22 Ağustos 1930 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
YED1NCI HaşmuhorrlH 9260 CU*.*A 2 2 AGUSTOS 193O YLJNUS NADl İD4REHANE8İ: | OB\uBQnfflumi)e karşısında dairei mahsnsa • l e l g r a f : tstanbul Cumhurîyet < Posta k u t u s u : N° 2 4 6 | Başmuharrlr ; 2366 • Tahrlr mUdüru : 3236 mUdürü 2365, Kitap kısmı 472 inmiMnillllllHIIIIMIIIIIIIMIIIMIinillllHIIIIIIIIIİIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIII Yeni Fırka Bir Miting Yapıyor IMIIIMIIIIIIIMIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIMIIIMIIII Cu m h u riyet Teşkilât genişliyor ilmî görüşler*. Türkiye'deki iktisadî hayatın« belkemiği ziraattir. Ziraat ve{ hayvan yetiştirme yalnız bugün* 1 için degil, fikrimce uzun bir is * tikbaî için de Türk hayatımn' kaidesini teşkil eder. • t ABONE ŞERAtTf MODDET: İTORKİYE JÇÎNf HARİÇ İÇİN l I Seneliği j 1400 K^J 2700 Kr. : 6 Ayhğı j 750 Kr. |~1450 Kr. : l 3 Ayhğı ! 400 Kr. I 800 Kr. | t*ttıt ı iMtnmiMiMtM tıımııntıiMnıı«ın»f. * = 5 Kuruştur s NUshası her yerde Izmir bnğlarınrn kükürdü Memlekcte milyonlar getiren uzum mahsulumuzun miktar ıtıbarile azami, cins itıbarile de enfes olması lâzımdır. Izmir'deki tahkik ve tetkiklerime nazaran bu sene uzum rekoltemiz 4045 bin ton raddesındedir. Uzumculuğu yeni olan Girid'in bu seneki mahsulu ise 8 bin ton olmak uzere tahmin eidlmiştir. Uzümün hem miktarına, hem nefasetine yardım eden amillerden birinin kukurt olduğu malumdur. Kukurdu biz hariçten getiriyoruz. Keçiburlu'da bir kukurt madenimiz vardır ki umumî harp esnasında işletmıştik. O madenin bundan sonra dahi ışlemesine kukurtdun cinsi mi yoksa maliyet fiatmın fazlalığı mı mâni oluyor bılmiyoruz. Daha şaşılacak bir şey şurasıdır ki İzmir bağcılarından bazılarına memleket dahilinde ve Aydın hattı boyunda bir kukurt madeni bulunduğunu sovliyerek onun nerede olduğunu ve şimdi ne için işlemediğrini sorduğumda bana kâfi ve musbet bir cevap veremediler, batta boyle bir madenin nerede olduğundan dahi malumattar olmadıklarını gosterdiler. Madenin nerede bulunduğunu b'ldiğim halde o esnada ben dahi birdenbire mevkiinin ismini tahattur edememiştim Şimdi o ismi hatırlamış bulunuyorum: Keçiburlu. Sandıkh'dan Dinar'a inilirken umumi harp esnasındaki tesisatı ile solda gorunur. Dinar'dan takriben 4050 kilometre ileride olmalıdır. Kukurdun İzmir piyasasındaki son rayicini dnn yazmıstım: Bağcı hesabına çuvalı peşın para ile 6. mevsim sonu veresiye 9 lira. Bir mevsim için üç lira fark fazla gorulmemek mumkun değildir. Belki bellibaşlı mahsulumuzun bu havatî ihtiyacını altı lıradan bile asağı indirmeğe çalışmak, pek tabiî olarak millî UrHuAa fcin»at aimpt olaeaktır Tesek İbrahim Tali Bey Şark vaziyetiveyeni fırka hakkında ne diyor? " Ağrı,, daki eşkiyanın yarma hareketine teşebbüs etmeleri muhtemeldir 4 meb'us daha yeni fırkaya iltihakı etli Reşit GfsJip Bey bir çok meb'us ların yeni fırf aya gçrdfğini soffyor •• Bir milletin iktisadî mücadelesindeki her rîcat ta devletin kud ] retinin azalmasına müncer olur. > İstiklâlini kendi kuvvetile ve en ,Bitlis 20 (Hu Mu ) Mufettişi umumı şerefli bir surette kazanmıs ve ı ibrahim Tali Beyle Şark mes'elesi vr kurtarmış olan Türkiye bilâte Ağrı dağındaki vazijet hakkında goru= ahhur iktisadi inkişaf ve terak~ tum Bana şunları soyledi" kisini sür'atlendirecek esasın hu v « Ağrı dagı Şarkî Iran'a mute sul bulmasına çalışmalıdır. An~ t veccih olduğundan eşkıva Iran ile bik cak iktisadi kudrettir ki memle1 vasıta ihtılât edı\or Şakılenn Tur! ordusundan kurtulmak icin yarma hare ketin siyasi satvetini takviye ve ^ ketine tesebbus etmeleri ihtimal dahi temin için lâzım gelen vesaitİM linde olabilir. ihzar eder. L Muş Vilâvetinin Bulanık kazasmdak MÜLLER 4cetelerin tenkili için kolordu tertiba' almıştır. Yakında tenkilleri muhakkak tır. "61,, yaşına basan bir türkçe gazete kur olunur ki bu riheti bnkumet dflşunmuş ve yapmıs. Sovle ki: 1 : Ziraat Bankası avnen kukurt getirtsin, ve bağcılara hemen hemen maliyet fiati İle ve borç senedi mukabilinde versin denilmi?. Fethi Bey, Gazi Hz. ile beraber 2 : Kukurt gümruk resminden istisna edllsin denilmiş. Yalova 21 (Sureti mahsusada Her iki tedbirin milli iktisada tamagiden muharririmizden) tstan men uyçun olduğunu, alâkadarların sukran hislerine tercuman olarak, bir de bul'da bir kaç disini çektiren Başvekil İsmet Pş. Hz. bugün akşama burada tekrar ederiz. Ziraat Bankası bundan evvel bağcılar kadar kösklerinde istirahat ettiler. kukurt ihtiyaçlarını temın edebilsınler Fethi Beyle, Dahiliye Vekili Şükdiye her sene kendilerine 5600 bin lira kadar ikrazatta bulunurmuş. Her sene kendilerine bu maksatla bu kadar para dağıtıldığı halde gene memnun kalmıvan bağcılar bu sene ajnen verilen kukurt Ziraat Bankasına yalnız 200 bin lirava malolduğu halde daha zivade memnun kalmışlar. Bunun sebebi şurada Kovlu eline gecen parayı valnız kukurt ibt'vaema sarfetmiyor, diğer dertlerine de hatta bu arada velevki kısmen kevfu havasına bile harcıyabilivordu. Binaenaleyh yardım para ile vapıldıkca kdkurt lhtivacı acıkta kalmakta devam ediyordu. Halbuki bu sene avnen kukurt verilince rencnere gore bunu sru*urup bağa atmaktan başka yapacak bir şey kalmamıştır! Yalova'daki köşkten çıkarken rü Kaya, Hariciye Vekili Tevfik Rüştü, Maarif Vekili Cemal Hıis nü, Nafıa Vekili Recep Beyler akşam üzeri Gazi Hz. ne mülâki oldular. ( Mabadı 4 uncu sahıfede <Diyarbekir» gazetesınm başlığı 1280 tarihinde Diyarbekir Valısi Kurt İsmail Paşa tarafından sahai intişara vazedilip bugune kadar ufak tefek fasılardan maada mutemadi bir surette intişar eden Diyarbekir gazetesi bu sene altmış bir yaşına girmiştır. Altmış bir sene evvel bu refikimizin ilk nushasında ki bir yazıyı aynen nakledijoruz: «Malumatı sabıkayı beyan edecek tarlh kitapları hor mahaide mcvcut ise de malumat ve muamelâtı halıyeyl neşir ve ılâna herkese tefhıme dahi gazetelerden başka bır şey muteahhıt olmadığından şazeteler butun dunyayı bir memleket şeklıne koymuş oimakla bu ha valıce dunyanın bir ucunda gibi gorulen ( Amerika ) kıt'asındakı havadısi vukuunu az zaman ge çer geçmez gazetelerde gorup okumaktayız» 61 yaşmdaki refikimize daha çok ve tukenmez omurler temenni ederiz. Van ve Hakkâri'de olduğu gibl Ce nup'ta da Suriye'den hazırlanan çeteler Suruç ve Nuseybin cihetlerine taarruz pderek Payamlı nahiye merkezini bastılar ve Suruç'un şimali şarkisinde bir Bıtlıs muhabırınuze şayanı dıkkat ılerileme hareketi yaptılar. Bir suru beyanatta bulunan Umuml Müfettiş hayvan çalmak için yapılan bu tesebbus tbrahim Tali Bey akim kalmıs ve çeteler halkımızm ve rar vermiyeceği şüphesizdir. Bu teşek landarmamızın mukabelesi karşısında kul memlekette normal halin mevcudigeri kaçmışlardır. yetine bir delildir. Fethi B. fırkası Isyanı vaktinde haber vermijen Fethi Beyin teskıl ettiği fırka hak memurun Muş valisi olduğunu gazeteler kında ne dersiniz? jazıyor, hakikat nedir? Reisicumhur Hz. nin buna muva Muş Valisi Abidin Beye her hangi fakat ve husnü telâkki etmesine naza bır şahıs tarafından hususi bir rapor ran memleketin âli menfaatlerine za ( Mabadı 3 uncu sahıfede Cenupta Izmir'de tevkıf edllen komünistler ğetirildi Komünistler müddeiumumiliğe bir prolestoname verdiler Dün getirilenler dort kişidir Kopsnhag kongresi ıtmmımitlllHIIMtimHHMm İranMa iht lâl Aüna'dan veriien rrıalu mat teeyyüt ediyor "Hamidi,, aşireti ile müsademeler devam etmektedir İzmir'de yakalanan komünist • lerden Grit'li Gazim, Nusrat, Mehmet Ziya ve bir arkadaşı dün İzmirden şehrimize getirilmişlerdir. Bunlar sevklerinden evvel birinci noterde bir protestoname tanzim ederek müddeiumumiliğe vermiş lerdir. Protestonamede tevkiflerinin haksız olduğu yazılmaktadır. Dün şehrimize getirilen dört komünist Dan Izmır den getirilen komünistler tevkifaneye götörülmüslerdir. Bun hiden yedinci istintak hâkimine lar sehrimizdeki komünistlerle tev verilmislerdir. »II '['"IIIIIIIMIIIIIIIII IH""lll'MIfiıııııııtıııınj Koylüye gore para ihtiyacmm siddetini bilenler diyorlar ki belki bundan sonra ihtiyacından fazla kukurt alıp bir mikTahran 21 (A.A.) Hükume. tarını velevki ek=iğine satarak nakte tarafından aşiretlerin silâhtan tec tahvfl edecek gozü acıklar zuhur edecektir. Belki bovle vapanlar cıkar. Fakat ridi hakkında verilen umumi emre itaat etmiyen îran'ın Hamidi aşireonun tedbiri de yok desHIdir. Kukurdun gumruk resminden istisna ti ile müfrezeler arasında şiddetV sına gelince: Haddi zatında çok iyi olan müsademeler olmuş ve bir kaç yüz bu tedbirin tatbikını hukumet luzumsuz kişi olmüştür. Aşiretin gösterdiği yere çok karışık yapmış Demiş ki: Ev mukavemet pek yakında kırılacakvelâ kukurdun gumruk resmi tuccar tır. tarafından depo olarak verilsin. Kukürtlerin bağlara sarfolunduğu şehaDunku aksam refıklerimızde Iran d detname veya Hmuhaberlerle tasdik oihtilâl çıktığına daır, Roma'da bıldirillunmuş olduktan sonra bu resim iade olunsun. Muamelenin ne kadar karışık diğı ka\dıle bır \tina telgrafı vardı. Ih( Mabadı 3 uncu sahıfede olduğu meydandadır: Doktor Hulusi Behçet Beyin izaatı 3 üncü sakifemizdedir. Maslahatgüzar ne diyor? Iran maslahatgüzari Mehmet Sâit Han uğraşacağına bugun kendis'ne verilecek 78 lirayı tercih eder. H? • kı mazbatalar gumruğe goturulerek oradaki paralar geri aınlacaktır. Bunu ise iste goruluyor ki hukumetin luzumsuz tedbiri yuzunden baskaları alacaktır. Halbuki mak«;at bağcılığa ve bağcılara hizmetti Bu tedbir yuzunden bu maksat fevtolmağa mahkum edılmiş oluvor. Isin k^stirme'îi sudur ki bu minasız tedbiri derhal ıslah etmeli, kukurtten çumruk re^ıni alınmaz deyip işm içinden çıkmalı. Serbest İnsE nlar Olkesinde Kars meb'usu Ağa oğlu Ahmet Beyin «Cumhuriyet» karileri için yazdığı gayet kıymetli ve şimdiye kadar bizde misli yazılmamış bir eserdir. Yakında neşredeceğiz Hanı sen Halk tn«.aaiaeı gırecektın. HalbuKi beröest Lumhurıyet Fırkasına yazılmışsın!... Ne yapayım hemsire, şimdi MODA o!.. Bağcı Ahmet Efendi dacir Hasan Beyden veya Ziraat Bankasından 100 cuval kukurt alacak ve bunun bedehni gumriık resmi de dahil olduğu halde verecek veya ovle borçlanacak Kukurdu bağında kullandıktan sonra da kovunun imam ve muhtarını bularak bir mazbata alacak, tüccara veya Ziraat Bankasına getirecek. Tacir veya banka bu mazbataları gümruğe goturerek gumruk parasını istirdat ettikten sonra herkesin hesabına ayn ayn iade muamelesi yapacak. Bunlarm hepsi ne için biliyor musunuz? Gdmrük resminden istisna olunan kükürdun münhasıran bağlarda kullanıl IIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIİHIIIIIMIII1IMMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIMIIIIIMIIIMIMIIIIIIIIIIIIIII IIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIllMllllllllllllllllMllllinllllilll dığma kanaat gelsin icin! Halbuki dunya bilir, Izmir sehrine çıkarılacak kukurtlerin bağlardan baska her hangi bir işte kullanıhnası ihtimal ve imkânı yoktur. Kukurt bizim memlekette bu isten baska hiç, amma hiç mi hic bir şeje yaramaz Hal boyle olunca hukumetin bu tedbiri mahalsizdır ve muzırdır. Mazarratı sundandır ki t^m'r havalisinde şimdiden kovlere gidıp bu ma7bataları peşin para ile yarı fiatına, ucte bir fiatına toplamağa başlıyan acık gozler 7iıhur ptmi«ttr 10 lira ei'^ıruk resjmini geriye alacak koylu bu maksatla YUNUS NADİ
