17 Kasım 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

Ticarer VE Kambiyo Borsasında dün ingi- İ liz lirası yine düşkünlüğünü mu- hafaza etmiş ve sekiz yüz kuruşa çıkamamıştır. Hatta açılış fiatin- den yirmi para noksanile kapar- mıştır. 797,50 kuruşta açılmış ve 797 kuruşta kapanmıştır. Di- ğer ecnebi oparaları üzerinde Borsada yapılan © muamelede ehemmiyetli bir fark yoktur. Dün borsada olan müamele miktarı şudur: 7000 ingiliz, 26,000 dolar, 50,000 liret, 10,000 Florin, 82,000 isviçre frangı ve 6,594,000 Frangı © Borsa harici altın 923 kuruşa alınmış ve 924 kuruşa satılmış- tır, Eğer altın mikyası avdet etmezse. Üç ay sonra vazıyet büsbütün berbatlaşacak.. e lirasının kıymetini kay. tmeğe başlaması Üzerine b taraftan Lape paraların elime, tebdili için vukubulan müraca- atlar karşısında ingiltere hükö- metinin altın esasını muvakkaten terkettiği malümdur, Bu muvak- kat kaydı, kabul edilen kanunda altı ay olmak üzere gösterilmişti. Binaenaleyh bu kanuna göre üç dört ay sonra ingilterede gene altın esasına avdet edileceği batıra geliyordu. Fakat ingiliz başvekili M, Mak- son nulkundan anlaşıl- dığına göre altın esasının terki ve mevcut ingiliz evrakı nakdi- yesinin o tedavülü (mecburiyeti i kanunun hükmü altı ay nihayetinde ilga edilecek de- ğildir. Belki temdit olunacaktır. Çünkü ingiltere hükümeti Ster- linin kıymetini tesbit elmeğe ka- rar vermişse debu kararın filen tatbiki için ingiliz lirasının kıy- meti filen nmumi ahval ve şera- ite tamamile uygun bir bale gel- mesini bekliyecektir. Tabiri di- ğer ingiliz hükümeti bir kerre Sterlinin kıymetini filen tesbit edecek, ingilterenin kendi mali küvvetile ne vakit tesbit edilen kıymetin mevkiinde muhafazası- nı müdafaa edebileceğine kanaat getirirse kanuni tesbit şeraitini o vakit ilân eyliyecektir. —i- VAKIT 17 Teşrinsani 1931 İKTİSAT HAYAT Sterlin gene düştü! Ingiliz lirası kıymetini hergün biraz daha kaybediyor! Bu vaziyete göre ingilterede para vaziyetinin kat'i şeklini ala- Yuzarlanmıştı.. Gene yuvarlana- csk.. Acaba nerde dayanacak.. bilmesi için üç, dört ay değil, belkide üç, dört sene daha beklemek lâzim gelecektir. Viyana piyasasına emniyet edilemez Viyanadan alınan haberlere göre umumi harptan sonra göv- desiz bir baş balinde büyük mali ve iktisadi vaziyet eh vahim bir safhaya girmiştir. A- vuslurya tarafından isviçrenin (Bal) şehrindeki beynelmilel ta- mirat ve tediyat bankasından talep ettiği krediyi mezkür ban- ka reddetmiştir. Hatırlarda ol- duğu üzre merkezi Avrupa ile ingiltere gibi büyük devletleri sar- #an son şehirlerdebubranlar iptida Viyanadan başlamıştı. Viyanadan sonra Berlin, ondan sonra Lon- dra buhranın sarsıntıları içinde kalmıştı, Binaenalayh bu defa beynelmilel tamirat ve tediyat bankası tarafından Avusturyanın kredi talebi reddedilince vaziyet- teki ümitsizlik bir kat daba art- mıştır. Yalnız Viyana şehrinde 300,000 işsiz ve muhtacı mua- venet İnsan bulunduğu mâzarı dikkate alınırsa merkezi Avru- panın bu büyük şehrinin geçirdi- ği buhran derecesi kolayca tak- dir edilebilir. Şehrin muhtelif mıntakalarında her gün yeni ka- rışıklık çıkacağı, yahut diktatör- lüğün ilân edileceği tarzında şa- yialar dolaşmaktadır. Artık Cemiyeti akvamın Fevzi Paşa Ankarada Ankara, 16 (Vakıt) — Müşür Fevzi Paşa Hz. bu sabah geldi Askeri müfreze ve erkân aske- riye tarafında karşılandı. Sofyada Türk-Bulgar cemiye- tinde samimi bir toplanma Sofya, 16 (A.A) — Türk — Bulgar dostluk cemiyeti (o Ticaret odasında Türkiye sefiri Tevfik Kâmil bey şere- fine büyük bir içtima yapmıştır. İç- timada cemiyetin reisi profesör Sto- yanof bir nutuk söyliyerek Türk —| Bulgar yakınlığınm ehemmiyetinden bahsetmiş ve Gazinin muazzam eseri- ni tebeil eylemiştir. İstanbul konferansına iştirak eden avukat M. Pandos ve Bulgar ajansı müdürü M. Popof, Türkiye hakkmda» ki intibalarını Söylemişlerdir. Türki ye sefiri Tevfik Kâmil bey, söylenen nutuklara mukabele etmiş ve şiddetle alkışlanmıştır. Dostça Telgraflar Sovyet ihtilâlinin 14 üncü yıldönü- mü münasebetile Reisicümhur Gazi Hazretlerile Sovyet Cümhuriyetleri Merkez İcra komitesi reisi Kalenin Hazretleri ve İsmet Paşa ile Komiser. ler heyeti reisi M, Molotoff ve Hari- ciye Vekili Tevfik Rüştü beyle Rus Hariciye Komiser muavini M. Kara han arasında Sâmimi telgraflar teati lm. Beynelmilel Komünist ordusu Çinlilere takviye kıtaatı gö: ir Tokyo, 16 .A.A.) — Ajansı Münçurideki Japon kon- solasunun göndermiş olduğu bir rapora nazaran “Enternasyonal,, denilen ordunun komünist grup- larından biri olan ve 300 müsal- lah çe ve Koreliden mürek- kep bulunan bir kuvvetin garp havalisinden Mançuriye gelmiş olduğunu bildirmektedir. Tsitsikar'daki Japon konso- losu, Harbine hareket etmiştir. Expres, neşretmiş olduğü bir başmakalede Cemiyeti Akvamm sonu gelmiş olduğunu yazmakta ve İngilizleri, bükümetlerinden Cenevre müessesesi için ihtiyar etmekte olduğu masraflardan vazgeçmesini ( istemiye teşvik etmektedir, Amorikan projesi Paris, 16 — (A.A) — Ceneral Dawes, M. Briand, M. Sze ve M. Yoshizawa ile görüşerek ne gibi şerait altında Parise gönde- rilmiş olduğunu kendilerine izah etmiştir. Mumaileyh, Cemiyeti Akvam meclisi içtimalarında ha- zır bulunmak niyetinde olmadı- Bulgar gazetecilerinin kıymetli tezahurları Sofya, 16 (Hususi muhabirimiz telefonla bildiriyor) — Bulgif matbuat cemiyetleri birliği bugün senelik kongresini yapi” Istanbul matbuat cemiyetinin daveti üzerine Balkan konferâ”” sını takip için İstanbula giden Sofya matbuatı mümessi Türkiye hakkındaki intiba ve ibtisaslarını kongre huzurunda izah ettiler, Neticede Türkiye Reisicümkuru Gazi bazretlerile, meslek” daşlarına karşı gösterilen alâkadan dolayı Başvekil ismet p3f* hazretlerine kongre namına teşekkür edilmesine ve Türkiyede kaldıkları müddet zarfında azami misafirperverlik ve teshilât gösteren İstanbul matbuat cemiyeti reisi Hakkı Tarık beye d* teşekkürlerinin bildirilmesine karar ver'İm'stir. Yeni vergi hakkındaki teklif fırka grubunda Ankara, 16 (Vakıt) — Fırka grupu yarın saat 10'da torlans” caktır. Rüznamede Meclisin eylül, teşrinievvel, teşrinisani, şu mart, nisan, mayıs aylarında yedi ay fasıla ile çalışması tasa” vuru vardır. Bunun müspet karara varması kuvvetlidir. Bundan sonra, milli iktisadı kornmak için hükümetin aldiğ! son tedbirler mevzuu baksolacaktır. Bu tedbirler cümlesinden © mak Üzere yirmi, otuz liraya kadar az miktarda para alanlâf hariç olarak bundan yukarıaher neden olursa olsun üç yüz lir” ya kadar maaş veya ücret alanlardan yüzde on, beş yüz liray8 kadar olanlardan yözde on iki buçuk, daha yüksek para alan” lardan yüzde on beş nispetinde bir verği teklifi konuşulacaktır. iktisat ve maliye vekillerinin fırka grupunda bu mesele hakkında izahat vermelerine intizar edilmektedir. Bununla beraber bu tek” lifin müzakeresinin önümüzdeki cumartesi veya pazar gününe bi” rakılması, pazartesi, salı, çarşanba günlerindede mecliste konu” şulması muhtemeldir. Ankara 16 ( Vakit ) — Maaş ve ücretlerden kesilecek olaf miktar vasati olarak yüzde onu bulmaktadır. Yeni kanun lâyıhası ile memur ve müstahdemin maaşlarındi” 5 «6 milyon, hususi müesseseler memurları maaşlarından da 3 milyon yani ceman 8-9 milyon lira varidat temin edileceği ümit edilmektedir. Bundan başka meclis mahafilinde baremin yeniden tetkiki lehinde bir cereyan başlamıştır. Beşinci dereceden yukarı olaf” memurların maaşları fazla o'duğu süylenmektedir. Yüzde onlar kesilirken eski tekaüt kanunu mucibince kend” lerine az miktarda tekalüt maaşı bağlanan mütekait, yetim “© dulların ve bundan istisna edilmesi düşünülüyor. Yeni tekaf | kanunu mucibince fazla maaş bağlanan mütekaitlerden yüzde © kesilecektir. 'i Cümhuriyeti koruma kanununda | yeni ceza maddeleri yoktur Ankara, 17 (Vakıt) - Cümbhuriyeti koruma kanun lâyihasi heyeti vekileye gelmiş değildir. Lâyiha yeni bir ceza teyidini d€“ ğil, ceza kanununda vatan ve devlet aleyhine işleven cürümleri# muhakemesine ait seri bir usul koyuyor, kanun çıkarsa vatan V€ devlet aleybine işlenen cürümlerin muhakemesi, sayılı vilâyet merkezlerinde yapılacak, icabında bu mahkemeler cürüm işlene$ yerlere de giderek orada muhakeme vapacaktır. Eski Reji müdürünün ismet Paşayt ziyareti mühim görülüyor Ankara, 16 (Vakıt) — Eski Reji müdürü M, Veyl ve eski Reji idare azasından Metr Salem, dün ismet Pş, Hz. ni ziyar ederek bir buçuk saat kadar görüşmüşlerdir. Bura mahafili çof ketum davranmasına rağmen, bu rivareti rek mühim görmektedirler Hamillere verdiğimiz kararda musırıZ Ankara, 16 (Vakıt) — Düyunu umumiye hâmilleri vekillerin€ verdiğimiz cevap bugün posta ile gönderildi. Cevabımız eski noktai nazarımızde musır olduğumuz mabiyetindedir. Ceza Kanununda mühim tadilât son günü gelmiştir! ğını beyan eylemiştir. m Çin-Japon harbi devam ettikçe... © | balik mknkk'dE Anel e Cemiyeti akvam mukavelenamesinin bir paçavradan başka | projesinden (| babsedilmektedir. Ankara, 16( Vakit ) — Ceza | ve'yeni bir kanun layibasi tar” kanununda mühim tadilat icrası | zimine başlamıştır. Bu yeni bir şey olmadığı neticesi meydana çıkmaktadır Paris, 16, (A.A) — Çin- Japon ihtilâfı hakkında cemiyeti akvam meclisi azaları hususi surette görüşmiye O başlamıştır. & Bu mi e cemiyeti akyam de beyan edildiğine göre Amerikan müşaviri Jeneral Da- wes mecliste hazır bulunmak niyetinde olmamakla (beraber müessir hareket ve teşebbüsler- de bülünacaktır. Londra, 16 ) — Cemiyeti Akvam meclisi Çin-Japon ihtilâ- hnı 13 üncü defa olarak tetkik GİR Aliya İmge gi siplere riayet edilmesini temin edip edemiyeceği sualini irat etmektedir. Daily Herald tesi ; Cemiyeti ileri GUM mi talea ve ihtarları daima unutul- muştur. Meclis Pariste içtima eylediği bir sırada rakip kuvvet- le Nomni üzerinde birbirile çar- pışmaktadırlar. Eger bugün icra edilecek” olan teşebbüs Cenev- redeki teşebbüsün uğradığı aki- bet olursa bütün dünya bundan Ce- miyeti akvam mukavelenamesinin bir paçavradan başka bir şey dra, g Fakat bu yeni plân hakkında malâmat mefkuttur. Ancak bu plânın herhalde Cemiyeti akvam meclisinin oküşadında (meclise tevdi edilmiyeceği zannolunmak- tadır. Ceneral Dawes, Tokyo tarafından verilmiş olan mütead- dit teminattan dolayı hükümetçe zaruri telâkki edilmekte olan Mançurinin tahliyesi teklifinin kariben icra edileceğini ümit etmektedir. Maamafi Amerikalı- lanm hali hazırda Mançuride ha- kim olan usul ve şeraitin sarih bir vade tesbitini zaruri kılmak» ta olduğu kanaatinde bulunduk- ları suretinde bir intiba mevcut takarrür etmiştir. Malâm olduğu üzre şimdi tatbik mekiinde olen ceza kanunu, bir kaç sene evvel italya ceza kanunundan tercüme edilmişti. Halbuki italyanlar bi- zim (iktibasta bulunduğumuz kendi kanunlarını 1 temmuz 931 | de değiştirerek yerine daha yeni ceza nazariyelerine göre hazırla- nan bir kanun kabul ve tatbik etmişlerdi. italya ceza kanunu- nun değiştirilmesini icap ettiren bususlar, tabii bizim kanun için de tamamen variltr. Bunu na- xarı dikkate alan Adliye Vekâ- le i yapıaca! tadilâtı te a liye nunda da İtalyanın yeni kanunundan istifade edilece ptife İ izmir Rum mezarlığı gir) Ankara, 16 ( Vakıt) — izP.. Rum mezarlığının elediyil,. devri kararı vekiller heyetindi çıkmıştır. İ Telgraf ve telefsn kanun e Ankarr, 16 (Vakıt) — Bi encümeni, telğraf, telefon er nunda yapılacak olan 13 lâyihasını müzakere etmiştir Yunsn kabinesinde esi Atina, 16 (A.A) — M. Ve zelos geçenlerde istifa eden ” bazırma vekâleten nef” i ri MPİ .—