19 Mayıs 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 7

Osmanlı Bankas Borçlar i meselesi müzakereleri- ni Rea hükümetimiz namına idare ve apresiz dün sabahki Semplon miştir, Paristen İstanbula gel - Bu akşam i Ankaraya ( gidecek pan Saraç oğlu Şükrü Bey dün ref rt “telinde kendisini Ziya» Ma” ebemirlmisin reca- rine mukavelesinin len hakkında uzun e vermiştir. o Şükrü Bey nl Bankası imtiyaz müdde- henüz sele; Uzatılması müzakerelerinin nin icelenmediğini, bu me- Be size > i için tekrar Pa- beli dip gitmiyeceğini o henüz madığını bildirmiştir. Birimiz 5 “ğlu Şükrü Bey mubar - *., * unları söylemiştir: Mal meselesinin milzakereleri bak- beyana ESD gittikce, miitesdalt ALA bulunmuştum. Şimdi gene bulunmaktan, imzalanan ŞAtMAf- ei Narı «ski muküvelenan? ve mukayeseli olarak i Maha Taideği m elini? Sun anası, taksitleri, ve 4 // fen bu neticeye varıyor, Yeni itlâfnamenin itfa cetveli eskiden mev cut doksan bir senelik müddet yerine 80 se ne &sasmı kabul etmiştir. Eski itfa cetvelinin di aenesi için okluğu gibi, yeni Ufa cetvelinin elli senelik middeti de iifaalrın başabaş ya - pılması esâs Üzerinden hesap edilmiş olup ber ii takdirde de müddetin vaki olnesik mü. bayaaların ucuzluğu nisbetinde, kısalması ta büdir . * Yeni tahviller, faiz ve tahvili İ düyun Yeni itilâfname mucibinos eski Osmanlı barçarı tahvhleri ortadan kaldırıtacaX, yeri- ne Hâmiljere, diğer borçlu devletlerin borçla Tau gösteren birer senetle, Türkiye climburi- yetinin borçlarını gösteren 500 er franklık ye ni tahviller verilecektir. Bu yeni tahvillerin itibari reslilmali 960,000,000 frank, yahut bus günkü kıymetle, sekiz buçuk milyon altın Türk ilrasıdır. Yeni tahviller senede yüzde ye di buçuk falz getireceklerdir. Biliyorum ki va tandaşlarım arasında bu faiz baddini ağır bu iacakarm #dedi çoktur. İşte bunun içindir ki işin iç yüzünü kendilerine izah etmek İzte- rim. Hümillerin mimessiileri yüzde alı faiz- den yukarı çıkmak istemedikleri halde, biz de yüzde dokur (alzdan aşağı inmek istemi - İ yoruuk. Çünkü, anlaşma yolumuzda evveli, Türkiyenin verebileceği senelik Lakaiti tesbit estik, bundan #onra bu tekeitin faiz ve resül maliri bulmağa çalıştık. Nihayet yüzde yedi Waçuk faizle uyuştuk. Şayet yüzde yedi bu- gule faiz yerine bilfarz yüzde 3,79 faiz kabul etmiş olsaydık, borcun dertai kendilerinden 17 miyon ait liraya çilemiş o bulunacaktı. Gerçi bü vaziyette bile yıl taksiti gene 700,000 lira olarak kalacaktı. Fakat ilerde memleke- timizin Iktasadi veziyetinin İyileşmesinden iti barınm günleri güne artmasından ve meselâ Saracoğlu Şükrü Bey izah 7 ediyor KİR Borçlar itilâfı- Esasları ve neticeleri nin ikeymeti düşmüş ise, bu istifade muvakkat olacak, her ikisi birden düştüğü takdirde, da> imi istifade yolu kendiliğinden açılmış bulu- nacaklır. Buna mukabil, fransız frangının ya hut diğer tediye akçesinin, veya aynı Zaman- da her iksinin kıymeti filen yükselir, yahut kaninen yükseltilirse, bümiller bu kıymet tezayüdünden istifade edemiyecekleri gibi tak ile henüz uzlaşılamadı, kümet günün birinde borçlarını kismen veya tamamen ödiyemiyecek bir halde bulunacak oluran, diğer alacaklılarına yapacağı tnuame- lenin aynımı hmillere de yaapcaktır, elverir &i, bu vaziyette her hangi bir aalcakiıya güs terilen daha iyide bir muamele kâmillerden de esirgönmesin .Her ne kadar hükümetin bu hu susta dilediği tedbirleri ikthaz hususundaki sitte de o nisbette tenzilât yapmak lâzım ge- | hakkını takyit etmek geyri kabil, ve diğer | iecektir. Tediye akçelerinde bu suretle vuku | bulabilecek muhtelif istikametteki ihtizazlar- | millere de teymili tabi ize da, nihayet mov- den mütevellit iatifadelerimiz itlâinamenin) cut bir mukavulename hükümlerinin muvak- müteaddit maddelesinde sarahatle tesbit edil- miştir. | Müruru zaman mühletleri 1915 mukavelenamesinde mevcut muhtelif mürurur zaman mühletleri şu suretle tayin e Gilmiş bulunuyordu: Kupanlar için 6 sene İs- tıkraz tahvilleri için 15 sene, ikramiyeli Ku meli demiryolları tahvilleri için de 50 sene, Yeni itlâfeame, iiemleketimizin mevzuatına uygun olarak, bizde mevcut müruru zaman mübhletlerini kabul etmiş ve böylece kupon- lar için 6 ve elelumum tahviller için de 10 se- ne müddet tesbit olunmuştur. Şu halde beş #ene içinde tediye müksadile bankalara ibraz edilmiyen kuponlariz, 10 sene zarfında keza- Nk tediyeye ibraz olunmıyan tahvillerin ka- bul ettikleri meblâğlar bilkümete iade oluna» caktır » Servis masrafları Bu isim altında toplanan masraflar şunlar- dir: Tediye ve müruru zaman Hânlarınm, ve, başabaşn iriştikleri zaman, kur'ada çıkan tah vüllerir ietelerinin tab masrafları, bu ilân ve listelerin neşir masrafları, kur'a masrafları, damga ve gimba aletleri masrafları, tahville. rin mübayaasına mütealtik simstariye ve borsa vergilerle #air masraflar, tediye edilen ku - Mm fa cetveli gerin ki, Osmanlı İmparatorluğu | Yüzde 3 veya 4 veym 5 faizle para bulmuk İni | ponların ve İLİN edilen tahvillerin paki) ve si- masrafları, “eman 161 milyon iirmlik bir borç Bundan Türkiye Cümhüriyetine miktar, Fenerler Avanalarından e olmak zere, 107 buçuk mil Eğer bize isabet eden bu borcu esi ve İlk mukavelena » dahilinde ödemek iktiza eyle- İ Bükümetinin her sene, yal Marşılığı olarak, 5,800,000 2i- akil ermesi, ve buza ayrıca iye >“: banka ve saire servis dey, *lemesi lâzım gelecek, ve hiamtunacak de- İN bu takati tam ©1 sene edecekti. mukavelenamesi bir tenmiât yap - sürekli tenzilâlir iktiza eylemişti borcun yıl tak- 1,800,000, bumu takip takip eden bünu takip eden beş ka, Ve borcun tamamile öden eden seneler için itin Türk Kirasr olarak tesbit e- # Hİ YE ZE di le i / i i 1 1 ii # #ELEİ SİZ #8 ; Sey Hâmillerin mümessilerile Ke a ma ame da dahil olmak Üzere, 8 dep #itn Türk tirasna, yıl taksit. Mg e düm haumayor iy ii İ yi # Hİ fi başlanılacaktır, Ju - # 1 Er ii / İrtifa edecek » Piliyyi taa yp arda Ydenedeki: inik- Ni ar ge Ray 0 ee Mi olunan paralardan fi Tal Hi 7 ; i KE liyon İğne Türk Mi Hi ili İ İN / # 7 iş İ künları elde etmeninden doğacak istifadeler münhasıran tahvili hâzmiilerine teveccüh ede - cekti, Halbuki ithafnamenin tatdikinin onun Cu senesinden itibaren konversiyon (Tahvili düyun) hakkımızı sarahaten mafuz bulun - durduğumuza nazaran, falzin yüzde yedi bu- çuk olarak tesbiti netlossinde, yukarda mev- zu bahsettiğim ihtimailerden doğacak İsti fadeleri tamamen hazineye İnisar ettirmiş 0- hiyüruz. Şayet ilerde Türkiye meselâ 3,15 fe- izl parâ tedarik ödesekt kadar kredisini Kağ- lamlaştırırsa, sadece konversiyon wunmelesi yapmak ve yözde yedi buçuk faizli tahvilleri yüzde 3,79 faizli yeni takvillerle değiştirmek suretile börç taksitini, konversiyon tarihin - den itibaren yarı yarıya düşürmek imıkfnını elde tutmuş oluyoruz. Hulâsa, istikbalden da hâ ucuz faizle para bulmak imkânını madde- ten ele geçirdiğimiz günden itibaren borç tak. #itlerimizde de, bir konversiyon ameliyesile bu ucusluk pisbetinde tenzilât yapmağı gimdi - der temin etmiş bulunuyoruz. Halbuki faiz yüzde yedi buçuktan aşağı butulmuş olsaydı Yu teneilât imkân ele geçirilemiyecek bir ve- ziyete girmiş olacaktı . Yıl taksiti ve bunun tediye Akçesi Mülâfname mucibince hükümetimiz essi Os manlı borçlarından Türkiyeye intikali eden bissecin servisi için her sene 660,000, bunun masrafları için de 40,000 ki ceman 200,099 altın Türk liralık bir taksit ödemeği taahhüt garlile, ve | etmiştir. Ancak hâmlillere ödenecek olan ak- üzere | çe kat'iyyen altın olmayıp bu altın mikların- , Fakat, | cn tedarik edilecek olan biful tediye akçem- İtlâfnamenin tesbit | dir. Fihakika, yeni borcun iki çeşit tediye ak e tam olarak | cesi vardır. '#ınlardan biri Fransız frangı, di- Mİ senelik bir intikal devre | geri de, borçlar meclisinin Hizuruna hükmet tiği zaman, seçeceği diğer bir tek akçedir. esnâsında bazi- | Hakikatin bu beilik, diğer istikrazlarda oldu- yü için 655,090, | ğu gibi hâmillerin arsu ve ihtiyarını bıralu- dördüncü yed için İlan, ve bözea aynı zamanda birlikle Latliki 660,000, altıncı yıl için | kabil olan iki çeşit tediye akçesi mahiyetin. de olmaktan çok uzaktır. Çünkü, hâmillerin her hângi bir vadede bu akçelerin her Dangi hirizi ile alacaklarını tahsil etmeleri mevzuu 453,000 | bahis değildir. Hümiller aalcnklarını, sadece bulunup | o vade için, vadenin bulülünden evvel meelir tarafından tayin edilmiş olan âkçe ile tahsil yeni tahvillerin | edebileceklerdir. Hükümetin vereceği taksit değiştirilmesi, | De, hâmillerin salcakları tediye akçelerinin Ucret ve masraf | cinslerinde mevcut farkım tatbikatta netice kabul olunan | ve fajdeleri şunlardır: « Yalnız bu son | Her iki tediye akçesi kiymellerini kaybet - miş olsalar dahi, hükümet gene hâmillere bulundgi bunlardan manda | 700,000 altın Türk liralık taksiti ödemeğe de #enenin 400,000 | vam edecektir. Fakat, hâmillerin alacakları mebihğlar fiil tediye akçesi itihariln katiyyen tabek kaf- | artacak değildir. Aradaki fark kükümet le- taksitlerimizi | hine bir tahsis ciheti bulacaktır. Vaziyeti bir lâzım ge | minal ila izah edelim: Tediye akçesinin fran' #enenin taksiti | en Türk hrasınm mukeldli olarak takriben 4 | bir bal ça dan 1 / j mehlâğ- ! 74,000,000 fransez frasıgı ödenecektir. Şayet | #itm Tirsya | günün birinde fransız frangı kiymetini kay- yarım milyona | bederde 680,000 altın Türk rast ile 74,000,000 My lar en itilâframe | frank yerine belfarz 100000,000 frank tedarik iL e ama e etmek imiletin: hasıl oluran bü miktarm yal. İ demekti, bize ait i5- | niz 74,000,000 w faiz ve normal itfa karşılığı a ayr. Br b er olarak hâmillere tevzi edilecek, geriye kula Ması- 26,000,000 frank ine fevkalâde Itfaya tahsis olunacaktır. Bu suretle borç yekümunun #ür- te azalması gibi hay'ırlı bir retlen temin e- edilecektir. Tediye akçelerinden yalnız birtef- 1925 mukavelenamesi, bu suretle yapılacak maşraf miktarını rakam, bırakmıştı. Bu yüzden senelik masmf miktarı 24,004, elim Yirayı bulmuştu. Halbuki yeni iülâfname yeni tahvillerin basılması, ve eski tahmiller Me de- gistirilmesi gibi muümelelerin istilzam edeceği ransrafları Bazar İtlbâre alarak, senelik ser masraflar: miktarın, dik dört sene için İ | yalnız 10,500 Yira ölürak tesbit etmiş, ercak beşinci seneden itibâren bu 10,550 altın lira. dan 3,000 inin ber sere hükömete inde oluna cağını ayrıca tasrih eylemiştir. Teminat 1978 mukavelennmesinde, Osrmsniı borçla rma teminat olarak, İstanbul, Galata, Haydar paşa v eSamsun gümrük dairelerinin varidatı mutlak mahiyette bir rehin olarak gösterilmiş bulunuyordu. Yeni mükâvelename, bu saha» da da, maziye nazaran, bazı yenilikler arzat- mektedir. Bu kabilden olarak evvelâ Samsun gümrüğü rehinden çıkarılmıştır. Bundan baş» kn, bir da, rehin olarak gösterilen gümrükler birbirinin ardınca üç #me zarimda vasati ola yak, yi taksitinin Kâğıt Türk liralarile ifade edilen mukabi'inin yüzde 100 ünden fazla va ridat temin edecek olurlarsa, hükümetin, bu De gümrük dairesinden bir veya İkisini re - binden istirdat etmesi, İlâtname ile kendisi ne bir hak olarak tanımıştır. Bu üç gümrüğü. müzün, vardat itikerile hiç te müsait bir se ne olmıyan 1031-1987 senesi rarlındaki hası intr takriben 24 milyon lrsyı tuttuğuna, hal- buk! senelik taksit miktarı da Ştakriben 6 buçuk milyon kâğıt Türk Mram olduğuna gö- veğ yehin olarak gösterilen Üç gümrük dai- resİnden bir veya ikisinin Üç tene sonra İstir- dat edileceğine şimdiden muhakkak nazarile bakılabilir. Ajan meselesi 1928 mukavelenamesi, rehin olarak gösteri en varidata nezaret etmek Üzere, moclis ta- rafından bir Ağan tayinini derpiş eyiiyordu. Her hafta gümrük idaremiz maciis ajanma, vehin olarık gösterilen varidatın haftalık gay ri safi yekünu ie, bir balta evvel Osmanlı bankasma, borç için, yatıran miktarı bilâir- mekle mtkellef idi. Yeni itilitnamede, rehin olarak gösterilen gümrük dairelerinden ciba- yet olünan rürumun HAYTİ safi haslatını göz teren cetvel, selâhiyetisr daire tarafından, Aydan aya, doğrudan doğruya meclise gönde- rilecek, ve ağan nat #İtmda hiç bir ecnebi memur bulunmıyacaktır. Buna mukabil hükü zmatin meclis nezdindeki komceri taki kala» caktır . İ— Umumi mahivette tedbirler desi Yeni itllâfname, istikrazlara müteallik mu- kâyelenamelerin hiç birinde çörülmiyen bir Mumusiyet göstermektedir ki, bu da umumi mahiyette tedbirler maddesinin hükmüdür. Bu İ madde aynen diyor ki: “Hükümet, Türk dev» Tetinin harici aw'cakilarımın cümlesine tatbik editmek Üzere umum! mahiyette tedbirler it- tihaz etmeğe Yüzüm gördüğü takdirde, hülü- meta sırf banka avanar mahiyelinde yapılmış olan avansların alacaklıları hariç olmak Üze- Te, yeni tahviller bâmilleri, hâl ve istikta'in diğer baric slacaklıları Arasında en müsait muameleye mazhar ciandan daha a? müsaft bir müameleye tabi tutulmıyacaklardır. İfa* de itibasfle hayfi çetin olan ve yaziması haf- lanizca süren bu bükmüb manâsı güdür ki, DU | ! ye ka m me Ea le alacaklılara tatbik edilecek muamelenin hâ - — VAKIT 19 Mayıs 1933 veee istıkrazdan haberi yok ? — Takriben 1$ milyon frank, itNAfnamA- nin imeriyete girmesi içih ihtiyar olunacak falı vil tahı, tebdili ve sülre gibi masraflarda Kul İanılacaktır 3 — Mütebaki 52 milyon #rangın tekabül et Uği 465,000 altın Türk liralık meblâğ da, yu- karda izah ettiğim gibi, Türkiyenin ük al sehelik tenzilâtu Laksitlerini tamamlamağa tahsia edilecektir. Gazetelerde, ikramiyeli Rumeli demiryolları tahvillerinin bidayeten o iülürmame haricinde ! bırakılması tekarrür etmiş iken, bonradan di- san tatili mahiyetinde olan böyle ağır bir | der borçlara karıştırılmış olmaalrından mazi, tedbire hâmillerin şimdiden muvatnkat etmiş | bazı hâmillerin snulazarrır oldukları yazıımış olmaları yeni iülAfnamenin mütetariz vasıf. | ır. Veziyetih bu suretle tasviri hakikate uye Jarıntan birin! teşkil etmektir Mes'uliyet maddesi Yeni iilâfaamenin tatbiletnda iki türlü mas | uliyet derpiş edilmiştir. Birincisi, İhzari saf- hada, eski tahvillerin yezileriz tendili eanaam- da vukubulabilecek yanleş'ıklardan mütevel- hit mesuliyet. İkincisi de aletitlak yeni itilâf- Bane ahık;mını tatbikan vukutalacak tediye : Ter esasında zuhuru mümkün yanlışlıklardan | doğacak mesüliyel, Evvela, tebdil munmele- sinden mütevellit ehr türlü #esiliyetten hükü met itilâfname -İle tebriye odilmiş hulurmak- tadır. Eski tahvillerin yenilerle tebdil asna- #mda vukuu mümkün er hagi bir yolmiz - Yaktan dolayı, tebdil ile #muvazzat mali mü esseseler borçlar meclisine Karşı mesul olu - caklardır. Şu halde bilfarz sahte tahvil sürü. mü giti aynı tahvilin iki defa değiştirmesi. ne yol açabilen her hangi bir yolaualuktan do gacak mükerrer tediye endişeleri bizim için artık katiyyen varit değildir Itlâfname ahkâmı tatbikan vulübulacak tediyelerden mütevellit ikinci nevi mesuliyeti de hükümet, diğer bir maride ile, Üzerinden tamamen stmış bulunyor. Hükümetin tediye. lerinden mütevellit ve Ber hangi bir vadeye Ait tediye karşılıkları meclis hesulenda teos- #lis öttiği dakikadan itibaren hükümet © va de için hâmillere karşı ber irtü borçtan kur- tulmuş olacaktır. Bü parulürın gerek muha- faszmından, gerek kupon tediyelerinde ve ifa müzmelelerinde kullaimasından, münbası - ran mal! servisle muvazzaf olan müesseseler mecline karşı mesul olacaklardır. Bu itibarla denilebilir ki mall servisle muvazzaf olan bü yük bankalardan biri, ber hangi bir vadeye sit tediye karşılıklarının teessüalinden sonra iflâs etse, veya Bâmiller her hangi bir sebep tesirile alacaklarını tahsil edemiyecek bir va- ziyette kalsaair, hükümet © vödeys ait tedi yelerini tekrârla mükellef tutulamıyacaktır. Umüm mahiyette tedbirler gibi, mesuliyete mütaallik hükümler demaziye naazran ilik de fa olarak yeni itilifnamenin memleket lehine kaydettiği güzel neticelerden biridir, Meclis maddesi 1925 mukayelennmesi mucibince hâmillerin temsili ve menfastlarının kayırılmas: iki te gekküle havale edilmiş bulunyordu. Runların birincisi, eski Osmani: İmparatorluğunun tak- #ime uğrıyan Düyunu umumiyesi meclisi idi. Buna Kısaca borçlar meclisi denilindi, İkincisi de, eski Oşmanlı İmparatorluğunun taksime uğrıyan Düyunü umumiyesinden Düyunu mu- vahhide iâ ikramiyeli Rumeli Gemiryolları tahvilleri ikrazlarından maada diğer istk- ruzlar hâli meclisi idi ki buna da Mi- saca hümiller meclisi ismi verilirdi. Borçlar meclisi, biri İngiliz, biri Fransız, bi- £i Türk, biri İtalyan, biri de Ormazılı Banka- snca tayin edilen beş aazdan, hâmiller mecli- si ine, üçü Fransız, üdisi Alman, biri de Belçi- kah olmak Üzere altı azadan mürekkep bulu- nuyordu. Yeni itilitaame bu iki meeliz yerine bir tek meclis ikame etmiştir. Yeni meclis, biri İngüiz, ikisi Franerr, biri Türk, biri AL man, biri İtalyan, biri Osman Dankasmnca tayin olunan, niahyet biri de nöbeleşe birer #ene Fransız ve Belçikalı öimak Üzere sekiz azadar, müteşekkil bulunacaktır. Meclis, hü- kümetin Üzerine a'dığı horcu Ker yil oda et- mekte olduğunu bâmiller namma kaydü les. bit etineğe, yeni tahvillerin servis ve ilfasins müteallik müuamelelerle meşgul olmağa, iti - lâfnamenin tatbikına alt her törlü tedbirleri almağa salâhiyettardır. Meclis, her altı ayda | bir, borç servisi için hükümetten aldığı meb : lAğların sureti istimalini gösteren bir hesap &stveli tanzim edip hükümete verecek ve bâ- millere ilân edecektir. İtiâfnamenin meriyete girmesi için kulla- nılacak mebiâğ* İlfnamenin meriyete girmesi için Kul'a- nlmak üzere, Türkiye ile hâmiller arasında, çe Türkiye ile Osmanlı borçlarından hinsa a- tan dsvletler arasında, münazaalı ve münaza- asır, meveut olan ve borçlar meclisinin c'inde bulunup yukarda bahsi geçen ceman 113 kü- sur milyon fransrz franklık bir meblâğ taşki) edilmiştir. Bu melâğ gu unsurlardan mürek- keptir: İ 1 «- Türkiyeye iadesi Hizrmgelen 6000,000 F 2 — Sen ilç sans zarfında tediye ettiğimiz 1-3 lerden arlakaları 69.000.000 F 3 — İhtiyat ve Trabiusgarp 38,000,000 EF. akçeleri 1134000,000 F. Bu melâğdan: İ 1 — 45 mmilyon frank, bümillerin yeni #ti.İ Iâfaameye fltihaklarını kayditasbit etmek O- zere, ilihak kuponu olarak tevzi edilecektir, İ : | gan değildir ikramiyeli Rumeli demiryolları tahvillerinin itilâtaameden hariç berakiiması hiç bir zaman mevzuu bahis olmamaıştır. Bi- lâkis bu tahvillerin borç servisi için senevi 30,890 altın Ilra taksit verilmesi, faakt Dun- ların yeni çıkarılacak Lahvillerle dağiştirilmi- yerek eski tahvil olarak muhafazası tekarrür etmişti. Nitekim, 14 birincikânun 1937 tarihin Ge Umza edilmiş olan prensip ilân, diğer is- tkrazların servisi için 613,463, ikramiyeli Ru mell demiryolları tahvilleri için üs, yukarda söylediğim gibi, 30,686 &ltın liralik dâlmi bir taksit tesbit etmiş bulunuyordu. Müzakerele- rin son safhasmda yegüne değişen şey, veris lecek olan taksit miktarı değil, sadece bu miktarın adı olmuştur. Çünkü, prensip itilâfı- DA göre Türkiyenin ikramiye ve amarti ola» rak vereceği miktar gere 30,896 lira olark Aalack, faakt ikramiye ve smorli olurak des £il, faiz olarak verilecektir. İxramiyeli Rüme W demiryolları tahvillerinin birinci şıkta ala» cakları ikramiye ve amorti miklarlarının ikin di çekta da Faiz olurak tamâmen verilisdsi zeu karrer olduğuna göre, bilhesap kıymete esas teşkti eden unsurda bir değişiklik yoktur. Hat tâ bu tahviller, 1928 mukavelenamesindeki vaziyete güre de, diğer istikraziara nazaran hiç bir şey kaybetmemişlerdir.. Çünkü 1928 mukavelenamesinde ikramiyeli Rumeli demir- yolları takvillerine tahsis edilen mebiig 16,009 İlrn olup bu meldğ artmamak ve ek- #ilmemek çartile 48 sene müddetle tediye e dilecekti, Bu istikrazm tediye akçesi sadece fransız frangı olduğu, ve fransız frange da beş den sukut etmiş bulunduğu içir, iatikras Zin senelik tükağti, 188,000 liranın beşte biri olan 33,000 altın liradan ibiret Hulunlıyordü. Bu defa ikramiyeli Rumeli tahvilerine mü kabil verilecek olun tahvillerin yalnız faizi, tsm 90,000 altın İlrann mukabili olan frank miktarıdır. Görüyorsunuz ki, ikramiyeli Ru- meli tahvillerine, 1928 mukavelenamesile, ve prensip itilâfile tesbit edilen haklarda deği » şiklik yapılmış değildir. Eski tahvillerin yenilerle tebdil esnasında her istikraz tahvillerine mukabil verilen yeni tahvil nisbetlerinde ikramiyeli Rumeli tahvilerine 40 franklık bir miktar tayin edi. miş olmaşma gelince, unutulmamalıdır ki: 1 — Diğer tahviller 500 franklık olduğu hal de, ikramlgei Rumei! tahvilleri 400 franklık- tr. ? — Bu 400 franklık, 1881 Larihli mühar- rem karsrnameşile 180,38 franğa tenzil edil- #riştir. Filvaki 1905 tarihli tevhidi düyun, bu tahvillerin piyasadan 240 franga kadar mü. bayaa «edilebileceğini karar altına almıştır. Fa kat Pariste toplanmış olan taksimi düyun komisyonu, devletlerin #ramiyeli Rumeli de- miryolları tahvillerinden mütevellit borçlarını tayin ederken, bu vaziyeti muhafaza etmekle beraber, beher tahvili 180,38 frank hesabile tesbit etmiştir. Keza Düyunu umursiyemiz a» rasında ikramiyeli Rumeli demiryolları tahvil lerinden Türkiyenin hissesi olan 6,302,756 W- rahık zeblâğın, 1928 mukavelenamesinde ta » yini de gene beher tahvil 150,26 frank bosap edilerek tesbit olunmuştur. 3 — Diğer istikrazların tediye gkçeleri me- yanmda forin, va isterlin gibi keymetli yük- sek parnlar mevcut olduğu Halde, ikramiyeli Rumeli demiryolları tahvillerinin tediye ekçe si yalnız fransız frangıdır 4 — Diğer istikrazların, 1928 mukavelena- mesine tevfikan, söneler geçtikçe, palye itiba- rile taksitleri arttığı halde, ikramiyeli Rumeli demiryolları tahvillerinin palyelerden istifade etmeleri yolu kapalı bulunmakta İdi. 5 — 1978 mukavelenamesinde, ikramiyeli Römeli demiryolları tahvillerinden: maada fransız #ranklı borçların, daha ilk palyeden itibaren, yüzde 50 den başlıyarık yüzde 145 veya 150 ye kadar tezyit bakları olduğu hal- Ge ikramiyeli Rumeli demiryolları tahvilleri bundan mahrumdur. İşte bütün bu anasır nazarı dikkate alma rak, ikramiyeli Rumeli demiryolları tahville. rinin bulundukları bukuki vaziyete istinaden kendilerine diğer istikrarlar nisbetinde bak vermek iktiza etseydi, yapılan hesaplara Kü- re, beher eski tahvil için 40 franklık değil, yalnız 16 #ranklık yeni bir tahvil vermek lâ» zim gelecekti, Bu rakam pek küçük olduğu cihetle, fkramiyeli Rureli demiryolları tah - villeri için bu huküki vaziyetin itilsim ottğ cüz'i miktare vermektense, bu tahvillere mu- kapili verilecek yeni tahvillerin kıymetini, ikt tarafın imzası altıda bulunan prersip HA nin tesbit etmiş olduğu 40,685 altm Tiranın 8 san Ittihar: miretile, Bulmak daha mayt ve (Lütfen sayıfayı çeviriniz)