21 Aralık 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 6

6 Kitap hakkında bir kaç söz Türk okuyucularına takdim et- | kadar eden gümrük bahsi en çe- tiğim bu kitap bilhassa dünya | tin bir mesele olarak durmakta - buhranının siyasi, mali ve iktisa- | dır. Vakıâ herkes yüksek güm - di sebeplerini izah eder; ve buh- | rük mânialarmın beynelmilel ti- ranı bertaraf etmek ve beynelmi- | carete yaptığı zararlar hakkında lel iktisadi faaliyetleri istikbalde | ittifak etmekte ve her memleket, daha müstakar temeller üzerine | başka memleketlerin, kendi ni kurmak için, müellifin noktai na | ci ticaretine koyduğu setlerden zarına göre, alınması icap eden| şikâyet etmekte isede hiçbir tedbirleri gösterir. Müellifin mü - | memleket tarifelerini indirmek taleaları İngiliz matbuatında in - | için teşebbüs almağa cesaret ede- tibah uyandırmış ve efkârı umu - | memektedir. Milli paraların ka - VAKIT Bulgarıstanda Ba'kan konferan- sında ekalliyet- ler işi Bulgarların noktai nazarı tespit ediliyormuş SOFYA, 20 (Hususi) — Bal- kan konferansının — Bulgar milli grupu toplanarak ekalliyetler me- selesini müzakere etmek üzere ya kında Romanya, Yugoslavya, Yu- nanistan, Türkiye ve arnavutluk miyede derin bir tesir yapmıştır. Bu mütalcalardan bazıları icra edilmiştir; veya icra edilmek üze- redir, Meselâ Alman tamirat bor- | cu meselesi hallolunduğu gibi A- merikaya olan harp borçları me- selesi ergeç müellifin gösterdiği yol üzerinde bir hal sureti bula - caktır. Muhtelif memleketlerin mütedavil paralarına bir istikrar vermek maksadile büyük merkez bankalarının anlaşmaları ve bey- nelmilel ticaret akınlarına daha serbest bir mecra temin etmek maksadile her memleket hududun da yükselen gümrük tarifelerinin tahfif edilmesi için tavsiye ettiği dünya iktisadi konferansı önü - müzdeki kânunusanide Londrada toplanacaktır. Altını bol olan Amerika ve Fransanm dahilde piyasaya, altın #toklarile mütenasip (© miktarda, fazla mütedavil para çıkarmaları ve bu suretle dahili fiat seviyesi- ni yükseltmeleri hakkındaki tav - siyeler Amerikada kısmen icra € dilmiştir. Müttehit Cümhuriyetler | rarsızlıkları da himaye tedbirleri- ne mühim âmil olmaktadır. İthalâtı menetmeğe çalışırken, her memleketin o ayni zamanda kendi ihracat ticaretini azaltma - ğa sebep olduğu hakikatinin an - laşılması için biraz daha zaman geçecek gibi görünmektedir. Müellifin her mütaleası müte - hassıslarca tasvip edilmiş değil - dir. Ezdümle altınm iki memle - kette yani Fransada ve Müttehit Amerika Cümhuriyetlerinde tera- küm ettiği ve teraküm eden bu al- tınlara para vazifesi gördürülme- diği ve onların banka kasaların- da akamette bırakıldığı ve bu se- beple altın esasının harpten evvel olduğu gibi beynelmilel ticaret ce reyanlarını otomatik olarak tan - zim edemediği hakkında müelli- fin ileri sürdüğü mütaleaya profe sör Charles Rist, “Journal de Veconomie Politigue,, mecmuasın- da cevap vermistir. Mr Rist müel- lifin kitabını tekdir ettikten ve birçok mütalealarına iştirak edil - diğini kaydettikten sonra şu mü - milli grupları arasında yapılacak | olan toplanma işiyle meşgul ol - | muştur, Bulgar milli grup reisi * Yanko Sakızof şu beyanatta bu - l lunmuştur: | — Milli komitemiz, Balkan konferansı meclisinin içtimaa da- vet edilmesinden evvel diğer Bak kan devletlerinin milli komiteleri mümessillerile temas etmiye ka - rar vermiştir. Bu temasta ekalli- yetler meselesinin müzakeresine devam edilecektir. Bu toplanma- nın kânunusaninin ilk haftasında olması icap etmektedir. Komünist talebe nümayişi SOFYA, 20 (Hususi) — Ko - münist darülfünun talebesi bü - yük bir nümayiş yapmak teşeb - büsünde bulunmuşlardır. Bu ara- da darülfünun o dershanelerinde de muhtelif hatipler tarafından hitabeler iradı için tedbirler al - mışlardır. Bu teşebbüsü haber a- lan milliyetperver darülfünun ta- lebesi ise buna mâni olmuştur. Komünist darülfünun talebesi Devleti 8 aydanberi 2,5 milyarlık | lâhazaları setdediyor: “Harpten | darülfünun içinde bir şey yapmı- dolari piyasaya çıkarmış ve Ame- fikada fiatlarda, geçen temmuz ve ağustosta başlıyan: ve bütün dünyaya sirayet eden tereffü ha reketi, Amerikada tedavüle çıka - rılan bu fazla dolarlara atfolun - muştur. Maalesef bu tereffü hare- keti çok devam etmemiş ve tek - rar sükut başlamıştır. Keza Fran- sa, önümüzdeki sene bütçesinde yollar, limanlar, elektrik tesisatı hastahane ve mektepler gibi milli teçhizalı için, istikraza müracaat suretile, külli miktarda masraflar etmeğe hazırlanmakta ve bu su - retle dahilde tevakkuf haline ge- len birçok teşebbüslere can ver- meği ve işsizlere iş bulmayı dü - şünmektedir. Siyasi bahiste Kellog ahtini da. ha müessir bir hale koymak için Amerikanın son zamanlarda attı. ğı adımın ehemmiyeti inkâr olu- namaz. Bunun gibi teslihatı indir. mek gayesini hakikat sahasına ge tirmek için Fransa hükümetinin hazırladığı son projedeki ciddi - yet ve samimiyeti reddetmeğe ma- hal yoktur. Bütün bunlar, dünya vaziyeti için, iyi şeyler olmakla beraber mevcut güçlüklerin pek yakında kalkacağını ümit etmek doğru olamaz. Fransanın siyasi emniyet ve müşterek ve mütekabil muzaha - ret hakkında istediği teminat için bilhassa Amerika ve İngilterenin yeni taahhütlere girişmeleri şüp - helidir. Fransa efkârı umumiye - sinin de, atiyi kâfi derecede temi- nat altıma almadan, orduyu azalt- mağa muvafakat etmesi güç gö - yünmektedir. İktisadi bahiste beynelmilel ti- cârete yol açmak için memleketle rin müttefikan gümrük tarifeleri- ni indirmeğe rıza göstermeleri şirdilik pek muhtemel görünme- mektedir. Bircok menfaatleri alâ- “sonra Müttehit Amerika Cümhu- “riyetlerihden maada bütün mim. “Teketlerin zarphaneleri kapalı “idi; bu sebeple cihanda mevcut “bütün altmlar Amerikuya”satıt “dı. Amerikada hâsıl olan müthiş “para/ bolluğu üzerine 1922 sene- “sine doğru fiatlar yüzde 80 nis - “betinde yükseldi. “1925 senesinde İngiltere, fiat- “arm yüksek seviyesinin . devam “edeceğini ümit ederek İngiliz li- “tasını eski hasabaş altın kıymeti “üzerinden istikrar ettirdi. i “cede İngiliz ihracatı azaldı v “halâtı arttı ve işsizlik baş göster- | “di, “Fransa ve Belçika gibi memle “ketler ise paralarını istikrar et - “tirdikleri zaman dahilde altına “göre fiatlar dünya ( piyasasmın “dünunda idi, Sterlinin başabaş “kKiymetile tesbit olunması ve “Fransada fiatların yükselmesi ve “paraların satın alma kabiliyetle- rinin azalması üzerine fiatların çepmesini beklemek zaruri idi, “Bu sebeple şimdi fiatları 1929 se > eeindeki seviyeye doğru yü selmek fikri bir hayalden İba - “rettir, , “1980 senesi intihahatımda Hit- ler taraftarların — kazanması “Almanyadan birçok sermayenin “kaçmasını mucip olduğ ibi “1931 eylülünde İĞ “sukutu üzerine altınlar daha “emniyetli sayılan yerlere kaçmış “lardır. Fakat bu hareketler ma- “razi ve hissi mahiyevtedirler ve “alim esasının ve sermayelerin “tehlikeli yerlerden daha emin “yerlere kaçması bilâkis altın esa ,ya muvaffak olamayınca Dündü- kof ve Moskovska Gaddelerinde toplanarak tezahüratta bulunmuş İslaselir: PÜRE Yaniyammlimnkımua vetleri tarafından dağıdılmışlar - dır. Bir müddet sonra ayni grup meclis binası, karşısında tekrar toplanarak nutuklar söylemiye başlamışlarsa da gene zabıta ta - rafından dağıtılmışlardır. “rayiçlerini yükseltip indirmek'u- “Sulünden istifade olunsun, — fe- “na neticeleri göze batan dümen- “hi (idareli) parâ siyasetlerinden “vaz geçilsin, — bankalar külli “miktarda sermayeleri bir daha “Süratle geriye alınmıyacak “larla ve kısa vâde ile yerleştir - “mek şaşkınlığından vaz geçsin- “lar,, — mali itibarm esası olan “siyasi itimat yeniden tesis ölun- “sün, — bugün hemen ortadan “kalkmış olan beynelmilel ticaret “tesis edilsin.. O zaman altının “bütün memleketlere tevziini te - “min eden yollar açılmış ve altın “esası tekrar herkesi memnun © - “decek tarzda işlemiş olur.,, Okuyucular kitabı mütalca eder ken iki noktayı gözden uzak bu- lundurmamalıdırlar: O noktalar- dan birincisi kitabın, dünya buh- Tanının sebeplerinden ve bu buh- ranı kaldırmak için umumun bir- likte alacakları tedbirlerden bah- ğ | setmesidir.Her memleketin kendi- ne göre iktisadi hastalığı vardır. Bu hastalıkların sebepleri tama- men biribirinden ayrı olabilir. Ve umumi buhran izale edilmiş olsa bile bazı memleketlerin buhran “sınm pek mükemmel işlediğine | içinde sürüklenmiyeceğini kim se “delâlet eder. “Altın esasının yeniden tabi “surette işlemesi için on dokuzun | ği tedbirler vardır. Bu tedbirler “vu asırdaki normal şartları yeni- | almmadığı takdirde — hastalığın “den tesis etmek kâfidir. İskonto | kendiliğinden mündefi olacağını 3 temin edemez. Çünkü her memle- i | ketin kendine göre ittihaz edece- e m — m emada Asri Sin “ Laurel ve Hardy hafta tatilleri- ni kendi familyalarile birlikte de- niz kenarında geçirmeği düşünü- yorlar. Karıları ise bu kısacık eğ- lentide bir ziyafet hazırlarlar. Her şey hazır, gitmiye çıkarken bir te- lefon, klüp reisi, arkadaşlarla mü- kemmel bir polo top oyunu hazır- ladıklarını ve Laurel ile beraber kendilerini beklediklerini söylü- yor. Pek tabii Hardy daveti red - deder fakat reis güzel kadınlarla pek iyi ve eğlenceli vakit geçire- ceklerini o kadar metheder ki ar- tık dayanamaz kabul eder. Fakat karılarından nasıl sıvışa- caklar? Hardy bir şey düşünür. Dehşetli bir baş ağrısı tuttuğunu ve evden çikamiyuung-. -v/1* Küdünlür'ie Kendilerinin de Vaz geçliklerini ve kendisine bakmak i çin evde kalmak istediklerini söy- lüyorlar ise de Hardy onları kan- dırır ve gezintiye gönderir. Kadınlar evden çıkar çıkmaz, Hardy ile Laurel pole oyunu için giyinmiye başlarlar, fakat acele i- wan —- > ümit etmeğe maalesef imkân yok İ tur, Her memleketin alacağı ted- birler için ayrı tetkiklere müste - nit muhtelif ciltler yazmak iktiza eder. Meselâ Türkiyemizin ikti - sadi bünyesini daha sağlam bir hale getirmek icin ne gibi bir ik- tisadi meslek takip etmesi. lâzım geleceği mevzuu ayrı bir kitap teşkil eder. Noktaların ikincisi kitabım garbi Avrupa ve şimali oAmerikadaki sanayi tarakkiyatını, bankacılığı, işçi teşekküllerini ve içtimai tema yülleri nazari dikkate alarak ya - zılmış olmasıdır. Bundan be çıkarmak doğru olamaz. Meselâ oralarda büyük sanayi teşekkül - lerinin ve işçilerinin içtimai tema yüllerinin tesirlerile serbes iktis ıt sisteminin eskisi gibi kusursuz iş- lemediği hakkındaki mütalea an- da doğru olabilir. Serbest iktisat mesleki on dokuzuncu asır zar - fında garbi Avrupa ve şimali A - merika memleketlerini (o şayanı hayret bir terakkiye ve şimdiye kadar işitilmemiş derecede yük - i sek bir hayat seviyesine mazhar etmekte nasıl kusur etmemiş is€, bu meslekin, henüz hali inkişafta olan memleketleri de terakki ve refah yolunda ilerletmekte kusur etmiyeceğine hiç şüphe etmeme - lidir. A Fethi Yeni Filimler 'KAFESÇiLER 2 Kânuruevvel 932 Persembe gününden itibaren olan filimden bir sahne memleket icin umumi hükümler | cak, belki, o memleketler hakkm- ! 21 Kâpunuevvel 192 7 Asri Sinemada gösterilecek le çizmelerini sağı soluna giye! ve çıkarmak için o kadar uğ lar ki canları burnundan gelir evi de altüst ederler. Tam bu da familyaları da treni ' ka ları için eve avdet ederler ve böyle altüst ve kocalarını da y giyinmiş gördükleri gibi; mima başlar ve nihayet boşa lar. Hardy ve Laurel elele veri ve bir handa misafir kalırlar, kat burada da kendi köpekleri hi sahibini rahatsız ettiği için ya peği salıverip göndermek veya * pekle beraber savuşup gitmek £ lifine maruz kalırlar. Tam bu sırada taliin bii e Evi sare ir mirasa konuyor, fakat bir şart arkadaşı Hardy'yi terkedecek. Bu, ruhunda büyük bir mü le uyandıran acı tekliften pek teessir olur ise de nihayet arkad lık muhabbeti galip gelir ve yel ğerini birleştiren rabıta bunca falardan sonra daha kuvvetleni , | Yugoslavya'da ita'ya aleyhind tahrikât Belgrat, 20 (A.A.) — Dün rar yer yer İtalya aleyhine nüni” İ yişler yapılmıştır. Talebe yurdu da bir takım gençler tarafınd Trozis hâdisatından dolayı İl yanlarca yapılan tezahüratı p testo icin nutuklar söylenmi İniş da e | Nümayişçiler bunu müteakip K ya sefarethanesine gitmek ist mişlerse de polis tarafından di İ tılmışlardır. Dün akşamki ni İ esnazında nümayişci polisler ehemmi: müsademeler olmuştur. Biri yişler arasında olmak üzere bir kaç yaralı v# dır. İtalya sefarethanesine sokaklar, asker tarafından mu faza altına alrmevetir, üslü açık kuyular Yangın yerlerindeki üzeri kuyuların tamamen kapatılı” İ için belediye şubelere yenide mir vermiştir, o Buna bazı ©' babalarının şikâyeti sebep tur. Sahipsiz kuyular beledi” taşla doldurularak kapat Sahibi olanlara da şubelerce liğat yapılacaktır.