16 Ekim 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

Maarıf vekili Dr. R. Galıp B/.ye —Dürikü nüshamızdan son - Edebiyatımızda az ve ya çok bir irikilâp vücuda getirmiş olan Akif paşalar, Şinasiler, Ziya pa - şalar, Kemal beyler ve hatta on - ların yoldaşları, sonrakiler, bu hastalıktan kurtulamadılar. Bununla beraber, bütün o mü tereddi gayretlere rağmen halk daima türk kaldı ve öz dilini unut. | madı. Eğer başlamış olduğu gibi de- vam etseydi yani Süleyman de - delerin, Yazıcızadelerin, Yumus Emrelerin *. 8. nin yolu takip e - dilmiş olsaydı bu vazife bize hiç düşmezdi. Biz ve bizden evvelki l mesiller başka şeylerle uğraşırdı. Biz istesek sırf türkçe pek gü zel gürler yazabiliriz. Ben şah - san me büyük bir edip, ne de şai- rim, halta vasat bile değilim. A- ma isteyince sırf türkçe kelime - lerden mürekkep bir şey Vücu - da getirebilirim. Bir örnek: Aylar, güneşler, bütüm yıldızlar, Senin önünde sönsün, kararsın En güzel güller solsun, sararsın, Utanisi peri denilen kızlar! Bunda yabancı bir tek kelime bile yoktur, bununla beraber on da bir tatlılık ve bir şiir vardır. Benim gibi bir âciz bu kada - rmı yapabilirse, ya kıymetli ve gerçekten şair Türkler neler ya - ratmazlar. Öz türkçeye giderken asırlar - danberi dilimize girmiş, halk ta- rafından sevilmiş ve kabul edil - miş olan munis kelimeleri ataca - ğımızı ve yerlerine çirkinlerini koyacağımızı iddia eden ve etra. | fa yayan kötü isteyiciler çok ya nılıyorlar. Bunlar o kadar munis ve o ka- dar bizimdirler, İşte, benim bestelenmiş olan bir şarkımda yabancı bir tek ke ime vardır. Ama o bizimdir. Ye- rine daha iyisini ve güzelini bula- madıkça bu neviden olanları ata- mayız. Hanrm hanım, şen hanım, Sinesi gülşen hanım. Beni üzüp ağlatma Yüzüme gül şen hanım. Önce güldür şen hanım, Sonra öldür şen hanım. Bu “Gülşen,, terkibi artık bi - zimdir. ERER LEEEERERERR EN gana gana la A Rİ AELEERENI Neşriyat aereresamesseapanasanarass2s00s0smnane Bazı kelimeler vardır ki, türk- çede karşısı olmakla beraber on - lar bize mal olmuştur. Şahit gibi <iki Türkler bunun mukabilinde galiba inan kelimesini kullanı yorlardı. Ben çocuk iken bu inan keli mesini yemin yerinde kullanan bir arkadaşımı hatırlarım, de o: İnan ki... derdi. Bundan on beş sene evvel yetmiş yaşında ölen annem »rla - (dığı bir türküde inan kelimesi şa- hit manasmadır: “Uçan kuşlar inanım olsun Ben anamı özledim.,, terkedilmiş zannedildikleri hal de kullandıkça munisleşecek o - lan kelimeleri aramak ve bulmak tır, Bumu dilciler, yazrcler ve mu allimler temin edeseklerdir. Ve işte bu işin başmda siz bulunu - yorsunuz. Bu mektubumda her şeyi bü İ tün teferrüntile anlatmayı © tabii | murat etmiş değilim. Bunun için zamanlar ve ciltler ister. Ben ni- hayet küçük birer nümune göster- dim. Kötü isteyicilere, kötü dillilere bu yolda söylenecek bir söz kaldı ise o da şudur: Gazinin başında bulunduğu in krlâp kervanı bu avaveleri çok işitti fakat yolundan kalmadı. Bu kervan, bir tanesini bile yolda dü- şürmeden bütün yükü eli bü - yük menziline varacaktır. .». Halka doğru gideceğiz! Fakat ne ile gideceğimizi sor- mıya sizden müsaade isterim. Bu gün köylere gazete gitmiyor. Köy Yüler hiçbir şey o okuyamıyorlar. Postalar olmadığı için gönderilen mektuplar bile çok defa jandar - ma karakollarında kalıyor ve çü- rüyorlar. Halka doğru giderken onlara elimizde onların anlıyaca - ğı dilde yazılmış gazeteler, küçük risalelerle gitmeliyiz. Bunu inkılâpçı olan büyük fır kamız yapmalıdır. Siz bir maarif vekili sıfatile bu yolda bir elan gösterirseniz bütün yoldaşlarımız sizin yanınızda bulunacaklardır. Derin hürmetlerile, C. 0. Hakkı Muş Mebusu davaları Yankesiciliğe teşvik etme- diği anlaşılan yaz: “Son çarpma usulleri ,, ismindeki hikâ- yenin mizahi olduğu anlaşıldı İstanbul ikinci ceza mahke- | umumiliğin bu busustaki iddia mesi dün bir yankesiciliğe teş- vik mahiyetinde yazı neşri dava- İ sına, bakmıştır. Dava, Haber gazatesinde çı kan bir hikâyeden dolayı açıl mıştır, Hikmet Münir Bey tara» fından “son çarpma usulleri, ismi altında İngilizceden nakle. dilen bir hikâyeden dolayı... Hikmet Münir Pey, hikâyenin çıktığı “Haber, gazetesi neşri- yat müdürü Hasan Rasim Beyle bişikte, mabkemeye gelmişti. Dosya gözden geçirilip müddei- namesi okununca reis, sordu; — Ne diyeceksiniz ? Hasan Rasim Bey, bu yazının mizahi bir hikâyeden başka bir şey Olmadığını oyanke- siciliği teşvik osayıla bilecek ciddi tek satır kulunmadığım, esasen bir gazetenin yankesilciiğe teşvik yollu hiç bir yazı neşret- miyeceğini söyledi. Hikmet Münir Bey de, aym esastan söz erek, ari ” söylüy. şuml, —Bu yazı; bir Ingiliz mizah Bildiğimiz yeminler mukabilin- | Ancak bizim için asl olan | , VAKIT Piyasamızdan Rusyaya Yapağı ve tiftik satışı oldu Tas ajansı bildiriyor; Türkiyede yapağı ve tiftik sa- tış mevsimi” “ümümiyetle Mayıs sonunda başlar, Bn sene dünya İ bubram do'ayısile slıcı bulunma- masından 1932.33 senesi yapağı | ve tiftik salışları birez geççe başlamıştır. Haziran aymdan iti- beren Sovyetler opiyasamızdan yapağı ve tiftik mübayaasına İ başlamışlar ve Rumeli yün mah- İ selünün bemen bepsini vepur | teslimi 5658 kuruştan satın İ alırışlardır. Bundan sonra Tem- | muz, Ağesles ve Eyidi ayların | da 40-41 kutuştan kat'i Vftik mübayaaları akdetmiş'erdir. Ma- Tüm olduğu Üzere tu malların satılmasına Türkiye ikfisadiyatı büyük bir ihüyaç göslermek- tedir. Mevsim iptidasından itibaren 15 Teşrinevvele kadar Sovyet Rusya, piyasalarımızdan bir mil- yon sekiz yüz bini liftik olmak özcre dört milyon kilo ya pağı ve tiftik satın almıştır. Bu rakkamlarda görüleceği veçhile Sovyet Rusya, Türkiyenin yapağı ve tiftik piyasasında en ehemmi- yetli bir alıcı mevkiini alımıştır. Bütün bu mübayaat Türk firma- ları ile yapılmıştır. Eunu da kaydetmek icabeder ki bu yapağıların Sovyet Rusya- ya teslimi esaasında, akdettikleri mukavelenin ifasına büyük bir büsnü wiyetle. çallşai İüccarlar İ arasında bazıları de, mukavele- lerde meşrut evsafı baiz olmıyan malları vermek temayülünde bu- lunmuşlardır, Yapağıları tesellüm eden Sovyet memurları bu gibi ahvalin vaktile önüne geçmedik- leri gibi gerek ticaret odası ve gerek harici ticaret ofisi müdürü | Cemal Bf. de bu gibi anormal vazıyetlerin tahaddüsüne meydan vermemek için sarfı mesai ede- ceklerini vadetmişlerdir. Mısır pamuk piyasasından ge- len malümata göre 1923 pamuk stoku 3 buçuk milyon kanlar olarak tesbit edilmiştir. | mecmuasından nakledilmiştir ve lanınmış bir İngiliz mizab mu barririnin bunu yazarken yankesi- cliği teşvik elmeği, aklından geçirmediği muhakkaktır. Ben de böyle bir şey döşünmedim, Düşünülmediği balde- böyle bir intiba uyanmasına da katiyen ibtimal veremedim. Hikâyeyi tek- rar tekrar okudum. Bu mizabi edebiyat eserinin içinde, başın- dah sonuna kadar ince bir istih- zadan başka bir şey görmedim. Bu, şöyle bafif tertip, fantezi mahiyetinde bir şey.. Ciddiye | alınmasına imkân yoktur. Müddeiumumi O tmuavininden mütaleası soruldu. Davanın açık dığı esas çerçevesinde, mütalca- sını bildirdi, ceza istedi. Mahkeme kısa bir görüşme” den sonra, yazımın mizahi ma- hiyette bulunduğu ve gazete sü- tunlarında yankes'ciliğin teşvik edildiği varit olmadığı kaydile, Hasan Rasim ve Hikmet Münir Beylerin ittifakla beraetlerinin kararlaştırdı. Mısırda pamuk stoku İ Rus futbolcuları şehrimizde Rus futbolcuları dün sabah “ Çiçerin ç“ vapürile şehrimize gelmişlerdir. Büyük komşumuzun kıymetli futbo'cuları gerek de- mizde, gerek karada çok hara- retle karşılanmışlardır. Misafir- lerimizi getiren vapur saat ye- dide boğazdan girmiş, Bebekte tertip heyefi ve gazeteciler ta- rafından motörle karşılanmıştır. | Tertip heyetinden Zeki Rıza, Kemal Rifat, Taip Servet Bey- | lerle gazeteciler buradan vapura girmişler ve misafirlere “İlo; geldiniz. birleşme çok samimi ve meşeli olmuş, vapur rıhtıma yenaşıncıya kadar samimi konuşmalar yapıl- mıştır. Vapur saat dokuz buçukta Galata rıhlımına yanaşmış ve misafirlerimiz burada vilâyet, be- lediye, spar teşkilâtı, Halkevi ve sporcularla halk tarafından kar- şılanmışlardır. Rıbtımda yer alan şehir bandosu evvelâ Rus sonra Türk milli marşlarını çalmış, nu- | tuklar söylenmiş ve misâfirleri- miz tarafından bunlara mukabe- le edilmiştir. Misafirler Gatatada yolcu salonunda bir müddet din- Jenmişler sonra oturmalarına ay- nlan Bristol oteline gidilmiştir. Rus futbolcuları ikisi idareci olmak üzre 23 kişilik bir kafile teşkil etmektedirler. İçlerinden dört kişilik bir heyet dün öğle- den sonra vali ve belediye reisi Muhittin Beyi ziyaret etmişler- Aim Bare hmyati yemem ela Bamkenye ve Hâlkevini ziyaret edecekler- dir. Yapılacak maçlar Dün de yazdığımız gibi Res futbolcuları gelecek cuma ve | pazar şebrimizde Darülfünun ta- kımile iki maç yapacaklardır. Misafirlerimiz gelecek cumaya kadar dinlenecekler, şehrin ge- zilmiye değer yerlerini gezecek- ler, şereflerine tertip edilece eğ- lencelerde bulunacaklardır. Rus futbolcuları maçlardan sonra As- karaya gidecekler 29 Teşriniev vel Cümhuriyet bayramımızda yapılacak büyük geçit resmi me- rasiminde buluvacaklar ve An- karalı sporcularla da maç ya pacaklardır. Kıymetli misafirlerimize, hoş geldiniz, diyoruz. Türk tarihi cemiyeti- nin içtimaı Türk taribi tetkik cemiyetinin azası birinci teşrinin 17 inci pa- zartesi günü davet edilmiştir, dünkü müöshamızda yanlışlıkla ikinci teşrinin 17si diye yazılmış, teshih ederiz. Kuru fasulye ucuz Bu sene kuru fasulyenin çok ucuz olacağı tahmin ediliyor. Buna sebep bu günlerde Avru- panın en mübim ticaret denizle- rinden pek çok stok mal bulun- ması ve fiatların 3 kuruşu geç- memesidir. NN Fena havalar Frankfurt-am-Mein, 15 (A,A) — Bir fırtına, şehir civarında tab- ribat yapmıştır. Fırlına, 150 evin damını alıp götürmüş, birçok ağaçlar köklerinden çıkmıştır. demişlerdir. Bu ilk | 16 Teşrintev Bütün şehir meşeyi sevlir ve asabi PARIS Öperetinden babsi T d GLORYA: kemali muvalfakiyede de tedir. Fer skşam “© ve GB 1-2 sai Numan GLORYA | Istanbul Bel£ Darülbedayi Şehir Temsifleri # Bu akşam Suvare saat 21,30 da Pazartesi »- Perşembe Yazan : Masihip zade Celal ley Halk gecesi p—TAKV ! Pazar Pa 16 T.evvel 7 15 Cema.shir 16 “ 4B .— 601 1200 5m Gün doğuşu Gün batışı Sabah samanı Oğla enmazı İeindi rumazı Aleşam namazı 1728 Yatsi bümez (Wei lnask 404 İl Yrm geçen gürleri Yılın kalan günleri Li i j e) , 20 Dram! 20 İaviçre 20 Lava 1 Feri 30 Kuron Çek 134 TÜ Ranlinai Ansdolu Ren —- Meyriye Tramvay V. Sigorta 1455 M—; 129 2450 j “mont İ istikarzlar 56.50 Şark D.yollam #65) 7 seo sm 4“ 450 a |) Sayat mehi İ Bağdat İİ Askeriye Teşekküf Sevgili refikamm fu? nize merasiminde | €sirkemiyen ve gerek bilvasıta beyanı eressif büyük kederime iştisk İ Sl kirama pek derin teşek" yi arza İmkân olmadığın” “ zetenizin vesmetini Fit Doktor X i Kreugerin Stokholm, 15 ( ger meselesi bakk ta olen tahkikatte”” göre Krenger v9” ten olduğundan e halde göstermek tahrif etmiye 19 itibaren başlamış”