17 Temmuz 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

—?— VAKIT 17 Temmuz 1931 de maarif hissesi de veriyorlar. Hal buki birçok köylerde mektep yoktur, ya buralarda da mektep açılmalı, ya-| hut mektebi olmıyan köylerlerden maa- ri$ vergisi almamalı! Dedi. Gazetelere verilmemesi ka- rarlaştırılan primlerin yerine o para-i nm maarif bütçesine naklile köylerde! mektep açılmasını istedi. Maarif Vekili (Esat Bey verdi: — Vergi alındığı yerde mektep yapıl. masi için (o alınmıyor, gerçi memleke- tin her köşe bucağını bir mekteple süsi lemek isteriz. Fakat mali imkân! na- zarı dikkate alarak bir program yapmı cevap şızdır. Sıraya o koymuşuzdur. Onaj— LÜSat kaç senede bitiyor? diye sor. göre çalışıyoruz. du. Maarif vekili Izahatma devam e- Dedi. Maarif vekili, ( Kastamonu)d©'ek : meb'usu Suat Beyin sunllerine de ce- vap vererek : — Vekâlet buyünkü gençliği yetiş-! tirmek için elindeki vesaitten (azami derecede istifadeye çalışıyor. o Bütün dünyaya çöken kâbusun (kalkmasın. dan sonra her fedakârlıktan geri kal. mıyacağız. Dedi, diğer bir suale ce- wap olarak da İzmir erkek (o muallim mektebinin merdiveninin o heyelândan harap olması üzerine tamir lüzumu ha sil olduğunu, bunun üzerine yirmi bin lira ile merdivenin (yapıldığını söy- Jedi, Kastamonu yaylasında (o yapıl- ması arzu edilen mektebe gelince, ve-i kâlet her yeri düşünür, bütçemizde bir milyon lira tasarruf (o yaptığımız halde hiç bir mektebi kapatmadan, hiç bir muallimi (çıkarmadan, mevcudu muhafaza ediyoruz, mevcuda (ilâve işin de imkân VAzımdır, dedi. İlk tahsil hocarı Vâsıf B. (İzmir) ilk tedrisat omuw allimlerinin tekaüt kanununa dahil ol; madıklarını söyledi. “Memleketin en kiymetli zümrelerinden biri olan bu| zlimre tekaüdiye alamaz mı? Vekâleti bü hususta medüşünüyor, neted- bir alacaktır? diye sordu. Maarif, vekili cevap verdi, hususi (idareler kanununan müzakeresi sırasında na zarı dikkate alımacağını söyledi. Besim Atalay B. söz aldı: — Memlekette kimsesiz çocukların! çokluğundan, ilerlemek kabiliyeti olan) çocukların okutulması (o lüzumunüan bahsetti ve : — Parasız “ahsil mecburi olmazay- dı bugün mecliste birçoklarımız balu- namazdık, bu memleket parasız ola- rak okuttuğu fakir çocuklar arasindan birçok dahiler (yetiştirmiştir. Mem- Jeketin (iktisat dahileri de bu pora- sız okutulacaklar arasından yetiştiri- lebilir. İstanbulda leyli meccani fale- be için pansiyon yok, lokanta, pansi- yon mu dedim, daha doğrüsu — talebe yurdu var. Memleketin diğer yerlerin- de hiç yok. o Liselerimizde leyli meccn- ni ancak üç yüz talebemiz var, Kasar balardan gelen çocuklar yatacak yeri bulamıyorlar. Ehemmiyetle istirham ederim. Bu iş için 30 bin lira koyalım. Hakiki halkçılık halk çocuklarını okut makladır. bu tahsisatla köy mektepleri açılması! hakkında bir takrir verdi. Dil encümenine gelince Bundan sonra dil encümeni talısi satınm müzakeresine geçildi. Talât Bey (Çankırı) encümenin fa.| aliyeti nedir? Diye sordu. Maarif ve- kili Esat Bey izahat vererek, encümen kadrosunun geçen senekinin ayni oldu- gunu, gelecek senelerden itibaren ta- sarrufa riayet edileceğini söyledi. En- cümenin faaliyeti hakkında da izahat vererek, ilmi bazı şubelere ayrıldığını söyledi ve bu şubelerin faaliyetini an- lattı. Bu esnada Talât Bey (Çankırı) — A harfile başlıyan kelimeler hit- ti. OB) harfi de bitiyor. Muhtelif eserler — İki buçuk senede bir harf mi bitirildi? Talât Bey (Çankırı) — Dil enciimeni| azaları tayin olunurlarken milli solü- hiyetleri tetkik edilmemiştir. Önüne geleni hatır için bu encümene sokmuş. lar. Halbuki bu encümen harf inkilâ. bını tamamlamak için teşkil edildi. Li- yakat erbabının yalnız başına yapabile. ceği bir şeyi koca bir encümen yapama». dı. Istılahları darülfünun müderris s0 N— “HABERLER Gazi Hz. Hafta içindelstanbulu! şereflendirecekler Ankara, 16 (Telefon) — Gazi Hiz. pazar günü, eski Türk ocağı binasın.| da çalışan türk Olarihi tetkik (o :m- ellmenini teşrif buyuracaklardır. Ay- ni gün İstanbula hareket kuvvetle muhtemeldir. Hi. fırkası Meclis grupu dün içtima etti Ankara, 16 (A.A,) — C, Hİ. fırkası Beyin riyasetinde celsede müz--eresine başlanmış olan ceza muhakemeleri usulü kanununun bazı maddelerinin tadili (o hakkındaki kanun lâyihasının müzakeresine devam edilmiş birçok hatipler söz söylemistir. leri hazırlıyor ve enelimen (hayhay) diyor. Encümen türkçeden türkçeye uydurmasiyon kelimeler yapıyor. 8. Sırri Bey (Yozgat) — Demek ki bir kelime bize dehşetli pahalıya mal oluyor. Maarif vekili — Bir lisanı yeniden yılcuda getirilmesi yalnız mevcut Olâ- gatlerin derhal toplanmasile (olmaz. Her kelime ile ayrı ayrı uğraşmak lâ- zımdır, rim. Sesler — Reddi. Uçtu gitti! ler bulununcıya kadar dil encümeninin lâğvı teklif ediliyordu. Takrir reye konuldu. Eller kalktı, pota Gitti, gitti. Dil encümeni uçtu. İririnin ekseriyetle kabul edildiği anla- işidi. Mülk mektepleri mektepleri hakkında söz aldı ve dedi ki: lerden biri meslektir. Bu cihet nazarı dikkate alınmalıdır. Gençleri hükü. İmet memurluklarına göz (dikmekten! İkurtarmak, bugünkü içtimai vaziyetin bize tahmil ettiği bir vazifedir. Tik mekteplere gelince, bugün dört bin ilk mektebimiz var. 40 bin köyü, müzde birer ilk mektep açarsak husu- sl bütçelere 27 milyon lira tahmil et miş oluruz. Bu, imkânsızdır. Baska Bütçeye encümen İçin konu-'miin huzurunda lan 27 bin liranın kabulünü rica ede-|Katil ölüm cezasına mahküm olmuş- vaktin gecikmesi hasebile (müzakere nin İntacı müteakip içtimaa tehir edil-; miştir, Bir idam mahkümu Trabzon, 16 (A.A) — Annesini al- t: kurşunla öldüren kuyumcu Hamdi hakkındaki karar dün ağır ceza mah- kemesinde kalabalık kadın erkek sâ- tefhim (edilmiştir. tur. Hacim Muhittin B. Ankara, 16 (Telefon) o— Gireson Reis Talât Beyin takririni okudu. meb'usu Hacim Muhittin Be: e : ” ye y İzmir H. Takrirde milli lisana vakıf, olan âlim-| yryası reisliğine intihap edildi. 0008000000001 000008008 AE MEGA VUR EA bunları serbest bırakmak zarureti ha- sil olacak. fakat ekseriyet olup olmadığı anlaştı bkundn 1 B zılmıyacak, suçlu m al İİ a li er lyles vekii İçikayılani bir faslın diğer faslâ naklini! İSonra reyler tekrar sayıldı ve Talât ip itbarile #nuvafak igörmediğisi| İBeyin encümenin lâğvı hakkındaki tak) ledi, : görmediği Fakat Rüştü Beyin muallim ve köy mektepleri tahsisatma gazete primle- rinden kesilecek paranın — konulması Sonra Kemal Zaim Bey (o mesiek'takriri kabul edildi. Sonra Maarif vekili, Ankara san'at mektebinde san'at muallimliği için, kız — Memleketin muhtaç olduğu çey.jenstitüsünde de el işleri için muallim sınıfları açılacağını, inşaat ustalık- ları ile duvarcılarım tamamen türk ol- ması için çalışılacağını söyledi sonra bütçenin fasıllarına geçildi > ve kabul edildi. Nafia bütçesi kabul edildi. Iktısat bütçesi Sonra İktisat vekâleti bütçesine ge çildi ve İzmit meb'usu Sırrı Beyin sta- münakaşasız ve aynen Yeni kanunn (Üs üre £ ind sayıfada ) çıkarılmıyan ve yahut neşriyatını üç sene tail eden gazetelerin adı üzerin- deki hak zayi olacaktır, Neşriyat mes'uliyeti yazı işleri mü- dürile gazete sahibine aittir. Muharvir- ler, ressamlar imzalarile çıkan eser. lerinden, muhbirler veya mühabirler| verdikleri haberlerden cürüm şeriki 0-! larak mes'uldürler. Bunlar ve e) etmeleri mayedarlar hukuki ve mali mes'uliyet altında bulunacaklardır. Müddeiümumiler imzasız o yazıları kimlerin yazdığını sorabilecektir, Söy- lemiyenlerin gazeteleri kapatılacaktır, Beyannamesiz gazete ve mecmua basan mâtbaacıdan yüz liraya kadâr (para cezası alınacaktır, Gazetenin kapatılması Tavzihleri, tekzipleri (o mütaleasız grupu bugün Tekirdağ meb'usu Cemiljbasmıyan gazeteler muvakkaten kapa. toplandı. Geçen|tılacaktır. Muhakemeleri (yazanlar bunlara ait hükümleri de meşredecek- lerdir. Bir muhakeme veya kendi ga- zetesinin muhakemesi dolayısile hâkim ler hakkında tahsinde ve takdiste bu- lunanlar ceza göreceklerdir. 150 liklerin yazıları yazılmıyacak- tir. Resmi tebliğler aynen yazılmazsa gazete kapatılabilecektir. o Muhbirler| ve muhabirler yirmi yaşmı bitirmiş ola caklar, ayni zamanda yukarıdaki ce zalardan biri ile mahküm olmamış bu lunacaklar, Lise veya muadil bir mektep; mezun olacaklar, ve hükümetten hü: viyet vesikası alacaklardır. Gazetenin satılması Gazete satmak istiyenler eskiden ol- duğu gibi zabıtadan ilmühaber alacak-, lar, gazete satarken heyecana sevep olmıyacaklardır. Halkı suça teşvik eder mahiyetteki yazılar cezayı müstelzimdir. Fertle rin şahsi e ailevi hayatları kendileri» nin, intihar vak'aları da polisin mw vafakati olmadan yazılmıyacaktır. Sa:| kavete haves uyandıracak yazılar ya-| ve müntehirlerin e te neşriyat yâpilmiyağaktır. ”” Müddelumumiler yazıları ve resim- leri edebe muhalif bulursa şahsi dava açılmasına bakmadan takibat (© yapa bileceklerdir. Devletin nüfuz, kuvvet ve mali itibarını sarsacak, (o paranm kıymetini düşürecek yazılarla uydur. ma, muharref havadis yazanlar, Teyhlerindeki hükümleri basmıyanlar cezalandırılacak, tekerrür ederse ga- zete kapatılacaktır. Adli takibat Devlet umumi siyasetine dokuna- cak neşriyattan dolayı İcra (vekilleri heyeti muvakkaten gazeteyi kapatacak tır, Müddeiumümiler matbuat cürümle- rinin mühim bir kısmında hazırlık tah- kikatı yapmıyacak, tebligat gazete ida rehanesine yapılacaktır. Umumi adap! matbuat Vekemâ tutulai Vak'alar en kısa zam alâkadar dairelere bildirilecek Verem ve veremliler hak da dün sıhhiye vekâletinden # kadarlara mübim bir tamim $© miştir. Akciğer veremine tutulma , bu veremden ölüm vak'aları #* halli sıhhat ve içtimai muave müdürlüklerine en kısa bir dette bildirilecek, sıhhat mü lükleride bu vak'aları ay - da ayrı bir liste halinde vekfl” te (o göndereceklerdir. Bur& başka Akciğer veremi olan” evlerini değiştirdikleri takdir? mahalli belediye tabibine hab” vereceklerdir. Umum müdür muf vini şehrimizde | Posta ve telgraf umum dür muavini Suphi B. şehrim” gelmiştir. Suphi B., Merkez p tanesinde kendisine tahsis edi” bir oda da, yeni bütçe münâi€ betile posta idaresinde yap cak olan memurin tasarrufu bazı idari meselelerle meşfi olmaktadır. Posta memurları, satıcıl, gürültüsünden çalışamı Merkez postanesi mem postanenin Oönünü ( Yenice” avlusuna benzelen seyyar cıların o naralarından sükün çalışamamakta ve bu gü içinde çalışabilmek için çok # kıntı çekmektedirler, Haber aldığımıza göre, pos” idaresi opostanenin (omerdi lerini seyyar satıcılar meydi baline getiren satıcıların b lardan kaldırılması için beledif” zabıtasına müracaatta bulunmut tur, — İ —— Talebe kampı Istanbul, Hayriye, Kaba! Feyziatı, istiklal, Şişliterakki seleri dün Pendikteki kamp dönmüşlerdir. Darüşşafaka, O* latasaray, Feyziye ve Pertevniyf liseleri de yarından itibaren * gün müddetle kampa çıka lardır, * koyamıyacaklar, temyiz (mahkef” icabında kararı kendisi düzeltebil tir. Gazeteleri kapanıp da hakla” da takibata başlananlar başka gazete çıkaramıyacaklardır. Devlet, hükümet şubelerile 2! müesseseleri ve buralarda (oto temsil edenler hakkında efkârı um” Sizin yüksek viedanınızdan bunu iş-|yerden temine çalışalım, Şimdiki hallli üzerine Iktısat vekili Seyrisefain ve terim. dedi. Ve bir takrir verdi. Taki de idarei hususiyelerin vaziyetlerine|rıhtım şirketi hakkında izahat verdi. “rirde 30 bin liralık tahsisatm maarif|göre yeniden ilk mektep açmak imkân-| Bu sırada Halil Bey de söz alarak ba- bütçesine ilâvesi İsteniliyordu. sızdır. zı kısımlara temas etti. Neticede ve Rüştü Bey (Bursa) gazete primleri (OHer sene muallim mektebinden çı-'kil beyin izahat vermesi İçin müzakere tahsisatının maarif bütçesine nakli ve'kanları yerleştirmek güç olacaktır velcumartesiye tehir edildi. noktasından müddelumumiler (lütüm yede yanlış takdirler hasıl ederek görürse gazeteyi muvakkaten kapaya-ların itibarını kırmak için neşriyat bilecekler, lüzumu halinde omaznun-panlar ceza göreceklerdir. Yeni ları tevkif için mahkemeden karar İs-'nun çıktıktan sonra mevcut ga tiyeceklerdir. Mahkemeler duruşma» bir ay içinde eksiklerini bu kanuni © İar arasına beş günden fazla müddet|re tamamlıyacaklardır. j VAKTın Tefrikası134 durma tarih üzerine parmaklarile istifade ederek — küçük hanım-|Kalfa Gülsüme abdest aldrrdktanj » Nadide hanım bu titizliği 40 > (kırk gecesi) tertip etti. larla çocuklara yedirmek istedi.lsonra sandığı açtı, içinden iki ye-izah ediyordu: N uzun uzun hesaplar yaparak birl o Buikramm © hikmetini birişil örtüsü © çıkararak birini © — İnsan gibi bir mahlâk ; Kız tez elden biriktirdiği otuzltürlü anlıyamıyan küçük hanımlkıza, birini kendisine örttü. Son-İniye izin vermiyeyim? Lâkin © p kırk kuruşla lalaya ba-İlar tereddüt ediyorlardı. ra birazda (o zemzem, gül suyulnün maksadı başka... Hizmetçi” b şından lokma aldırdı. Maksadı ko- Gülsüm onların en ziyade ne- ve ödağacı çıkardı. i kendisi ye lodi naktakilere İsmailin kırk lokması-İden çekindiklerini bildiği için: lr mala İl ğ YAZAN nı yedirmek. Lala evveli — buna) 5 —— Kuzum hanım. Vallahi) | Jbtiyer Kedili bu gece öşenmi'lya alıştırmak, ağızlarından İli E RESAT NURi £İşiddetle itiraz etti, Hanmefendiltemiz. kâseyi sabunla yıkadım. Yor, Yorülmuyor, bebek oymıyanlmak. Hem de ben ibadet ets, k haber alırsa kızı da, kalfayı da, bellbir tanecik, diye yalvarıyordu. bir kız çocuğu gibi şevk ve ciddi- pap bizekekei aslığı veriyor eve hizmet el iye mi “ Bunun içindir ki ayak altında sürünürken köpek yavrusundan farkı olmıyan cılız, pis, sümüklü yetle çalışıyordu. ki hatta lokmayı aldı diye kendisi) Bu lokmadan hiç olmazsa bir ni de sokağa atardı. taneciğini, o mutlaka yemeleri lâ. o Ah bu büyük hanım!.. Nevm-len sıkı zamanında bakarım dizi“ Ey , mıyan « n Nadide Hanım devir | hatimi,zımdı. Çünkü bu gece ( İsmailinihal kalfa tevekkeli mi af-Zi namaza durmuşlar. Sofra 5. bir İsmail, öldükten sonra, birden-İyak. lokması gibi şeylerden fevka burnu düşecek, lokma ile ağzr fetmiyordu? “Daline çerkezin enlrulacak, lâmbalar hazırlar bire ehemmiyetli bir insan merte- besine çıkmış bu şereften Gülsüm lâde korkar, bu merasim ona me-İn: tatlılıyanlar ne kadar çok olur velâkuvvete... Söyl& iftihar ve zevkle yaptığı bir vazi-|lâbavle lığın, ahretin bütün ruhlarınılsa İsmail, bu burun düşme acı b : | ir türlü ÖZ de az çok bir hisse almıştı. pes dold ibi gelirdi feyi elinden almıştı. Eskiden ko-|bir türlü söylemesen bir türlü... Si : 'uyormı İsme kad duyacaktı Yy ” ” “ Konakta kimsenin farkmda bi|*”* Hatta rahmetli Mi e > e nağın çocukları, hizmetçileri din- le ya Allah divanına durmuş ik 1 ta r il nır O gece el ayak çekildikten : ii. e ga” > bile Lâleli camisinde o- sonra Nevsibal İrelilinisi yz pi det kutmuştu. smda bir gizli ayin oldu. İhtiyar ii imei ren sa kr ri li Onun için İsmailin kırk gecesilkadının ie sandık var p 7 d açları yakarak) merasimi gizli yapıldı ve lala sa- Ölümünün konağın karga dualar okuyo: a inin hangi 4. Fashane başından aldığı lokmala- şalıklı bir gününe rastlamasın- — Gülsümü ersan sevik *s“İrn çoğunu sokakta fıkaralara da-İdan korkan Nevnihal kalfa ne , rihte öldüğünü amağa teşvi we ğıttığını söyliyerek eve beş ön tasİlâzımsa birer birer tedarik edip o &i. Kız bu işin üstüne o kadar düşlne bir şey getirdi. Maamafih Güllbu sandığa (saklamıştı: Kefen, o tüki Karamusallı sit nine rasgelelsüm bunlardan birer tanesini delyaşmak, kına, öt ağacı, cenazesini © bir gün söylemeden onu başından — hanımefendinin akşam © üstü|yıkamak için lif, kurulunak © için)settiğini işittikçe kıyametleri kopa- Li di, Nevnihal kalfa bu uy/misafiliğe gitmiş © olmasındanbavlu. li İrıyordu. insanı nasıl ensesinden çekip © sürersin... Çocuklara gelince 9*. Büyük hanımın aklı olsa bunun! leri ds için ona teşekkür ve dua etmesi lâ), ... i egeli Pakaş oba çö 0 im İk imam AİN cukları ve hizmetçileri kalfadani, but İnpağınu vurma Eşeli uzaklaştırıyor, ihtiyar kadının on-(ölmüşüm,, diye bağırırmış... lara allahtan, peygamberden bah-imam telkin verirken mezar £! zıngır ti titrermiş. ğ ei (Bitmedi) Ee eki