17 Kasım 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 8
— 8— VAKTT 17 Teşrinsani 1931 Müthiş bir sis içinde ! Marmarada batan geminin aşçısı üşümemek için çifte palto — (Us tarstı 1 inci sayfada | İsmail bey vapura geçtikten sonra cumartesi günü saat 15 te Marmaraya Yoluna devam etmiştir. İsma. kaptan vapura geçmekle beraber vâzifesi Çanakkale boğazında başlı - yacağı için geminin sevk ve idaresile alâkadar olmamıştır. Sis başlıyor Vapur Marmarada ilerlerken gece ,başlamış, biraz sonra ortalık göz görmez bir hale gelmiştir. Bu karşısında vapurun sürati # Zaltılmıştır. Vapurun kaptanı sis 0 galmca ve kazadan iki buçuk (saat evvel kaplan köprüsüne gelerek ku- mandayı eline almış, ve kaza dakika. &ına kadar gemiyi idare etmiştir. Zifiri karanlık içinde Gemi, gecenin zifi karanlığı Ye yer yer azalıp çoğalan bir sis dal gası İçinde kısa fasılalarla düdük ça- Yarak ve orta bir süratle yoluna de vam ederken sast on bire doğru başka bir geminin düdük sesi işitilmiştir. Sancağa göliyorum! Düdük sesj çok yakmdan geldiği Açin İspanyol gemisi meni müsademe Mizamnamesi (mucibince ( düdükle (sancağa geliyorum) işareti vermiş, bu sırada İspanyol gemisinde bulu - hanlar geminin iskele baş omuzluğu hizasmda, sis arasında Fransız gemi- sinin aydmlığndan gelen ziya huz. İspanyol gemisinin kaptan: karşı - sındaki gemiden işaret (alamayınca 've Fransız gemisinin süratle ilerledi- ğini görünce kazanın önüne geçmek için gemiy; tornistan etmiştir. Fakat her iki gemi de birbirlerini çok geç gördükleri için yâpılan bu manevra tesirsiz kalmış, ve saat tam 2241 te Fransız gemisi müthiş bir gürültüy- le İspanyol gemisine iskele (sol) ta- rafından ve baş tarafa doğru bir ve İki numaralı ambarlar (arasından Yataklarından fırladılar Çarpışma pek şiddetli olduğu için İspanyol gemisi aldığı büyük yaradan giren suların tesirile yana yatmış ve hızla batmıya o başlamıştır. Şiddetli bir sadme ile yataklarından fırlıyan| ve vardiyada bulummıyan ( İspanyol| gemisi mürettebatı telâşla güverteye çıkmışlar, gemi müthiş bir meyille yana yattığı için filikaları indirmek kabil olamadığını anlayınca ellerine geçirdikleri tahlisiye yelek ve simitle riyle denize atılmışlar, tayfalardan bazıları denizde uzun müddet ksla - denize tahlisiye ye Jek ve simidi olmadığı halde te Miş oiçinde ayağmdaki (lstikle.. ri bile çıkarmadan denize atıl. mıştır. İsmail kaplan denizde bira . ralık büyük bir tahta parçasr bularak batmamak için buna tutunmuşsa da fahlis simidi olmıyan iri, yarı bir İs- panyol tayfası can avlile bunu elin - den aldığı için yüzmiye mecbur ol - Palto palto üstüne giymiş! esnasında uykuda bulu - nan Ye telâşla yatağından fırlıyanlar arasında bulunan geminin aşçısı İs- i wâi yapılmış, bayılan İsmail kapta- nın elbiseler! jiletle kesilerek kendisi- ae #Un'i nefes yapılmıştır. denize atlarken giymiş!... kılavuz kaptanla beraber 32 kişidir. Fransız gemisi müsademeden son- ra dört saat kaza yerinde (kalarak kaybolan aşçıyı aramışsa da bulama- mış ve limnımıza gelerek Haydarpa- şa önlerinde demirlemiştir. Limanda Kaza ticareti bahriye ve polis he- şinci şube müdürlüklerile müdetumu- mfliğe haber verilmiş, Müddeinmumi Muhittin bey tahkikata başlamıştır. Ticareti bahriye müdürlüğü tahki- katını yaparak raporunu İstanbul vi. lâyeti ovasıtasile müddelumumiliğe vermiştir, Müdeinmumi Muhittin bey dün Is- panyol gemisi kaptanile kılavuz kap- tan İsmail beyin ifadelerini almıştır. Fransız gemisi donanmaya mensup Le Loihg Fransız donanmasma mensup bir gemi olduğundan, mese lenin hukuku düvel kaidelerine tebe- an takip ve tetkik edileceği anlaşıl - maktadır. Hukuku düvel kaidelerine göre her hangi bir ecnebi devlet do- nanmasına ajt bir gemi mensubu kim- seler hakkında tahkikat (yapılması ve istlevapları, mensup bulundukları)mışı alamazlar. Onun için hazinenin devlete aittir. Gemi, ecnebi bir mem Veketin kara sularmda bulunduğu st- rada bir hadise vukua gelmiş olsa bi- le tahkikat ve takibat için esas budur. Bu husustaki ahkâm, ticaret gemile- rine ait ahkâmdan tamâmile ayrıdır. Şehrimizde yalnız batan gemiye mensup olanların ifadelerinin tesbit edilerek ait olduğu makama verilmesi multemeldir. Fransız gemisinde Dün bir muharririmiz Fransız ge- misine giderek kaptanla görüşmek istemişsede gemiye girilmesine mü mancat edilmiştir. Yarı çıplak adamlar Muharririmiz bu esnada İspanyol gemisinden kutarılanların güverdete yarı çıplak bir halde yattıklarmı gör- müştür. İspanyol gemisinin acantesi Kazes bir türlü elbise tedarik edemediği için İspanyol müterrebatı dün geç vakte kadar karaya çıkamamışlar ve Fransız gemisinde kalmışlardır. Klavuz idaresinde Hadise hakkında klavuz idaresin- de de tahkikat yaptık. Fransız gemi- sinde klavuz bulunmadığı ve esasen klavuz almasmın da mecburi olma - dığı cevabı verildi. İspayol gemi- sinde bulunan klavuz kaptanında vazifesi gemiyi Çanakkale boğazmdan geçirmek olduğu ve gemi klavuz su-i Tarmda bulunmadığı, vazifedar ol - madığı cevabı verildi. Fransa sefaretinde Le Lbing Fransız gemisinin süva- risi korvet kaptanı M. Matol Leri dün Fransız sefaretine giderek kaza hakkında izahat vermiştir. Buradan verilen malümata göre baş tarafında çok hafif (obir yarasi olan Le Loing 48 saat içinde limanı - mızdan ayrılacaktır. Dün bir muharririmiz batan gemi- nin kaptanı M. Mendiat Landra ile görüşmüştür. İspanyol kaptan evve » lâ bir şeysöylemek istememiş sonra demiştir ki: One müthiş sisti! — M4 yaşındayım ve yirmi sene den beri deniz üzerinde dolaşıyorum. Kara gecesi Marmarada tesadüf etti- #imiz sis kadar kesif bir sis şimdiye kadar hiç görmedim, diyebilirim. Bu kadar fazla sis olacağını bilseydim, © gün hiç hareket etmezdim. Fakat sisle karşılaştığımız zaman çok açıl - mıştık, Geri dönmektense ilerlemeyi ve yoluma devam etmeyi tercih ettim. Kaza cumartesi gecesi (saat tam 22,4 te Marmara adası açıklarında oldu. Kaza esnasında Türk klavuz uştar.İ kapdanı da kumanda köprüsünde bu- Tun ui. TA harann mes'ul değil Kazadan hiç bir.tarafın mes'ul ol- madığı kanaatindeyim. Ben de, Fran szgemisinin kaptanı da mümkün o - lan her manevrayı yaptık. Fakat sisi kesif olduğu için birbirimizi çek geç görmüştük. Manevralar tesirsiz kal. dı, ve içtinabı kabil olmıyan bu kaza Bütçe Müvazenesi (Başmakalemizden mibasl çenin ilk tanzimi esnasında hü- kümetin tatbıkini arzu etmediği bir tedbire şimdi müracaat edi- liyorsa ortada bunu zaruri kılan bir ovaziyet var demektir. Kezalik müracaat edilen ted- birin oyalnız (Omemur maaşla- rma munhasır kalmaması, diğer bütün hususi müesseselerde çâ- lışan işçilere, müstahdemlere de teşmil edilmesi bu vaziyetteki zaroretin derecesini gösterir. Bütçe müvazenesi bir devletin nüfuz ve bhaysiyetinin, istiklâl ve şerefinin temelidir. Bu temeli her türlü sarsıntılardan muhafaza etmek bir hökümet için en bü- yük muvaffakiyettir. Bununla be- raber memurların ve halkın menfaati de gene müvazene ile kaimdir. Zira bazineden bir iki aylığını muntazam surette ala- mıyan memurlar istihkaklarının yalnız yüzde onunu, on beşini değil, bazan yüzde kırkını, elli- sini bile gözden çıkarırlar. Fakat gene geri kalan yüzde elli, alt- tediyatta intizamını muhafaza etmek için züzde on, on iki, mikdarındaki tenezzülü seve seve karşılamak lâzımdır, Kaldıki (barem) kanunuyla mubtelif memurin sınıflarına tah- sis edilen azami maaşlar tesbit edildiği zamandaki hayat paba- hlığı arasında ucuzluğa doğru büyük bir fark vardır. Eşya fiatlerinin ucuzlamasın- dan elde edilecek tasarruflar, biç şüphesiz maaşlardan ve Üc- retlerden yapılacak tenzilât nis- betlerini fazlasile kapatacaktır. Mehmet Asım Sivil tayyareciler Kulüp için bir bina temin ettiler ——.. Tayyareci Hayrünnas B. ya- kında radyoda konferans verecek Sivil tayyareciler kulübü umu- mi heyeti tarafından teşkil edi- len ve bir müddettenberi işleri- ne devam eden varidat ve teş- kilât encümenleri dün yaptıkları son içtimada vazifelerini bitir mişlerdir. Kulüp merkezi olarak Beyoğlunda Ambasadör kahve- sinin bina kiralanmış- tır. Bunun için mektupla bir sermayedar arasında itilâf edil Binanın döşenmesine ve hazır- Janmasına bugünden itibaren baş- lanacaktır. Binanın açılma mera- simi İ kânunuevvelde yapılacak- tır. Müessislerinden © tayyareci Hayrünnas B, bugünlerde radyo ile kulübün teşekkülündeki mak- sat ve gayesi hakkında bir kon- ferans verecektir mm Bir teberru ve teşekkür Geçenlerde Fransada Nis şehrinde vefat eden serasker Rıza paşanın zevcesi tarafından öksüzlere sarfedilmek Üzere İz- mit bimayeyietfal cemiyetine te- berru edilen eşya müzayede ile satılarak 251 Jira 5S kuruş bası- lât temin edilmiştir. İzmit hima- yeietfal cemiyeti, önümüzdeki bayramda yetimlerin giydirilmesi için sarfedilecek olan bu teberru dolayısile merhumun ailesine te- şekkür etmektedir, min yapn Tahdidat dün başladı (Ust tarafı 1 inci sayfada) ket senayiinin inkişafı ve mevzii sanatların icapları göz önünde tutulur. Pahalılığı tezyid edebi- lecek hususların ve fili inhisar teşebbüslerinin ref'i tedbirleri alınır Madde 3 — Devlet bütçesiy- le bususi ve mulhak bütçelerden ve amme müessesleri “Darülfü- nun gibi, ile menafii umumiye- ye hadim müesseseler “Hilaliah- mer, Himayeietfal gibi, bütçe- lerinden ve bir imtiyaz işleten mücssese ve şirketler tarafından verilmek Üzere ecnebi memleket- lerinden satın ahnzcak eşyaya mukabil bu eşya bayilerinin mem leket mahsulât ve mamu'âtından muadil hiymette eşya satın al- malarının temin olunması işbu mübayaatın icrası için riayeti mec buri şarttır. Ancak beyan olu- nan şekilde fakat imkânı olm yan veya amme hizmelnin ifası imkânsız kılan vaziyetlerde bu mecburiyetin hükmen veya te- mamen ref'i İcra Vekilleri Heye- ti kararına bağlıdır. Madde; 4 — Ticaret Plânço- muzun açık olduğu memleketler- le yapılacak veya yapılmış olup ta müddeti bittiği için yeniden aktedilecek muahedelere açığı mızı kapatmak üzre bir “Kom- pasasyon ,, hissesi ilâve olunur. Madde 5 — Birinci maddeye tevfikan tayin olunacak konten- janlardan fazla eşya ithali mem- nudur. Üçüncü madde hükmü hilafına kontenjan dahilinde da- hi olsa vaki olacak mubayaat için döviz verilmesine müsaade olunmaz, Madde 6 — işbu kararnamenin icrasına icra vekilleri heyeti memurdur. İthali menedilen eşy enelerdir? Ankara, 16 ( VAKIT) — Bugünden itibaren mevkii tat- bika konulan memleket iktısadı- yatını koruma talimatnamesi üze- rine gümrükler umum müdürlü- ğü gümrüklere emir vererek bu gün memlekete yapılacak itba- lâtı menetmiştir. Bu akşam geç vakte kadar meşgul olan mü- dürü umumi talimatnamenin su- reti tatbiki ve gümrüklere tab- sis edilen kontenjan miktarını tesbit ederek gece mühim yer- lere telgrafla diğer yerlere tah- riratla gümrüklere tamim etmiştir. Tamimde en ziyade istanbul, iz- mir, Mersin, Samsnn limanlarına fazla kontenjan konulmuştur. 1600 kalem eşyadan mürekkep olan gümrük tarifesi üzerine 'âzım gelen tebliğat gümrüklere yapılamecı- | ğından bugün memlekete mol t- bal edilmesi menedilmiştir. istan- bula tahsis edilen konlenjan mik- tarı yüzde elli raddes'ndedir. is- | tanbul ithalâtın merkezi olduğun- dan istanblda kontenjan kalmadı- ğı taktirde tüccar eşyasım korte- nian olan diğergümrüklere nal. lile oradan ithal edebilecekir.. Gümrükler umum müdürlüğü lüzum görürse diğer gümrüklere verilen kontenjanlardan kelenla- larını istanbul, izmir gibi mühim itbalât merkezlerimize nakledile. cektir. iktisat vekâleti talimatın icapları name Üzerine çaba, evlit edebilecek filiinbis'r teşeb büslerininin reffi ile mevzi; san'at. ve memleket sanayiinin inkisef, üzerinde tesir icra etmesi için tedabir ittihaz etmektedir. M: liye vekâleti de tajimatnameye çöre dövizin sıkı bir kontro'a tabi tutulması için tedabir ittihaz etmektedir. Bu cümleden ola rak Borsa komiseri Adil be? Maliye vekili tarafından bursyâ davet edilerek kendisine IâH gelen teligat verilmiştir. beyi gördüm bana hükümetin gümrüklerden girmesini ettiği talimatnamede muharref eşyadan kontenjan obulunduğU takdirde makbuzlarındaki kıy” metlerine göre kambiyo verecek birde vize edilen kambiyo mik” tarını istandarize edeceğiz, ta” matnamenin tatbiki neticele”' üzerinde lâzım gelen tedbirleride alacağımız, tabi:dir dedi, Memle” kelte ithali temamile menediles eşya meyaninda sünger, mercâf kuş tüyleri, didiklenmiş yün perdelik tül ipek, ipek kozasi sun'i ipek, susam, çeltik, mısifr arpa, yulaf, çalvdar unları yaş “9 kuru üzüm incir ve yaş meyvelef Amerikan fıstığı, sebzeler, par” car, patates, helva, bilcümle müskirat, yemeklerde kullamlas nebati yağlar, zeytin yağı, tür tün, sigara, ot, saman maden! teller, ağaç fıçılar, pamuk v8 kismen pamuklu mensncat, bi lümum iplikler, zikiymet taslar zikıymet maadin vesairedir. Dün yeniden eşya çıkarıla” madı, komisyoncular ve hamallar işsiz! Ithalâtın tahdidi hakkındaki heyeti vekile kararı dün resmi gazetede neşredilmiş ve iş'arı 4 re kadar gümrüklerden tüce#" eşyasının çıkarılmaması hakkın” da da bütün gümrüklere telgraf” la emir verilmiştir. Bunun içi şehrimizdeki gümrüklerden dü9 sabahtan itibaren biç bir eşY? çıkarılmamış ve muamelede yf” pılmamıştır. Yalnız evveles ameleleri yapılmış ve bitmiş ol#* tüccar eşyalarının öğleden sonri çıkarılmalarına müsaade miştir. Dünkü vazıyet tüccarlardsf ziyade komisyoncularla gü bammallarını şaşırtmıştır. Düs öğleye kadar hiç bir eşya çık” rılmadığı için komisyoncular V€ hammallar iş yapamamışlardır. Dün kendilerile konuştuğumüf züccarlar temdit kararı hakkındi şunları söylemiştir: — ithalâtı temdit kararı mem” leketin iktisadi vazıyetinin bif icabıdır. Pu tedbiri her hükümet gibi hükümetimizin de alma! pek tabiidir. Esasen mallarımı# gümrüğe geldiği gibi çıkaram” yor, ihtiyaç nspetinde piyasayf çıkarıyorduk. o Binaenaleyh b* kararın bize zararı yoktur. Mühim mikisrda stok 'zptığurız tabkikata | gör€ şekr w zceki gümrük ambar af” mda ve antrepolırda stok eyi mikteri mübim miktara batiğ maktarır. En çok muzmele yaptığımı? memlckeileria ilhalğt ve ihracet riebetimiz Bize en çox *t alâlta bulun. mem'eket'erle orlata karşı ola” ikrecatımızın r setini dün şu sw retle tesbit ett'k: İkracatımız 1930 seresirce itslyaya 23,Ar manyava 19, Frsosaya 18, Ye” enistana İl, ng itereye 13, sıta 6 mon İlsur hira. ikalğtiniz 1Si0serisnce Aim anyadan ba Atamız 47,14 vacan 20,ipgi İ recen 16, Frapsacin 15, | teri cs suyu wn gündüzleri " bianr firadif Bışuusu bw sU yo Eeyoğ.u mmlekrsında tib Nişantaşı cihetle sık kesildiği hakkında belediyfİ” bir çok şikâyet yapılmıştır. rikarsn Gm Şişi ve
