17 Temmuz 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 5

ki bu ümidin tahakkuku pek az görül mektedir. Alman müfritlerinin şayanı ihtirazları Berlin, 15 (A.A.) — Müfritlerin hadiselerden istifade ederek faaliyet lerini arttırmaları umumiyetle zan- nediliyor. Halbuki komünistler ve bil hassa milliyetperver sosyalistler şim- diye kadar şayanı hayret bir itiraz göstermemişlerdir. Komünistler tek tük protesto nümayişleri tertibine teşebbüs etmişler se de zabıta kolaylıkla asayişi mu-| hafaza etmiştir. Bankalar yarın ki Şelerini açmağa hazırlanıyorlar. Fa kat borsalar bütün Almanyada hulta -onuna kadar kapalı kalacaklardır. Berlin ümit ediyor Berlin, 15 (A.A) — Hükğâmetin Sükünü Muhafaza lâzım | Baş mekalemizden mabanı | zin önündeki Alman misali pek iyi gösteriyor. Çok nazlı ve çok bassas olan bu dost hiç tahmin edilmedik bir günde ona kayıt- sızca bel bağlıyanları terkedi- veriyor. O vakıt bir memleketin halini, istikbalini tehlikelere sü- rükliyecek buhranlar birdenbire ortaya çıkıyor. Şayanı dikkattir ki memleketin bütün içlerinden pazarlıklı dostları, düşmanları o vakıta kadar gizli tuttukları maksatlarını açığa urarak insanın "ikri kat'i mahiyette yani bir para çi .ârmak olmayıp bir haftalık bir za- mah kazanmaktan ibarettir. Çünkü hususi Amerika bankalarının kredile ri tahdit hususundaki talebi Alman bankasını 4 milyon fırangı Alman bankalarına vermek imkânından mad deten omahrüm bırakıyor. Alman ma hafili bugün riyasete gelmekte olan M. Stimsonun (Fransız — Amerikan müşkilâtını ortadan kaldırmak husu; sunda ( faydalı bir rol (ooynıyacağını ümit etmektedir. o Ayni mahafii AH manyaya birkaç haftalık muvakka* bir; kredi verilmesini Fransanı nkabu! et- mesi lâzım geldiği mütalensndoir. Bu suretle Alman ve Fransı znazırları arasında derpiş olunan mülâkatta si- yasi meseleler.daha ziyade halledilmek| sansile tetkik edilebilecektir. Şayet| Fransa böyle bir sureti o halli despiş eylemediği takdirde hükümet Alman. yayı elinde bulunan bütün ( vesaitle kurtarmağa çalışmağa karar vermiş tir, Şurası şayan dikkattir ki şirndi- ye kadar alınan ve ilerisi için derpiş o- lanan #edbirler A'man sağ cenha mil. liyetperverlerinin mali (oo ve iktisadi programlarına dahildir, Amerikada Vaşington, 15 (A.A.) — Hariciye ve maliye nezaretleri Almanyanın vaziye- tini endişe ile tetkike devam etmekte ve Nevyorkun mali mahafili ile srkt biğ Teması muhafı ddizi Te HAREM molla iel ilin etmektedir. Ve Almanya lehine müm- kün olan her şeyi yaptığını söylemek. tedir. Almanya dahili mali vaziyeti. ne ancak kendisi çare bulabilir; Bü tün alâka Bal içtima üzerinde (te merkiiz etmektedir. İyi malümat alan mahafile nazaran bu içtima meclisinde vaziyet hakikaten iyileşmiştir. Nev- york bankalarının niyetleri hakkında henüz hiç bir şey söylenmiyor. Mezkür bankalar Avrupa bankalarının karari- Dı intizar etmekle beraber Almanyaya yardım etmeğe amade bulunmaktadır. Ancak bu muavenet muhtelif temi: nat karşılığında ve Almanya tarafın: dan ittihaz olunacak tetbirler sayesin de faydalı olacağına dair teminat alun- mak şartile yapılacaktır. Vaşington- daki intiba Alman vaziyetinin İzem € dildiği merkezindedir. Çünkü Alman bütçesi mütevazin olup buzünkü müş külât da iktiham edilmez derecede de Gildir, Bayı gazeteler Fransız ve e deral re Nevyork, 15 (A.A.) — Fe Kr bak a 5 yen 100 milyon dolarlık k e dolar lbetisde vaki olan ( iştirskini karşısına dikiliyor. Almanya buhranından çıkan ikinci bir hakikat şudur: Cihan iktisadi ve mali bubranı henüz nihayet bulmadıktan başka son safhası da görünmüş © değildir. Eğer bütün milletler elele vere- rek her ne babasına olursa olsun bu buhranın önüne geç- mekte ittifak edemezler ise Al- manyada görülen hadiselerin da- ba birçok memleketlerde zühu- tuna intizar etmek Jâzım gele- cektir. Binaenaleyh bu vaziyet karşı- sında bizim muhtaç olduğu- muz şey bilhassa memleketimiz- de sükün ve huzurun mubafaza- sıdır. Mütarekeden sonra dün- yada hiç bir milletin görmediği | felâketlerden kurtulan Türk mil- ; İeti maziden gördüğü tecrübe- İ leri göz önüne getirir ise gidi- lecek yolu derhal tayin edebilir; Büyük milli mücadele günlerin- denberi başımızda bulunan Bü- yük Reisimizin irşatlarına itimat etmek, o büyük mürşidlerimizin etrafında yaptığımız mukaddes ittihadı sonuna kadar muhafaza eylemektir. almamak gz mali buhranı karşısında Türkiye en müsait mevkide bulunan bir memlekettir. Çünkü bu gibi za- manlarda ancak harici yardım- lar ile yaşıyan milletler için tehlike (mevzuu o babsolabilir. Memleketimiz ise bütçesini ken- di varidat menbalarına göre te- vazün eltirmiştir. | Bu itibar ile tam bir emniyet ve huzur içinde başka memleketlerde ce- an eden vakayiin inkişafını edebiliriz. Mehmet Asm tina eylememektedir. Bununla beraber son seneler zarfın da yapılan tecrübeler Fransa hüküme| tini milli serveti (alie bağlı o ve tehli- keli muamelelere sevketmekten bizza-! rüre alıkoymak icap eder. İşte bu se bepten dolayıdır ki Almanya göreceği! yardıma mukabil esaslı teminat termeğe mecbur bulunmaktadır. Henderson- Stimson mülâkatı Paris, 15 (A.A.) — İngiliz hariciye nazırı M. Henderson ile Amerika har) riciye nazırı M, Stimson bugün Ameri-| ka sefaretinde görüşmüşlerdir. İngiliz ve Amerikan hariciye nazırlarının mülâkatları Paris, 15 (A.A.) — Başvekil M. La» yal hariciye nazırı M. Briyan, İngiliz hariciye nazırı M, Henderson ile A- re tal yarım görüşmeleri muhtemeldir. ve düşün » Paris, 15 (A.A) — İngiliz hariciye nazırı M, Hendersonun Fransız nazir ları ile bugün yaptığı rma ne- ticesi olarak Fransanın noktai nazar i Berlinde Alman nazi İni natık olduğu şarta tâbi Odenen para Paris, 15 (A.A.) — Bazı haberler hilâfıma olarak Almanya Yung plânr olmıyan senelik taksiti bugün bilfiil beynelmi- lel teğiyat bankasına tesviye edecektir. r-Maamafih Fransız — Amerikan itilâ- ve kirleri a inn baik DE k lari ile görüşt ilerine anlatması imkân|ti beynelmilel tediyat bankasına — bu an Kam ai paranın ikraz şeklinde £ ve muvakkat dahiline girmiştir. Fransı zefkârı umumiyes vaziyet ve hal karşısında omuzlarına çöken felâkette! vinmekten çok uzak bulunmakta vaziyetin mes'ullerini aramaksızın / manyaya mali yardımda bulunmak im kân-ve ihtimalini vej Almanyanın/ya n dolayı se) (Fransız i bugünkü| makbuz mukabilinde hemen Almanya-İden 164,145 indesi için talimat vermiştir. “Alman itilâfti mı ? Londra, 15 (A.A.) — Times gazete n Alisi yoziyor Ka bank müdürleri dün saat 17 de ticaret müdürü Mubsin beyi zi- yaret etmişlerdir. Banka müdür- leri Muhsin beye iki günlük | vaziyet hakkında “izahat vermiş- ler ve keyfiyetin iktısat vekâle- tine bildirilmesini istemişlerdir. 5 — VAKIT 17 Temmuz1931 — Almanyadaki buhran devam ediyor | pr bize yapacakları tediyat husu- sunda, vaziyetin müşküllüğüne rağmen kolaylık gösterilmiştir. Görülüyor ki, bankalarımız va- ziyete hakimdir. Halkın telâşı hiç şüphesiz yakında duracaktır. Çünkü bu telâşın yerinde oldu- Muhsin bey vaziyeti telgrafla ve- ğunu gösteren hiç birşey yoktur. kâlete bildirmiştir. Borsada Banka müdürleri Muhsin bey- den sonra borsa komiseri Adil beyi de ziyaret ederek vaziyeti anlatmışlardır. Adil bey de ban- kaların son vaziyeti hakkında maliye vekâletine telefonla lâzım- gelen malümat ve izahatı ver niştir. Macar bankaları Şehrimize gelen haberlere gö- :< Almanyanın yaptığı gibi Ma- caristan ve Çekoslovakya bükü- metleri de ihtiyati bir Felemenk bankası müdürü ne diyor? Diğer taraftan vaziyet hakkın- da fikrini sorduğumuz Felemenk Bahri sefit bankası müdürü M. Frend diyor ki: — Alman mali buhranı neti- cesi olarak tahaddüs eden vazi- yet piyasadaki iki Alman bam kasından başka ne bankamızı, ne de diğer müesseseleri müte- essir etmiyor. Maamafih herşeye rağmen bahsettiğim iki Alman bankası da bütün talepleri is'a- tedbir | fa mavaffak olmuşlar ve zanne- olmak üzere ve yanlız bankalar- | dersem son üç gün içinde 4 la eshabı mevduata Mahsus | milyon liraya yakın tediyat yap- muvakkat bir muratoryum ilân | mışlardır. Zaten bu bankaların etmişlerdir. söylöyorlar? Dün alâkadar Alman banka- ları müdürlerininde (fikirlerini öğrenmek istedik. Müdür M. Post ile görüşmek üzere Doyça Ori- yant banka giden mubharririmiz Doyçe bank müdürü M. Golden- berg'ide orada bulmuş ve ber iki o müdüründe sormuştur, Her iki banka müdü:üde di- yor ki: Halkın müesseselerimizden pa- ralarını çekmek hususunda gös” terdiği aceleyi pekte anlayamı- yoruz. Çünkü vaziyete karşı ko- yabilmek için lâzım gelen teda- Son iki gün içinde Doyçe Öryant bank ve Doyçe bank beraberce, mahalli piyasanın yar- dımına lüzum hissetmeksizin, 3, miliyon Türk lirasından fazla te- diyat yapmışlardır. izmir şube- lerimizin yaptığı tediyat bu ra- kamdan hariçtir. Bu tediyat elimizdeki depo para ve Almanyadaki merkez- lesimizden gönderilen para ile temin edilmiştir. Bankalarımız son iki gün içinde 120 binden fazla ingiliz lirası satmışlardır. Bankalarımızın, ecnebi mem- leketlerden alınan para ile yap- tığımız tediyat neticesi elimizde- ki depo akçesinin bir mislinden fazla mahalli piyasadan alacağır mız bulunmaktadır. Bununla be- raber son günlerdeki tediyatı yapabilmek için alacaklılarımıza müracaat etmedik. Tediyat bab- settiğim gibi depo paramızdan yapılmıştır, Hatta ihtiyaç içerisinde bulu- — a — — e geleceği kanaatinde berdevam- ir. Kanlı şenlikler Paris, 15 (A.A) — Matin gazele si pazar, pazartesi ve (salı günleri 4 kişinin öldüğünü ve 16 kişinin yaralandığını yazmaktadır, Bilardo şampiyonluğu Vichy, 15 (A.A) — Beynelmilel bilârdo şampiyonluğunu M. Mons ka- zanmığlır. Mısır tahvilâtı , Kahire, 15 (A.A.) — yüzde üç fa- rİfi ahkâmma tevfikan Fransa hüküme-lizli ve ikramiyeli Mısır İY tahvillerinin bugünkü çekilişinde: 1886 senesinde çıkarılan tahviller- numaraya 50 bin altın frank, 1905 senesinde çıkarılan tah- tın frank, 1911 senesinde tahvillerden 200.536 numaraya 100 bin vaziyeti sağlam olduğu için mev- Alman Banka müdürleri ne | duat eshabının endişe etmesine sebep yoktur. Vaziyetin birkaç gün içinde düzeleceği muhak- kaktır.., Sefir cenaplarının sözleri Almanya sefiri Her Nadolni şu beyanatta bulunmuştur: — Almanyanın büyük bir müşkülât içinde bulunduğu ta- mütalealarını | bii inkâr edilemez. Her yerde büyük miktarda mevcut bulunan kısa vadeli kredilerin bir mak- sadı mahsusu takip eden bir ta- rafın sevk ve idaresile birdenbire geri alınması dünyanın ber ta- rafında bu gibi müşkülâtın zu- huruna sebep olur. Rayışbank kisa vadeli mevduatın birdenbire * #ülebiüzeriie bütün eetebi'ban- kalarına büyük miktarda döviz vermeğe mecbur kalmış, gerek döviz ve gerek ahaliye tediyat için kasalarda mevcut paraların sarfı muvakkat bir inkitaa sebep olmuştur. Buhranın sebepleri da- ba ziyade siyasidir. Ne umumi dünya buhranı ne de bazı yer- lerde zannedildiği gibi Alman iktısadiyatının fena idaresi böyle bir buhranı husule getiremez. Bu bal ancak Siyasi bir maksat takip eden harici ve siyasi bir kuvvetin hazırlanmış bir sistem dahilinde vücude getirebileceği bir kredi / fıkdanıdır. : Yani meselenin esası siyasi bir sebe- be istinat etmektedir. İzmir 16 — Dün İzmir banke- larında umumi bir telaş vardı. Sabah erkenden bir çok kimse- ler Döyçe bankın önüne birik- mişti; öyleye doğru tehacüm zi- yadeleşti. Herkes o bankadaki parasını geri istiyordu. Banka müdürü vaziyette fev- kalâdelik o olmadığırı yüzdeyirmi tediyat yapılacağını söyledi. Telâş gittikçe ziyadeleşti saat üçte Osmanlı bankası vasıtasle merika hariciye nazırı M. Stimsonun|vukua gelen yol kazaları neticesinde) 400 bin lirahk havale geldi. Ticaret müdürlüğü bankadan hükümet namına izahat istedi ve kendisine bankadan teminat ve- rildi. —— mmm Feysal Hz. nin fakir- lere teberrüü Irak kıralı Feysal Hz. İs tanbul fıkaraları için 1000 lira vermiştir. Bu para Darülâcezeye verilecektir. Hizar “Kızlar çukura düşünce, atlı tefrika- mız münderecatımızın çokluğuna mebni Stok Eâschange, pek yakında Aklaltın frank, ikramiye © kazanmışlar-| dercedilememişör. Karilerimizden özür derpiş etmekten im-|manya ile Fransa arasında bir itilâf dır, ÜL a dileriz iyii EMLEKETTE— İN) | Adapazarında bele- diye hastanesi Merasimle idı , faaliyete mle açıldı başladi” : Adapazarından hususi muhabir miz yazıyor; Belediye hastanesinin küşat resmi birçok zevatın huzurile yapıldı, Küşat resminde İzmitten İL. F., vilâyet mute- medi Yuca Rifat, Sıhhiye müdürü po- lis müdürü mülkiye müfettişlerinden Yahya Sezai, Fevzi Beylerle Alay ku mandanı miralay Emin Bey, banka mü dürleri, hükümet doktoru Ali Riza, Be lediye doktoru Necati, inhisar mü dürleri beylerle daha birçok davetli bulundu. Merasime belediye reisi Ke rim Beyin müesseseyi takdim eden nut ku ile başlanmıştır. Kerim Bey bina- nın belediyeden maada bünkaların ve kazanın kıymetli tüccarlarının yardı. mı ile meydana geldiğini söyledikten sonra bu hususta eski belediye heye tinin ve bilhassa sabık reis Reşat Be yin faaliyetini zikretti. (Kerim Fey- den sonra doktor Kemal Bey hastane nin 12 sene evvel meydana getirilmesi düşünülmüş ve 90 bin nüfuslu bü- yük bir kazaya böyle bir o müessese elzem olduğu tasarlanmış Oo nihayet Cümhuriyet (hükümetinin belediyecis leri tarafından bu hayırlı işin ikmal edildiğini söyliyerek sözüne o nihayet vermiş müteakiben kaymakam Talât Bey merdivenleri (çıkarak Al - beyaz kurdelâlarla süslenmiş kapıya yakla. sarak heyecanlı bir nutuk söylemiştir. Ezcümle, memleketin mekteplerinden, iktisadi hayatından, içtima! müessese- lerinden bahsederek işte bu da lâ- zımdı, bunu da muhakkak görmek İs terdik. Ve işte göğsümüz kabararak de rın bir gurur duyarak o müsaadenizle kurdelâyı kesiyorum diyerek kurdeleyi kesmiştir. Müessese ziyaret edilerek mera- gime samimi bir surette nihayet veril- miştir, Yeni belediye relsi , binayı, satsız ye tadilsiz bir ve o hastane haline ifi dn birçok (omeşguliyetler arasında geceli o gündüzlü çalışarak binayı modern bir hastane haline getirmiş memleketin Oo muavenete muhtaç has. talarının Oo tedavisine başlanmıştır. . Hastane yirmi beş yataklıdır. Dört yatak emrazı sariyeye, dört yatakda o ücretli hastalara tefrik edilmiştir. Hastanede yedi hasta vardır. 4 Belediye bütçesinden (idare edil mekte olan hastanenin başhekimi ront ken mütehassısı doktor Memduh B, dir. Bundanbaşka bir başhemşire İle iki hemşire daha vardır. ... Teftişler — Mülkiye müfettişlerin — den Yahya Sezai Bey hususi muhasebe ile nüfus dairelerini, Feyzi Bey, bele diye dairesini teftiş etmektedirler. Maliye müfettişlerinden Halil Hik mi Bey üç aydan beri maliye dairesini teftiş etmektedir. Şimdiye kadar yaptığı teftişinde üç kişiye işlerinden el çektirmiştir. Teftişlerine devam etmektedir. Ziya Vehbi Polis Haberleri Kazmalı terlikçiler Dolapderede oturan Ali ve; Mustafa namındaki iki terlikçi evvelki gece bir terlik mesele ' sinden dolayı kavgaya tutuşmuş- lar ve Mustafa kazma ile Aliyi Poaman ağır surette yaralamış- r, Bir otomobili kazası daha Şoför Mehmedin idaresindeki || 2588 numaralı otomobil dün Kalyoncu caddesinden geçen Marko isminde bir adama çarp- mış ve vücudunu muhtelif yer- lerinden yâralamıştır.. Mehmet yakalanmıstır. la ağar Apartıman i geçtik- ce artmaktadır. > bir hafta Sandesi veriliş. e