10 Nisan 1939 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2

K ; İnsan ve küllür: Bir pakt'ın hikâyesi Önce Almanya ile Japonya arasında imzalandıktan sonra İtalya'nın katılmasiyle cihan üzerindeki iddia, teşebbüs ve işgal ve ilhak politika - sını temsil eden müsellesi meydana getiren “antikomintern” pakt, şim-- diye kadar bir tek devlete dokunmamıştır: Bizzat kömintern'i ihtiva e - den Sovyet Rusya! bu itibarla, bu pakt, taşıdığı ismi en az temsil eden - dir. Bundan başka, ©u paktın mâna ve şümulü hakkındaki tefsirler de değişmektedir. Meselâ, bu paktı imzalaması, şimdiye kadarki görüşle - rine ve politikasına göre en çok beklenmesi lâzım devlet, Polonya, bunu yapmamıştır. İsrarla, bu pakta girme ile Sovyet Rusya aleyhine vaziyet almak arasında, kendi için hiç bir farkın mevcut olamıyacağını, sanki bu hareketiyle izah etmek istemiştir. : Halbuki geçenlerde, bir salâhiyettar japon ağzı, bu paktın komintern'e karşı müteveccih olduğunu ve bundan Japonya'nın hangi bir teahhüde yahut kombinezona girmesi mânasının çıkarılma - ması lâzım geldiğini beyan etmekle, bu âcaip pakt hakkında ortada do- laşan karışık kanaatleri, bir kere daha karıştırmıştır. Gene geçenlerde, macarlar, bu pakta girmişler ve bu hareketi Sovyet Rusya, onların artık tâbi bir memleket olduğu hükmüne bağlıyarak, diplomatik münasebetlerine nihayet vermiştir. Halbuki, Yugoslavya, bu pakta girmemiş olduğu halde, 1917 den - beri Sovyet Rusya ile diplomatik münasebette değildir. Şimdi de İspanya'nın bu pakta katıldığını öğreniyoruz. Eğer İspanya'da, böyle bir şeye lüzum görülmüş ise, mahiyeti itiba - riyle değil, şu günlerde yapacağı tesir itibariyle lüzum görülmüş de- mektir. Çünkü İspanya'nın, kimsenin eseri olmayıp bizzat kendi eseri olduğunu iddia ettiğine dair rivayetler dolaşmaktadır. Pakta iltihak, a - caba bu rivayetleri yalanlamak için mi yapılmıştır? Yoksa rivayetler üzerine kuşkulanan mihveri bir şekil oyunu ile tatmin etmek için mi ? Yoksa bunlardan hiç biri için değil de, sarıldığı sanılan mihverin başka memleketleri sardığını göz görür bir şekilde göstermek için mi ? sadece her Burhan BELGE -Devlet demiryolları bütçesinde fazlalık Demiryollarımızda 1938 senesi içinde görülen büyük inkişaf “ Devlet Demiryolları İşletme Umum Müdürlüğünün 1939 bütçe- idat ve masrafı mütevazin olarak 39,130.000 lira olarak tes- edilmiştir. 1939 bütçesi geçen seneye nazaran 3.340.600 lira Bı bit bir fazlalık arzetmektedir. Kamutay'da Bugün encümenler seçimi yapılacak Kamutay bugün — toplanacaktır. Ruznamede intihap — mazbatalarının tasdiki ile encümenler seçimi vardır. Encümenler seçimine esas olmak ü- zere mebuslarımızın ihtişaslarını gös- teren listeler hazırlanmıştır. Bu lis- teler geçen devrede hazırlanmış olan ihtisas cetveline göre biraz daha fark lıdır ve genişlemiştir. Yeni ihtisas cetveline göre adliye we hukukta 70, askerlikte 66, bahri- yede 3, bankacılıkta 8, baytarlıkta 2, belediyecilikte 17, coğrafyada 1, çift- çilik ve ziraatte S0, deniz işlerinde 2, dilde 10, dinde 1, diplomaside 12, dişçilikte 2, eczacılkta 7, edebiyatta 16, evkafda 1, felsefede 1, halkçılık- ta 1, hartada 1, hayvancılıkta 1, he- sap işlerinde 1, içtimaiyatta 8, idare- de 70, iktisatta 32, kadastroda 1, kim- yada 2, kooperatifçilikte 1, maarifde 50, makinede 2, r liyede 27, matbu- atta 29, mühendislikte 5, nafıada 3, ormancılıkta 2, pedagojide 1, posta telgraf ve telefonda 1, riyaziyede 1, sanayide 5, sigortacılıkta 1, şark ilim lerinde 1, şim:ndüfercilikte 4, tabip- likte 44, tarihte 13, tayyarecilikte 1, ticarette 37, türkçülükte 1. Mebus sayımızın bir kaç mislini bu lan bu rakamlar, altıncı Büyük Mil- let Meclisinin tam bir mütehassıslar meclisi olduğunu anlatmaktadır. Güneş Umumi Heyeti Ankara Güneş Kulüp İdare He- yetinden : Kulübümüzün senelik umumi hey- eti toplantısı 18. 4. 1939 sal günü ak- Ki İtfaiye çalışıyor Dün Yenişehir'de bir yangın oldu Dün saat 12.15 te Yenişehir inki- lâp caddesinde müteahhit B. Emin Taş'ın evinin bahçesindeki garajdan ani surette bir yangın çıkmış ve ga- rajın çatısını kâmilen sarmıştır. İtfai ye yangın yerine derhal yetişmiş ve içindeki üç kamyon ve garajın civa- rındaki kereste yıgınlarına sirayete meydan verilmeden yangın söndürül- müştür. Büyük olan bu garajın yal- Demiryollarımızda 1937 senesinin ilk altı ayına göre 1938 senesinin ilk altı ayında yüzde on beş nisbetinde bir artış müşahede edilmiştir. — 1937 yılında 93.542 olan tren adedi 1938 de 100,988, 1937 yılında 7.085.767 — olan tren kilometresi 1938 de 8.099.738 ki - lometreyi bulmuştur. 1939 yılında tren kilometresinin 16 milyonu bu- lacağı tahmin edilmektedir. İdare hat larımızın genişliğini gözönüne ala - rak kadrosunu biraz — genişletmiştir. Halen 16.600 kişilik olan kadroya 1426 kişi ilâve edilmektedir. Bunun 102 si yol, 619 cer, 579 u hareket servisi kadrosuna konulmuştur. Bu — suretle devlet demiryolları kadrosu 18026 kişi ye çıkmaktadır. İdare 1938 büdcesiyle 370 lokomo- tif, 720 yolcu ve 3000 yük vagonunun tamiri için tahsisat almıştır. 1939 büd- ce projesiyle de 450 lokomotif, — 800 yolcu ve 3200 yük vagonunun tamiri için tahsisat istemektedir. İdare bu tamir işinden başka fevkalâde inşaat, tesisat ve tevsiat için geçen sene olduğu gibi bu sene de 8.000.000 lira- lık teahhüd ve sarfiyat icrası için Bü- yük Millet Meclisinden salâhiyet is - teyecektir. Lokomotif ve vagon tez - yid ve tecdit programının tatbikinden olarak | l ibi üç senede teslim edilmek ve altı se — nede ödenmek üzere ismarlanan - 16 milyon liralık lokomotif ve vagon be- deli için bu sene ödenecek miktar o- lan 285.000 lira büdcesine konulmuş- tur. nız çatısı yanmıştır. Kısmen de — di- varları yıkılmıştır. Yangnın hizmetçinin yaktığı man- galdan orada bulunan talaşlara sıçra- yan kıvılcımlarla çıktığı söylenmek- tedir. Mamafih, sabah satılık olan kamyonları görmeğe gelen müşterile- rin yere attıkları sigaraların da kaza ya sebehiyet verdiğinden bahsolun- maktadır. Polis tahkikatına devam etmekte- dir. Resimlerimiz, yangını söndürme - ğe çalışan itfaiyenin faaliyetini gös- teriyor. Toplantıya dâvet Halkevi Başkanlığından: Halk dershaneleri şubesi — 10. 4. 1939 pazartesi saat 18 de. Kitapsaray şubesi — 10. 4. 1939 Pazartesi saat 18 de. Müze ve sergi şubesi — 10. 4. 1939 pazartesi saat 18 de. Yukarıda isimleri yazılı şubelere mensüp üyelerin pazartesi günü saat 18 de Halkevinde toplanacağından gelmeleri rica olunur. Halkevinde konferans C. H. P. nin tertip ettiği konferans lar serisinden olmak üzere, bugün sa- at (18) de, Tarih, Dil, Coğrafya fa - kültesi fransızca profesörü Houülle ta tafndan Chateaubriand hakkında bir konferans verilecektir. Bu konferansa her kes gelebilir. Hâkimler değişiklik 2556 sayılı hâkimler kanununun ba- zı maddelerini değiştiren 3501 numa- ralı kanunun 2 inci maddesiyle deği- şen cetvellerden bir numaralı cetvel- de temyiz mahkemesi raportörlükleri nin üçüncü sınıf hâkimliğin 7 inci ve 6 ıncı derecelerine hasredilmiş olma- sından bu dereceler dışındaki hâkim- lerin matlup vechile mesleki bilgi ve mümareselerinin artması için bu va- zifeye alınmalarına mani teşkil et- mektedir. Daha aşağı derece bulunan genç, fa al hâkimlerin bu memuriyetlere geti- rilmesi neticesinde tatbikatta hasıl o- lan güçlükler de göz önüne alınarak bu mahzurları ber taraf etmek için üçüncü ve ikinci sınıf hâkimliklerin her derecesinde temyiz raportörlüğü ilâvesi suretiyle bir numaralı cetvelin değiştirilmesine zaruüret hasıl olmuş ve hükümet bir kanun projesi hazır- lamıştır. Projeye göre, üçüncü dereceden hâ kim muavinliğine, icra —memurluğu, sorgu hâkimliği, muavinliği maaşları 35; dokuzuncu dereceden sorgu hâ- kimliği, sulh hâkimliği, icra memur- luğu, icra muavin hâkimliği, mahke- me âzalığı, hâkimlik, temyiz mahkeme si raportörlüğü maaşları 40; sekizin- ci dereceden sorgu hâkimliği, sulh hakimliği, icra muavin hâkimliği, ic- ra hâkimliği, mahkeme âzalığı, hâkim lik temyiz mahkemesi raportörlüğü maaşları 45; 7 inci dereceden sorgu hâkimliği, sulh hâkimliği, icra mua- vin hâkimliği, icra hâkimliği, mahke- me reisliği, temyiz mahkemesi rapor- törlüğü maaşları 55; altıncı derece- den icra hâkimliği, hâkimlik, mahke- me reisliği, temyiz mahkemesi rapor- törlüğü maaşları 70 şer lira olacaktır. 6 - 9 uncu derecler arasındaki bu kı- sım, üçüncü sınıf hâkimlik sayılmak- tadır. 5 inci dereceden olan icra hâkimliği, hâkimlik, mahkeme reisliği, temyiz mahkemesi raportörlükleri maaşı 80; 4 üncü dereceden hâkimlik, mahke- me reisliği, temyiz mahkemesi rapor törlüğü maaşı 90 lira olacak ve bu derecler ikinci sınıf hâkimlik itibar edilecektir. 3 üncü der temyiz mahk âzalığı 100; 2inci dereceden temyiz mahkemesi 2 inci reisliği 125; birinci dereceden temyiz i birinci reisliği 150 lira maaşlı olacak ve bun- lar birinci sınıf hâkimlik - sayılacak- tır. . D. D. Yollarının memurlarına göslerdiği yeni kolaylıklar Devlet demiryolları işletme umum müdürlüğü ve müstahdemleri için haftada beş ve senede 300 kiloyu geçmemek üzere getirecek' i eş> ve erzak ile evlilerin senede 2000 bekâr- ların senede bin kilo mahrukâtını pa- le rasız nakletmiyi kararlaştırmıştır. rak yeni bütçe bulunmaktadır. Hükümetin geçen seneye göre, 10.951,000 lira fazlasiyle 260.956.000 lira olarak tesbit ettiği yeni bütçe i- çin, Maliye Vekâletinin hazırladığı projede gelir fazlasının nasıl temin edildiği müfredatiyle izah edilmek - tedir. Hükümet, dört beş senedenberi gö- rülmekte olan gelir artışının 1938 i- çinde de devam ettiğine işaret etmek- te, bu mali yıla muvazene, hayvanlar Bütçemizin fazlalığı hangi kaynaklardan geliyor ? Varidat menbalarındaki fazlalık 10.951.000 lira tahmin edilmektedir Büyük Millet Meclisi bugünkü toplantısında encümenler seçimi- ni yapacaktır. Ruznameler hazırlanmış olduğundan encümenler derhal faaliyete geçecekler ve eldeki mühim projeleri tetkike baş- lhıyacaklardır. Bu arada bütçe encümninin en mühim mevzuu ola- refah seviyesinin yükselmekte devam ettiğini göstermektedir. İçinde bulun duğumuz iktısadi şartlar, bu seviye- nin önümüzdeki sene içinde seyrini değiştireceğine dair bir işaret ihtiva etmektedir. Bu itibarla yeni senenin varidatiını tahmin ederken umumi re- fahın, varidat menbalarımızda hasıl et tiği inkişafı nazarı dikkatte tutmak- la beraber, tahminlerimizde ihtiyattan ayrılmamağı esas ittihaz etmiş bulun- t ve kazanç, muhtelif ddeler istih - lâk vergileriyle damga resmi üzerin- den ehemiyetli indirmeler yapılmış, tıbbi ve ispençiyari müstahzarlardan alınan istihlâk vergisi ilga, oyun â- letleri resmi de belediyelere terkedil- mek suretiyle takriben on milyon li- ra raddesinde bir vergi tenzilâtiyle girilmiş olmasına rağmen sekiz aylık tahsilâtını geçen sene aynı devre için- deki tahsilât miktarına göre 1.147.410 lira fazla olduğu anlaşılmaktadır. Hükümet diyor ki: ., Bu vaziyet, memleketin umumi ız. 1939 mali yılı için tahmin olunan, vwaridat, umumi muvazene kanunu lâ- yihasının ikinci maddesinde yazıldı- ğı üzere 261.000,000 liradır. Bu mik - tar 1938 senesi muhammenatına göre 10.951.000 lira bir fazlalık arzetmek- tedir. Muhtelif varidat kalemleri mu- 1938 mul nazaran görülen fazla ve noksanların muhassalasını teşkil eden bu mikta- rın, varidat bütçesindeki tertibe gö- re suüreti inkısamı aşağıda gösteril - miştir. ında ına İzmir'de fuara hazırlık Bu sene İzmir fuarının evelki sene - lere nazaran daha mütekâmil olması i- çin çalışmalar devam etmektedir. Öğrendiğimize göre Almanya bu - sene fuarda 500 metre murabbaı bir saha almıştır. Burada Almanya'nın i | bilhassa ağır ve makine sanayii nümu- neleri büyük mikyasta teşhir edilecek- tir. Bundan başka İngiltere ve İtalya hükümetleri de fuardaki yerlerini ge- nişletmiye karar vermişlerdir. Bulgar hükümeti de İzmir fuarında teşhir e - dilecek eşya ve sergiyi görecek ziya- retçiler için kendi — topraklarındaki trenlerde yüzde elli tenzilât yapmıya karar vermiş ve bu kararını fuar idare- sine bildirmiştir. Fuar idaresi, sergideki hayvanat bahçesini büyütmeyi kararlaştırmış - tır. Bu münasebetle muhtelif yerler - den bir çok vahşi hayvan getirilecek- e z k Bütün bunlardan başka fuarda 2500 kişi istiap edebilecek büyük bir açık hava tiyatrosunun inşasına — derhal başlanması için karar alınmıştır. Varidatın nevi Fazlalar Noksanlar Kazanç vergisi 2 555 000 — Gümrük resmi 1 500 000 | — Muamele vergisi 213 000 Şeker, elektrik, petrol ve benzin istihlâk vergileri 704 000 — Nakliyat vergisi 200 000 — İnhisarlar safi hasılâtı « 1 815 000 'Tütün ve içkilerden alınan - müdafaa vergisi 319 000 — İktısadi buhran vergisi 2 050 000 at Muvazene vergisi 350 000 — Hava kuvetlerine yardım vergisi 750 000 — Sair varidat 1 751 000 — Muhtelif maddeler istihlâk vergisi DA 350 000 Damga resmi — 200 000 Emlâk satiş bedeli — 250 000 Tayyare resmi — 250 000 Sair varidat — 206 000 12 207. 000 » A 256 000 Fazlalar 12 207 000 Noksanlar 1 256 000 Hakiki fazlalık 10 951 000 Bütçe üzerindeki encümen tetkik- lerinin mayıs ortasına kadar sürece- ği ve yeni vekâletler bütçelerinin bu tetkik sırasında tefrik edileceği tah- min edilmektedir. l A_ ça e Dün sıcaklık en çok 21 derece idi Dün şehrimizde hava açik geçmiş rüzgâr şimali garbiden saniyede en çok bir metre kadar hızla esmiştir. günün en düşük ısısı sıfırın üstünde 3, en yüksek 1ısi da 21 derece olarak tesbit edilmiştir. Yrdun doğu Anadolu bölgelerinde hava kapalı ve pek mevzi yağmurlu Edirne Anadolu ile Ege'nin cenup taraflarında açık ve diğer bölgeler- da iyetle bulutlu geçmiştir. 24 saat içindeki yağışların karemetreye bıraktıkları su miktarları Malazkirt'- te 7, Van'da 6, Muşta 5, Erzurum, Mardin, Siverek ve Trabzon'da 2, İs- lâhiye, Gümüşhane ve Ardahan'da bir kilogramdır. llllllllllllllllllllllllllllIllllllllllllllllllllllllllllIlllllllllllllllllllllllllllllllIllllllllllll||llllllllllllllllllIlllllllllllllIlllllllllllll Uunalarn Estetik sinir ! Son zamanlarda gündelik fık- ralar yazmağa başlıyan bir kadın şairimiz, akıl doktorlarının bula- dığı bir sinir hastalığı keşfet- şamı saat 18.30 la Ankara Yenişehir- de kulübümüz merkezinde yapılaca- ğından bütün âzaların bu toplantıya gelmeleri rica olunur. 1 — İdare heyeti raporunun okun- masi ve idare heyetinin ibrası, 2 — Yeni idare heyetinin intihabı, 3 — Mürakipferin intihahı, 4 — Nizamnamede yapılacak - tadi- lâtı tesbit etmek üzere bir komisyon seçilmesi, 5 — Külübün istikbalde alacağı va- ziyetin ve hattı hareketinin tesbiti, Dikkat: Toplan'ıda nizami ekseri- yet olmadığı takdirde toplantı mez- kür tarihten bir hafta sonraya yani 25. 4. 1939 salı akşamı saat 18,30 a ta- lik olunacaktır. tiğini söylüyor: “Estetik sinir” Sinir hastalığını daha ziyad ada Bdi tadkle'ien yerüai lar. Bu yeni hastalık estetik de ol- duğuna göre, acaba, edebiyatla uğraşan kadınlarda mı görülü - yor? Cöken ev! ; Bir arkadaş gazete okuyordu: — Bir İstanbul haberi var, Ar- navutköyü'nde bir ev çökmüş! dedi. Bir başka arkadaş atıldı: — Koca Arnavutluk çöküyor, Ğ P K Fi SA K Ç TC dedi, Arnavutköyü'nde çökmüş, ne olur? Farelerle mücadele : Amerika cümhurreisinin otur- duğu beyaz evde bir türlü kökle- rine kibrit suyu dökülemiyen fa- reler, yakında ingiliz kıral ve kı- raliçesi misafir gelecği için, bü- yük bir faaliyetle ortadan kaldı- rılıyormuş! Amerikalılara, acaba, bir mik- tar Van ve Ankara kedisi ihraç etsek mi 2, bir. ev Avrunolılar ve rakı! Bir İstanbul gazetesi, Fransa ken çalınan ve son araştırmalar- da bir mezardan çıkan büyük da- vulları stüdyosunda çaldırıp bü - tün dünyaya duyuracakmış. Davulun sesi uzaktan hoş ge - lir, derler. Binlerce senedir çalın- mıyan bu davulların da, bakalım, sesi iyi gelecek mi? * — Her halde, bu sesten hoşlanan- ların teşekkürlerini Kahire rad - yosuna hiyeroglif ile yazması lâ- zım gelecektir! ve İngiltere ile 'şimal mleket lerinde türk rakılarına rağbet arttığını, bu yüzden ihracatımı - zın çoğaldığını haber veriyor. Bunun arkasından, acaba, leb- Delinin cinayeti! İzmir'de timarhaneden yeni lebi ihra: artmasına sıra gelecek midir? Firaun damılları! Kahire radyosu, bundan bir kaç bin sene önce firaunlar gelir- l bir delinin bir ha- demesini öldürdükten sonra poli- si saatlerce uğraştırdığını gazete- ler yazıyor. Adamcağız, akıllıları görüp de onlara mı imrendi acaba? Rüzgârlar Trakya bölgesiyle Ka- radeniz kıyılarının şark kısımlarında şarktan, cenup Anadolusunda garp- ten ve diğer bölgelerde umumiyetle şimalden saniyede en çak 7 metre ka- dar hızla esmiştir. Yurdda en düşük ısılar sıfırın al- tında Eskişehir, Kastamonu ve Ço- rum'da 1, Kütahyada 2, Ulukışla'da 3, Kayseri ve Bolu'da 4 derecedir. En yüksek ısılar da Afyon ve An- talya'da 21, Adana, Eskişehir ve Kü- tahya'da 22, Bilecik ve Bodrum'da 24, Bursa'da 25, İzmir ve Balıkesir'de 26 derecedir. — Tiyatro ve sinemalar için pul bastırılıyor Maliye vekâleti damga, tiyatro ve belediye resimleriyle darülâcze Tres- minin birleştirilmesi hakkındaki ka- nun üzerine tiyatro ve sinema biletle- ri için yeni pullar bastırmağa karar vermiştir. :