5 Ağustos 1934 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

— i—VAKIT Gaz maskesi yap- mak ve satmak işi MA © (Başmakaleden devam) Böyle bir vaziyette gaz maskesi yapmak ve satmak işini Türkiyede devlet inhisarma almaktan daha makul bir yol yoktur. Çünkü gaz maskesi yapmak ve satmak bir millt müdafaa meselesidir. Böyle bir meselede devlet ( teşkilâtmn müdahalesine ve kontrolüne zaru- ret vardr. O Bundan başka gaz maskesi yapmak ve satmak işi ser- best bırakıldığı takdirde bundan yalnız parası olanlar istifade ede - bilir. Halbuki memlekete hariç - ten bir taarruz vaki olduğu zaman bir devlet için zengin ahalinin ha- yatmı muhafaza etmek nasıl bi vazife ise fakir ahalinin müdafaa- sı da öyle vazifedir. Binaenaleyh gaz meskesi yapmak ve satmak in- hisarmı kendi üzerine alan devlet bu vasıtalardan mümkün olduğv kadar fakir smiflarmn istifadeleri çaresini de düşünecektir. Gaz mas- kesi Oyapmak ve satmak işini meselâ bir benzin ve petrol inhisa-İye muhacir Mehmet rı gibi varidat meselesi görmiyecektir. İcabında gaz mas- kelerini zararına bile fakir | halk tahakalarma satmak yolunu arı yacaktır ve aramalıdır. Fakat her nedense bizde şimdi- ye kadar halka gaz maskeleri da- ğrtrlması meselesi ciddi surette na- zarı dikkate alınmadı. Bir aralık Tayyere Cemiyetinin, yahut Hilâ- ahmer Cemiyetinin gaz maskeleri yapmak ve satmak işini üzerine alacağı rivayet edildi. Bunun da neticesi çıkmadı. Biraz evel sebeplerini izah etti- ğimiz veçhile gaz maskesi bir vari- dat meselesi değildir. Bu itibarla gaz maskesi yampak ve satmak inhisarından varidat almak düşün- müestesenin! dir. Son zamanlarda (Avrupa dev- letlerinin en mühim meşguliyetle - ri hava kuvvetlerini arttırmaktır. Her memleket hava (yollarından kendi üzerine gelebilecek taarruz- lara karşı gene hava silâhları vası- tasiyle müdafaa © tertibatı almak için çalışıyor. Bundan başka bo- Zucu gaz hücumlarma karşı sivil ahaliyi korumak için gaz maskele- ri yapmak ve dağıtmak ( işinede büyük mikyasta ehemmiyet veri- yor. Büyük ve küçük her devlet bu yolda milli müdafaa tedbirleri airp dururken biz daha fazla kayt: sız kalamayız. Artık Obuiş milli müdafaa tertibatı Oarasında bir madde olarak temin etmeğe çalış- malıyız. j Mehmet ASIM Müsaadesiz mecmua çıkarmak davası Müsaadesiz mecmua çıkararak matbuat kanununa muhalif hare- ket suçundan Mahmut Saim efen dinin, Bu mecmuaları basmak suçundan matbaa sahibi Refika Salih Hanımla Mahmut, Sinan, Ahmet Sait ve Jozef, Keteon, Paskal Efendilerin muhakemele - rine dün başlanmıştır. Dünkü celsede Mahmut Saim Efendi, matbuat kanımuna mu - halif bir hareketi olmadığını, zira mecmua değil, kitap çıkardığını, matbua* kanunu mucibince mec- mualar için beyanname verilmesi Hizm geldiğini, halbuki kitap i- çin yalnız ruhsatname kâfi geldi- ğimi, ruhsatnameyi de vilâyetten, maarif müdürlüğünden almış bu -İ $ AĞUSTOS 1934 dil a i del Sekizin e e i ihtisas mahkemesinde Kaçakçılıkla maznun Odesa baş kon- solosunun muhakemesine başlandı Konsolos Rauf Hayri Bey “ Suçtan muarrayım! , diyor ve ilâve ediyor: “Istanbul gümrüğünde beni şaşırtan memurların karşıma çıkacağını hiç tahmin etmiyordum ! Temmuzun 21 inde Çiçerin va- puru ile Odesadan limanımıza ge- len Odesa o başkonsolosu Rauf Hayri Bey beraberinde sekiz met- re kadar sadakor, yağ, havyar, glâ- se ve vidala derisi, kösele, tablo, çerçeve, dört beş tane gayet kıy- metli kürk getirmek suçu ile seki: zinci ihtisas mahkemesine © veril- mişti. Dün Rauf Hayri Beyin ve konsolosluk kavasınım, Mehmet efendilenin şeklindeİmuhakemelerine başlanmıştır. Suçluların hüviyeti tesbit edil - dikten sonra gümrük idaresinin id- diası okunmuş ve Rauf Hayri Beye ne diyeceği (o sorulmuştur. Rauf Hayri Bey : — İsnat olunan suçtan katiyer muarrayım, demiş ve (şu izahat vermiştir : “.- Odesadan İstanbula izin! geliyorum. Gelirken kavas Tev- fik efendiye eşyalarımı toplaması- nı söyledim. Eşyalarım arasında kitaplarım, semaverim, ve akra- balarım için aldığım birkaç hediye » İstanbul gürmrüğünde kar- şrma beni şaşırtan memurların çi kaçağını hiç tahmin etmiyordum. Muamele pek dürüştane oldu. Eş yalarımın < arasından Kocaeli mebusu Sırrı Bey için aldığım iki deri, kösele ve bir havyar kutusu nu çıkardılar, ertesi günü gazete- lerin hakkımdaki neşriyatmı gö- rünce müteessir oldum. - Ben tüccar değilim ki ne kadar eşyam olduğunu bileyim. Tevfik efendiye gelirken şunu, o bunu a! diye tenbih ettim. Reis sordu: “.- Sandıktaki elbiselerinizin ceplerinde yirmi - kırk kürk parça- sı varmış onları ne yapacaktımız? Rauf Hayri Bey, bunları evle nen bir akrabasma getirdiğini ve bunun kadın elbisesine konduğu - nu söyledi. Reis Rauf Beye muhacir Meh- met efendiyi tanıyıp tanımadığın” id mühim safhalar göstermekte - Yeni kurulacak veya işlemeğe ha- zır bir hale getirilmekte olan fabrika” larm açılma günleri tesbit edilmiştir. Sekize yakm yeni fabrika tesisa- tiyle uğraşılmaktadır. Ayrıca, yeni sa- nayi tetkikleri yapılmıştır. Kayseri mensucat fabrikası, 1 Mart a m lunduğunu söylemiştir. Diğer suçlu matbaa saipleri ise kendilerinin mecmua değil ansik- lopedi bastıklarını, Mahmut Saim Efendinin kendilerine ruhsatna - me gösterdiğini söylemişlerdir. Yeni fabrik sordu. Rauf Bey evelce hiç tanı. madığını, fakat vapurda Tevfik e- fendi delâletiyle tanıştırıldığı ce- vabını verdi. Reis, Mehmet efendiye eşyala- rı çıkarması o için biremir verip vermediğini öğrenmek istedi. Ra- uf Bey bunu katiyen reddetti. Rauf Hayri Beyin ifadesi okun du. Bilâhare reis, Rauf Beye, İs- tanbulda Sırrı Beyle hiç görüşür görüşmediğini sordu. Rauf Bey iki defa Beyoğlunda Tokatlıyanda görüştüklerini, yanlarında da kar deşi Fahrettin Hayri Beyle sonra: dan gelen kavas Tevfik efendinin bulunduğunu söyledi. Rauf Bey dinlendikten sonr Tevfik efendi sorguya çekildi. Tevfik efendi, İstanbula nakli hane için geldiğini, gelirken ya * nmda yalnız bir bavul getirdiğini bunun içinde de yalız çemaşırları ile dikiş takımı ve bir masa örtüsü bulunduğunu söyledi. Rauf Beyin, diğer bazı eşyala: rı da kendi eşyaları gibi çıkarma - sı teklif ettiğini fakat bunu ka - bul etmediğini ilâva eti. Rauf Beyin eşyasından bir kıs" mmın Odesada kendisi tarafındar hazırlandığını, fakat diğer iki san: dığm doğrudan doğruya Moskova” dan geldiğini, asıl kürklerin de bunlardan çıktığını anlattı. Reis Tevfik efendiye de İstan: bulda Sırrı Beyi görüp görmediği: ni sordu. Tevfik efendi, bir kere Hacı Fani efendi vasıtasiyle evine çağırıldığını ve Sırı Beyin Rauf Beyi kurtaralrm dediğini ve ertesi günü saat on sekizde ( Tokatlıda buluşmasını teklif ettiğini söyledi Bundan sonra muhacir Mehme' efendi dinlendi. Mehmet efendi eşyalarm Tevfik efendi tarafındar kendisine verildiğini, o konsolos tanrmadığını söyledi. © Neticede müdeiumumi muayen« calarımızın açılacakları tarih tesbit edildi m ——— 935 te işlemeğe hazır bir hale gelmiş olacaktır. Sumer Bankın, yeni Bakır- köy bez fabrikası, bu ayın onuna doğ- rü Başvekil İsmet Paşa tarafından a- çılacaktır. İzmit kâğıt fabrikasını, tes mel at merasimi, gene Başvekil İsmet Paşa tarafından on Ağuştosta yapıla « caktır, Kâğıt fabrikası önümüzdeki se nenin Nisan sonuna doğru işlemeğe başlıyacaktır. Sumer Banktan aldığımız malüma- tn göre, Bursada Merinos yünlerini i$- liyecek bir Kamgan fabrikası açılacak- tır. Onun da bu sene temeli atılacak» tır. Ereğli mensucat fabrikasının bu 18 ne sonbaharında tzmeli (atılacaktır. Fabrika gelecek yaz işlemeğe başlıya- Muhakeme, maarif müdürlü * | caktır. ğünden ruhsatname verilip veril. mediğini sormak için, başka bir güne bırakılmıştır, Nazilli pamuk mensucat fabrikası nm projeleri hazırlanmaktadır. Önü - İ müzdeki ilkbaharda inşaata başlana - Li » memurlarının ve Hacı Fani efen- dinin şahit olarak celbini ( istedi Suçlu vekili zabıtlarm ( tetkikini, gümrükte ilk isticvabı yapan güm- rük başmüdürü Seyfi Beyle Hasan Beyin şahit olarak oçağırılmasın' istedi. Reis, gümrük baş müdü- rü Seyfi, muhafaza baş müdür Hasan, İbrahim, İsmail, Tahkil müdürü ve muayene memuru bey lerin şahit olarak (o celbine karar verdi; muhakemenin O ağustosur yedinci günü saat on üçe kaldığın bildirdi. Para kaçakçılığı yapmış mı? Kundurasınm içinde üç yüz yirmi İira para kaçırdığı kaydiyle zannaltma alınan Fettah Efendi - nin muhakemesine dün üçüncü ceza mahkemesinde devam edil - miştir. Dünkü celsede istihbar memu - runun zabıt varakasına, suçlu - nun üzerinde para bulunduğunu görmediği halde imza koyduğu anlaşılmış, hakkında müzekkere yazılması ve bazı şahitlerin celbi için muhakeme başka bir güne bırakılmıştır. Altın kaçakçılığından suçlu Madam Geçen salı günü Pireye giden İzmir vapuru yolcularından Ma - dam Katina, kolunda bilezik şek- linde altın kaçırırken yakalan - işti. Madam Katinanın muhakemesi dün sekizinci ihtisas mahkemesin de yapılmış ve muayene memur » ları dinlenilmiştir. Madam Katina; bu hareketin kaçakçılık sayıldığını bilmediğini söylemiştir. Muhakeme, altınla » tın tetkiki ve muayene memurla” rınm tekrar dinlenilmesi için bu ayın sekizine bırakılmıştır. caktır, ” Demir sanayii hakkındaki tetkikat ta ilerlemiştir. Bu sahada Sumer Bankla Alman sanayii Konsorsiyom'u arasında mü- zakereler bitmiş, protokol imzalanmış: bir. Sumer Bankın bu sene başarmağa çalıştığı işler arasında Feshane fabri- kasına ilâve edilecek olan Kamgan te- sisatı da vardır. Sumer Bank mum müdürü Nurul. lah Esat Bey dün akşam Ankaraya dönmüştür. ke Belediyede Ağustos maaşı Belediyede ağustos maaşı dün verilmiştir. Bir kaç aydanberi on gün kadar geç veriliyordu. Temmuz aymda belediye tahsi! şubeleri varidat: iyi topladıkları için maaş erken verilmiştir. | | Tenzilâtayın on altısf" itibaren tatbik edile" Tramvay şirketinin 1926 velesinin feshi üzerine biletleri üzerinde yapılma gelen tenzilât ayın on alt itibaren tatbik edilecektir. Travmay şirketi yeni baslırmıya başlamıştır. © yeni talimat verilmektedir. 1926 mukavelesinin f yısiyle, (şimdi, ondan 1923 mukavelesi meriyete bulunmaktadır. 1926 dan beri, yeni hi şası için halktan alınan p#” geri o verilecektir. İki yakın olduğu söylenen bu kati miktarı bugünlerde & lecektir. Tramvay üçretlerinin 19* kavelesinde gösterilen mif” daha çok inmesi de muh! Çünkü şimdi meriyete get” lunan 1923 mukavelesinde” tarlar kati değildir. Elektr” fesinin vekâletçe tasdikin€ ra, tramvay tarife komis?" retler üzerinde yeniden yapacaktır, Yeni bilet ücreti Şimdiki halde ayın 16 itibaren tatbik edilecek ücretleri, bugünkü fiatl fark ile birlikte şunlardır! İkinci mevki arabalar€ buçuk kuruşluk bilet, üç b ruşa, altı kuruş otuz pi altı kuruş on paraya ve d'İ ruşluk bilet, gene altı kurut raya inecektir. gi Birinci mevki arabal yedi kuruş on paralık kil# tı kuruş on para) ya, do i oluz paralık bilet, (seki tuz paraya ve on iki bilet gene (sekiz kuruş otuz para) ya ve on iki ya inmektedir. ; Bu iniş keyfiyeti, muk* kmdan doğmaktadır. , tramvay tarifesine esas * #i trik fiatları da 923 sene ri 20 kuruştan 15,5 kı indiğine göre, bu (ten tramvay fiatlarının tel , ni icap ettirecektir. Yukarıda yazdığımı? vay tarife komisyonu, “ atlerinin vekâletçe ras akip derhal toplana itibariyle tramvay üc“ kine göre hayli inmiş © or eca LER Bir işçi, par” 4 makineye K? Büyükderede kibri / da amelelik eden dün sol elinin orta PE if kineye kaptırmış, Tet mağı kesilmiştir. psi tedavisi için Almar ” ne yalırılmıştır. Sergi bugün Galatasaray Y y bu akşam saat 4 tır. i Sünnet düğ” w') Hilâliahmer Te yesi heyeti tarafı Pertevniyal o Kd & — 934 taril vers inü fa şembe gün getiri sünnetleri icrâ 1 vE