10 Nisan 1939 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 8

4 B ğ Ki A GÇŞ " * - “10.4-1939 Havas ajansının bir haberi: Eylüle ka%dar her * şey bitmiş olacak İtalya ve Almanya 0 zamana kadar müşterek planlarının fatbikıni famamlamış olacakalar! — Berlin, 9 a.a. — “Havas”: Hitler'in Wilhelmshaven'de söyledi- — ği nutukta nasyonal sosyalist partisinin Nuremberg'de yapacağı — kongrenin bir “sulh kongresi” olacağına dair geçen sözler hak- a alman siyasi mahfillerinde beyan olunduğuna göre, “eylü- le kadar her şey bitmiş olacaktır.., Müşahitlerin kanaati şudur ki, bü- tün etrafiyle düşünülerek söylenmiş olan bu nutuk, cermen sulhunun kati olarak tesisine mâni olan bütün me - seleleri Almanya'nın eylülden evel halledip bitirmek azminde bulundu - ğunu gösterir, Zannedildiğine göre, Almanya ile İtalya arasında müştereken tesbit e- dilmiş bir plânın tatbiki mevzuuba - histir. Şimdilik hareket İtalya'ya ait- tir. Fakat Almanya'nın İtalya'ya harp levazımıi ve askeri mütehassıslar gön Sergi heyeti Nevyork'ta Pavyonlarımızın inşaatı hızla ilerliyor — Geçikmiştir — hahiri Nevyork, 31 aa. dolu Aj dererek yardımda bulunduğ; dair uzun zamandanberi verilen haberler teeyyüt etmetkedir. Avrupa taksim edilecek! Bu plân mucibince, Avrupa şu su- retle iki leket arasında taksim e- A bildiriyor: Nevyork sergisi türk heyeti reisi Vedat Nedim Tör ve arkadaşlarr ge - çen perşembe günü Çucen Mary va - puru ile Neyyork'a gelmişler ve Nev- york'ta bulunan türkler tarafından hususi i dilmektedir. Arnavutluk ile Y il karşıl, tan doğrudan doğruya italyan nüfuz mıntakası ve hattâ İtalyanın himaye - idaresi olarak ayrılmıştır. Yugoslavya ile İspanya yine İtalya'nın siyasi nü- fuzuna tâbi olacaksa da ekonomik sa- hada Almanya faik bir vaziyette ola- caktır. Almanya cermenliğin bin seneden - beri besledikleri şarka doğru genişle- me siyasetini tekrar ele alacaktır, Al- manya 1939 eylülüne kadar kendisini Sovyetler Birliğinden ayıran bütün memleketleri boyunduruk altına ala- cağını ümid ediyor. Numara 1: Polonya... Pâlonya bu sahada birinci numara- yı teşkil etmektedir ve siyasi alman mahafili, Polonya'nın şu iki şıktan birini intihap mecburiyetinde oldu - ğunu açıkça söylemektedir. Ya siya - Sergi harici şubesi şeflerinden B, Conson, sergi idaresi adına türk heye- ti reisi Vedat Nedim Tör'e “Hoş gel - diniz” demiştir. Vedat Nedim Tör vapurdan çıkâr çıkmaz doğruca sergiye gitmiş ve türk pavyonlarını gözden geçirmiş - tir. Şimdi artık orijinal hatlariyle tama- miyle meydana çıkmış bulunan pav - yonlarımızın inşaatı, pek çoklarından sonra işe giriştiğimiz halde büyük bir hızla inkişaf ederek programa uygun bir safhaya varmış — bulunmaktadır. Bizim önümüzde giderken geride ka- lan memleketlerin sayısı yedi sekizi bulmaktadır. Türk sergisinin, 30 ni — sanda altmış millet arasında Nevyork- ta vukubulacak şeref müsabakasında setini Roma - Berlin ine uydu- pavy üstün bir yer alacağı - racak yahut da Avrupa hari di silinecektir. Almanlar maksatlarına harp etmeden varacaklarını ümid e- diyorlar: Polonya'da ekalliyetler ara- sında bir hareket uyandırılacak ve Polönya hudutlarında da daimi hu - zursuzluk ve endişe yaratılacaktır. ' Romanya'ya gelince... Pk öi Hslerle Al ya- ya bağlı bulunan Romanya daha sıkı bir tarzda Almanya'ya tâbi kılınacak ,qve Romanya üzerinde tazyik yapmak “için de Macaristan kullanılacaktır. Alman zihniyetine göre, orta Avru - pa'da eli silâh tutar yegâne millet al- manlar olacak ve onların etrafında as- kerlikten tecrid edilmiş ziraat mem - leketleri bulunacaktır. Bu memleket- lerin vazifesi Almanya'ya iptidai maddeler yetiştirmek olacaktır. L Çocuk bir cihandır. Çocuk E- £ sirgeme Kurumu binlerce ci - hanı kucağında taşıyan bir mabeddir. Yılda bir lira verip siz de üye olunuz ! göntttTERENUUCERAKERAN BU nı ve dikkatini üzerine top- hyacağını kuvetle tahmin etmekte - yiz. Samimi bir öğle ziyafeti Serginin harici şube reisleri B. Ruz- velt ve Holmes — Vedat Nedim Tör'e şerefine serginin kulübünde çok sa - mimi bir hava içinde geçen bir — öğle ziyafeti vermişlerdir. B. Holmes sene- lerce İzmir'de Amerika'nın baş kon - solosu olarak bulunmuştur. Sergiye a- it işlerimizde diğer — arkadaşları B.. Ruzvelt ve Conson ile beraber daima büyük bir yakınlık ve alâka göster - mektedir. Nevyork'taki bu ilk temaslardan son- ra Vedat Nedim Tör, tayyare ile Va- şington'a giderek sefirimizi — ziyaret etmiş ve bu münasebetle sefarette ve - rilen öğle yemeğinde — kıymetli türk dostu amiral Bristol ile eşi hazır bu - lunmuşlardır. Amiral Bristol, Nevyork sergisin - den istifade ederek iki memleketi bir- birine bir kat daha tanıtacak ve yak- laştıracak mahiyette hareket ve faali- yetlerde faal bir rol almağı büyük bir iyetle kabul etmiştir. W 'da, Divan yolundaki sıhi müze tevsi edilmektedir. Müze- — ye yeni bazı şubeler ve bu arada zehirli gazlardı T rhağlü ilave ödiledik 'ân korunma çare- ayrıca da çocuklar için ((Başı 1 inci sayfada) mopulos ile görüştükten sonra saat 11.30 da başvekâlete gitmiş ve Çem- berleyn'e mülâki olmuştur. Hariciye nazırı Lort Halifaks, Gemberleyn ile yarım saat görüştük- ten sonra başvekâletten ayrılmıştır. İmparatorluk müdafaa komitesi toplandı Halifaks, Çemberleyn'in yanına gitmeden önce yunan elçisinden baş- ka fransız elçisiyle de yarım saat gö- rüşmüştür. Lort Halifaks saat 15 te imparatorluk kurmay reisi general Gort ile deniz kurmay reisi ile gö- rüşmüştür, İmparatorluk müdafaa komitesi, im- paratorluk genel kurmay reisi Gene - ral Gort ile deniz erkânı harbiye reisi- nin iştirâkiyle toplanmıştır. Lort Halifaks ile Cadoğan saat 16.30 da toplantıdan ayrılmışlarsa da komite müzakerelerine devam ,etmiş « tir. K İngiliz kabinesi yarın sabah fevka - lâde bir toplantı yapacaktır. - İngiliz gemileri San Remo'dan ayrıldılar San - Remo, 9 a.a. — Bura açıkla - rında demirli bulunan ve salı gününe kadar burada kalması beklenen İngil- tere'nin Warstide zırhlısı ile Aber - deen kruyvazörü gece yarısından biraz sonra buradan ayrılmışlardır. Paris, 9 a.a. — Cumhurreisi Löbrön, bu sabah hariciye nazıtı Bonne'yi ka- bul eylemiştir. Biribiri ardına Yunanistan ve Po - lonya elçilerini kabul eden fransız ha- riciye nazırı Bonne mütcakiben İngil- tere büyük elçisi ile ve Arnavutluğun Paris maslâhatgüzarı prens —Mehmet Abit ile görüşmüştür. Başvekil Daladiye bugün öğleden sonra hariciye nazırı Bonne ile görüş- müştür, Diğer taraftan başvekil, fran- sız deniz ve hava nazırları ile de uzun bir mülâkatta bulunmuştur. Diğer taraftan haber alındığına gö- re Başvekil Daladiye'nin deniz ve ha- va nazırlariyle yaptığı mülâkatta ge - nel kurmay reisi General Gamlen de hazır bulunmuştur. Milli Müdafaa komitesinin toplantısı Paris, 9 aa. — Havas ajansı acele kaydiyle bildiriyor: Milli müdafaa komitesi bu akşam saat 17 de ve Daladiye'nin riyaseti altında harbiye nezaretinde toplanmış tr. Hariciye nazırı B. Bonne beraberin de hariciye nazareti umum? kâtibi B. Alexi Leger olduğu halde “açılışndan bir kaç dakika sonra,, bu müzakera- ta iltihak etmiştir. Toplantı uzun müddet, İngiltere büyük elçisi harbiye nezaretine ge- linciye kadar devam etmiştir. Topli Milli müdafaa komitesinin bu top- lantısına bahriye, hava ve hariciye na zırlariyle hariciye genel sekreteri Le ger, genel kurmay reisi general Gam- len, amiral Darlan general Ville min, müstemleke orduları genel mü- fettişi general Buhrer, amiral Bour- ragne, amiral Leluc ve general Cal- son iştirâk etmişlerdir. Bu toplantıya riyaset eden başve- ”/ S | B. Çemberleyn dün ansızın Londra'ya döndü Milli Müdafaa komiteleri dün birer toplantı yaptılar Gafenko - Saraçoğlu- görüşmesi dün bitti (Başı 1 inci sayfada) gazetecileri kabul ederek aşağıdaki beyanatta bulunmuştur : “— Tebliği gördünüz. Buna ilâve edecek hiç bir şey yoktur. Amerikalı i TARİHTEN BİR YAPRAK % Napolyon'un taç ve fahtından çekilmesinin 125 nci yıldönümü İmparator tacına ve askeri monarşi- ye doğru ilerlerken, kendisini büyük yapan ihtilâl ruh ve fikrini her adım başında inkâr etmesi, Napolyon için bir felâket oldu. Napolyon, kendinden çok uzaklaş- tırdığı ihtilâl ruhunu, Moskova hezi- metinden sonra tekrar benimsedi. Fa- kat, çok geç kaldı. 1813 ilkbaharında Mayans'ta askerini teftiş ederken şöy- le hitap etmişti: “Bu harbi, General Bonapart olarak idare edeceğim.,, Napolyon'un, kendi emperyalizmine platform diye kullandığı Avrupa'yı, milletler, Laypsig'de mağlüp ettiler. 1813 yılının son haftalarında, hâdise- lerin tazyiki ,gerek iç gerek dış vazi- yeti çok değiştirmişti. Napolyon, bir isyan uyandırmak ümidiyle, Fransa'- nın büyük bir tehlike içinde olduğunu hakikaten söyledi. Bu suretle o, âsi yı- ğınlarına kumanda edecek, işçilerden gönüllü alayları kuracak ve 1792 ha- reketini canlandıracaktı. Fakat onun kışkırtmasına, ne kânunda ve ne de şubatta kulak asan oldu. Çünkü, köy- lülerin yab lara hınçları işçilerin müttefiklere ve kıralcılara diş bilemelerine rağmen, 1792 de köy ve kasabalardaki mahkemelerin yap- tıkları gibi, kendilerini kışkırtacak li- ü derler yoktu. Diğer taraftan, her türlü nizamsız- lıktan nefret ettiği için imparator Na- polyon, isyana daha o anda itimatsız- lık gösterdi. Halk ayaklanmıya vakit bulmadan, gönüllülerin, tayin etmiş olduğu kumadanlara itaat etmelerini emretti. 14 mart 1814 de harp meydanından Josef'e şunları yazıyordu; “Milletin hükümran olduğu La Fa- yet günleri ile, benim hükümran oldu- ğum bugün arasında fark gözetmeniz şarttır.,, Halka dayanmak istemesine rağmen, Napolyon ,kendi haklarını bü- yük bir kıskançlıkla koruyan ve en u- fak bir fedakârlığa bile katlanamıyan bir hükümdar olarak kaldı. * 1813 Sonbaharından itibaren, kıral- cılar büyük bir faaliyete geçtiler ve haçlı şövalyeler veCamelots du Roi ad ları altında gizli cemiyetler kurdular. La valle, Angoulöme dükleri ve Mont- morency, Polignac kontları bu hare- ketin başına geçtiler. Fransa ile Lon- dra'daki burbonlar arasında elçiler mekik dokumuya başladılar. Burbon- lardan kont Artois gizlice Fransa'ya gelerek müttefik hükümdarla müna- sebet tesisine çalıştı. Fakat, çar, Bur- bonların adını bile anmak istemiyor- du. O, İsveç veliahdı Bernadottes'in namzetliğine taraftardı. Maamafih, kıralcı Baron de Vitrolles, korsikâlı müstebidi devirmekten başka bir şey istemiyen fransız efkârı umumiyesini temsil etmekte olduğu iddiasiyle o- nun karşısına çıktığı zaman, ilk defa olarak, Burbonları tekrar tahta çıkar- mak geçti. kil ve milli müdafaa nazırı Daladiye, toplantıdan sonra hariciye nazırı Bon ne de hazır olduğu halde İngiltere büyük elçisi ile yirmi dakika görüş- müştür. Milli müdafaa komitesinin toplan- tısı hakkında hiç bir tebliğ neşredil- mediği gibi nazırlar da gayet sıkı bir k iyet muhafaza işlerdir. — Giresun bayanları yardım kolu kurdular Giresun, 5 (a.a.) — Ankara'da teşek:- kül eden yardım sevenler cemiyetinin gayesi dahilinde çalışmak üzere bu akşam Giresun bayanları da Çocuk e- sirgeme kurumunda blqîc bir top- lantı yapmışlardır. Kongre âzaları, ce- miyeti, yüksek himayeleri altına alan Bn. İsmet İnönü'ne ve Ankara merke- zine tazim telgrafları çekilmesini ka- rar altına aldıktan sonra yardım ko- hal faaliyete geçmiştir, lunu seçmişlerdir. Yardım kolu der-| Müttefiklerin Paris'e girdikleri 31 mart akşamı, çar, Talleyrand'ın kona- ğında, Fransa'nın mukadderatı bahsin mevzuu olan bir toplantı yaptı. Bu topiantı bitmek üzere iken çar şunları söyledi. “Henüz bütün imkânlar tükenmiş değildir.,, Arkasından hafif bir sesle “Bernadotte,, diye ilâve etti. Bunun üzerine Talleyrand şu karşı- lıkta bulundu: “İki imkândan başka bir çare yok- tur; ya Napolyon, veya on sekizinci Lüi. İmparatorun yerine bize kimi ile- ri sürebilirler. Bir askeri mi? Biz, ar- tık asker istemiyoruz. Şayet bir asker istiyecek olursak, bugün malik oldu- ğumuzu muhafaza ederiz ki, o, dünya- nın en büyük askeridir. Ondan sonra gelecek olan biri, on kişiyi bile arka- sından sürükliyemez. Kısacası, Napol- yon veya on sekizinci Lüi dıımdık% her hal tarzı, akıntıya kürek çekmeyi ifade eder. Caus Sehrempf — — | ' | BOrae Algemayne Saytung akhb ü ; bir lekdi a da söylediğim gi- bi, Türkiye Hariciye Vekili ile benim aramda müzakereler olmamıştır. Çün- kü müzakere, biribirine aykırı veya hiç değilse biribirine benzemiyen men faatlerin telifi yolunda bir gayreti tazammun eder. Biz aramızda asla böyle bir aykırılık müşahede etme - dik. Dostum Saraçoğlu ve ben karşı- lıklı malümat almak ve istişarelerde bulunmak için buluşuruz. Ve tam fi- kir ve duygu mutabakatini müaşhede ederek de bu antantı kuvetle biribiri- mizin elini sıkarak mühürleriz. Sizi temin edebilirim ki bu seferki el sı- kışımız bilhassa kuvetli olmuğtur.., B. Saraçoğlu'nun beyanatı Türkiye Hariciye Vekili Saraçoğ- lu da aşağıdaki beyanatta bulunmuş - tur : “ — Dost ve müttefik Romanya'nın hariciye nazırı ile memleketlerimizi ve Balkanları alâkadar eden mesele - ler etrafında çok faydalı görüşmeler | yaptık. Bu görüşmeler bir kere daha gösterdi ki iki memleket ricalinin bu meseleler Üüstündeki görüş birliği tam bir âhenk ile devam etmektedir. Bu âhengi, bir kere daha müşahede etmek fırsatını vermiş olan arkada- şım M. Gafenko'dan ayrılırken bu â- hengin devam edeceğine kanaat et- mekte olduğump söyliyebilirim.,, B. Saraçoğlu bugün geliyor İstanbul, 9 a.a. — Romanya harici- ye nazırı Gafenko bu akşam Roman - — ya'ya hareket etmiştir. Hariciye Vekili Şükrü Saraçoğlu da Ankara'ya dönmek üzere İstanbul- dan ayrılmıştır. , Hariciye Vekilimiz Şükrü Saraç- oğlu, Ankara ekspresine yetişmek ü - zere saat 18.40 da Perapalas otelinden ayrılarak motörle Haydarpaşa'ya geç- miştir. Hariciye Vekilimiz istasyonda Ro- manya hariciye nazırı B. Gafenko, vali ve belediye reisi Lütfi Kırdar, emniyet direktörü ve Romanya kon- solosluk erkânı tarafından teşyi edil- miştir. y B. Gafenko'nun hareketi Romanya hariciye nazırı B. Gafen- ko, Hariciye Vekilimizi teşyi ettik- ten sonra Haydarpaşa'dan İstanbul'a geçerek kendisini şehrimize getirmiş olan “Daçya” vapuruna binmiştir. Muhterem misafirimiz Galata rıh - tımında vali ve belediye Treisi Lütfi Kırdar ve konsolosluk erkânı tarafın- dan uğurlanmıştır. B. Gafenko ile birlikte Bükreş el- çimiz Hamdullâh Suphi Tanrıöver de hareket etmiştir. “Daçya” saat 20.10 da rıhtımdan ayrılmıştır. İtalya feminaf verdi (Başı 1 inci sayfada) tin katiyen Arnavutluk'a inhisar ede- ceğine dair İngiltere hükümetine te - minat vermiştir. Lort Halifaks'ın italyan maslâhat - güzarı ile yaptığı konuşmalar netice - sinde aşağıdaki tebliğ verilmiştir : Resmi tebliğ İtalya'nın Arnavutluk'taki hareke - icesinde hasıl olan İ vazi - yete dair alınan endişe verici bazı ha- berler dolayısiyle hariciye nazırı Lort Halifaks bugün italyan maslâhatgü - zarı ile üç defa görüşmüş ve Büyük Britanya hükümetinin mezkür hare - keti çok vahim bir tarzda telâkki et - tiğini ve bu hususta İngiltere'deki a- zimkâr duyguları hiç bir şüpheye ma- hal bırakmıyacak tarzda ifade eyle - miştir. İtalyan maslâhatgüzarı — İtalya'nın Arnavutluk'taki hareketinin katiyen oraya inhisar edeceğini mutlak bir su- rette temin eylemiştir. Lort Halifaks bu teminatı senet it - tihaz etmiş ve keyfiyeti İngiltere'nin Roma büyük elçisine de bildirmiştir. . Londra ve Paris'teki siyasi faaliyet Paris, 9 aa. — Bugünkü — paskalya gününde hem Paris'te hem de Lon - dra'da hummalı bir siyasi faaliyet ol - muştur. Bu, enternasyonal vaziyetin ve bilhassa Akdeniz vaziyetinin doğ - rudan doğruya bir neticesidir. İtalyan hükümeti — Arnavutluk'un istiklâline dokunmak fikrinde olma - dığını ve Akdeniz statükosu hakkın- daki ingiliz - italyan anlaşmasına ri- ayet edeceğini ingiliz hükümetine bil dirmiştir. İtalya'nın Arnavutluk'ta yapmıya hazırlandığı hareketlerden — vaktiyle haberdar edilmiş olan Yugoslavya bu hareketler karşısında büyük bir ihti - raz göstermekte ise de Arnavutluk'un işgali Yunanistan'da heyecan uyan - dırmıştır. Vaziyetin inkişafını takip edebil - mek için Fransız hariciye nazırı Bo - ne katiyen Paris'ten ayrılmamış ve Büyük Britanya hükümetiyle daimi temas halinde kalmıştır. Paris'teki ingiliz sefirinin temasları Paris, 9 a.a. İngiltere büyük elçisi saat 18.50 de başvekâlete gelmiş' ve başvekil Daladiye ile bugün ikinci defa olarak görüşmüştür. İngiltere büyük elçisi bu akşam Daladiye ve Bonne ile yaptığı mülâ- kat esnasında Lord Halifaks'ın bugün Londra'da italya mıılıhıtzüzar.ı ile yaptığı konuşmalar hakkında izahat vermiştir. İtalyan maslahatgüzarı, İtalya'nın Arnavutluğun istiklâline dokunmak fikrinde olmadığına, Akdeniz statü- tükosuna riayet edeceğine ve şimdi- ki hâdiselerin italyan hükümeti ile mindan muhafaza edildiğini görmek hususundaki azmini kati bir lisanla tasrih eylemiştir. İngiltere büyük elçisinin Daladye ve Bone ile yaptığı mülâkat fransız ve ingiliz hükümetlerinin bu mesele- deki görüş birliklerini bir kere daha tamamiyle tebarüz ettirmiştir. İngilizler Korfo'ya asker çıkarmadılar Londra, 9 a.a. — İngiliz bahriye askerinin Korfu adasına çıktığını da ir Berlin ve Roma'dan çıkarılan ha - berlerin iyle asılsız olduğ Royter ajansı tebliğ etmektedir. İtalyanların da Korfo'da gözü yok Roma, 9 a.a. — Hariciye nazırı kont Ciano, İtalya'nın bazı şayialar hilâfı- na olarak Korfu adasına karşı hiç bir harekette bulunmıyacağını ve arna- vut devletinin hakimiyetini ihlâl ey- lemiyeceğini İngiltere Büyük Elçisi- ne katiyen temin eylemiştir. Kıral Zogo Selânik'te — ga Atina, 9 a.a. — Arnavutluk kıralı _L Zogo ile maiyeti bugün öğleden son- İ ra Selânik'e gelmişlerdir. Arnavutluk Başvekili Larissa istikametinde yollarına de- vam etmişlerdir. Bunların Atina'ya ve oradan da ecnebi bir memlekete gidecekleri zannediliyor. 3 İstanbul'da koca Sinan için ihtifal » yapıldı — (Başı 1 inci sayfada) 4 İhtifalden evel saat 13.30 da civar orta mektepler, liseler yüksek mü- hendis mektebi, Güzel sanatlar aka- demisi ve teknik mekteplerden ge len talebelere hitaben evkaf mimar B. Mustafa Soner Süleymaniye cami- inde Sinanın hayat ve eserleri hak- kında malumat verdi. Talebeler bura- dan toplu olarak ihtifal yerine gelmiş ile nazırlar — | l vce saat 20.30 da Eminönü hılke$ salonunda etki eserler müze- si mimarı B. Kemal Altan tarafın (Mimar Sinan ve eserleri)- mevzulu bir konferans verildi. Sinan'ın kabrine bir çok müessese- J ler, mektepler ve cemiyetler tarafın- dan çelenkle konulmuştur. Zonguldak'ta da bir yapıldı Zonguldak, 9 (Telefonla) — Mimar s ölü 351 inci yıldön kiral Zogo arasındaki münasebetler çerçevesini geçmiyen bir ihtilâftan ibaret bulunduğuna dair teminat ver Mgdr. Lord Halifaks, İngiltere hükümeti nin Akdeniz statükosunun ve bilhas- sa Yunanistan ve Korfu adası bakı- mü münasebetiyle bugün halkevindi bir merâsim yapıldı, Evimizin Di tarih ve edebiyat komitesi bat! sanat dâhisinin hayatını ve eserleri anlattı. ! ihtifal - B. Hilmi Uray bir konferans v'ererek” ü