25 Ağustos 1934 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 8
o azn a.i 25 AĞUSTOS 1934 — 3 — VARIT Dedikodu Yufka gazetelerin fayda ve bla nelerdir? Bazı cıvıltıiar “kedi! Geçenlerde gazetelerde bir ha- vadis neşrolunmuştu. Bu bhava- dise nazaran İspanyada bir gaze- te çıkarılıyormuş ve okuyucuların gazete yazılarmı (karanlıkta da okuyabilmeleri için gazetenin ba- sılmasında kullanılan Oo mürekke- be fosfor (oilâve (ediliyormuş. Fosfor gece parıldadığından ga- zeteyi karanlıkta okumak müm- kün oluyormuş. Bu pratik fikirden ilham alan diğer bir taraf ta bir gazete çıka- rıp bunu hamur yufkası üzerine basmak istiyormuş. Bu sayede gazete okunduktan sonra süprün- tülüğe atılmyacak, ondan bö- rek, baklava yapılabilecekmiş. Fosforlu gazeteye karşı hiç bir diyeceğimiz yoktur. Şayet gaze- teyi karanlıkta okumak hakikaten kabil oluyorsa, ziyası az ve elek- trik tesisatı olmıyan yerlerde onun çok faydalı olacağı (şüphesizdir. Belki bizim (memlekette de fos- forlu bir gazete çıkarmak muvafık olur. Bu hususta herkesten ziya - de VAKIT gazetesinin “Top - Ju İğne,, ve “Gelişi Güzel,, muhar- riri iken şimdi Ankarada “Köylü,, gazetesini çıkaran mukaddes ve nurlu zatın nazarı dikkatini cel- bederiz. Hem isminin Nuri ol. ması da pek uygun düşüyor. Bel- ki böyle bir gazete çıkarırsa, bun- dan sonra kendisi Nurettin değil, “Fosforettin,, tesmiye olunur. Yufkalı gazeteye (o gelince bu- nun için söylenecek çok şeyler var- dır. Bunlarm birkısmı yufka gazetesinin aleyhinde ve bir kısmı da lehindedir. Aleyhinde olan şu- dur: Bir muharrir o gazeteye bir yazı yazar ve bu yazı da manasız ve kıymetsiz olursa “Bu adamın yazılarındaki fikirler de ama yuf- kadan ha!,, denilemiyecektir, çün- kü esasen yufkadan olacaktır. Yufka gazetesinin lehinde olan taraflar ise şunlardır: Yufkadan olan gazete sayıfaları biriktirile- cek, onlarla börek yapılacaktır. Tabii bu yufkanın bazı hususiyet- leri olacaktır. Hamuruna o öyle maddeler ilâve etmek lâzım gele- cektir ki yufka kuruduktan sonra da elâstikiyetini muhafaza etsin.. Yoksa gazete elde okunurken yuf- ka sayıfaları kırılıp dökülecek o- lursa o gazete hiç bir işe yaramaz. Meselâ hanım kızlar Vâ - Nü Be. yin aşk ve macera romanlarından birini okurlarken tam en meraklı yerinde yufka sayıfa dağılıp dökü- lüverecek olursa ve yahut İshak Ferdi Bey Dârâ ile İsken- deri tam biribiriyle çarpıştıracağı anda kariler gazete sayıfalarının parça parça olduğunu görürlerse, o zaman yufka gzete rağbet bula- maz.. Şimdi gazeteler rotatif makineler- de basıldığından ve bunun için de kâğıtlar bobin halinde makineye verildiğinden, yufkadan kâğıtla- rı böyle uzun şerit şeklinde imal etmek mümkün olamıyacaktır. O. nun için yufka kâğıda mahsus ayrı tesisat yapılması lâzım gelecektir. Bu tesisat öyle bir makine olacak- tır ki birtaraftan içine buğday a- tıldığı zaman bu buğdayı öğüt- cek, un yapacak, unu hamura tah- LLM ind bi vil edecek, bu hamuru ince kâğıt lâvhalar şekline sokacak ve öbür taraftan basılmış gazete (halinde çıkacaktır, Yufka gazetenin okunduktan sonra yufka diye kullanılabilmesi» ne mani olacak bazı sebepler ha- tıra gelebilir. Bunların başlıcası mürekkeptir. Mürekkepli yufka- da yenilemez ya! Bir kere mürek- kep yalamağı unutalıdanberi yir- mi, otuzsene geçti. Birisinin çok âlim olduğunu (anlatmak için kullandığımız “Bu adam çok mü- rekkep yalamıştır!,, sözü artık ta- | rihlere karıştı. Şimdi o eski itiya- dımızı tekrar (o canlandırmakta, hem de mürekkebi yalıyarak de - ğil, bu sefer yutarak Oo canlandır. makta hiç bir mana yoktur. Onun için bu mürekkep meselesinin mü- nasip bir surette halli icap edecek- tir, Bana kalırsa onun en muvafık hal çaresi mürekkebi (o siyah hav- yardan imal etmektir. O da yene cek birmadde olduğu için yufka- nın üzerinde matbu bulunmasında hiç bir mahzur yoktur. Şayet hav- yar çok pahalıya mal olursa, onun yerine zeytin kullanılabilir. Fa- kat bazı gazetelerin fazla okuyu- cu kazanmak için havyarlı mürek- kebi tercih etmeleri ve nihayet bu rekabet yüzünden bütün gazetele- rin havyarlı mürekkepte (karar kılmaları kuvetle memuldür. Bu halde mesele yalnızbir renkli mürekkep teminine kalır. Çünkü gazetelerimiz başlıklarını kırmızı renkte bastrklarından ve fevkalâde ahvalde rengârenk bo - yalarla okuyucularm önünde arzı endam ettiklerinden yufka kâğıt kabul edildiği zaman bu renkli mürekkebi de arayacaklardır. Ga- zete başlıkları için lâzım olan kır- mızı mürekkep kolaylıkla kırmızı havyardan imal edilebilir. Kırmı- zı havyar biraz pahalı (olsa bile, başlıklar için az mürekkep sarfe dildiğinden bunun zararı yoktur. Sonra yeşil mürekkep temini de zor değildir. Burada maydanoz çok işe (o yarıyacaktır, Nasıl olsa böreğe peynirle beraber bir miktar maydanoz da konulacağından ye- şil mürekkebin Omaydanozdan imal edilmesi pek muvafık caktır. Her ne hal ise, şayet yufka ü- zerine gazete basılacak © olursa, bunun eksiklerini tamamlamak için çareler bulunacaktır. Madem- ki Hitler cenapları da her seye bir sare bulunur diyor ve Almanyanın yakm bir zamanda suni pamuk ve suni yün gibi iptidai maddeleri hariçten celbetmeğe mecbur olma- mak için Almanya dahilinde imal ettireceğini cihana ilân © ediyor, havyardan, zeytinden, maydanoz- dan mürekkep niçin yapılamasın? Bunların hepsi mümkündür, yalnız benim inanamıyacağım bir şey varsa o da gazetelerimizin yufka üzerine basılabileceğidir. Zaten pek yufka olan gazetelerimizin münderecatını bir kat daha yuf- kalaştırmakta mana var mı? Dedikoducu ola” berçelerin dili geliyor!,, demekmiş Kuşlarda topluluk hayatı hak- kında tetkikatta bulunan Fransız âlimlerinden Profesör A. Chabe- semu, ayni cinsten olmayan kuş- lar ve kuşlarla kediler ve köpek - ler arasındaki münasebetler hak- kında yirmi senedenberi yaptığı tetkiklerin neticesini “Mercure de France,, meccmuasında neşret- miştir. Serçeler hiç bir zaman teren - nüm etmemektedirler. Bunların çıkardıkları sesler, köpeklerin, ke- dilerin ve iptidai insanların hu- susi bir fikirle ve bir şey ifade et- mek arzusiyle çıkardıkları sesler- den katiyen farksızdır. Bunların hecaları çok fakir olmakla bera - ber ihtiyaçlarını ve duygularını ifadeye kâfidir. Köpek ve yahut kedisini dik - katle tetkik eden bir adam, köpe- ğin havlaması, kedinin miyavla - ması ve her ikisinin de horlama - ları arasındaki farkları görmekte gecikmez. Profesöre göre, serçelerin di» linde en aşağı, Kelime ve yahut cümleler halinde otuz fömülü var- dır, Bunların manalarmı ayır - mak güç değildir. Meselâ hususi bir civilti kuşun bazı hububat tanelerini bulmaktan doğan se - vincini, uzun bir ötme, şiddetli gaga vuruşları ile serçeleri avla - yan yabani gövercinleri ifade e - der. Bazıları da “kedi geliyor, kedi geliyor!.,, demektir. Diğer kuşlar gibi serçelerin bü- yükleri de kedileri; çok defa ken- dilerini tehlikeye koymak suretile ve şuurlu bir hareketle yuvalar - dan uzaklaştırmağa uğraşırlar. Istanbul Kumandanlığı Stınalma Komisyonu İlânları ar 1. F. Satınalma Komisyo- nundan: Gümüş suyu hastanesinin ihtiyacı için 330 ton kok kö- mürü (kapalı zarfla alma- caktır. İhalesi 15/9/934 cu- martesi günü saat 15 tedir. Taliplerin şartnameyi gör- mek üzere her gün Fındıklı- da Satınalma Komisyonuna müracaatları ve iştirak ede- ceklerin teminatı muvakka - teleri ile birlikte ihale günü vakti muayyende satınalma komisyonunda bulunmaları. (70) (5053) Yazı işleri telefonu: 24379 İdare telefonu (| : 14870 Telgraf adresi; Jetanbul — (VARET) Posta kutusu No. 4 ABONE BEDELLERİ: Türkiye Mo Er. Ecseni 1100 Er. AVRUPADA | Harp Olacak mı?. k. Amerikalı muhabir Knickerbocker'inihtisasları: Almanyanın harp hazırlığını tahdit eden ve o hazırlık aleyhine çıkan manevi âmil de budur. Nihayet, şayet Almanya bir- çok gayeler takip etse ve bunlar ancak harple tahakkuk ettirebilse dahi, bunlarm tahakkuku harbin muvaffakıyelte neticelenmesi sa - yesinde mümkün olabilir. Alman- ya bugün harbi düşünürse, bu harbin kaybedilmesinden çıka - cak neticeleri de beraber düşün - meğe mecburdur. Bugün bütün Almanya emin- dir ki, kaybedilen bir harp, her şeyden evvel Almanyanın mütte- hit bir Almanyalıktan çıkmasını ve dağılmasmı intaç edecektir. Milli sosyalistler, sulh lehinde propaganda yapmak için “Al « manyaya düşman olanlara neyi istihdaf ettiklerini,, gösteriyorlar. Hiç bir propaganda bundan mü - teestir olamaz. i Bu propagandaya nazaran Fransa Ren nehrinin $ol sahilini alacak, Lehistan şimali Almanya- nm büyük bir parçasmı ve Bal - tik sahilinin kısmı azamını eline geçirecek, Çekoslovaklar Sak - sonyanın büyük bir kısmını zapt edecekler, geri kalan yerler ise müstakil Alman devletlerine tak- sim edilecektir. Kalan yerler, za- ten Berlin etrafında küçük bir Prusyadan Hanoverden, Vestfa - en, Virtenberg ve Ren havalisin- den ibaret olacaktır. Kaybedilen harp, milli sosya - lizmin sonu demek olacaktır. Al- marya bir nesil zarfında Hohen- zollern hanedanını, cumhuriyeti ve milli sosyalizmi denemiş ola - caktır. Bu üç şekil, hiç bir işe yaramazsa o vakit yalnız bir ko- münizm kalacaktır. Almanya - nun milli hedeflerini paralize e - den mülâhazalar bundan iberet- tir. Bu mülâhazalardan dolayı Almanya, kazanacağına kati su - rette emin olmadan muharebeye girişmiyecektir. Almanyaya bu kanaat gelinci- ye kadar ne kadar zaman geçe - cektir. “Avrupada harp olacak mı?,, sualine verilecek cevabın en mühim âmili işte budur. Bütün mütehassıslar Almanyanın, bir or- du vücude getirmesi, (talim ve teslih ettirmesi ve 1914 teki dört milyonluk ordusuna benzemesi için asgari Üç seneye muhtaç ol - duğunu ve böyle bir ordunun lâ- akal kırk milyar dolar ile mey- dana gelebileceğini söyediler, Al- manyanın buna muvaffak olabil- mesi için askeri tahdidata da tâbi olmaması lâzımdır. Halbuki bu- gün bu tahdidat, yavaş yavaş za- il olmakla beraber, henüz mev - cuttur. Bu tahdidat mevcut ol dukça Almanya öyle bir ordu ye- tiştirmek için beş, on seneye muh- taçtır. Bu fikirlerin yüzde doksanı Almanlara düşman olan memba - lardan çıktığı için onlara inan- mak lâzımdır. Vaziyeti hulâsa etmek için bir | mütehassısın aşağıdaki izahatını “Almanya, yarın mükemmel | yetiştirilmiş olan 100.000 kişilik Reichsveri harbe sevk edebilir. Aradan üç ay (geçtikten sonra şimdiki ordunun ihtiyat efradı a zabıta ve hücum kıtalarının ? İk dım tile 200.000 kişi daha h* | layabilir. Bir sene sonra, , kalmak şartile, 500 — 600 bi ik a. ayda 750.000 ve iki sened€ milyon mükemmel surette tirilmiş askere malik olabili. kat Alman dehası ve kabi bile bundan fazlasını yap muktedir değildir.,, Bal ağ Alman kara ordusunun to tankları ve mitralyözleri böy" MAYİ orduyu lâzım olduğu dere€| “e, tesliha kifayet edemez. a, itimat edilebilecek bütün #©'A, hassısların fikri bu merkezd : Fakat en son teslihat mudas' l va kuvvetleridir: “Netice da belli olacaktır.,, deniliyor. rada bütün müteassısların fi” leri, şayanı hayret denecek © cede birbirinden ayrılıyor. keş kat Almanların hava teslihi İL Avrupada basıl olan endişe” Pay. esas membaı olarak göstermek “Mi çin elde kâfi derecede mül'zek; malümat mevcuttur. iz. Fransızların bir tayyare “Bu muası, Almanyâda 42.000 * 8 *af, bulunduğunu ve bunların “Ba talim ve terbiye görmüş oldi ini, rını yazmıştı. Diğer taraftan nelerce Almanyayı tarassut 8” da bulundurmuş olan bitaraf ”| askeri mütehassıs ise, Alman! , nın bir düzine bile askeri ta; : cisi olmadığını bildirmişti. “A | Fransız tayyare binbaşısı ise manyada 200 askeri tayyareci duğunu tahmin ediyor. il i i Nüfuz sahibi olan bir Frs”Şım Cenerali, Almanların Doe kiler yareleri filosunun Fransız bo”f 2 tayyareleri filosuna faik olduğ'l'la, nu bana söyledi. Yüzbaşı Gi Avam Kamarasında vuku bU beyanatında, Almanyanm m* olduğu 1099 sivil tayyarenin keri işlere de kullanılabilec€?.. anlattı. Burada Berlinde di du ki Almanya beheri 750 dolara Amerikadan üç yolcu ©; yaresi salın almiş ve bunlar bında harp tayyarelerine edilebilirmiş. Almanyanın hava nazırı © ral Göring, Almanyanın ken idi hem hudut olan Fransanın, B** kanın, Lehistanın ve Çekosle yanın malik oldukları tayy3”” rin yüzde otuz, kırkını istedi alenen söyledi. j 71 z Ye Ey e a 10 yı Milli sosyalistlerin naşiri rı olan gazete, aşağıdaki b yapıyor: “Fransanın 4546, Belçik' 500, Lehistanın 1000, Çöke vakyanın 700, ceman 7000 “ / yereleri vardır. Bir de 7000 iLE, yat zabitleri bulunmaktadır. i hesaba nazaran Almanya, 2100 askeri tayyareye malik “£ * ması lâzımdır. Daha ihtiyati” hesaba nazaran Ceneral Gö Ü 1200 tayyare istemiş. Avrupadaki betbinliğin ) sebeplerinden birisi işte bu. Şayet Almanya 1200 den 802. kadar tayyareye malik olurs”. ğer devletler ne istiyecekl© Az zaman zarfında Avrupa A sı tayyaresi filolarıyla örtü” olacaktır. Jj? > (Devamı vi &
