24 Ocak 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 5

Yazan : Berasker devleti "ile mevcut hakiki sebebi Rum Ve papazların mez- sale Rusya devleti YE deye hülde bağlamak iste- Naş çi #liye haklı olarak bayi tr. Saltanatı 1 kadimeyi boz . bir vakit kimsenin ka. 4 Bundan dolayı nl Ye bütün cihana temi - » Fakat devletin te - ti bunca milyon nü- e mezhebiyesi tun, vir devlet munhe. r > Yermesi istiklâl ile ana k bir şey olma - o ek ve dosta. ii N Üzerinde Bale Rusya bu e aşi, Bay, © rar etmiş ve ki vak dan memle - ' k at surette zapt di Üzere ne geçmiştir. Bu. dan bi hâd hedelere muga - b ise devleti aliyöce Vi bildi cağı büyük dev. V Ünen Br. Eflik ve İş, Yeti hı, eker gönderen İK Övet hareketten asıl Rayı aliye ile harbet- 98 kağ yerine ç de Fehim bu memleket - : ölârak tutmak , dey yor. İngiltere ia etleri Rusyanm w t Hitanyt, Delesine maruz N #niyeye karşı İİ eserini göster ya un en 2 a mect Rusya as - cağı an - l için leketimi. & gere Borek Tuna fl Müseygı,radolu hu » eğ bir vaziyet. Yalana ittifak i- Ki mn Abdülmecit devrinde Saray entrikaları — A VE Yahuğiler | dan Asım Us — Faydalı bilgiler: Faydalı bilgiler : yi fuydalı bulduk: İrlanda Avrupanın şimali gar- bisinde Büyük Britanya adası ya- amda 84.000) kilometre murah. baı büyüklüğünde bir adadır. Son on asır zarfmda İrlanda. am hayatı komşuları Anglo . Sakson'ların hayatile srkı bir su. rette bağlı kalmış, ancak Son Za- manlarda kısmen çözülmeğe baş. lamıştır. İrlandanın ilk ahalisi, Avru - panm cenubundan gelen ve Bü. yük Britanya adası yoluyla ice landaya geçerek bu güzel ve mün bit adaya yayılan kavimlerdir. Rıza Puşa Bu kavimler Kelt diliyle konu - gurlardı. ğından giğdetle tedip olunacağı! İrlanda halkının dörtte üçü ka- ilâve olunuyordu. toliktir, İrlandanın katolik hal. kı bugün cenubi İrlandada #er - best İrlanda cumhuriyetini teşkil etmektedir. Protestan olan İrlandalılar şi. malde oturan halktır. İrlandanın şimal ve cenup 83. kinleri arasında yalnız din bakı. mından değil bilhassa milliyet ve menşe bakımından da tarihi bir zrddiyet vardır. İktısadi se - iplerin de yardımiyle bu anlaş. illaki bad ie Şek ağ, Ulsterliler (Şimali İrlanda aha. lisi), cenup halkına nisbetle da. ha mütekâmil ve entelektüel idi. Bu sebeple cenup halkmı idareleri altma almışlar. *.. Sadrazam Mustafa Nalli Paşa- nm riyaseti altında toplanan u - mumi mecliste en yüksek devlet ricali hazır bulunmuştu. Şeyhis- lâm ile beraber suduru ulema bunlar arasında idi. Bizzat se . rasker Mehmet Ali Paşa da ka - rara iştirak etmişti, Verilen kararın mahiyetine ge- ince, bu Rusyanın Eflâk ve Buğ. dan hudutlarmdan tecavuz et » mesine karşı tedafüi bir vaziyet almaktı, İngiltere ve Fransa gibi bu davada Bebıâliye müzaheretiler... waadetmiş olan müttefik memle .|daima ketlerin fiilt yardımlarını bekle-| dır. mekten fbaretti, Şimal halkı fevkalâde zengin olmuş, büyük sanayi ve siyaset me kğ teşebbüsü eş işlerile uğraşmışlar, cenup balkı Abdülhamit tarafından azledile - ise basit bir toprak adamı olarak rek Saraskerlik makamma nak . kalmışlardır. Evvelce kp ledilmiş olan Mehmet Ali Paşa topraklar umumiyetle Kesi bu değişikliğin asıl sebebi Reşit lordlarınn elinde idi.. E > Paşa olduğunu düşünerek gale - müskülâtla srcak hayatmı ğa yana gelen hiddetini bir türlü eğebilirdi.. Esasen İrlandada nü- teskin edemiyordu. fusun kesafeti ve memlekette zi. raate elverişli mıntakularının ki. İşte bu haleti ruhiye içinde| fayetsizliği bakımından da dai. muztarip olan Mehmet Ali Paşa|ma iktisadi buhran göze çarpar. İresmi tebliğ ile neşredilen mecli-| | frlanda halkı uzun seneler İn. mi umumi kararını öğe elinde köle olarak kal. Mustafa Naili Paşa ile Reşit Pa- irin şanm aleyhine çevirmek istedi. Bu iş için de İstanbul medrese - “memleketin dalma İngi - lerinde bulunan talebel ulümun la gep dan zaptolunduğu ve güzel bir âlet olarak İrlandalıların bu k il K: linde uzun seneler kölelik ettik. leri görülür, İrlandaya geçmiş ©. lan İngilizler, İrlanda âdetlerini yavaş yavaş kabul etmeğe baş. mışlardı. İrlanda tarihi tetkik olunduğu ladıkları arada İngüterede re. — Devleti Osmaniye Kudüsü| «en kareketinin başlaması İn- İngilizlerle İrlandaklarn yeniden Şayiasmı var kuvvetleriyle) arasını açmıştır. halk arasma yayıyorlardı. Meh-|harekete met Ali Paşa da kendi içinde bu - sadık kalmışlardı. lunduğu hükümetten güya inti | On altıncı asırda İngiltere İr. kam almak için adamları vasıta-|landadaki hâkimiyetini artırmış. sile Fatih, Süleymaniye, Ayas0f.!tı* Artık tahammülleri kalmıyan ya taraflarmda bulunan medre - İrlandalılar 1641 de isyan ede. zelerdeki talebel ülüm arasma: İyek hariçten gelip İrlandada yer- udutlarımız;|legmiş olan protestanları kiliç. Kromvel İrlan - yeniden 78) k sıkı bir idare kurdu. 1688 senesinde ikin. ei katolikleri himayesine İebel ulüm denilen bu dünya!almışsa da İngiltere tahtını ge a çal Ve cahil kalabalık için İçen Üçüncü Vilyam, Ceymo'i mağ lüp etti ve bu şekilde artık Gi. da herkese | i3€: .s Na isteriz! malt İrlanda (Ulster) protestan. a ca ela Gi Gülelim ni ları bütün adaya hikim olmus. ve mükarrer z lar, ve İrlanda katolikleri âsimi 1 iket vuk — Harp isteriz!,, bir tazyik altına girmişlerdi. ee (Devamı var) On serizinci asırda nihayet 1r- NN || l mm e | YUKARIDAN AŞAĞI: IRLIANDA Son günlerin hâdiseleri arasında en şayanı dikkatlerinden biri İrlanda meselesidir. Asırlardanberi isyan hareketlerile kav. rulan İrlanda tethişçileri son günler zarfında da İngiliz hüküme. tini protesto etmek Üzere her tarafta bombalar patlamaktır. Bu mlinasebetle okuyucularımıza İrlanda hakkında malâmat verme. landa büsbütün İngiltere ile bir. İleşti ve İrlanda © mümessilleri İlardlar meclisine ve avam koma. İrasına kabul olunmağa başladı . lar. Katolikler hakkındaki şid - detli siyaset te yavaş yavaş ni. hayet sona erdi ve 1829 senesin. de artık parlâmento azası seçil, meğe de başladılar. 1845 senesinde çıkan bir kıt. lik neticesinde binlerce kişi öl. düğü gibi milyonlarca insan da Amerikaya muhaceret etmişler. di Bu #6beple bugün İrlanda ©. ki nüfusunun ancak yarısına ma- liktir. On dokuzuncu asırda İngiltere fırkalarınm başlıca mücadele 86. bebini İrlanda meselesi teşkil €. diyordu. 1869 senesinde İngiliz kilisesinin, İrlanda hükümet ki. lisesi olması hakkı ortadan kalk. tı ve 1898 de iş başına gelen mu. hafazakârlar İrlandalılara biraz nefes aldırdılar. 1912 senesinde ilk defa olarak Başvekil Asgulth zamanında İr- landalılara muhtariyet verilmesi mevzuubahsoldu. Fakat bu hakka Herkesten evvel Ulsterler muha. manların yardımmı istemişler, fa kat bu hareketin elobaştları der. bal yakalanarak İngilizler tara - fından idam olunmuşlardı., Bu se. neleri müteakip Sin Fein ihtilâl fırkası memlekette kuvvetlenme. ğe başladı ve bü fırka İrlanda sumhuriyetini tesis etti. 1920 de Loyd Corç İrlandada şimal ve cenup diye iki parlâ - (Devamı 11 sayfada) 5 — VAKİT 24 IKINCIKANUN 1939 Ankara radyosu SALI 24(—1—29 12,30 Program, 12,35 Türk müzi ği - Pİ, 18 Memleket saat &yarı, & jans, meteoroloji haberleri, 13,10, 14 Müzik (Muhtelif senfonik plâklari, 18,30 Proğram, 18,35 Türk müriği (Eicaz faslı), Çalanlar: Hakki Der man, Eşref Kadri, Hasan Gür, Hamdi Tokay, Basri Öfler. 19,20 Konuşma (Türkiye postası), 19,35 Türk müzi. Hi 1 — Cevdet Kozan , Taksim, 2 — Suphi Ziya - Uşşak şarkı . Aklımı ba şımdan alan, 3 — Lemi - Uşşak şarki | çan . Muhayyı Günler geçiyor, 4 — Arif Bey - Mu, hayyer şarkı - İltimas etmeğe, 5 — Türkü - Göneş yözlü, 6 — Türkü » Menekşeler. Okuyaflar: Müzeyyen Se nar, Çalanlar: Vecihe, Reşat Erer, Ruşen Kam, C, Kozan, 20,5 Kohuşma Hukuk İlmi Yayma Kurumu, 20,29 Türk müziği 1 — Tanbürl Osman Bey Nihavent peşrevi, 2 — Ali Rifat, Zülfün görenlerin bahtı siyah olur - muş, 3 — Lemi . Bin gül çıkarırdım, 4 — Arif Bey - Yanılma ateşi aşkı, 5 — Haydar Bey - Penbe kız, Oku, yanlar: Muzaffer İlkar, Calanlar: Ve cihe, Reşat Erer, Ruşen Kam, Cev. del Kozan, Mesut Cemil. 20,45 Ajans meteoroloji haberleri, ziraat borsası (diya), 21 Memleket saat ayarı, 21 Temsil - BOHEM (Yazan: Henri Mur ger) tercüme ve radyofonik montaj (Ekrem Reşit) Temsil esnasında rad yönun küçük orkestrası Püccininin (La Pohem) operasından parçalar ça incaklır. 22 Küçük orkestra: (Şef: Necip Aşkın), 1 — Johann Strauss » Viyana kanı , Vals, 2 — Gangiberger Benim küçük Teddi & parçasi, $ — Bruno Hartmann - Par. Yak güneş ışığında dans « entermezo, 4 — Felix Glessemer , Sabah selimi Fantezi, 5 — Sehmit Gentner - Bana dalma söyle - Ağır vals, 6 — Hans Zander « Puüli - Polka, 22,30 Esham tabvilâl, kambiyo , nukut borsası (iyat) 2240 Müzik “COperetler ve Radyove Tiyatro » Saksofon | Yonu $* Onike Bosphorus . Türk enterimezo. 18.30 Porgram. 1835 Türk müziği (Saz eserleri ve şarkılardan mürek- kep karışık program, Okuyanlar; Sa- 7gfiye Tokay, Tahsin Karakuş. Çalan. lar: Hakkı Derman, Eşref Kadri, Ha- san Gür, Hamdi Tokay, Basri Üfler. 19.00 Konuşma. 19.20 Türk müziği (Peşrev ve şarkılar) : 1 — Gasi Giray Han . Hüzam peşrevi, 2 — Medeni Aziz Efendi - Kerem eyle mestane kıl bir nigüh, $ — Arif bey - Suzinâk şarkı - Pabusuna ermek üzre ey Yar, 4 — Arif bey - Suzinâk şarkı . Çek- me elemü derdini bu debri, $ — Ci. r şarkı - Niçin mah. şerde. Okuyan: Semahat OÖzdenses, Çalanlar: Refik Fertaa, Fahire Fer- san, Vecibe, 19,50 Konuşma (Mizah saati), 20,19 Türk müriği (Saz eser. leri ve şarkılar): 1 — Refik Fersan Şedâi araban peşrevi, 2 — Refik Fer san « Nihavent saz semnisi, 3 — Sa- detlin Kaynak - Neveser şarkı , Hic- ranla haraboldu, 4 — Artaki » Niha. vent şarkı - Koklasami saçlarını. 5 — Yesari Asım - Hüzam şarkı - Ömrüm sen! sevmekle nihuyet. 6 — Faiz Ka- pancı « Hüzam şarkı - Büklüm bük- lm sızma Saçının. Okuyan: Mahmut Karındaş, Çalanlar: Refik ve Fahire Fersan, Yecihe. 20.45 Ajans, meleo roloji haberleri ve ziraat borsası (fi yat). 21 Meraleket saat ayarı. 21 Mü. zik (Küçük orkestra » Şef: Necip Aş- kın) ; 1 — Czernik - Düns eden kalp- ler « Konser vals, 2 — Leopolde - Çigan yorlusu, 3 — Brusselmans * Fe demenk raksı, 4 — Arno Naudorf - Arru , vals 5 — Miroslav Shili - İs- panyol dansı, 6 — Kari Föderl « Vi. arkısı, 7 — Felix Glessmer - g — Franz he Kırlangıçların veda, bar . Çocuk prens operelinden pol puri, 22 Esham, tahvilât, kambiyo » mukut borsası (fiyat). 22.10 Sinema sesi, 23 Müzik (Opera aryaları). 23,45 24 Son ajans haberleri ve program, Yabancı radyolardan eğlenceli plâk), 23,41. 24 Son ajans seçilmiş lar: haberleri ve yarınki program, Proğrâmdaki vakitler Türkiye saa- ti üzerine ve öğleden sonraki saat Ankara radyosuuum | olacak verilmiştir; gi programı -1-1939 ÇARŞAMBA: 12.30 Proğram. 12.85 Türk müri- ği - PL. 13 Memleket, saat ayarı, a- ans, meteoroloji haberleri, 13,15 . 14 Müzik (Riyaseli cumbur bandosu -| 10, Şet: İhsan Künçer): 1 — Vagner - Nibelüngen Marş. 2 — Joh. Sirauss » Frünlingesiimmen Valzer, 3 — Şu- 10, bert - Rosamunde » uvertür. 4 — Ver. di - Anda opera. 5 — P, Lineke -| 10.30 Eğe'enceli köse: , su r890on | 1 — Terzi ületlerinden biri, su İ (arapça), 2 — İnbilal etmek, usan- İ maktan emrihazır. 3 - Avaz, hamur / İ tahtası bunsuz olmaz. 4 — Dğurtan, İ olabilir. 5 — Sporda bir tabir, Istan- | bulun meşhur bir semti, 6 — Sıfat; (fransizca ve öztürkçe). 7 — Giden bir adama sorulan sual, baş (reis! manasına). 8 — Kısa boylu deve, Yu- parkların adı . 9 — DÜ tutuk konuş- | mak, 10 — Babriyenin büyük kuman- | danı, İçine para konur, 11 — Üniver. sitelilerin ttamvay biletçilerine söy- ledikleri şey, bir nevi yaz meyvası. SOLDAN SAĞA: 1 — İzmirde bir kaza, gözün Üs- tündeki kıllı uzuv. 2 — Atla çekilen nakil vasıtası, altına kömür adı ko- nunca kıptilerin sottığı bir şey mey» dana gelir. 3 — Duvar yapmakta İ kullanılan bir nevi harç malzemesi, rekabet edes, 4 — Kör, meydana ge- İen şey (meyva), 5 — Pir Türk har- finin adı, yüyın arkadaşı, heyvan. ların su içtiği yer. 6 — Gömleklerden bazıları bununla serilenir, elemekten OPERA VE SENFONİ KONSERLERİ 8.30 Budapeşte: "La Gioconda"” Ponchielli, Königsberg: o “Tannhauser” (Wagner) 5 inci senfoni (Beet, hoven). Turino gr: “Basubadelmevi” (Altons) Roma operasından nakil, Varşova: “Mazeppa” (Min- dreimer). Brüksel 1ı Mozarttan parçalar 9.10 11.80 Kolonya: “Şarkıdan senfoni- ye” dördüncü senfoni (Çay. kovsky), 12. OPreğ 2: Keman konçertosu (S, Saens), ODA MUSİKİSİ VE KONSERLER emrihazır. 7 — Naziğin aksi, ilâç | 039 Prağ: Kuartet (Yanacek). Cöstürkçe). $ — Bir Balkan eailleti, elbiselere dadanan ve benzinle izale edilen kir. $ — Cebinizde çılır çıtır İşleyen nesne, ağzınızda çıtır çılır lezzetle yenen nesne. 10 — Dir nevi deniz vasılası, tafdil edatı, bir no. ta adı, 11 — Babanın eşi, baş (reis) gur manasına), bir, Dünkü Bulmacamızın Helledilmiş Şekli SOLDAN SAĞA: 1 — Borselona 2 — Ur, katanın 3 — Raze, sahi 4 — Sfenk, sal 5 — Himaye 6 — Haber, Mant 7 — Kab, kibar #—AJ, for, ak , 9 — Timit, Selma 10 — Lif, Tanu,ar 11 — Lekardacı, YUKARDAN AŞAĞI: 1 — Bursa, katil 2 — Araf, balife 3 — Zehab, 4 — Ekib, kıta $ — Ek, sinek, Tar 0 — Laf, arif, ud 7 — At, ay, Bosna $ — Nas, emare 9 — Anas,ar 10 — İhata, ama 11 — Amil, fakaar 7.15 Bükreş: Romanya şarkıları, 7.20 Viyana: Alp halk türküleri, 8.30 Brüksel 1: Şarkılar (Grieg, Gounod), 845 Hilyersum: Org. ». Eyfel kulesi: Şarkı, piyâno. 9.10 Könişsberg: Konçerto, Kalundborg: Piyanoda Şu- mann'ın sonatı. Ştutgart: Beethoven ve Haydn den parçalar. 1.15 Oslo: Bethoven kuarteti, 14.15 Roma gr; Keman konseri. HAFİF MUSİKİ VE OPERETLER 2.35 Brüksel 1; 3.39 Kalundborg; 5 Viyana, Perlin (urun d.); 8 Varşa- va; 9 Prağ 1; 9.10 ilamburg, Leipziğ; 9.15 Bükreş; 10 Napoli; 10.10 Kalund. borg; 10.30 Paris PTT. (“Şen krali. çe” Guvillier); 11.30 Strasburg; 12.11 Budapeşte (Çiğan musikisi). VARYETE VE KABARELER 9.45 Paris PTT.; 10 Brüksel 2; 10.10 Milversum 1; 1i Poste Pari- sien. 10. DANS MUSİKİSİ 0.10 Kolonya; 10.15 Prağ 2; 11.20 Kalundborg; 11.30 Napoili; 12.15 Ro. ma; 12.25 Londra (R); 1 Londra IN). PİYES, KONFERANS, KONUŞMALAR 5. Radio Paris: “On dokuzuncu asır Fransız felsefesi", Sottens: lar ve İnsan”, Roma: “L'ultimo Lord”, (Fa. lena), 9.0 10,