25 Kasım 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 3

pre 25 -11- 1937 ULUS B K ÜIŞ İCMAL Şq"_gh“yda neler oluyor? in ile YJaponya arasındaki müca- €Yi yalnız emperyalist bir Japon - Ya'nın Çine karşı tecavüzü mahiyetin- telâkki edilirse, hakikat tamamiy - ifade edilmiş olmaz. Filhakika Uzak daç Parbının ehemiyetli safhası — bu- -_F.m bundan ayrı ve çok ehemi- =bir safhası da Japonya'nın Uzak fark'ta Avrupa ve Amerika emperya- lizmine karşı açtığı mücadeledir. Bu .-ü%ı' Şanghay'ın japon askerle- ü dan işgali üzerine bugün ar- ':’: hâd bir safhasma girmiş bulu- Dünyanın altıncı büyük şehri olan ş“'h'h Uzak Şarkta garbi Avrupa Va A_l!ıerik. faatlerinin toplandı & bir noktadır. Bu, bir değil, haki - tte ayrı ayrı üç şehirdir. 1 — Evvelâ Şanghay'ın çinliler ':;'h_hdın idare edilen mıntakası var- ü'l" b n nüfusu iki mily ka- dir. Burada ecnebiler hakkında 08- şanliı imparatorluğu zamanındaki ka- Pitülâsyon ahkâmı tatbik edilir. 2 — Nüfusu bir. milyonu azacık :5"' enternasyonal mıntaka vardır burası on dört azâlı bir belediye i tarafından idare edilir. Bunla- | Ha beşi çinli ve dokuzu yabancıdır. Dokuz yabancr azâlık da şöyle taksim KP DÜNYA HABERLERİ Fransada rejime suykasd Krallığı yeniden kurmak için gizli bir teşkilât bulundu Bir çok kimseler tevkif edildi Geniş mikdarda silâh ve cephane depoları bulundu Paris, 24 (A.A.) — Iç İşler Bakanlığı, neşretmiş olduğu bir beyannamede emniyet idaresinin birkaç haftadan beri yapmak- ta olduğu tahkikatın cumhuriyet müesseseleri aleyhine mütevec. cih hakiki bir komplonun meydana çıkarılmasına ve mühim mik- darda harb malzemesi yakalanıp müsadere edilmesine medar ol- muş olduğunu bildirmektedir. | n _' tir: ikisi japon, ikisi | beşi ingiliz. Bu mımtakanın nüfusu da h:"fn hemen kâmilen çinlidir. Otuz | Ü Japon, dokuz bin ingiliz bir oka- Biğ da — danimarkalı, rus, alman, O ; Yan, ispanyol, isviçreli ve sa- :l" üzere — avrupalı var - ir. Bir milyondan fazla nüfusu Ha da elli binden daha az yabantı Niz içinde bir bardak su gibidir. O ülde nasıl oluyor da belediye mecli- tindeki çinli nüfusunun temsili bu de- 'f“ azdır? Yabancılar arasında da bu Hisbetsizlik vardır? Meselâ dokuz bin i"'lli!in beş azâsı var da otuz bin ja- l"”lun mümessilleri ikiden — ibarettir. #te emperyalizmin insafsızlığı bura- a. İmtiyazlı mıntakanın - belediye '_eî".nlel'înde rey hakkı vatandaşa ve- iş hak değildir. Vergi verenler, Verdikleri vergi nisbetinde rey hak- kını haizdirler. Servet de İngiltere te- böasının ellerinde bulunduğundan in- tilizler Şanghay belediyesine — ve Şanghay idaresine hâkimdir. Japon- l,l’ da iki azâlığı ingiliz vey sahible - 'Ğ!EC anlaşarak temin edebiliyorlar. Mbea Canaheu'dalı t Ş Üğüner HİA BiR —e kendilerine tahsis edebi - Lı'l'- Belediye idaresi bu enternasyo- fal mıntakada her şeye hâkimdir. Çin Ükeri ve çin jandarması imtiyazlı ya giremez. Belediye vergi :':leder, vergiyi istediği gibi sarfe - H * Asayişi muhafaza için tedbir alır. Hı:"' devlet otoritesini haizdir. Çin- Parklara girmekten bile menedil- :Mı' Parkların kapısında “çinli köpek giremez” leyhası asılıdır. B ' Uçünek K llnca; Yarım milyon nüfusu olan bu şehir Ansız idaresindedir. Buranın nüfusu &a çinlidir. Fakat bir avuç fransız ve .'“'Dllı vardır. Fransız mıntakası, Üîl—.—' konsoldsu tarafından idare e- '_l_liînden filiyatta Franşanın bir | Vaziyetindedir. ihü?!î,l:e üç buçuk milyon nüfuslu bu bu d şehrin enternasyonal istatüsü qqd'"— Son seneler içinde bu vaziyet- Wı.'*:gkmlığrı ortadan kaldırmak için üsler yapılmakta idi. Hikâyesi huyp3 UZun olan bu teşebbüsler şöyle | a edilebilir: | MLI: Evvelâ Çin gerek fransız _hh::d. ve gerek enternasyonal Olmna, daha fazla salâhiyet sahibi hk"" ve hiç olmazsa kendi tebaasına q__k'due.inde daha fazla söz sahibi du, Y ı*_!.kkını temin etmeğe çalışıyor- Tika ahi çin ile garbi Avrupa ve Ame- | €mperyalizmi arasında mücadele. i| L 2. İzrdüki daki Belçika kabinesi kuruldu Brüksel, 24 (Hususi) — Bir aya yakın bir müddettenberi devam eden kabine krizi nihayet B. Emil - Pol - Janson'un kabineyi kurmasiyle neti- celenmiştir. Yeni kabine, Van Zee- land kabinesinde olduğu gibi,'liberal- ler, katolikler ve sosyalistlerden mü- rekkebtir. Bu da Belçikanın politika- sının değişmiyeceğini gösterir. Sosyalistler B. Jaspar'ı partiden çıkardıktan sonra kendisine karşı düşmanca harekete devam ediyorlar- dı. Mumaileyhin yeni kabinede ba- kanlık kabul etmemesi, B. Janson'un işini çok kolaylaştırmıştır. İspanya'da tayyara bombardımanları Madrid, 24 (A.A.) — Müdafaa ne- zâretinin tebliği: Âsi tayyareler, Be- nikarlo, Alkaniz ve Bujaloroz'u bom- bardıman etmişlerdir. Bu bombardı- manlara cevab olarak, hükümet tay- yare kuvvetleri, dün Jaka, Puente, Caparoso ve düşmanın Aragon'da mü him üssünü teşkil eden Tudela'da yalnız askeri hedefleri bombardıman eylemişlerdir. Japonya Franko'yu ne zaman tanıyacak ? 'Tokyo, 24 (A.A.) — D. N. B. mü- messilinin iyi haber alan japon mah- fillerinden öğrendiğine göre japon hükümeti Salamanka hükümetini, Al- manya - Japonya antikomünist pak- tının yıldönümü günü olan yarın 25 teşrinisanide resmen tanımak niye - tindedir. Sovyetler birliğinde iki casus mahküm oldu Moskova, 24 (A.A.) — Leningrad akeri mahkemesi, casuslukla mütte- hem Silber Horn ve Klesin adındaki iki yab n muhal ini bitirmiş- tir. Mücrimler gerek iptidat tahkikat safhasında gerek mahkemede suçlarını Yardet için haklar teminine uğraşı - w ani Japonya ile Avrupa ve W. emperyalizmi arasında mü - Nî_::lpouyı Çine bazı vaziyetleri l'bon için tazyik yapıyordu. Yani | %qı:puyıh'zmi ile Çin arasında lele, ” !—::'“flmı mücadele nihayet geçen h—’ bir. harba kadar vardı. Ve Ja- A»u:.şnnıhıy’ı işgal edince, şimdi emperyalizmi ve bunlar ara - :.'d. &n büyük menfaati olan İngilte- Hu.ım'!llıımıgtn-. Japon askeri ma- her iki imtiyazlı mmntakanın t he gönderdikleri -bir mektub N'ini _Mzopıgııı'dnıının önüne geçil- hrinin #tiyorlar. Bu, belediye idare- ŞN ldir. 'Bu şartlar arasında yalnız q..ı.l. YI 'm.:'mk istemeleri imtiyaz şartla- hej pifun değildir ki belediye idare- Ta h n"ktl üzerinde de duracakla- da yor. Fakat Japonya bura « Tn "'clk_ mı? Yabancı devletlerin "'hı:l-“— © karşı siyaseti malüm ol- tü MM bunların tasfiyesine doğ- B Miyecek mi? İşte İngiltere ve Sanın telâşları budur. İngiliz ha- vekili Eden, bu hakların ve im- iyle itiraf etmişler ve yirmi be- şer sene hapse mahküm olmuşlardır. tiyazların korunması için İngiltere- nin hangi yoldan yürüyeceğini dün gazetelerde çıkan Avam Kamarasın - daki beyanatiyle bildirmiş oluyor. E- den demiştir ki: — İmtiyazlı mınmtakanın vaziyeti M fakl ni del Murahhas Administratörü B. Delonel olan deniz ve nehir yol- lar ipotek sandığı binasında ya- pılan bir araştırma, askeri mahi- yette ve askeri hizmetler örnek almarak vücuda getirilmiş olan ve tam bir erkânıharbiye _heyeti ile muntazam kıtaata malik bu. lunan bir teşkilât mevcud oldu. ğunu meydana çıkarmıştır. Kırallık yeniden kurulmak isteniyordu Bu teşkilâtın gayesi, krallığın iade- sine takaddüm edecek olan bir dikta- törlük rejimi kurmaktı. la hazır- FİLİSTİN'DE Şeyh Ferhan Sadi idama mahküm oldu Hayfa, 24 (A.A.' — İki gün evel tev- kif edilmiş olan Cenin havalisinin tah- rikâtçılarından Şeyh Ferhan Sadi yeni Filistin askeri mahkemesinin ilk cel- sesinde idama mahküm edilmiştir. ' Sir Voşop Filistine geldi Kudüs, 24 (A.A.) — Yüksek komi- ser Lord Voşop Portsaidden hava yo- luyle buraya gelmiş, derhal vazifesine başlamıştır. Londra, 24 (Husust) — Filistin- deki son karışıklıklar üzerine kuru- lan askeri mahkeme icraata başlamış ve ilk olarak, geçenlerde yakalanan Seyh Ferhan Esad hakkında idam ka- rarı vermiştir. İngilterenin Filistin — fevkalâde Fesadçıların plânı, ihti Ullanmıştı. Bunlar, mühim mikdarda si- laha ve her şeyi göz önüne almış bir- çok taraftarlara malik bulunuyorlar. dı. Fesadetlar, birçok bakanların imza- larının taklitlerini ilk işaret üzerine tevkif edilecek bakanlarla parlamento azâsının listesini hazırlamışlardı. Hükümetin uyanıklığı bunların pro- jelerini suya düşürmüş olup, daha şim- | diden Enemiyetli neticeler vermiş olan araştırmalara durmaksızın devam edi- lecektir. Zırhlı mahzenler, gizli teşkilât “Ce Soir” gazetesi, “Cagoulards” hâdisesiyle münasebetli olarak zabita: nın müteveffa Fransuva Koti'nin şato- sunda bir takım araştırmalar yapmış olduğunu yazmaktadır. Polis, on altı metre yer altında zirhli bir takım mah- zenler ve gene tamamiyle mozaiklerle döşenmiş ve elektrik ile tenvir edilmiş olan uzun koridorlar ve bu koridorla- rın müntehasında harice açılan hiçbir menfezi bulunmayarnı ve hususi bir sis- temle havalandırıları geniş salonları ihtiva eden yeraltı teşkilâtı meydana çıkarmıştır. Her on metre murabbaı şeklinde bir lavha vardır. Bu lavhalar park yolüyle Sen nehrine isal edilen kanalizasyonla irtibat teminine medar olmaktadır. Şatodaki tahkimat Aynı gazete, Koti'nin bu malikâne- yi satın aldığı zaman ilk işinin şatoy tarihi malümata ve milli kütüphanede- ki resmi plânlara göre yeniden inşa et tirmek olduğunu — hatırlatmaktadır. Müstahkem şatonun hiç bir sırrının dışıarıda şayi olmaması için işçi ekip- leri yabanerlardan seçilmiş ve bunlara her on beş günde bir yol verilerek yer- lerine başkaları alınmıştı. Yeni tevkifler Paris-Soir gazetesine göre dün öğle- den sonra adli polis, gizlice beş kişiyi tevkif etmiştir. Mevkufların isimleri ilân edilmemiştir. Bu gazeteye göre mevkuflar, geçen gece bir araştırma yapılmış olan Vendom meydanındaki Çin hükümeti Fi ça değişemez. Yani İngiltere çinin haklarını mü- dafaa perdesi altında imtiyazlı mınta- kanın istatükosunu korumak istiyor. Bakalım Çinin haklarına pek az ria- yetkâr olduğunu filiyat ile gösteren Japonya buna karşı nasıl mukabele edecek. Her halde şu muhakkaktır ki Japonya bugün Uzak Şarkta Çin ka- dar garb emperyalizmi ile de karşı karşıya gelmiştir. Şangliay belediy sine gönderilen mektub, bu menfaat - lerin tasfiyesine doğru atılmış bir adımdır. Çin - japon harbının nasıl bir netice vereceği henüz iyice malüm * el * » p Ç 5a K baka ol.rık şu söylenebilir ki, netice ne olursa ol- sun, imtiyazlı mmtakaların istatükola- rı, Uzak Şarktaki vaziyetin alacağı şekle göre fakat daima garb sermaye- nh | 'l R. ohrık a ı!' L ür. A, Ş. ESMER büyük bi yer altındaki inşaatın- da çalışmış olan mimar ve müteahhid- lerdir. “Cagoulards” lar i dolayısi- le Paris'in muhtelif mahallelerinde, civarında ve eyaletlerde yapılan araş- tırmalara devam edilmektedir. Bir tayyare kayboldu Varşova, 24 (A.A.) — Varşova ile Filistin arasında muntazam seferler yapmakta.olan bir tayyare Selânik ile Bükreş arasında kaybolmuştur. Evvelki gün Filistinde Lydda'dan hareket eden bu tayyare Selânike gelmiş ve ondan sonra akibeti hak- kında bir haber alınamamıştır. Yunan, bulgar ve romen ve yugos- lav hükümet makamları tarafından araştırmalar yapılmaktadır. komiseri Sir Artür Voşop buraya gelmiş ve hemen vazifesine başlamış- Gazetemiz Cumhuriyet neslinin memleketteki bütün faaliyet sahalramdaki yeni çehresini muh- telif ilâvelerle tanıta- caktır. Türk gençliği İlâvelerinin ilk nümunesini bu (umarlesi Gazetemizle beraber alacaksımnız. İlâvemiz bermutad gene 16 sayfadır 10 güne kadar ULUS Macera romanı meraklıları- na son zamanların en heyecanlı Polis romanı nı tefrika olarak vermeğe başlryacak Ulus'ta her zaman birinci sınıf bir edebi roman ve onunla be- raber birinci sınıf bir mace- ra romanını koymakta de- * tır. vam edeceğiz. lanmıştır. pışma devam etmektedir. Çin hatlarının takviyesi, sar- sılmakta olan Çin maneviyatını yükseltmiştir. Sianfu yanıyor Japonlar, Sianfunun şark mahailesi- ni bombardıman ktedir. Şehir a- levler içindedir. Sanıldığına göre ja- ponlar Sarımehiri geçmeye hazırlan- maktadır. < Fransız imtiyaz bölgesinde karışıklıklar Ş Yiyecek eksikliği yüzünden fransız imtiyaz bölgesinde karışıklıklar çık- mıştir. Aç kalan binlerce çinli mülte- ci pirinç mağazalarını muhasara etmiş- lerdir. Polis müdahale derek bunları dağıtmıştır. Şanghay cephesinde vaziyet Tokyo, 24 (A.A.) — Tebliğ: Şang- hay cephesinde çinlilerin rücat ettiği tarihten 19 son teşrine kadar yani Şlng'h“ « Söochoöwr - Kashine * japon kıtaları tarafından işgaline ka- dar çinlilerden 50.000 kişi ölmüş ve tak riben 150.000 kişi yaral Japon Çinliler mukaBi taarruza geçtiler Fransız imtiyaz bölgesinde Kıtlık yüzünden binlerce Çinli kargaşalık çıkardı ğ Şanghay, 24 (A.A.) — Royter muhabiri bildiriyor: Büyük ml_!îd"dl takviye kıtalarının gelmesi üzerine, Nankin üzerine yrümekte olan japon ordusuna karşı Çin mukabil taarruzuna baş- Vusihi tehdit etmekte olan japon kuvvetleri, arazi terkine mecbur edilmiştir. Halen şiddetli bombardımanlardan sonra ja- ponların eline düşmüş olan Vuiçing'de kanlı ve mühim bir çar- Balkan basın birliğinin eski reisi öldü Bükreş, 24 (A.A.) — Rador ajansı bildiriyor: Tanınmış gazeteci Adolf Clarnet 60 yaşında olduğu halde dün vefat etmiştir. Mumaileyh, fransız di- li ile çıkan gazetelerde uzun müddet çalışmış, Balkan antantı basın birliği reisliğini ifa eylemiş ve küçük antant basın birliği ve Polonya - Romanya ba- sın birliği komitesi azâlığında bulun- muştu. Sovyefler birliğinde bir ekonomik konsey kurulacak Moskova, 24 (A.A.) — Tas ajan- sının bildirdiğine göre, — Sovyetler Birliği halk komiserleri meclisi, halk kıtaları tarafından alınan — esirler ve harb mal i henüz sayıl ştır İhraç hareketi mi? | Takun - Pao gazetesinin bildirdi- ğine göre, on kadar japon gemisi Şan- tung sahilleri boyunca dolaşmaktadır. Bu keyfiyet, yakınlarda buralara as - ker ihraç edileceğine dair delil addo- lunmaktadır, Japon tayyarelerinin iki akını Kanton, 24 (A,A.) — Bu sabah i- akın yapan japon — tayyarelerinin bardıman neti de Kanton şeh- rinde ve Houan adasında birçok kişi- ler ölmüş ve yaralanmış ve mühim ha- sarat husüle gelmiştir. Kantonda şim- di Kızılhaç hararet ölüleri yaralıları toplamakla meşguldür. ki Konton - Kovloan demiryolu mın- komiserler meclisi reisinin başkanlı- ğında bir ekonomik konsey teşkiline İ TÜRKİYE BASINI Siyasi müsteşarlar KURUN'da Asım Us, siyasi müs- teşarlıkların nazari bakımdan evvel- ce cazib görülmüş bir siyasi tedbir ol- faydaların tahakkuk etmediğini söyli- yerek diyor ki: * Siyasi müsteşar olarak - intihab edilen mebusların hemen hepsi yük- sek meziyet sahibi şahsiyetler ol -« makla beraber tatbikatta , kendilerin- den istifadeyi zorlaştıran en esaslı nokta vekillere aid salâhiyetlerin dev« redilmesinden ve yahud edilmemesin « dan iktıdarın teaddüdünü mucib olu « yordu. Bunun neticesi ise işler üze- rinde menfi tesir yapıyordu. Salâhiyet devredilmediği takdirde de siyasi üsteşarlar bütün l ğ vekillerin y da bir nevi vaziyetine düşüyordu. Büyük Önder Atatürkün bu sene Kamutayı açarken işaret ettiği direk- tifler arasında mühim bir düstur var« dır, millet ve memleketin hayir ve se- lâmeti için tedbir alırken takib edilen ve edilecek olan düsturların kitablara ve teorilere değil, doğrudan doğruya hayata ve ameli tecrübelere dayandı - ğını açıkça gösterir. Bu ifade şunu izah eder ki cum « huriyet hükümeti, milli menfaatler i- çin almış olduğu her hangi bir tedbi- rin - nazariyat noktasından ne kadar parlak olursa olsun - ameli tecrübe ve tatbikat ile, muayyen maksad ve ga - yeyi temin edemiyeceği anlaşılınca derhal geri dönecektir. Nitekim sekiz ay evel ihdas edi- len siyasi müsteşarlar usulünün bu - gün tereddüdsüz olarak kaldırılması bu hakikati isbat etmek için en kuv - vetli bir delil mahiyetindedir. Memleket ve milletin yüksek men- faatleri hatâlarda ısrar etmekte değil, en kısa yoldan bu hatâları ıslah et - mektedir.” HATAY TÜRKTÜR, TÜRK KALACAKTIR AKŞAM'da Necmeddin — Sadak, Cenevre'de kabul edilmiş olan Hatay laş tatbik tar bahse « derek bitaraf müşahid ve kontrolör « lerin, Hatay fransız işgali altında bu« lunduğu için, zaruri olarak fransız tezini kabule temayül ettiklerine işa « ret ederek, eğer Hatay türk işgali al- tında bulunsaydı türk tezine taraftar olacaklarını anlatıyor, fakat kontrol, müşahede, bir tarafa, Hatay'ın <türk olduğunu, türk kalması zaruri bulun- duğunu söyliyerek diyor ki: * Hatay'ın neden bir türk vatanı olduğunu ve Türkiye ile Suriye ara- sında müstakil bir türk ülkesi olarak yaşaması lâzım geldiğini o kadar yaz- dık ve söyledik ki, tekrarı artık bık « kınlık verir. Oradaki türk kütlesi, mu- vaffak ve muzaffer milli cidal tarafın- dan, Fransa ile ilk dostluğumuza fe- da edilmiştir. Milli cidal kahramanı « nın onlara verilmiş sözü vardır. Sö « zünde durduğu ve duracağı da bütün dünyanın malümu olsa gerektir. Fransa'nın bu hakikati anlaması lâzımdır. Atatürk millet meclisindeki son nutkunda kısaca fakat kati olarak bir daha hatırlattı: Fransa ile dostlu- ğumuzun ölçüsü Hatay meselesidir. Hatay meselesinin kati halline doğru, bu hakikatleri bilerek faydalı olur. Aksi zihniyet bir inkisar« dan ibarettir.” İi Edirnenin kurtuluşu Bugün güzel Edirne kurtuluş yıl- dönümünü büyük ve heyecanlı gös- terilerle kutlayacaktır. Bu törene memleketin birçok yerlerinden gelen kalabalık heyetler de iştirak edecek- tir. İki haftadanberi devam eden ha- zırlıklar sona ermiştir. Şehrin her tarafında bu bü- yük gün için yapılan hazırlıklar göze çarpmaktadır. Edirne kurtuluşuna aid törenin bazı hususiyetleri olduğu için bugün- de yakın vilâyet, kaza ve köyler hal- kından da binlerce kişi Edirneye ge- lerek batı sınırımızda bir kültür ka- lesi halinde dikilen bu şirin türk şeh- rinin sevinçlerine iştirak etmektedir- ler. Bu seneki bayramın her seneden daha parlak olacağı umulmaktadır. Küçük Dış Haberler karar vermiştir. Halk leri meclisi ikinci reisleri ile sendikalar merkezi konseyi —mümessillerinden terekküp edecek olan bu konsey, se- nelik ve üç ayirk plânları tetkik ey- liyecek ve halk komiserleti meclisi- nin tasvibine arzedilecektir. tekası civarında ölenler ve yaralanan- lar vardır. Bundan maada Tungham üzerine de bombalar atılmıştır. Bun - lardan bir tanesi italyan konsolosha - nesinin yanına düşmüştür. 26 eylüldenberi ilk defa olarak ja- pon tayyareleri bugün öğleden sonra Nankini de bombardıman etmişlerdir. Sanatlar müzesi ile millf meclis binası hasara uğramıştır. ; X Viyana — Talebe grevleri ge- nişlemektedir. İnsbruk tıb fakültesi talebesi de Viyana'daki arkadaşlariy- le tesanüd göstererek grev ilân etmiş- lerdir. x Tiran — Memleketin her tara- fında, Arnavud istiklâlinin 25 inci yıl- dönümünün kutlanması için hararet- li hazırlıklar yapılmaktadır. X Moskova — B. Julio buraya gel- miştir. Yakında enternasyonal bir sen- dikalar birliği kurulması için görüş - melere başlanacaktır. X Londra — Burada bulunmakta olan bir italyan eski muharibler he - yeti kıral tyıfmdın kabul olunmuş- M