27 Haziran 1936 Tarihli Ağaç Dergisi Sayfa 10

HOELDERLİN VE sEMPEDOCLEs ÜN ÖLÜMÜ sbs onda szulğeciils bir şekil almıştı. Tabaali kendi benliğinin şeyin alaki şeklini almış öddağu gribi... © âlemşümul ve meçhuklü. «Ob jöle ise cüzü ve malimıdu. İşte bulunduğu inu İlin orlasanda Erpodocbe bu sihirbaz şekilde görünmüşlü. Talsat bütün miğınelerile bü adr min ruhumda ve dilinde tezahür ve tecelli edi Yordu. Onun bütün güzelliği, ulühiyeti, kalbe kor ku döken sırrı buradadır. #amanın esrar dolu gecesinde âvare dölaşanlar bep ona doğru koş talar; onda kendi benliklerini buldular, onda Galilarinin mevcudiyelini gördüler, onda kendi- İerine mukadder clan ökibelin tecellisini drler ve ona taplılar... Ayrijen'de en şiddetli muhaleletlerin ora onla lamamile müslakil yaşıyordu. İlununla beraler kendini onlarılan uzaklaştıran derin iy” BE nlaklara rağmen İsrici wakayie biyine kalmıyordu. 1— Mütenellir bir adam gibi. 4 Bir filosol ve bir şair gibi. 3— Bahpesile meşgul olan bir münzevi gibi.. Bununla beraber millelile Tape tabialir unsurlarile olduğu gibi gayet hararetli münase: beli vardı. Yaşayann nizam vermek onu bülün benliğile İncisi esi sainimi taralimlan kavramak içim çabalaması İizammlir. Kendi zekisimn İhökim olması için isani denilen unsuru en yizli maksallarına varmcaya kadar tanımak lüzumdır. Bunun çin Empelocle'in bizzni kendi ira" desi, şuuru, zeki insana İs ilmin ve kuvve bina banda İaedudunu aşmak suretile benliklerinden sıyrılan alaki bir şekle lakallüp edeceklerdi. En whayel muasırları smpdhles ile smevzusun bu yer adeğişlirişini vazılı bir suretle görerek müemmen olmaları Bizmadı. Onların keadilerini bu adama bağlayan rabilayı bilmeleri icâp ederdi. Ve bu iki nt ucun birleşişi onlarca İnanılmaz telâkki edik diği bir moklada usul bulmalıydı. Onların ma- garımla tabiat sanatın ebediyen ulaşamıyacağı lir küvvelti ve Empedocle bu kuvveli yüzleri ö#müne yelirecek ve ikisinin uzlaşlığını onlara güslerecekli, Emgedöcle, aym zamanda « İbem muhabbei, hem de nelreller onları bir delil göslerdi ve mauasırları bamun busulüne inandılar. Fakal sonra o hayal birden silindi ve kendisi inzivaya çekildi, Muasırları da aya maddeden; yibi ona karşı sağudular. Düşmanı onların bu ruhi holetinden istilade ederek Empilocle'ü sürgün etil. Bu düşman, zamanın meselelerini menli bir şekilde halieden Empedorle'den İs biir başka hir İarz aramaklardlır. İki sd kutlu bir deşlirmeye uğraşacak yere önlarini yalnız hir noktada anlaşmalarını tesbil ve ona icbar sure tile İser iki kutbum kemli yerimle kalmasını derin elineği düşünüyordu. Hoelderlin bu uzun felseli mülühazaları bu: rada rihayel vererek bu karışık munnmanın sırlarını keşİcimeklen wazreçiyor ve bir anla (Elina üslündle Empdocle) ismirslekı kılaka eeax leşkil edem projeye geçiyor. Felseli eserden bir anda edeli piyese sıçrıyor. Bü bahal bie İirizmin me muhteviyalımi me de mahiyelini aw İslıyor. Makal Hurhklerlin İhrizmniii çerçivesimlen sıyrılarak mücerret düşünceye, şuurun diyer bir züwiyekime ğınıyar. Felsefi düşünceler, sal şürle aralarımlaki zeddiyet yüzünden onu ken dilerine çekiyor. İşte böylece bu edebi eser İevkallabianın derinliklerine dalryor Bu beled dğl İsirinci kısmın ikinci perdesindeki Esini dcle'dn en son: akp Jupiter, İhalaskârl.. m İsitabile başlıyan inonoluğrun alına koyduğu İelseli haşiyeden daha iyi anlaşılır. Fakat fikirlerde ve telâkkilerde yörülen bu çoşkunluk dala uzun müddet Hoal)- derlin'i izaç edecek va onu zekianın içerisinde kaybalıluğu Ağri kadar sürükliyeceklir. Bu cüşü huruş omla şeylani bir kedreile mezcolunmuşlur. ) zekösmm yayeile geniş muhleviyalım serbesi birakmak sürclils kendi kemlisini anlamak ve komlisinin âsıl madile ile ayniyelini görerek ve ilam uluklarını daha İazla yenişlelerek bülüm kakieleri, bülün ilmi kirip geçmek arzusundadır. (Yürüyen Andrâ DABELON — Salih Zeki AKTAY