22 Ağustos 1930 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 5
Deyli Telgraf diyor ki ğ İrandaki Kürtler Türkiyedeki asi Kürtlere yardım ediyorlar, İran bunları kontrol edemiyor « Rıza Şahın terakkiperver hükümeti zamanında bile eski şark siyaseti devam etmektedir. » —— Deyli telgraf gazetesi yazdığı bir baş makalede Türkiye» a ihtilâfını mevzuu bahis ederek şu fikirleri dermiyan ediyor: “ Türkiye Cümhuriyeti, Kürt- ler arasında başlıyan isyankâra- ne kıyamlarla meşgul olmaktadır. 1925 te vuku bulan isyan şid- detli ve masraflı tedbirlerle ber- taraf edilmişti. Ozaman olduğu gibi, şüphesiz bir harekette İran hududu dahilinde yaşıyan büyük Kürt kitlesinden kuvvet alıyor- du. Türk askeri asileri sıkıştır dıkları zaman bunlar hemen İran erazisine iltica etmekte idiler; İranın komşu bir devlete karşı vuku bulan bu faaliyetleri kont- rol edecek bir kuvveti yoktur. Vakalar bunu isbat etmiş bu- İunuyor. o Türkiye hükümetine karşı Kürt isyanı tehlikeli bir mahiyeti haizdir, onun bedefi ibtilâlcuyanedir. Bu-isyanı, mü- kemmel bir surette müsellah vahşi kabileler sarp erazi içinde idare etmektedirler. Onun için Türkiye başvekili İsmet paşanın hir nutkunda “ hudut mesuliye- tini ibmal eden bir devlete, ih- tarlarda bulunması, doğru idi. razisinde takip etmek ve İrana başka bir tarafta bazı erazi ver- mek arasında uzun bir adım var- dır. Fakat Ankaranın Tahrana, yeni bir sefir göndermesi, iki ta- raf arasında 'münasebetlerin İn- kıtaa uğramak tehlikesini geçir- mediğini gösteriyor. Deyli Telgraf daha sonra Iran hükümetinin, Türk askerleri ta- rafından bir tecavüz vulkuunu ve Türkiyenin bududu tesbit tekli- finde bulunduğunu tekzip etti- ğini söyliyerek bundan Rıza Şa- hın terakkiperver devrinde bile İranda eski şark diplomasisinin ettiğini istibraç etmekte ve makalesine şu sözlerle niha- yet vermektedir. «İsmet paşa bu şiddetli hattı hareketi yeni fırkanın teşekkülü Sıralarında ittikaz etmiştir. Fethi Beyin, yeni bir fırka teşkil et- mesi Türkiyede tek fırka siste- mini bertaraf edeceztir. Yeni fırkanın teşeckülü, Türkiyenin iktsadi infiradına nilayet vere- cek yeni bir hükümetin gelme- #ine saik olabilir, Fakat Türki- yeyi karisrmak içi, uzunca bir İştir. Halihazırda ihtiyar olunan masraflarla Türkiye - İzan müna- tebatının ciddi bir bubran geçir- mesi bunu kolaylaştırmıyacaklır. , * , Sulhserverlik Deyi Talgrajın irardanı ve bizden bekled ği irene .Deyli Telgraf gazetesi Türkiye e bahseder- ken Türkiyenin yeni İran sefiri Hüsrev beyin şimdiki hududu tashih müzakeratına girmek için İsmet paşadan bususi talimat alacağını söyledikten sonra şu mötaleaları irat ediyor: “Milli siyaset vasıtası olarak harbi takbih eden Kelloğ misa- kım imzalıyan Türkiye ve Iranın yakında, dostane bir © tesvi- yeye destres olmaları beklenir. Iki taraf arasında 1926 da akdolunan muhadenet ve bita- raflık muahedesi sulhperverane bir tesviyeyi kolaylaştiracaktır. Nihayet iki taraf arasındaki 1929 misakı, Ararat dağı üzerin- deki her hangi tarafın erazisin- den diğerinin erazisine vuku bulacak tecavüzleri bertaraf et- mek için teşriki mesaiye karar vermişlerdi. Ingiliz mehafili siyasiyesi Ti Iran ihtilâfı üzerinde WEB kir beyan etmemektedirler. Çün- g- bu ii İngiltere için muv; attı bitaraflıktır. SE İn İran Hariciyesi Hududu geçtiğimizi tekzip ediyer' Deyli Telgrafın beyanına göre Iran hariciyesi Türk askerlerinin Iran erazisine geçtiklerine dair intişar. eden haberleri tekzip etmiştir. İngiltere ve Kürtler Alman gazetcicsi eski yaz dıklarını tadil ediyorlar Birkaç gün evvet Taymisten Alman matbuatından bir çokla- nnın Kürt isyanı hakkında yaz- dıkları yazıların obülâsasını al mıştık. O mütaleaların hepsi Kürt isyanının İngilizler tara- fından ihzar ye tahrik olundu- ğunu ifade ediyordu. Taymis, Alman gazeteleri tarafından ya- ulan yeni yazıları da hülâsa etmektedir. Frankfort Çaytung gazetesi yağdığı bir makalede Gömi Kürt isyanında methaldar sayıl masının hayal mahsulü olduğunu söylemektedir. Franfort Çaytoungun Londra muhabiri. ise şu mütaleaları dermiyan ediyor; “Lavrensin isyan ve kıyam vu- ku bulduğu her yerde bulunma- si gayri makuldür. Çünkü o takdirde, onun Londra: hükümeti tarafından takip olünan harici siyaset aleyhinde çalışması” ica- beder. Ingiltere *bariciyesinin Kürt isyanı gibi entirikalarda bir menfaati yoktur, yi Kürt âsilerinin Ingiliz. silâhla- rils mücehhez olduğunu söyliyen Doyçe Algemine Zitungda bu firini tashih etmektedir. Bu gâzelenin Londra muhabiri, In- gilterenin yakın şarkta vuku bu- lacak isyanlardan müstefit olmı- yacağını beyan ediyor, ———aa. Troçki yoldaşa sui kast rivayeti Büyükadada oturan Troçki yoldaşın bir sui kaste uğradığına dair bir şayla çıkmış ve derhal bunun asılsız olduğu anlaşılmıştır. Gerek Vilâyet gerek Po: lis idaresi böyle hir şeyden haberdat olmadığını söylemişlerdir. .. SEN ——— S5 VAKİT 92 Ağustos 1930 < ii EHİIR HABERLERİ İLŞERİR HABERLERİ | Emanette Şehir meclisi (Kiralar meselesi Cemiyeti belediye salo- nunda toplanacak Yeni fatihsp edilecek olan Şehir meç- lisi Emanette “dünkü Cemiyeti belediye salonunda toplanacaktır. Ancak bu salon 54 kişiliktir. Halboki yeni meclis 60 ki- şiden fazla olacaktr; Binaenaleyh salon samiin loçası ve kapının ilâvesile geniş- letilgcektir. Salonun tadiline 10 güne ke- dar başlanacaktır. ARE Fen fakültesi reisi he- nüz seçilmedi Bir arkadaşımız dön Fen fa- kültesinde reislik intihabı yapı- lacağını yazmıştır. Fen fakültesi meclisi toplanmışsa da henüz müddeti bitmediğinden reislik intihabım (başka (bir içtman bırakmıştır. e Dünkü içtimada fakülteye “ ait hususlar görüşür müştür, ———— İnhisarlarda $ İdare meclisi — Tütün imhisarında ilga edildi . OTütün inhisar. deresi; idare meclisi lağvadilmiş, ve bu meclisin vazifesi dört kişiden mürekkep bir mürakabe heyetine verilmişdir. Şeker inhisar sabık umum! müdürü Hüsnü Beyin riyasetinde eski meclisi idareden Ruşen, ganayl maadin; bankası sabık müdür muavini Asım ve sabık Trabzon meb'usu Rahmi Beylerden mü- teşekkil bulunan gürakabe heyeti dünden itibaren vazifesine başlamıştır. —— e — Bekleniyor Tevhit talimatnamesi gelince Emanette i, vapi Emanetle Vilâyetin tehvidi talimatna- mesi Şurayi devletren çıkmışar. Talimat- Hime Hikkında Eüanetçe yakında bir içtima © yepilacak (o ve tallmatnamenin tatbiki esasları okararlaştırılacaktır. —— ee — Piza zırhlısı İtalyanlar Cumhuriyet abidesine'çelenk koyacak iz bulunan Piza dönmüşlerdir. talyan bahriyelileri bu sabah saat onda alime cumhu- riyet abidesinde merasimle bir Bahriyeliler arasında bulunan Italya © kıralının © yeğeni dük D. Ancöne şerefine Italya se- firi sinyor Orsini barone cenap- ları tarafından daki sefaret bahçesinde bu akşam saat beş bir garden parti verili . mandanı Şükrü Naili paşa, vali vekili Muhittin B. babriye er- kânımız ve sefaretler erkâmı davet edilmişlerdir. Bir Arjantin gamisi de gelecek Haber aldığımıza göre bu günlerde limanımıza « Orezida- nte » ismini taşıyan bir Arjantin mektep sefinesininde gelmesi ihtimali vardır. Bu gemi Arjantin babriye talebeşini 'hâmil ve halindedir. erimek ila — Sağlik) Afridileri dağıtmışlar Simla, 20“(A.A.) — Resmen bildiril. diğine göre Peşaver mıntakasında vaziyet fevkalade kesbi salih etmişür. Afridiler dağıtılmış ve mıntaka bu suretle düşman unsurlardan; tatbir Olenmuştu. “© © İİ seyahat | & Muhtelit mübadelede; Türk ve Yunan murahhasları arasında ihtilâ! çıkardı Bitaraflar hakem olacak Valri'yet edilen Yunan emlak ln son itilâfname mvejbince sahiplerine İsdesine karar verildiği maldındur. Bu emlikin faciz vaz edilen kirsle- nndan bir kımın hükümet tahsil etmiş ve alâkadarişta tevzi edilmek üzere gayri mübadiller cemiyetine verilmişti Bu ralardan o muhtelif (o sebeplerden doleri şimdiye kadar tahsil edilememiş bir kıs- minın aidiyet ciheti Türk ve Yunan murahhas heyetleri atısındı bi? ihtilaf vukuuna sebebolmuştur. “Tüik murahbas heveri bu kira bedel- Tefinin / - şimdiye kadar tahsil eğilmiş olan diğer kısmı gibi - bükümetimize, Yunan keyeti ise mal sahiplerine sir bu- İunduğunu iddin etmektedirler. Bu ihtilaf mukavelename mucibince bitaralların © bakemliğine (o arzedilmiştir. Mohtelit mübadele komisyönundaki bi- taraf aza bir iki gün içinde bu mesele hakkında bir karar verecektir. Bitaraflar Türk noktai o mazarını ka- bul ettikleri taktirde 100,000 liraya ye- kın olen emlâk kiraları defterdarlıkça tahsil ve alâkadarlara dağıtılmak üzere gayri mübadiller cemiyetine verilecektir. —>— . M. Çurçil —— nüjuzüna kırılmış ve bahriyesini tehlikede buluyor Londra, 20 (A.A) — Minsterde irat etmiş olduğu bir mutuktu NL Çerçi hü: kümetin Hindistanda : takip etmekte ol- duğu” siyaseti şiddetle tenkit etmişür. Mumeileşh Afridilerin o yapmış olduğu akının İngüiz nüfuzunun düşmüş olduğu &n aşağı bir derece olduğunu beyan et miştir. Bahri muahedeye telmih eden has- tp ba'muahedenin İngiltere için Asyada olduğu kadar . Avrupada da «tehlikeli ol. duğunu beyan etmiştir. i © Momaileyh, sözüne devamla demiş dr ki; diğer devletler bahri kuvvetlerini r. Biz ise Aksayişarkta düşman bir devlete karşı ticaretimizi ve menfa- müdafaa edemiyeceğimiz gibi PFranaz tahtelbabirleri ve füoları karşı #inda Akdeniz ve Manş denizi tarikile de erzak nakletimeğe muvaffak olamıya- cağız. Küçük haberler Galata postanesinde — Galata Postanesinde geçen sene bir eyiistimal Meydana çıkarmıştı. © zamandanberi devam etmekte olan tahkikat neticelen- miş ve bu vak'a ile alâkadar yedi me- Mmurun İşine nihayet verilmiştir. Şoförler — Şoförler cemiyeti, salı günü cemiyet merkezinde idare heyeü Intihabı yapacaklardır. Bakkallar kâtibi — Bakkallar ee miyeti umumi “kâtibi Fethi Bey tebdil edilmiştir. Konsorsiyom— Konsorsiyom umu- mi hereti Pazartesi günü toplanacaktır. Hayvan borsasında — Hayvan borsasında müddeti hitam bulan Svih ve Hakem azalığına; Rıdvan, Şerafettin, Ahmet Beyler iztitnp edilmişlerdir. İstan- bulda hayvan satımına wyassut eden komsiyoncuların mal sahiplerine. verdik- Teri faturalarda bazı 'yanlışlıklar olduğun- dan komüsetliğii hazan dikkati celhedil. miş, 'bünun “üzerine komiserlik 18 ticaret Odasına tamim göndermiştir. Oda soruyor — Şark Demiryot- lan idaresi tarafından mal nakliyatında navlundan mada vagon başına alınan 6 ifanın -ne-parası olduğunu #nlamek için tcaret odası teşebbüsatta bulunucakur. 23 Ağustos cumartesi günü ahçılık “derslerinde lütfen hazır şeref eyler. Istanbulda Havagazı, Elektrik ve teşebbüsatı sınaiye Türk Anonim Şirketi Beyazıtta Elektrik evinde VARIT 22 Ağvsfos Cuma 939 Dahilde Hariçte İ aylığı Kuzu, 150 BİEL 75) 1400 400 M50 Rebiülevvel 1349 Bu geceki Ay | Güneşin doğuşu: 5,15 — bay: 1901 İ Ay doğuşu : 24,53 — baş: 18,00 | © Namaz vakitleri İ Sabak Öğle ilini Akım Yat İsak 310 3218 16,08 1901 72041 328 m a | Hava: | —— ir f Bugün rüzgâr poyraz | esecek, hava açık olacaktır Dün hararet âzami 32, as- gari 25 derece idi. a — a Sinemalar: Alkaza — Amerika Alemdar — Sefiller gemisi i Beşiktaş Hilâl — Beyaz gölgeler Ekler — Ponpeinin son günleri | Elhamra — Elem yolcular Etuval — Çıplak aşıklar Fransız — Ateş Opera — Venüs Şık — Mukaddes heykel Süreyya Kadıköy — Ölüm arabası | Memleket haberleri 61 Yaşında! Diyarıbekir gazetesi 61 yaşına girdi. “ Diyarıbekir » refikimiz“6l yaşına girmiştir. Bu gazete (1280) tarihinde © Diyarbekir valisi Kürt İsmail paşa tarafıne dan intişur sahasına konulmuştur. İlk, sayısındaki fıkr birisi şudur: ğ “ Vukuatı kevniyei âlemden gazetesiz haber almak istiyen adam dünyada mevcut z memalikin cümlesine übabizaei ikame etmelidir. Bu ise müm kün değildir. » / Refikimizi tebrik ederiz. j Icra ve iflâs : İzmir Tioeret müdürü çekilen müşkü'âtı enletmek için Ankaraya gitti | İzmirli refiklerimizin yazdığına göre İzmir ticaret müntakası müdü- rü Ziya B. Ankaraya gitmiştir. Mahsulün tağşişi kanunu ile icra ve iflâs kanununun tatbikindeki müşkülât ve İzmirin iktisadi va- xiyeti hakkında malümat ve imar bat verecektir. / Define çıkartılıyor el İzmirde Ermenilerden metruk | bir evin sarnıcında bir define | olduğu ihbar edilmiş, fakat ei ruk mallar idaresi taharri mas- | rafı dolayısile işe başlarzoğı tela hir etmişti. Mevzuukahis evde" oturan Manisa meb'usu Yaşar B. icap eden masrafı deruhte et tiğinden bugünlerde bu ihbarm doğru olup olmadığı meydana | çıkacaktır. il saat 15,30 da verilecek ameli bulunmanızı rica ile kesbi
