17 Temmuz 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

SEKiZiNCi SENE No. 2584 NADÎ İDAREHANESİ: nrnunuuı:n::inc Lırşıınd.i fiaırn I j « ı* »•**"* Telgraf: İstanbul Cumhurivet *»î Posta butusu: N° 246 j T o l o f f\r\ • Başmuharrir : 22366 I C I C İ U I I . Tahrir müdürU • 2323© Idare müdürü 22365. Matbaa 80472 Ciı m h u riy Dil Encümeni Mülga! Dil Encümeninin tahsisatı Talât Beyin teklifi ile kaldırıldı ve muallim mekteplerine verildi Bu zat, Bursa'nm iki reyli müstakil meb'usu Rüştü Beydir! CUMA 17 TEMMUZ 1931 ŞERAİTİ j MODDET: |TQRKİYE7ÇİN| H*/Jgİç'lİçÜ? AJBOJNE jSeneHgit 1400 Zr. I 2700 Kr. { 6 Aylığı | 750 Kr. | 1450 Xr.. j 3 Ayiıgı j 400 HJr.J '800Kr.« Nüshası h e r yerde' M^üzakeratı Hararetle Devam Ediyorl Buğday ziraatini Behemehal Kurtarmalıyız Buğdayın bolluk ve ucuzluk buhranı dünya buhranının başındadır. Biz hatırası hâlâ zihinlerimizi yakan kurakhk ve kıtlık senelerinden sonra bir de bu bolluk ve ucuzluk buhranile karşılaştık, ve hâlâ onun içinde bulunuyoruz. Bu buhranın bizim îçin hususî bir ehemmiyeti vardır. Çünkü bu memleketin bel kemiğini köylü ve çiftçi teşkil ediyor. Umumî surette denilebilir ki iktisadî piyasaSon günlerde B. M. Meclisin lanmızdaki buhranın en mühim sede bütçe münasebetile gazete ve bebi köylü ve çiftçimizin iştira kuvgazetecilere atıp tutan bir matvetinin azalmasıdır. Çünkü mahsul ı buat düşmanı meb'us peyda olpara etmiyor. Bu para etmiyen mahdu: Bursa'nm müstakil meb'usu sulün başında da buğday bulunuyor. Buğday fiatı, bütün dünyada ucuz. Rüştü Bey ... Netice olarak bizde de gittikçe daBursa müntehibi sanilerinden ha ucuz oldu. Maliyet fiatını korualdığı topu topu iki rey ile B. M. mıyacak kadar ucuz. tşte iktisadî Meclisine giden bu müstakil meb'buhranın bizdeki şeklini halledebilus bütçe müzakeresi gibi hayatî mek, hiç olmazsa hafifletmek için ilk ehemmiyeti haiz bir mes'elenin Matbuat ve matbuat hurriyetı hakkındakı ele almacak madde buğdaydır. müzakeresinde kürsüye çıkıyor ve gartp sozlerile bir suru pot kvran 2 reylt Buğdayın bugünkü kıymetine iki mustakü meb'us Ruştu B (Bursa) «söz söyleaniyecektim ama Maliüç kuruş zammedebilmek, Türk köyDünkü müzakeratm belli başlı hatipleri: ye Vekilinin sözleri beni düşün ceden düşünülmüş tetebbüe müslüsünü ihya etmek demektir. Böyle Remzi B. (Sıvas) Talât B. (Çanktrt) Besim Atalay B. (Aksaray) tbrahim B üsparta) dürdü, binaenaleyh söyliyeceğim» tenit bir sözü ve fikri olmadığını bir hareket buhranın bizdeki şeklini Ankara 16 (Telefonla) Meclis zakeresine başlanıldı ve zührevî has dır. Fakat çok değildir. Bu hastahk Diyor. Yani hiç hazırlanmadığını, halletmeğe doğru atılmış en mühim itiraf ettikten sonra kürsüde habugün saat 2 de Kâzı Pş. nın riya talıklar hakkında Vekilden izahat ların nisbeten fazla bulunduğu Sı adım olacaktır. Memleket mes'elebütçeyi tetkik bile etmediğini, önLutfen Sayfeyi çevlriniz setinde toplandı. istenildi. Sıhhiye Vekili doktor Revas, Bursa, Samsun ve sair havalide leri milletin umumî heyetinin el birmücadeleler yapılmaktadır. Bunla fik Bey beyanatmda: liği etmesile hallolunabilir. rın haricinde, Balıkesir ve Kasta • < Dünyanm her yerinde olduğu Bugün tstanbul'da ekmeğin okka(Mabadt 5ind saifede) gibi bizde de zührevî hastalıklar varİlk evvel Sıhhiye bütçesinin müsı sekiz kuruştur. Bunu halen cari fiatlann bir nümunesi diye almak mümkündür. Bize burada ekmeği sekiz kuruşa yediren buğdayın fiatı cr«« l"irad» altı yedi kuruş raddesînde bir şey olmalıdır. Hatta daha aşağıdır, ve bu buğday buraya ge linciye kadar 6080 para arasında bir masraf yüklenmîştir. Demek ki mal müstahsilin elinden nihayet 4 kuruşa çıkabilmistir. Biz ilâve edeYeni buğday mahsulünün idrak elim ki bugünkü vaziyette çok yerde dildiği şu sırada rençper lehine âcil müstahsilin eline geçen para bu mikledabhr almarak müstahsilin felâkeAnkara 16 (Telefonla) Y'eni tardan da aşağıdır. Bütün bir sene ketten korunması hakkında Başmumatbuat kanunu esaslan sunlardır: uğrunda ömür tüketilen bir mahsuharririmiz Yunus Nadi Beyin ma • Gazete çıkarmak şartları: Gazete lün verdiği bu netice yeis verici bir veya mecmua çıkarmak istiyenler kalesi, tstanbul Hububat Borsasınhaldir. gazete veya mecmuanın çıkarılacağı daki muameleci, kumusyoncu ve tücBiz diyoruz ki şehirlerimizde ve yerin en büyük mülkiye memuruna carlarla hariçteki borsaları ve va kasabalanmızda ekmeğin şimdiki aşağıda gösterilen hususları havi imtandaşları çok alâkadar etmiştir. fiatı pek ucuzdur. Bunun üzerine zalarile bir beyanname verirler. Bu Dün Tekirdağ Borsasından şu lâakal 34 kuruş ilâve olunabilir, ve beyannameleri verenlere işbu ka telgrafı aldık: bu yapıhnca da buğday fiatı o kanunda gazete veya mecmuanın sa dar fazla kiymetlendirilmiş olur. Bu istanbul Cumhuriyet hibi denir. fazlalık müstahsil lehine olmalt, yaTekirdağ 16 Buğday fiatla1 Gazete veya mecmuanın adı. ni buğday fiatmda husule getirile rının maliyet fiatını bulamama 2 Gazete veya mecmuantn yazı cek fiat farkı hatta bütçeye hiç yük sından iktisadiyatımızm yegâne işleri müdürünün adı, sanı ve tabi • olmakstztn çiftçinin cebine girebilistinatgâhmı teşkil eden ziraat ve iyeti. melidir. zürraımızın maruz kaldığı felâ 3 Nerede çıkarılacağı. Bunun temini kabil midir, ket ve tehlikenin izalesine tnüte4 Gideceği ve koruyacağı makdeğil midir? allik; 15 temmuz tarihli gazete sat, Doyçe Oryent Bank İstanbul şubest onunde dunku kalabahk, kösede, Banka müdürü Bize benziyen Bulgaristan'da tatnizdeki başmakaleyi büyük bir 5 Gazete veya mecmuanın ne M Poste bik olunan bir usulde bu işin muhtelif vakitlerde çıkarılacağı. alâka ile okuduk. Muhterem milAlmanya'nın geçirmekte oldu | onu çeyrek geçe mark fiatı 20,57 tatbik şekillerinden birini görüyo let vekili Yunus Nadi Beyin tav6 Baaılacağı matbaa ve mat ğu malî buhran hakkında dün ge j olarak açılmak suretile başla ruz. Bulgaristan köylünün buğdayını baa sahibinin adı, sanı ve tabiiyeti. siye eylediği tedabiri ihy&kâra • satın alarak onu müstehlikin t a mıştır. Bundan sonra mark derhal len son haberler şu merkezde 7 Hangi dilde çıkarılacağı. nenin tesrii tatbikı halinde zür hammül edebileceği bir hadde ek22,50 ye düşmüştür. Müteakîben 8 Eğer gazete ve mecmuanın dir: raın selâmetini ve felâketin münYerd kanunu hazırhyanlardan Matbuat meğe kalbetmekle ve aradaki farkı sermayesi kanun dairesinde teçek • iki muamele 28 den olmuştur. Buhran, geçen pazar günü evdefi olmasını temin edeceğine Umum Müdürü Ercüment Ekrem Bey doğrudan doğruya köylüye temin et(Mabadi 4 üncü sahifede) kül etmiş bir şirkete ait ise şirket velâ Londra borsasmda tam saat heyetimizce de kanaati kâmile mekle kendine göre bir hal çaresi sanı, ırkı ve ikametgâhı veya mesmukavelenamesinin beyanameye hasıl olmuştur. Yunus Nadi Beye bulmuştur. Buna nazaran buğday leği ve beyanname muhteviyatın bağlı olması ve şirket idare heyetini ( Mabadi 6 ıncı sahifede ) piyasasmın fiatı resmî komisyonun da hasıl olacak tebeddüllerin vu • teşkil eden veya şirketi temsil eden kuundan üç gün zarfında bildirilmesi tensip ve tayin ettiği fiat olmuş olur. eşhasın ve eğer kanunen teşekkül lâzımdır. Yunanistan dahilî buğday istih etmiş bir şirket yok ise sermayeyi (Maba&ı 5inci saifede) salâtmı teşvik etmek için hariçten tedarik edenlerin cümlesinin adı, getirilecek zahirelere nisbetle dahilî m n m m m m u n ııııınmMiiınıtıtiHiıııniHininııııııınnıııııııı nııımı ııııııınıııınmııııııııınıııııııııınıınııı IIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIII en müessirini teşkil edecektir. mansule daha fazla kiymet verilmeYazan: SAMİH RtFAT fazlaya çıkarılması ve bu fazlanm sînî temin edecek diğer bir usul taYUNUS NADt da doğrudan doğruya çiftçiye git Çanakkale D ü n k ü kip etmektedir. Bugün Yunanis (MMiyet) re mesinin temin olunmasıdır. Bunun meb'usu yük tan'da ekmek fiatı beher kiloda 18 fikimizde yazdan bir nasıl yapılabileceğini kendimiz tasek şair, edip mütaleada mes'elenin ehemmiye kuruştur. Bu fiatın bizde ve okkada yin etmekten tevakki ediyoruz. Biz ve âlim Saonih ti teslim olunamkla beraher ek yalnız 8 kuruş olduğunu düşünmek şimdilik ifin yalnız pek mümkün, Rifat Beyefenmeğe zammolunacak üç dört ku aradaki farkı göstermeğe kâfidir. çok hayırlı ve çok yerinde olduğunu ruş farkın kb'ylüden ziyade mat a dinin gazete Fransa'da millî çiftçiyi sıyanet etaoylemekle iktifa etmeği tercih eyvassıta yanyacağı fikri ileri sürül mize yazmağa mek üzere ekmeğe ilâve olunacak liyoruz. Bizde tatbik olunacak usudüğü görülmüştür. Bizim teklifiml başladığı ga dahilî mahsulün yüksek nisbeti mah lün en doğru şeklini mütehassıslar zin biraz geç olduğunu kabul ve itl yet kıymetli sus bir kanun ile temin olunmuştur. tayin edeceklerdir. raf ederiz. Şu kadar ki asıl mahsul makalelerin bi ftalya'da millî çiftçi lehine yapı Mes'ele ekmek ve binaenaleyh henüz biçilmemiş ve harman edil lan dikkat ve itina daha fazladır. rincisi yarınki buğday fiatını filhal 34 kuruş yükmemiştir. Biz arkadaşımızın şura İtalya'da yenilecek ekmeğin %9S i nüshamızda »eltebilmektedir, ve dikkat oluna dan buradan idindiği tehlike fikrini behemehal dahilî mahsulden olmadır. cak en mühim nokta da bu yükselişilk günden bizzat ileri sürdük. Ahlıdır. Bjma ilâveten millî çiftçi lehine nacak tedbir, fiat farkımn behemeten husule gelen fiat farkımn doğruBu makalelerde Türk tarihi olarak daha pek çok kolaylık, teşvik hal köylünün cebine girmesini temin dan doğruya çiftçinin eline geçebil Baz gi bi!.. veya tarihte Türk'ün mevkii en ve himaye tedbirleri alınmıştır. edecek tedbir olmalıdır. Bir hükumesi ve cebine girebilmesidir. derin görüşler ve en cazip, âdeDün mevsimin en sıkmtıh ve | Kmata göre evvelki gün azamî Ayni yolda yürümek lüzum ve ihMunrran iddia ediyoruz ki bu ha mete gore bunun temini mümkün olta ilâhî ve efsanevî ifadelerle sıcak günlerinden biriydi. Kan hararet 31^ olduguhalde dun anmadığını farzedenlerden değiliz. tiyacile bizim istediğimîz ekmek fi reket buhranın Türkiye şeklini hal(Mabadi öincı saifede) nakşedilmektedir. dilli Rasatanesinden verilen ma I atının bu sene için yalnız 34 kuruş | ledecek tedbirlerin en başta gelen Y.N. £ 5 Kurnşiur Matbuat düşmanı bir meb'us peyda oldu Dün Mecliste Sıhhiye, Adliye, Maarif, Bu meb'us Matbuat hakkında eniptidaî Nafıa, bütçeleri kabul edildi ^. ^ malumata bile malik değildir Sıhhiye bötçesi Matbuat kanununa çok mühim ahkâm konuldu Buğday mes'eiesi nasıl halledildi? Alman Bankaları dün de tediyata devam ettiler ne kadar tediyata hazırız» diyor Gazete çıkarmak ve idare etmek için pek çok kayıtaltına girmek lâzım... Makalemiz her yerde büyük alâka uyandırdı Döyçe Oryentbank Müdürü «Santimi Mevsimin en sıcak günü! Tarih yolunda