17 Ekim 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 1
f dağıldı Fransa — Almanya münaseba- bugünkü Avrupanın mihveri « lir. Bu mihverin sağa yahut sola, İleriye yahut geriye doğru her hangi bir hareketi derhal mleketlerin vaziyetlerinde de gişiklikler yapar.. Fransa ile lı ya arasında son defa çıkan hlanmakta müsavat davası ve meti üzerine bü memleketin 'silâhları bırakma konferansından çekilmesi âdeta bülün Avrüpa “diplomasi âlemini darma dağnık ni. Avrupa konseri denilen şey- in en küşük bir eser bile kalma” Şimdi her biri bir tarafa “da: nış olan bu devletlerin yeniden ir araya toplanıp nasıl konuşa bilecekleri ve nasıl anlaşabilecek- “leri bir türlü anlaşılamıyor . Vaziyet hakkında bir fikir ver- İÜ mek için hâdiseleri şöyle bir sıra halinde gözden geçirelim: Öyle zannediliyordu ki Lozan konferansı Alman tamirat mese- “esini malâm şekilde hallettikten sonra Avrupa işleri biraz düzelir, biraz daha yoluna girer.. Halb - buki hiç de böyle olmadı. Alman- Yada Rayihştag Meclisinin feshi- liği gibi bir cevap | ca Cenevre silâhları bırakma kon- ferasından çekildi. İcap ederse Milletler Cemiyetinden de çekile- çeğini anlattı.. İşte bu son vaziyet bütün Ay- sanır müvazenesini sarstı. Al anım silâhlanmak meselesi bir davadır ki Fransanın w- öyle * mumi harptan sonra Almanyaya hattâ Avrupaya karşı askeri hâ- © kimiyet siyasetinden vaz geçme- dikçe, hattâ Versay muahhedesi esasından değişmedikçe halledil- miş olamaz. Onun için böyle bir meselenin ortaya çıkışı Fi ransanın bütün sinirlerini germiştir. Diğer Almanya geride bıraktı- ğı bütün gemileri yakarak silâh- davasına sarılmıştır. Artık bu davadan dönmesi ih- timali yoktur. O kadar ki bugün fi'ilen silâhlanmağa bile başla- | mıştır. Nitekim daha şimdiden bütün Alman gençlik teşkilâtla- rına silâh verilmiş, on bin ton- luk bir zırhlının yeniden inşasına başlanmıştır . Eğer Avrupa vaziyeti bundan üç, beş sene evvelki halinde ol- saydı hiç şüphesiz bugün Fransa orduları Alman bhudutlarından içeriye girmiş bulunacaktı. Fakat Fransa bugün artık bu tarzda bir hareketin fayda ( vermiyeceğini takdir ediyor. Bir de Alman da- vası Fransanın işine gelmese bile hukuki şekilde haklı görülüyor .. Onun için Fransa bu işi, diploma- #İ vasıtalarile tesviye etmek isti- yor. Halbuki Fransa bu meselede sadece Almanya ile karşı karşıya Mehmet Asım (Dovama 2 inci sayıfadı) Bugünkü” sayımızda Atina taşnakları tehdit ediyorlar! » Sinci sayıfamızda - Avrupa konseri | Ruşen Eşref B. Balkan konferansı Murahhaslarımız Perşembe günü Bükreşe hareket ediyorlar Üçüncü Balkan konferansı bu ayın yirmi ikisinde Bükreşte Ro- manya meb'usân meclisi binasın- da toplan'ı'arına başlıyacaktır. Murabbes heyetimiz bu per şenbe günü saat onda hususi surette gönderilen (Prençiezya Mırşa vapur'e hareket edecek- tir. Murahhas heyetimiz Trabzon meku'su ve Büyük Mille Mec'isi reis vekili Hasan Beyin riyase- tinde yirmi beş yattan müteşek- kildir. Murahhas heyetimizin w- nümi Kâtibi Ruşen Eşref beydir. Ruşen Eşref beyin bir mu- bâsririm ze verdiği oma'ümata sölg rahhaslarımız. ihl sazlar mma göre konferarsın, Lİ fikri yaklaşma, iktisat, müna- karât, > mbbi feşkilât ve. içtimai #euavenet İkomisyonlarile bal kan m'sakı komitesinde çalışa- caklardır. Konferansın ruzname- sinde balkan mısakı, balkan ta- rihi enstitüsü, balkan milletleri- rin medeniyet tarihleri hakkın- da bir eser projesinin hazırlan- mas,kısmı kömrük birliği muka- velenamesi, Balkan ziraat odası tes'6, zirai kredinin inkişafı için Balkan mem'eketlerinin bera- berce çalışması merkezi İstan- bulda o'mak üzere bahri bir ©- fis taşkili çocukları himaye ve kadınları istismar #caretile müş- terek mücadele gibi maddeler var- dır. Konferans reisliğinden murah- has beyetimize muvakkat kay- dile gönderilen programa göre ayın birinde konferans meclisi toplanacak ayın yirmi ikisinde konferans ilk toplantısını yapa- caktır. Ayın yirmi altısında kenferans £on toplantısını yapacaktır.Kon- fetans devam eltiğı müddetce murahhaslar şerefme Romanya bükümeti Eökreş belediyesi ve diğer teşekküller tarafından zi- yafetler verilecektir. Ayın 27 ve 78inde deBükreş e varındaki pet- rol kaynakları tuzlalar tayyarefab- rikası vesaire ziyaret edilecektir. Murahhaslarımız on iki gündür mubtelif o komisyonlar halinde toplanarak raporlarını bazirla- mışlardır. Yarın ve çarşamba gü- nü Türk murabhasları iki umumi toplantı daha yapacaklardır. Türk matbuatı namına Haber ve Vakıt erkânından Hasan Ra- sim,matbuat cemiyeti idare beye- ti azasından ve Cumburiyet mu- harrirlerindea Ali Fuat Milliyet gazetesi Ankara mubabiri Mec- di Sadrettin Beyler murahbas- Pazartesi , 17 - Teşrinievvel " Yakında Fra ile iki mühim Mukavele imzalıyoruz Müzakerelere dün de devanı. edildi ; M. Ponsot da bugün şehrimize geliyok Fransa ile aramızdaki muallak i meselelerin balli etrafında bir kaç zamandanberi başlıyan mü- zakerelere dün de Fransa elçisi Kont dö Şambröa ve Hariciye Bey tarafından devam edilmiştir. Numan Rifat Bey evvelki ge- ce müzakereler etrafızdaki faa- liyetine gece yarısından sonraya kadar devam ettikten sonra dün Saat on beşte tekrar Frnasız el- çiliğine giderek Kont dö Şam- brönle uzun bir mülâkatta bu” lunmuş, bu mülâkatı müteakip Tokatlıyan otelinde bulunan Ha- riciye Vekâleti Vekili Şükrü Kaya Beye izahat vermiştir. Müzakereler müsait bir safba- ya girmiş bulunmaktadır. İki taraf arasınde prensip ibtilâfları kalmamış gibidir, Müzakereler daha ziyade anlaşma mukavele- lerinin yazılış tarzı etrafında ce- reyan etmektedir. Oğrendiğimize öre, bu müzükereler yeticesin- İle Fransa ile “Terkiye arasında iki mukavelename aktedilecektir. Mukavelelerin biri Suriyelilerin memleketimizdeki ve Türk yurt- daşlarının Suriyede bulunan em- iâkine tasarruf haklarına dairdir. Bilindiği gibi, Törkler Suriyede bulunan mallarına tasarruf ede- memekte idiler. İkinci mukavele Suriye hudu- : Yakup Kadri Beyin yazıları , VAKIT'ta Kiymetli edibimiz Yakup Kadri Beyin büyük bir zevk ve alâka ile okunacak bir ser; intişar edecektir. Karilerimiz ilk ya. ayı yarınki sayımızda bula. caklar. Bu makalenin temi şudur: Inkilâpçı Türkiyenin en büyük derdi: Şevksizlik, makalesi VAKIT'te Berber dükkânında —Bu peşkir neden siyah 7?.. larımızla birlikte Bükreşe gide- ceklerdir. — Efendim böyaz kumaş kir gösteriyor da ... KIT Vekâleti müsteşarı Numan Rifat | TE n 7 iç /5 3 * /8 -1932 nsa Ha, vekâleti müsteşar Numan B., dumuzdaki şimendifer meselesi edildiği gibi, bugünlerde netice- lendiği takdirde parafe edilerek Kont dö Şambrön ve Şükrü Kaya Bey tarafından imza olunacaktır. Neticenin alınması birkaç gün geciktiği takdirde mukavelenin imzası hariciye vekili Tevfik Rüştü Beyin Cenevreden dön- mesine bırakılacaktır, Müzakere- lere bugün de devam edilecektir. vi m taraftan Fransanın Su- riye fevkalâde komiseri M. Pon- sot bu sabah saat dokuzda Sem- p'on ekspresile Paristen şebri- mize gelecektir. M. Ponsot hükümetimiz tara- fından Perapalas oteline misafir edilecek, öğle üzeri Şükrü Kaya Bey tarafından şerefine bir ziya- fet verilecektir. Ziyafette Başve- kil İsmet Paşa Hazretleri de bulunacaklardır. Suriye fevkalâde komiseri şe- refine yarın Fransız elçisi tara- fından da bir ziyafet verilecek, M. Ponsot Reisicümhur Hazret- leri tarafından kabul buyurul- duktan sonra akşama Suriyeye hareket edecektir. M. Ponsot devam etmekte olan müzakerelere iştirak etmi- yecektir. Memleketimize ge bir dimeket ziyareti mahiyetinde ol- duğu temin edilmektedir. Dil. Bilenler Dil inkılâbının memleketimiz- de uyandırdığı alâka büyüktür. Bu yolda coşkun neşriyat yapılı yor, bir çok teklifler ileriye sürü lüyor, dilimizden çıkarılması is- tenilen yabancı kelimeler yerine öz dilimizdeki kelime köklerinden nuluyor. Bu arada dilimizin ka- idelerine pek dikkat edilmediği de görülüyor. Bir muharririmiz dün Türk dili tetkik cemiyeti mer- kez heyeti azasından Ahmet Ce- | vat Beyle konuşurken bu noktala- rı işaret etmiş, ne düşündüğünü sormuştur. Ahmet Cevat Bey şun- ları söylemiştir: — Bu faaliyet dil işlerine veri- len büyük ehemmiyetten ileri ge- liyor. Herkesin dilimizi düzeltmek kaygusile çalıştığı anlaşılıyor, hat- ta heyecan gösteriliyor. Bunun son derece sevinilecek bir hadise olduğunu tasdikte hiç tereddüt et- mem. Fakat bilmiyenlerin bu işle- re karışmasını münasip görenler- Mami; Eğlenteli yazılar ve Memleket sayıfaları 6ıncı ve Z7inci sayıfalarımızda idare Telefonu: 24370 hakkındadır. Müzakereler, ümit * Köşesi Anarşiye gitmemek lâzım! Ahmet Cevat Beyin fikirleri : yeni kelimeler yapılıp ortaya ko- * Bugünkü sayımızda Sayısı 5 Kuruş Gazi Hz. Reisicümhur Hz., dün saray» daki dairelerinde meşgul olmuş- lâr ve hiç bir yere çıkmamışlar- dır. Tarih cemiyeti bu- gün toplanıyor Türk tarihi tetkik cemiyeti umumi heyeti bugün Dolmabah- çe sarayında bir toplantı yapa- caktır. Toplantıya “Türk tarihi- nin ana hatları,, kitabının muh- telif hatlarının yazılmasında va- zife alan bütün cemiyet azası iştirak ederek şimdiye kadarki yn otiklidn görüşecek» lerdir. Kahveye karşılık Mal ihraç edeceğiz Ankara, 16 vg pim, * kepek, zeytinyağı, her nevi de- — up 1930 veya daha evvelki seneler mahsulü tütün- lerimizin memleketten ihracı mu- kabilinde memlete kahve ithali için iktisat vekâletince bir mu- kavele aktedilmiştir. Bu muka- vele mucibince, getirilecek kalı- veler, tacirlerine beynelmilel fi- ! yat ve kabve salışındaki tea- möller dahilinde doğrudan doğ» ruya muhtelif limanlarımızda sa- tılacaktır. Bize kahve ithal eden memleketlerin buna (omukabil kendi. sarfiyatları için bizdan mal almalarını temin maksadile ve bu memleketler pazarlarını mahsulâtımıza açmak gayesile iktisat vekâletince ittihaz edil» miş olan bu tedbir muvakkat bir mahiyettedir. Böylece mem- leketin kahve ihtiyacı temin o- lunduktan sonra kahve MmOvzUğ üzerinde ayrıca daha esaslı ted« birler alınmasının vekâletçe mu- karrer olduğu da müstahberdir. ea söylesin ! Ahmel t Cevat B, den değilim. Çünkü onların teklif- lerinden fayda yerine zârar çı- gi i — Ne gibi tekliflere karşı bu- nu söylüyorsunüz? | © © | — Bir iki misal arzedeyim. Ga- zetelerden birinde gördüğüm tek- lifler arasında “vergi tahsili, , “vergi cibayeti,, yerine “vergi evanm £ inci ye ü m Xp ARŞ
