17 Eylül 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

—4— VAKIT 17 Eyimi 1933 —— tünlerini himay ... € Devlet ve m me aldığım su k muma hitaben dir. Devlet, âmme hukukunun bal r. Eğer bu mefhumu bir şekild klâzün ge o İlmin metodur © tasnif rini ihti i D1€ lis hakkında & neşredilmiş bir seri bir ilmi | di bu değildir. Biz, lerimizle görüşüyor , ve ile “M i bahase daha 6 dd en edeyim İ azametli meselelere tesadüf ede - 2. Musahabelerin bel fazla düşünmenize sebep mı göt“ müs ol m, | Devlet, içtimai bir mahlük ol - | mak üzere beşerin kurduğu en bü yük ve en mühim müessesedir, Bu müessese şeenni (röel) dir; şeniye tin haricinde değildir. Bu itibarla. dir ki devlet denilen O müesseseyi | din müessesesinden üstün görüyo: | ruz, Çünkü din büsbütün şeenni | bir müessese addedilemez. Beşer yaradılışı noktasından iki | hususiyet arzeder: 1) — İnsan, ferdiyetçi bir mah | lâktur; 2) — İnsan, içtimat bir mahlük- tur. Yani beşer, ayni zamanda hem | ferdiyetçidir, hem içtimaidir. Mun | hasıran kendi için, kendi o başına | yaşayamadığı gibi munhasıran ce. | miyet hesabına da yaşayamaz. Hem kendi için, hem cemiyet için | yaşar. Hayatı çifttir. Bir siyasi, bir hâkim fazla individualisme yapar sa hataya düşer, kezalik çollecti - visme'i de azıtırsa ayni akıbete uğrar, Devlet, beşerin içtimaiyetini tan zim eden müessesedir, Eğer beşer, | dediğimiz gibi, içtimai bir mah « lük olmasaydı devlet teşekkül ede mezdi.İçtimai mahlâklardan insan dan başkaları da, kendilerine gö » | re, içtimai müesseşeler vüçude geti riyorlar ki bunlar dikkate şayan » dır. Asılar, karıncalar, termite der nilen başereler (ve daha bir çokla rı) insanları bile hayrete düşüre - | cek inzibal, iştirak usulleri tedvin | etmişler ve devletler kurmuşlar » | dir. | (İsterseniz, lütfen, meşhur Bel- | çikalı edip M. Masterlinek'in bu | bahse dair külliyatını okuyunuz ve bu üç böceğin ne kadar içtimai olduklarını görürüz.) İnsan, ilerledikçe, devlet müeğ - sesssini de ileriye götürmüştür, Za ten insanın terakkisi devletin de terakkisi demektir, Bir illette tekömülün en birin ci , o milletin teşkiline mu * vaffak olduğu devletin tekâmülü dür. Bu itibarla Türk milletinin şu son devirde attığı ilerleme adım - ük bir ehemmiyetle tetkik edilmelidir. Daha pek yakın zamanlarda, Türklerinde, devlet şekillerinden | en gerisini, en kerihini görüyoruz. ! Bu asra, bu zemine lâyık olmıyan | > Muharriri: Celâl Nuri ç €-| bir devlet şekli. Az zamanda, ay- | İ lâkin bazı ifratperverler bu mücer ni nesilde, o en geri, en kerih şe - kil, en ileri, en müstahsenbir şekle | münkalip oluyor. Türk tarihi © ile uğraşanlar bu cihete büyük «hem - i miyet atfetmelidirler, Devlet başlıca iki noktadan mü ! talea edilebilir; 1 — Felsefi; 2 — Tarihi, Devlet nasıl olmalıdır? diye mü taleamızı ileriye götürecek olursak felsefeye dalmış oluruz. | Bu hususta ifrata, hayale gider- İ sek ideologie'ye saparız,. Nitekim | bir çok sosyalist mektepleri, anar» | | şi mesleki bu semte gitmişlerdir. Eğer devletin tetkikinde, idare. - sinde ikinci yolda çek ilerlersek İempirisme” e sapmamak mümkün | olmaz. Bu tasdirde devleti yanlış ve kaba bir surette anlamış olu - ruz. Evet! bir ideal devlet tasavvur i edilebilir. Şimdiki şekillerden da» İ ha doğum, daha li... | er, hulku buna müsait midir, yahut | bu dakikada müsait midir? Daha fazla adalet, yahut tam a- dalet, eksiksiz, pürüzsüz adalet, daha ziyade müsavat... hakta, mal | da, kabiliyette müsavat; rasat dür | bünü gibi uzağı gö bir zabıta.. çiçek aşrar gibi görünmez felâket - | lere karşı gelir bir zabitai mania. daimi bir sulh... Bunların hepsini tasavvur etmek daha güze- İ Lâkin beşerin seviyesi, miza- ve saire, İ ve böyle bir cemiyetin kâğıt üzerin ! | konser — 16.05 pkk de kanununu çizmek muhal değil- dir, Lâkin 6, artık bir kanun ol- | maktan çıkar, güzel bir roman o - lur. Meşhur Eflâtun (Cümhuriyet) adlı bir devlet kitabı yazmıştır; lâkin bir! habip öleieküsere "ebediyen kalacak ve idsalin hududunu asla geçmiyecektir. Bu kitaptaki hayaller beşerin se viyesi, mizacı, hulku, tab'ı ve ta - rihile bir tezat teşkil eder. İnsan yalnız mantıkın mahlüku değildir. İnsan biraz da gayri man tık? bir muammadır. Eğer idöolegie fikirde, yazıda, kitap sayfalarmda kalırsa febiha; pek lâtif olan bu eser, ret fikirleri tatbik etmek (isterler. İşte devlet tecrübelerindeki mu vaffakıyetsizlikler, ihtilâller bura. dan gelir. İdöologie zamanı gelmeden, ze- mini bulmadan bir “hukuk,, teşkil ve tevlit edemez. Lâkin teşkilât kuvvetinden mahrum olan idöolo- gie'nin bozmak, yıkmak, yakmak kabiliyeti büyüktür. Napolâon'un ifadesidir: “Les mötaphysiciens, les logues ont perdu la France, “Mafevkattabiacılar, ideolok - idöv- s/ | İ kadar Belkis Ha tipim votpu lar Fransayı mahvetliler!,, Bluntschli buyuruyor ki: “Hür- iriyet ve müsavat idöologie'si Fran | sayı kana boğdu ve o memleketi İn harabelerle örttü. Padişahlık pren | sipinin azıtılması Almanyada siya | si hürriyeti zincirledi ve terakk kiye | mâni old i haya! iktisadiyata shemmiyet iki sizin, yalnız mantıki şekillerile tat | bikı hâlâ Avrupanın sulhunu teh - dit ediyor. Eğer en doğru ve en doğrucu fikirler, ideolokların te - lâkkileri gibi telâkki edilir ve dar | kafalılarm taassubu ile tatbik olu: | nurlarsa tehlikelidirler.., devamı var) “4 Pazarlesi 18 Eylül 27 Cema evel 540 iğ Pazar 17 Eylül 26 Cema.evel un doğusu Gün is Sabah gamazı ve Di temin için Şark tütünleri konferansı dün Bulgâ İl İ | öğleden evel toplanmıştır. dün Dünkü | Şark tütünleri kontersili ii toplantıya şehrimize gelmiş olan RADYO | Bugün ISTANRUL— ! 18 di I9a kadar Grşmefon — 19 dan tay kadar Alaturka saz, Müşerref Hanım , Bey ve arkadaşları — 20 den 2020 a — 2000 dan 21.30 a ka dar Tanburi Refik OBey ve arkadaşları 2130 dan 23 ye kadar Gramofon itibaren Anadolu ajansı, Borsa haberleri, saat VİYANA BISi m — 15.40 — 140 orkestra konseri — 1630 | Gitra syasiktal — 1820 konser — 1943 musl, İ ki sahasında ermperesyonizmin inkişafı, kon İ ser < 31.39 mühtelif besteler — 28 bar has vala « BUDAPEŞTE: 8505 m — 15 plâk — 20.30 Macar askeri handosu — 9110 eadoy konseri, Çelle ve piyano. Arnold i, Verasini, Haydn, — vik Rahmaninof, Masne, Sarazat desinin be eleri — 32.55 haberler, gigan or kesirası, Macar şarkıları, BÜKREŞ. 5913 m, — 14 plikia senfonik mustki — 14 Pidkia Romen nisiki — 15 muhtelif o besteler — sex kanseri — Zi orkesira kenseri — | könterans — 22.15 orkestra Konmeri — ih Kalmanın ilipucinin (Marş) 2 3m — koro heyeti © tarafından — 1740 pâk — IN Çocuklarin sıhhatine dair bir konferans — #1 men retakatiyle hentir havalari » BEL 14.05 milli havalar - 16 konser — 1730 sarkılar — 18 plâkln dans imesikisi — maniile melodiler — 13.0 çigan musikisi — 24 dans plakları. ROMA: A3 m. — 20.30 haberler — 21 haberler — 2LAK Ve panya ve cenubi Amerika musikisi — S4 son derler , PARİS: 2145 Hi 3245 seni ve pılyamn konseri — 23.15 son ha (Sirk Prensesi) opera - VARŞOVA: 14 darülfüntün D: 481 m. — 20 ar. mas in sarkıları — 22.15 komedi — haberler, Yarın ISTANBUL: 14 den 18.30 n kadar Grnmefen — 18.30 dan 19 a kadar Fransüra ders (İlerlemiş o lanlara mahsus) — 19 dan 1945» kadar Mükmet Mera Hanım — 19,45 tem 10.80 m kn dar Sevim Haşım — 30.80 dan 1180 Münir | Nurettin ve arkadaşları — 2150 dan 23 ye kadar Giramofon — 7! İtibaren o Ajans ve borsa haberleri mat ayar VİYANA: SİST m 13.80 plâkla köy havaları — 13 konser — 14.10 — 15 devamı. 1655 Anton Tivarakın (Yeni Dünya) dan . Piğk- ls, — 1823 “konser -— 20 (Variyasyon) Tar, beşinci senfoni Vipnnn senfonik — orkestrasının o Konseri — 31489 Bruna Groniştettenin senfanlik orkestra» 23.15 plhkla dans wmastkisi, BUDAPEŞTE; Bm 0 olsan havaları — 17 kadın saati — 1015 Almanca könüyma dersi » konseri « Bi salon orkestrası — 2440 opera orkestrasının enseri — 24 enz * band. BÜRREŞ | “ — 19.15 eadyo orkestrası kuvartet — 93 dans musikisi . “izm —Upak —ıs “ 1815 oda musikisi — siper — 21 Frants Le ret BELGRAD 12 pâk — 180 konser 18 Aleeznen dere — 9030 pik — 1159 8m, — konser — — (Belgrad) operasmdan naklen bir opera. ROMA SIZ m 20,20 muhtelif Yanlarda haberler — | 21 Beherler — 2159 habelerr <- 21,45 menhite kemane — ZA dans |, | Bulgar murahhası M. Sakarof ta| iştirak etmiştir. Toplantıya Türk murahhası Nemli zade Mitat Bey riyaşet etmiş ve azanın teklifi üze- rine encümen halinde çalışılmağa karar verilmiştir, Encümence de Nemli zade Mi- tat, M. Sakaraf, M, Bakkalbaşı se- çilmiştir. Encümende ofis nizam- | namesi üzerinde tetkikat yapılı | ve bazı maddelerin tadili müştür. Bir saat kadar devam eden en- İ cümen faaliyetini müteakip öğle - den evel tekrar umumi heyet top- | lanmış ve derhal ofis nizamnamesi görüşülerek tadiden kabul edilmiş tir, | Yeni vaziyete göre; ofisin mer- kezi Satasibulda olacak murahhaslarile beraber toplandı çü Bulgar, i üçü de Yunanlı azaği mürekkep idare meclisi bulunsf tır. Bu azalar dü aralarından G6! şiyi seçerek müdürler heyetini kil edeceklerdir” Ofis bu üç ile idare meclisi tarafından edilecektir. Harici, dahili, tü piyasalarını takip edecek, şark tünlerini himaye ve sürümünü * yit ile uğraşacak ve bunların 18 hususunda faaliyette bulunacak' Şark tütünleri konferansı w”) mi heyeti bugün öğleden evel t# lanarak hazırlanan ofis niz. mesini imza edörek çalışmasışl hayet verecektir. Bugün öğleyin de Tokatlıya”' azalar şerefine ticaret odası ii fından bir ziyafet verilecektir. Bu ziyafete Yunan ve Bul azalar ile İstanbul vilâyeti davet edilmişlerdir. eri oo —————— e — Gi. Sütçünün katli Katil kardeşler kendimize malik değildik diyorlar Birkaç ay evel Edirnekapı bari- cinde sütçü Mehmedi öldürmekten ! suçlu Reşat ve Hasan isimlerine İ de iki kardeşin | muhakemelerine | dün İstanbul ağır ceza mahkeme - sinde devam olunmuştur. Bu iki kardeş, sü neleriyle yakından duğundan şüphe ederek öldürdük- an leri noktasından muhakeme edili- yorlar. Dünkü muhakemöde bazı şahit | ler dinlenilmişler, bunlardan bir | şahit, iki kardeşin yol üzerinde süt çü Mehmedi altlarına alarak vur duklarını o gördü bir polis memuru da vakadan sonra ikisinin | de yaptıklarımı itiraf ettiklerini an | latmışlar, reisin sorgusuna karşı | iki kardeş; “Kendimize malik de- İ ğildik!,, demişlerdir. Neticede muhakeme şahitler - den bir jandarmanın istinabe yolu ile ifadesinin almması için 21 teş- rinievele bırakılmıştır. serabliliilenmz Muhtarlıklar Sene başından itibaren muhtar- lık kalkacağı için belediye şimdi - İ'den hazırlığa başlamıştır. Nahiye | müdürlüklerinde © halkın işlerine | İ bakacak büroların çalışma tali İ matnamesi toşrinievvel ortasına kadar bitirilerek şehir amiri)” verilecektir. Y Pure Kooperatif Her aym on beşinde çıkan “Ko- operatif meemüuasının 16 ıncı sayı- $ı da zengin bir münderecatla çık» mıştır. Bu sayıda Ahmet Hamdi i Beyin “Buhranlar ve inkılâplar te | İâkkisi,, başlığı altındaki yazısı ile| | kooperatifliğe ve ziraate ait maka lelerle birçok sadi ve koopera- tif havadisleri vardır. İ Mr eğlendirici seyir — 2245 haberler. PARİS; SI m — 30 piâkdn Balun besteleri me 20.18 habere ler, saz havaları — 21 Bizenin Misleleri — 21.80 yarım saat mizah — 2240 pihk, | ceza il $ Lanara İİ istikrazlar Serbest bırakılan maznunlar Eroin imali ile maznun 8 evvelce tevkif edilmişlerdi. Mef kufların itirazmı tetkik eden A mahkemesi (o Kaldirond gayrisinin serbest © bırakılma: karar verilmiştir. ie Üniversitede Maarif Vekili. Refik Bey.di Üniversiteye gelmemiştir . Üniversitede ikmal imtihan başlamıştır. İmtihanlar ay nihaf tine kadar devam edecektir. Ecnebi profesörlerin 25 eylül şehrimize gelecekleri tahakkuk miştir, , | BORSA Hizalarında. yıldı lerinde 16 Eşi r.|Raka eti olanlar üze ans çit vamele nlar iyazlarını gü Nukut (Satış) | Viyana nış » Rrükrel * Atina * Cerevre ol » Bükreş sik, — 10, » 08 > * Belgrat * Yakabama 40.1 am (kap. sa. 16) | 1 Stokholm o 2909 Terkos Çimestn ak İş Bankasi Anadolu | Teen ay Elektr Fraryay Ergani Raprım 1004 da dar m Gümrükler 1498 Mü a 135) Anadal! # Asadola 1zaİş4 Mümeseri