13 Aralık 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

Sayfa 2 Hem manalı, Hem manazız Bir mukayese EEE NEZ, e (Başmakalemizden devam ) Mısır hükümeti tarziye verdi, ne yolda hareket edeyim?, diye sormüş imiş. İşte bu misali gösterdikten sonra Mısır gazetesi Abdülmelik Hamza Beyinde bu tarzda ha- reket etmesi icap edeceği neti- cesine varmışlır. Doğrusunu söyliyelim , Mısır efkârı umumiyesi namına müta. len beyan eden Misir gazeteleri. nin bu kabil'neşriyatını göz önü. ne getirince bizim için bayret etmemek mümkün olmuyor, Çün. kü bu neşriyat bu gazetelerin Türkiyeye karşı olan vaziyetile Türk gazetelerinin Mısır karşı- sındaki vaziyeti arasındaki bü- yük farkı pek güzel canlandırı- yor. Bu Mısırlı meslekdaşımıza s0- rüyoruz: Acaba hakikaten Mısır- hlar Türkiye ile Avusturya ara- | sında hiçbir fark görmüyorlar mı? | Mısr gazeteleri pek iyi bilir- lerki daha altı yedi sene evvel Türkler de onler gibi fes giyi- yorlardı. Bir şapka kanunu ile | fes giymek menolundu. Bu memnuiyet hilâfına hare- i müşkülâtı “ Borçlar meselesi renin Amerikaya vermiş olduğu cevapta bilhassa hükümetin Ame- rikanın 1 Kânunuevvel tarihli | İngiliz notasında münderiç nok- | taların iki memleket arasında İyice tetkik edilmesi suretindeki teklifi hüsnü kabul etmesinden dolayı memnuniyet izhar edil mekte ve fakat, uzun tetkikler: den sonra, bu noktada izah edile miş olan umumi mülâbazaları değiştirmek için hiçbir sebep görmemekte olduğunu beyan ey- lemektedir, logiltere hükümeti, paka nakli hususunun oarzetmekte olduğu tediyatın tehirinden başka hiç bir hal şeklinin izale ecemiyeceği kanaatini izhar et. mekte ve Amerika bukümetinin bu hal suretini kongreye tavsiye etıniş olmasına teessüf eylemek- tedir. İogintere hükümeti, bunu mü- teakıp 15 kânunuevvel taksitini tediye edeceğini beyan etmek- tedir. Londra, 17 (A.A) — Ingiltes i ket etmek Türk tebeası için milli inkılâba hiyanet suretinde telâkki edildiği ve şüphesiz in- kılâp işinde olan bir memlekette giymek halkı irticaa bir nevi tabril demek olduğu malümken Türkiyede fes iyen Mısırlılara karşi tevkaladğ. bir müsamaha- kârlik Şösterilmektedir, Sade bü müsamabakârlık bile Türklerin Mısırlılara karşı bir ecnebi mu: amelesi yapmadığını ispat etmeğe kâfi değil midir? Gene Misırl meslekdaşlarımı- . hatırlatmak isteriz ki bugün izde fes ne ise Rusyada , — vepka odur. Türkiyede ©» bir irtica alameti olduğu gibi m al a a nda ne yerli, ne Bi. hiç bir kimse" silindir şapka giyemez, Şayet birisi giy. miş o'ursa halk tarafından, derhal alınır ve paralanır. Bununla beraber Türki yedi senedenberi geliş Z rada fesle gezmiş olan Misirh. lardan bir tek kimse gösterile bilirmi ki en küçük bir tecavüze uğramış olsun ? Meslekdaşları- mıza temin edelim ki Türkiyede fesle serbestçe gezen Mısırlı logiltetere hükümetinin noktai nazarı 15 kânvnuevvelde yapıla» cak tediyatın mevcut itilafname- de derpiş edilmiş olan senevi tedi- yata başlamak demek olamıya- cağı ve bu suretle telâkki edil- memesi /âzım geldiği mütalea- m era .sındadır. - v Mezkör hükümet, 15: Kânunu evvel tediyatıni nihai itilâfname: | İngiltere Ame tın olarak ödeyecek Mein e dde em yüzünden Fransız kabinesinin vaziyeti müşkülleşti de hesaba katılmaması lâzım gelen resülmale mahsuben ya pılmış tediyat olarak telâkki edilmesini teklif eylemektedir, İngiltere hükümeti, altın ola- rak tediyatta bulunmak üzere lâzım gelen tertibatı almaktadır, çünkü şimdiki ahval ve şerait içinde bunu enaz zarar verecek bir usul olarak bulmuştur. Paris. 13 (A.A) — M, Heriyu M. Makdonald ile Amerika ha- riciye nazırnın borçlar meselesi hakkındaki notaya verdiği ceva- bı görüşmemişlerdir. Nazırlar meclisi yeni vaziyeti tetkik edi» yor. M. Heriyu yeni vaziyet hakkında saat 15 de meb'uslar meclisinde izahat verecektir. M. Heriyu hükümetin meclis encü- menlerinin (onoktai nazarlarinı telif eden bir anlaşma formülü bula bildiği takdirde hükümet daha evvelce tasvip ettiği karar suretini meclise verecektir, Bu teşebbüs muvaffakiyetsiz- uğrıyacak olursa hükümet kendi tekliflerinin kabulü esas üzerine itimat meselesini ileri sürecektir, Meclisteki sosyalist grupu hükü. metin tasvip ettiği formül aley- binde bulunmuya karar vermiştir. Sol çenah çümburiyetçileri de bu formüle muarız bulunuyorlar, «Bundan dolayı» parlârönte mus hafili bedbin bir fikir beslemek- diri” sika vü Avusturya ve komşusu Belgrat, 12 (A. A.) — Politika gazetesi, Karentiyadaki Sloven» lerin Korasını istasyonunda -bek- lemekte olan Liubiana darülfü- İ nucu talebesinin mezkür cemiyet maiyetleri pasaportlarının Avus- turya bökümeti tarafından vize edilmemiş olduğunu öğrenmeleri üzerine bir nümayiş yapmışlar» dır. Mamafih, Viyanadaki Yugos- lavya sefiri bu vizelerin yapıl ması. için Avusturya bükümeti kardeşlerimizden hiç birinin her hangi bir şekilde en küçük bir tecavüze Ouğramâmış olmaları kendilerinin ecnebi bir devlet tebeası olmasından değildir. Eel. ki Türk milletinin Mısırblara karşı en derin bir kardeşlik his. sile mütehassis olmaları netice- sidir. Türkler tarafından Mısırlılara kârşı gösterilen bu hususi meyil ve muhabbetin mahiyeti ve ehem- miyeti nazarı dikkate alınırsa iki memleket (o münasebalında Mısırhlar tarafından Türkiyeye karşı nasıl bir muamele yapmak | ve son günlerde hiç yoktan çı- kanlan fes meselesinde nasıl b vazıyet almak Jâzim gele derhal taktir edilir. Mehmet Asım vam. — Yugoslavya arasında bir hâdise: iki tarafta asabiyet hüküm sürüyor nezdinde teşebbüsatta ( bulun- va hadise, ahiren Belgrattaki Avusturya sefirinin Yugoslavya ajanlarının hududu tecaz ederek Avusturya toprağına girip gir- mediklerine ve Sternitz isminde bir komünisti zorla götürüp gö- törmediklerine dair olan şayla hakkında Belgrat hükümeti nez- dinde vaki olan istimzaçlarına zeyil teşkil etmektedir. Bu hadiseler dolayisile her iki memlekette de biraz asabiyet büküm sürmektedir. Gidenler geri isteniyor 0 topraklar hâlâ Alman Kalmışlar; Alman olacaklar Berlin, 12 (A.A) — Cenevre de milletler arasında tesanüt sa» hasında bir mukarenet tesisine şalışıldığı bir sırada Berlinde anmada yeni Dilge aletler, miştir. 3 kitap neşredik. Birçok parlâmi i nın işbirakile spa a AREA olan bu eserde bu zevat Alsas Loren, Evpen, Malmedi, yukarı Silezya, şarktaki memleketler ilk, gibi yerlerin her zaman Alman kalmış olduğunu ve tekrar Ak man olacağın İsbata çalışmak- i tadırlar, “Hitler, bir nutuk söyledi Berslou, 12 (A. A.) — Hitler, Nazi fırkasının bir içtimaında, iktidar mevkiini elde etmek için yapılan mücadeleden bahseden bir nutuk söylemiştir. Mumaileyh, fırkanın iktidar mevkiini istemeğe hakkı olaca” ını ve propağandayı tarif et- mek myo a gayeyi elde e a eği si söylemi ğı devam Dahilde harp Hamburg, 12 (A, A.) — Çe. lik Miğferliler cemiyeti, bir lo- e bir içtima terlip etmiş Bu münasebetle . Nazilerl ralarında bir arbede okşa. Bir çok kimse yaralanmıştır. rikaya al- 13 Könunveyvel 1992. Tasarruf haftası Ismet Paşanın nutukl (Baş tarafı 1 inci sayıfada) lup ihtiyacını karşılıyabilirse sar- sılmazdı. | daha İleri gideceğiz. Gitm mecburuz. Milli tasarruf haline ki milli sermayeye emniyeti Bu usulü tatbik edenler hatır- | lan büyük memleket ve millet” larını acı bir surette anladılar. Biz paramız olmadığı bir zaman» da, hatta hazır ve kolay para ile malt meseleleri halletmek cazi - beli ve kolay anlaşılır bir tedbir | zulara işin | mevzulara yatırdıkça omem'© görüldüğü zamanda dahi, lerinde faydalı ve semereli bir rette kullanılmak yolunu cağız. Bu suretle vatand tasarruf ettiklerini istifadeli " yatıracaklar, güç tarafını fakat sağlam tarafı: | imar edilecek. Bir taraftan nı, müspet tarafını ihtiyar ettik, Bizim iddiamız, ferdin hayatın da olduğu gibi, milletin hayatın» da da kazandığından fazla sarfe- den mütemadiyen kendi etini ye- yip çürütmekte olan gibi mahvol- mıya mahkömdur. Binaenaleyh, her şeyden evvel bu derdin kapatılması lâzımdır. (Alkışlar) İnsan kazandığından fazla İ sarfedemez, Bir millet kazandı - ğından fazla sarfedemez (ove etmemelidir. Eğer bu kadar basit kaidelere riayet edilirse ferdi ha- yat ve milletin hayatı sağlam te- mellere iştinat ettirilmiş olur, Bu yolların en sağlamı, en ümitlişi olan bu güç yol nihayet bütün dünyanın sıkıntıları içinde Türk milletinin istikbali en sağlam o- lan milletlerden biri sırasına çı - karmıştır. (Alkışlar) Milli Tasarruf ve Milli İktısat sözleriyle hulâsa © olunan fikirler kâfi derecede açıktır. Benim ka- naatimce bu sözler düşünülecek tedbirlerin hepsini toplamakta ve bir kelime ile anlatmaktadır. MW emel valnız ferdin yarını düşünüp de kendisine bir kaç para âyırması değildir. Milli tasarruf fikri ve cereyanı, milli sermaye fikri ve cereyanıdır. Büyük memleketlerin inkişa - fı, büyük memleketlerin san'atta, ziraatta, kültürde, (medeniyetin her sahasındaki inkişafı (o birçok paralar sarfına mütevakkıftır. Bü yük milletler bu parayı her şey - den evvel milli sermayelerle te- min edebilirler. Milli paranın kifayet etmediği yerlerde hariçten yardım alınır. Amma hariçten yardım, müsta- kil yaşıyan milli istikametlerde inkişaf etmek istiyen her han- gi bir milletin kurtulmasında ilerlemesinde yalnız başma tek vasıta o olmamış ve yalnız başına tek vasıta olmıyacaktır. Nasıl tasavvur edersiniz ki, dünyada her milletin işi kendi başından aşmışken kimse kendi derdine yetişemezken bir millet diğer milletin ilerlemesi için ce- binden para sarfına hevesli ola- caktır? Demek istiyorum ki, mil- li inkişafların tarihlerinde, mil li kudret, milli sermaye meselesi başlı başına bir âmildir. Milli sermayenin, bizim mem- leketimizde, memleket imarı, bü- yük ve faydalı teşebbüsler, husu- si ve müsbet işler için vasi mik- yasta kullanılmamış olmasının se- bebi bir defa, tasarruf fikrinin olgun, geniş olmaması, ikincisi emniyet edilmemesidir. Görüyor musunuz, cümhuri- yette milli hayat ayni istikamet- lerde inkişaf ediyor. Milli emni- yet, milli tasarruf, milli sermaye. Milli sermayenin o yükselebil- mesi, sadece emniyetin, mem- leketin kanunlarına © müessese” .tma, yarınına ve - geleceğine, em- niyetin başlı delilidir. Millet olar; dan bir adım â tandaş zengin olurken diğe!" raftan memleket emin ve olacak işte 'yüksek heyet yyl! milletinin yakın istikbali görünüyor. Onun için milli “| sarruf fikri üzerinde fert aile olarak ne kadar israr 6 sek şahsi oemniyetimiz aile! emniyeti için olduğu kadar leketin ilerlemesi, imarı ve selmesi için de temeli hazır! olacağız. Milli iktisat işi, daha geniş olan, anlatılması © şok izaha ihtiyaç gösteren şeydir, İ Arkadaşlar, milli iktisat j son senelerde artık her mili (| bütün sıkıntılarına deva ve gâne çare zannolunan bir olmuştur, En zengininden kirine kadar dünyanın her leti bugün her vesile ile yerli! k alınız. Yerli malı alm İ başka çaremiz yoktur. İşsizldi | iş sahibi olabilmesi, fakirl€ & ekmek bulabilmesi bütün ki ların, bütün erkeklerin aldığı” 4 mal yerli malı mıdır? Buna kat etmelerine bağlıdır. o Diy©” Bu fikirler en zengin *€ lar, yi akir memleketlerae"nci ye“ vasıta ile bağırılmakta, j rılmaktadır. o Milli iktisat # nin peşinde yürürken bütün ©. müessesatın bütün devlet teşk tmm gözünü dört açıp di etmesi, birbirine öğüt verm birbirine anlatması artık bir rifet halinden çıkmıştır. Bu i | zaruret olmuştur. Yaşamak © teneffüs etmek gibi ilk lâzım | vasıtalardan ve şartlardan olmuştur, Buna yüksek heyetinizin & katini eelbederim. Bizim milf. * tısat haftasında yapacak çe di , lerimiz olduğunu söylemek “, (* birimiz yoruluncuyua kadar — : tün ömrümüzde çalıştıracak ri : geçindirebilecek mevzular yi” ğunu söylemek demektir. gi N biz, benim kanaatimce daha | Jak mevzulara girmeden -j yalnız yiyeceği ve yalnız a3 ği yerli olarak temin etmek v. minde kadın ve erkek, ber tandaşı her aileyi ikna ede * sek arkadaşlar, yakın bir i manda Türkiyenin vasıl hayr! seviyeyi tasavvur etmeğe iy ler yetişmez. (Alkışlar). ği Yalnız yiyeceği, ve giyer?” ma her çeşidini yerli ols! / bol temin etmeğe ve sürme vaffak olursak az zamanda savvur edemiyeceğimiz ret” min ederiz, GAM il ei Arkadaşlarım: atan, vazifelerini aramızda gi derken memleket için bu © hayati olan mevzuu b ; dınlarımıza, kadın vatandöfi, mıza teveccüh ettiğimi meği bir borç bilirim. Eğ€' nımlarımız, eğer kızlarını 5 lede ve cemiyette yiyecek V* yeceği mutlaka yerli alms” (Devam: 7 inci sayıl