranda toplanan Plânlama Komi- tesine sundular. Tokyo seyahati sebe- biyle bu toplantıya katılamıyan Dev- let Plânlama Oo Teşkilâtı (o Müsteşarı Memduh Aytürün yerine - Plânlama komitesi, Plânlama Teşkilât'arı bas- kanları seviyesindeydi - Türkiyeyi Devlet Plânlama Teşkilâtı İktisadi Plânlama Dairesi Başkanı (Profesör Besim Üstünel temsil etti. İki gün devam eden komite çalış- maları sırasında her çalışma grupu- nun hazırlandığı faaliyet raporu, iş- birliği projeleri tek tek incelendi ve yan bir rapor hazırlandı. Her çalışma grupu için birer bölüm ayrılmış bu- lunan rabor daha çok ilk neticelerin bir panoraması niteliğindendir ve iş- birliği çalışmalarının devamı temen- ni olunmaktadır. Sonuçlar G erek çalışma gruplarının gerekse Plânların A eki haporlanma göre birçok O alanlarda hukı sızlılarla karşılaşılmış Çe tadır. Bu alanlardaki hazırlıklar şim- dilik henüz fizibilite çalışmalrı şek- lindedir. Mesela nakliya- tı bunlardan biridir. Türkiye elin- de bulunan özel teş gemile- re naylun birime sıkıtısı çekmekte- gerekse Pa- devletin istira- şirketi ku- Tabii naylun sıkıntısı rakipler çıkart- Denizaltıları dir. Oysa gerek İranın kistanın temayülü üç kiyle yeni bir denizyolları şeklinde (o belirmektedir. eldeki gemiler içendeyken bunlara 10 mak Türkiye açısından pek rantebi olmıyacaktır. Ancak, Dışişleri bu ko- nuda kesin bir cevap Oo vermemiştir. Şimdi bu alanda üçlü bir anlaşma yapmak üzere yeni formüller aran- maktadır Karayolları konusunda ise han ça- lışma grupunda ve hem de Plânlama Komitesindeki lışmalaır sırasında hemen hemen hiçbir güçlükle karşı- laşılmamıştır. Esasen konu, üç dev- let arasında çok daha önceden ele a- lınmış ve uygulamasına da geçilmiş- tir. Demiryolları da tıpkı Karayolları gibi neresinden bakılırsa bakılsın bir mesele arzetmemektedir Plânlama Müsteşarı Yolculuk İşbirliğine dahil devletler tarafın dan hemen kabul edilen bir başka anlaşma da PTT ile ilgilidir. | Önce Çalışma grupunda kabul edilen, sonra da Plânlama Komitesince onaylanan bu anlaşmaya göre İran, Paki Türkiyenin birbirleriyle olan ulaştır- ma hizmetlerinin PTT kesiminde be- lirli bir oranda ücret indirimi yapı- lacaktır Anlaşmanın önümüzdeki gün lerde Tahranda toplanacak Bakanlar Koseyinde de kabul edileceğine mu- hakkak nazarı ile bakılmaktadır. Ha- vaycıları ile ilgili hazırlıklar ise henüz fizibilite çalışmaları safhasındadır ve bazı teknik güçlükler sebebiyle ya- kın bir gelecekte anlaşmaya varılabi leceğine ihtimal verilmemektedir. Ticaret, başarılı müzakere alanla- rından birini teşkil etmektedir. Bun- dan yirmi gün kadar önce İranla ser- best döviz esasına istinad eden bir anlaşma imzalanmıştır. Hemen hemen aynı şartlarla Pakistanla da yeni bir ticari anlaşmanın yapılması için ge- rekli hazırlıklar tamamlanmak üze- redir. Bu arada, özellikle (Pakistan gümrük serbestisine dayanan bir an- laşma üzerinde durmaktadır. Ancak gerek Türkiye ve gerekse Pakistanın Gatt üyesi olmaları sebebiyle (o böyle Memduh Aytür var bir anlaşmanın nasıl formüle edilece- ği bilinmemektedir. Üstelik Türkiye- nin hemen hemen aynı şartlarla bir başka anlaşması, Ortak Pazar üyeli- ği söz konusudur. Şimdilik Pakistan - la yapılacak o ticaret anlaşmalarının ağırlık merkezini uzun vadeli ma Leyleği havada görmüş psisleri Bakanı Feridun Cemal Er- kin, henüz İspanya yolculuğunun yorgunluğunu (Oüzerinden atmadan, Perşembe ve Cumartesi günleri Tah- randa yapılacak olan üçlü işbirliği ü- yesi devletler (o Bakanlar (Konseyine AKİS, 16 EKİM 1964