21 Aralık 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
İngiliz Lirası Ve Şirketler Telefon şirketile “arkekğe bölkümmet ara sında aktedilen mukaveleye göre, telefon ücretlerinin tesbitinde İn- giliz lirası nazarı itibara alma- caktır. Şirket bu hükme istinat ©- derek İngiliz lirası yükseldikçe, telefon ücretlerini de ona göre art tarmış. Şimdi geçen eylülden beri İngiliz lirasının kıymeti düşmekte olduğu halde fiatları ona göre tesbit etmediğinden bir ihtilâf çık mıştır. Şirket iddia ediyor ki İngiliz lirası tabirinden maksat, altın idi. Altın İngiliz lirasının kıymeti de- ğişmediğinden, ücretleri de değit- tirmek lâzm gelmiyor. Diğer ta- raftan mukavelede İngiliz lirası- pin altın İngiliz lirası olduğu tas- rih edilmediğinden arada bir ih- til†çıkmıştır. Ve bu ihtilâf şim- di Şirayı Devlet tarafmdan halle- dilecektir. Filhakika ihtilâf ince bir bu- kuk meselesidir. Bir mukavelede <cnebi parasının üç rolü olabilir. 1 — Doğrudan doğruya tediye akçesini teşkil eder. 2 — Borçluya bir muhayyerlik bahşeder. Yani borçlu isterse ©c- nebi parası, isterse tediye günün- deki tutarı üzerinden memleket parası verebileceğini gösterir. 3 — Tediye akçesi memleket parası olduğu halde mütemev- viç olan memleket parasının kıy- metini sabit kılmak üzere kulla- mılır. o Yani bir mikyas hizmetini Birinci ve ikinci şekillerde her iki taraf ta mukavelede tasrih e- dilen para üzerinde ısrar edebilir- ler. Gerek borçlu, gerek alacaklı mukavelede paranın nev'ini tasrih etmekle bu para üzerindeki Borsa temevvüçlerini de göze almış bu- lunurlar. Ancak devamlı bir mukavele- nin ahkâmını tatbik etmek için #cnebi parası sabit bir mikyastır diye kabul edildiği zaman iş baş- | İran kadır. Harbiumumiden sonra İn- ziltere hükümeti bir kanunla is- terlinge altm kıymeti vermişti. Ve bütün memleketlerin paraları iner çıkarken, isterling sabit bir Para idi. Bu itibarla birçok mu- kaveleler — apılırken, İngiliz lira- * esas tutuluyordu. Bizim güm- Yük kanununa merbut tarife bile İngiliz lirası üzerine idi. Eylül 1931 de İngiltere hükümeti gene bir kanunla altın esasmdan ayrıl dı. Ve isterlinr te sukut etmeğe başladı. Bugün kıymeti en az müs takar olan paralardan biri olduğu çin hiç te sabit bir mikyas vazife- sini göremiyor. Bu vaziyet te bizi asıl mevzuu bahsetmek istediğimiz meseleye #eliriyor. Birçok şirketlerle hükü- met ve belediyeler arasndaki mu kavelelerde İsterling esası tutul- muştur. Bazılarının mukaveleleri Bifa dahil olduğundan bunlar İn- #iliz lirasma olan itimatlarınn Xararını göreceklerdir. Diğerleri İçin de artık isterlinge asılıp dur- Makta hiç bir fayda yoktur. Bilâ- kis Telefon şirketi meselesinde ol- gibi bir takım ihtilâflara Meydan verir. Türk parası bugün dünyanın en sağlam paralarm- dan biridir. İşte ticaret müvaze- Besi lehimize olarak kapanan bir *neyi daha geçirmiş bulunuyo- Yaz. Türk parasmda bir istikrar İngiliz-İran ihtilâfının tetkiki tehir edildi İran herhangi bir tecavüz için askeri hazırlıklar mı görüyor? aiitere Meg m ne istedi? CENEVRE, 20. AA— Mik Mi - İran Şahı Rıza Pehlevi Hz.nin yeni bir resimleri rol işletme imtiyazı verilmiş Anglo- | Persan Oil Company | imtiyazımın. tarafından feshi üzerine tabad düs eden ihtlâfın tetkiki ile mesgul olmuştur. İngiltere hükümeti, meselenin İ- zah ve teşrihine müteallik olarak ce göndermiş olduğu metni neş (Devamı $ inci sahifede) Komünistler dün mahküm edildiler Adliyede yapılan nümayiş! Nümayişçiler hakkında yeni. den takibat yapılıyor Otuz beş kişiden mürekkep bir kafilehalinde | komünistlik tahrikâti yapmaktan mazmun olarak Adli- yeye verilen ve bafiyen eri cereyan edenlerin muhakeme leri dün neticelenmiştir. Maznun- lardan cürümleri sabit olan Meh- met Ruşen oğlu Mehmet Emin 7 sene, Mesut oğlu Talâtla Tayya- reci Cemal dörder sene sekizer ay, Zeynelâbi lin oğlu İrfan, Danyal oğlu Ramiz, Tete Hüseyin, Tora- man Osman, Molla Yakup oğlu Osman dörder mi oğlu Nihat, yüzbaşı Hüseyin oğlu Selim Sırrı, Hayri oğlu Rıza, Asker Nizamettin, Emin, Ahmet oğlu Şükrü, Hüseyin gelmiştir. Bu şirketler Tür k lu Mehmet, Mehmet oğlu Zeki, is görürler. Mamratlar» | N5TAYAS ler hakkında Şi te — mn kımı küllisi Türk paresile ya Bılıyor. Ücretlerini de Türk para- tile almak kadar tabii bir şey ola- | Yele akteden şirketlerin, bugünkü Yeraite intibak ederek mukavele #fini Türk parasma tadil etmele- Yini beklemek yerinde bir temen- MN olur. Bazı şirketler doları ter Sih etmeğe başlamışlardır. Hal Kali son cümhur reisi intihabatm- İn doların ne tehlikeler geçirdi- İni Hoover gibi salâhiyettar bir rikalı devlet adamının ağzın: » Şirketler, sağlam ve Kkar Türk parasmı bırakıp mukadderatlarını ecnebi para- bağlamakta devam ettikçe, arların nihayeti gelmiyecek- Ahmet ŞÜKRÜ Fuat oğlu Reşat, Bulgaryalı Na- iden takibat yapan Baş müd- ag se (Devamı $ inci sahifede) Halkevinde dün umumi bir içtima yapıldı Sahip ve Başmuharriri Siirt Meb'usu MAHMUT Umumi Neşriyat ve Yazı Müdürü ETEM İZZET Başvekilin İzahatı Borçlar meselesi fırkada sörüşüldü Recep #. oülhim bir | konferans verdi ANKARA, 20. A.A. — €. İÜ H.F. gropu İdare Heyeti Ri- | yasetinden! C.H. F; grupu umum heye yaşetinidö toplanarak © borçlar mes'elesi hakkında Başvekil Hazretlerinin izahatını dinledi. Bunu mülealop kâtibi umu- mi Kütahya mebusu Recep Bey Avrupada yaptıkları seya- hata ait müşahede ve tetkikleri İİ hakında bir lsonferans verdi- ler. Recep Beyin konferansı ANKARA, 20, (Telefonla) — Fırka grupu umumi heyetinin bugünkü içtimamda Fırka kâ- ibi umumii “acep B. mühim bir konferans © vermiş, seyahat intiba ve müşahedelerini o nak- letehiştir. İçtimada müstakil mebuslar da, vaki davet üzerine, bulun. muslardır. Doktorların Kazancı Kazanıp kazanmı- yanlar ayırt edilmeli Tevfik Salim Paşa Etibba Odası Reisi Dr Tevfik Sa- lim Pp. bekimlerin kazanç kanunun- daki © vaziyetlerine o dair, “bir mubarririmize demiştir ki: — Medis Encümenlerinde buna dair yapılan tetkikatın, artık son safhasına yaklaşmış olduğunu zanne (Devamı $ inci sahitede) 200,000 Liralık Emlâk! Hükümete intikal ediyor; Defterdar- lık takibata başladı | çı İstanbul Defterdarlığı çok mü him bir bilekârliğm tahkiki ile meşguldür. Defterdarlığı vuku bulan bir ihbarla meydana çıkan bu hilekârlığın esası şudur: Aslan Nevşehirli olup umumi harpte İstanbula gelen ve burada tüccarlık m Ödoksiyos Paska lidis efendi isminde Osmanlı teba doksiyos Paskalidis efendi tanbulda 200 bin küsur metinde 36 parça emlâki vardır. Firar edince bu emlâk diğer fira- ri Rum emlâki gibi hükümete in- tikal etmiştir. Fakat cümhuriye- tn lânmı mütcakıp Odoksiyor (Devamı $ inci sahifede) | | Bono | Suiistimali mi ,Sabık İskân müdürü ile iki kişi tevkif edildi Vilâyet İskân dairesinde ba İst memurlar ve hariçten alâka- darların iştirakile (yapılan bir suiistimal meydana çıkarılmış ve bunlarm lüzumu muhakeme lerine vilâyet idare (o heyetince karar verilmişti. Bunlar yirmi dört evi sahte vesikalarla tem- lik etmişler ve hemen de sat- mışlardı. e Haklarında lüzumu muhakeme kararı verilenlerden ekserisi buna itiraz ettiklerin- | den. evrak Devlet Şürasına gön Sab:k iskân müdürü Cemil Bey derilmişti, Devlet Şürası tahki kat evrakında (bazı ifadelerin daha alınmasına lüzum göster- miş ve vilâyete iade etmiştir. Bunlar ikmal olunacaktır. Bono sulistimali mi? Bundan başka iskân idaresin de yeni bir bono sulistimali tahkikatı yapılmaktadır, Anka- rada bulunan mülkiye başmü- fettişi Hacı Hüsnü Bey bu işle orada da meşgul olmaktadır. Ankarada müfettişlikten ge- len tevkif müzekdceresi üzerine bu yeni meseleden dolayı sa- irü Cemil Bey i- 98 bin liralık bono ANKARA, 20 (Milliyet) — İstan bul iskân yapılmış olan bono tu isimelin.. lt takat ve idare meclisinin raporu Ve- ale gli. Ba va istimal özer ka ponlu olmak üzere doksan sekiz liralık bono üzerinde e Borçlar İtilâfı Parise gidecek he- yet tayin ediliyor ANKARA, 20 — Yeni borç | © lar itilâfnamesinin metnini ha- den Cevat, na- kit işleri müdü- rü Sırrı Beyle- dahil in heyete Galin şılıyor. Sirer Ben 4 üncü sahifede Erzuruma Selâm Falih Rıfkı 6 ıncı sahifede Bu da Hacivat için Selim Nüzhet Güzel Yalovanın bir köşesi Yalovanın imarına yardım edilecek | Yalovada ev, otel yaptıracak. lara bedelsiz arazi verilecektir ANKARA, 20 (Milliyet) — Yalovanın imarma yardım için hükümet Meclise bir kamın lâ- yihası tevdi edecektir. Lâyiha Heyeti Vekilede müzakere ve kabul edilmiştir, Lâyiha esaslarma göre Yalo- vada ev, otel, dükkân yaptıra- caklara, yaptıracakları inşaat nisbetinde bedelsiz arazi werile cektir, Bu arazi iki bin metre geçmiyecektir, Yeni lokanta bina: ANKARA, 20. (Milliyet) — mayolar << inşa olunacaktır. Seyahat notları Büyük Bir Avrupa Şehri Hayatında büyük bir Avrupa şekri gören bir adam kendini, son radan göreceği bütün büyük Av- rapa şehirlerini evvelden gör- müş addede! Bu şehirler © kadar biribirinin eşi, o kadar farksızdır! (Frankfurt) ehemmiyetsiz bir yer zannedilmesin: Eskiden Al man kayserlerinin taç giyme me- rasimi la yapılırdı; meşhur Haydelberg darülfünunü onun manevi çemberi içindedir; Weis- | hadetnamelerine rağmen, gur iri Map Peri ğe epik Ele baden, Hamburg, Nawheim gibi | Biliriz. prenslerile eski Rus İngiliz milyo- nerlerinin toplandığı en şık Av ları, heykelleri ve feskryelerile, hep onun etrafındadır. Hele, e fusımun onda iki nisbetinde hudi olduğuna söylemek, bu dek hayat fart olduğu gibi, peh ölâ Perin Londra Viyana veya te olabilirdi. Garabete düşmeden iddia edi- lebilir ki, büyük bir (fil) mede- niyeti olan Avrupa medeniyeti çerçevesinde şeklin fikirden fazla | laşılmaz ehemmiyeti var! Başının içindeki ne olursa olsun bir insan Avrupa: kı ünvanma hak kazanmak muhakkak sırtında bir ceketi, yağında bir pantalonu ve başın- da şu veya bu biçimde bir şap- ilâhların tüyler ürpertici se- İ rıtkan sarı çehreleri... gerçi bu es- ki şehirlerde Frankfurt'un palas- arındaki rahatı o ve lokantala. İ ii | :
