25 Kasım 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1
PAZARVESİ 25 ISTANBUL, İLKTEŞRİN 1987 BAŞMUHARRIRI: AHMET EMİN YALMAN KOCATAŞ Ortada Mühim Bir Rejim I Davası Var! z Siyasi Nüfuzunu Menfaat İçin Kullanan, Şüpheli İşlerden Baç Aldığı Söylenen Yegâne Pelâhdan Hesap Aramak Lâzımdır (ANKARADA BULUNAN BAŞMUHARRİRİMİZDEN ) azeteler arasındaki münakaşaları kimi o'cuyucu dedi- kodu diye zevkle okur, kimisi de sert sözlerle müna- kaşalar yapılmasından rahatsızlık duyar ve münakaşanın ke- 2 pen ucuların şu noktayı hajarlamalarını dilerim ki Muhterem General Nediç Taksim âbidesinde hatıra defterini imzalıyor ere münakaşanın bi çirkin bir sen ve ben kavgası değildir. Ortada açık ve mühim bir hedef vardır: da İnkılâp rejiminin dürüstlüğüne ve temizliğne çok aykırı düşen oha ime etmektir. Bunun için biraz rahatsızlık çekmiye de- Zer; çünkü dava, zannedildiğinden çok mühimdir. İşin içinde rejimin halka görünüşü manzarası vardır. Bü görünüş ufku üzerinde “Yunus Nadi” nin bulunuşu hükümet ve fırka ile halk arasındaki ahengi bozan en büyük sebeptir. tatürk, büyük eserinin tertemiz kalmasında ve rejimin en yük- AZ ahlâki prensipler üzerinde kurulmasında son derecede hassas- tır. Bunu daima ispat etmiştir. Hükümet te, siyasi nüfuzun şahsi emel- lere âlet edilmemesi, bir fedakârlık ve ideal mesleği olması lâzım ge- len siyasetle ticaretin biribirinden tamamile ayrı tutulması noktasmda dalma çok titiz davranmıştır. Bu sahada elde edilen muvaffakıyet, her memlekete örnek olacak derecede mükemmeldir, “ Bu arada bir tek istisna kalmıştır: O da “Yunus Nadi” dir! Bunun giçin ve nasi mümkün olabildiği merakla tetkik edilebilecek bir mevzudur, İşin içinde çok ince psikoloji meseleleri “vardır. | Yugoslavya ordusu Genelkurmay z Başkanı, General Nediç, beraberinde Il 4 ikinci başkan ve harekât şubesi mü- dürü Generaller ile Genelkurmay- aziyeti kavramak için evvelâ gurasmı itiraf etmek lâzımdır: e “ ie iki zagelite a di İstikla, karşılı mandar- a Hü meme hamle vara. har g, İha nema May Mümtaz. ve ke 2 | him dakikaların aci ve sevincine çok yakından iştirak etmiştir. Ağuhanm | M4Y yüzbaşı Ihsan olduğu halde dün cemaati, nasıl doğduğu günün hediyesi diye kendisine ağırlığınca a). | sâbah 10,22 de Sirkeci istasyonuna tın vermişlerse, “Nadi” de hizmetlerini, ağırlığından defalaria fazla a. | muvasalat etmiştir. tanla ödetmitşir. Fakat bu hizmetler herhalde vardır. Istasyon Yugoslav ve Türk bay- | Bundan sonra, bir iki gün evvelki tahlilimizde anlattığımız gibi, /raklariyle süslenmişti. Yugoslav he- “Yunus Nadi” nin sayısız şahsiyetleri vardır. Şarlok Holmes, günün | yetini, Istanbul Vali ve Belediye ra guhtelif saatlerinde nasıl kıyafet değiştirirse “Nadi" de şahsiyet de. | isi Üstündağ, Istanbul Komutan Ve- Ziştirir. Bu noktada cidden üstattır. Her şahsiyete göre, ayrı bir ru. | kili General Osman Tufan, Merkez hu vardır ki, karşıdan bakılmea mutlaka sizi aldatır. Çünkü meselâ | Komutanı General Ihsan Tigâz, Yu - mert adam veya iyi arkadaş göründüyse bu role kendisi de inanmış. | goslavya Ceneral Konsolosu ve kon- tar. Bunun için rolünü harika derecesinde iyi oynar. solosane erkân: karşılamışlardır. (Arkası 8 incide) İ Kimi, memlekete hizmet eden ve bu kadar iyi ve mert bir görünüşü Fransanın Müh m Bir Kararı gekinir, kimi korkar. diği Netice şuraya varır ki “Yunus Nadi” gemisini daima yürütür. Bu gemi içinde neler var? Buna şöyle bir bâkalım; olân. kuvvetli bir gazetecinin şu veya bu ricasını. esirgeyemez, kimi İspanyol Mültecileri Fransadan Çıkarılıyor # Ik göze çarpan nokta “Yunus Nadi" nin kendi gazetesini, bir iş | gazetesi diye idare etmesi, satış ve ilân şeklindeki meşru ve itiraf edilebilecek kârdan başka maddi istifadeler arkasmda koşmasidır. “Cumhuriyet” gazetesi kolleksiyonları bu bakımdan dikkate değer ve- gikalarla doludur. y Fakat asıl şüpheli işler, gazeteyi bir kuvvet diye kullanarak hariçte görülmektedir. “Nadi” resmen gazetecidir. Tüccar değildir. Fakat ti caret İşlerine ait hangi taş kaldırılırsa altından bir “Nadi” çıkar. Mu- ayyen bir nevi şirketlerde ya idare meclisinin reisi veya âzasıdır, ya- hut ihtisası olmıyan bu işlerde “Yunus Nadi” den bu şirketlerin bek- lediği himayesi ve nüfuzudur. —a.saasaz İtalya İle AlmcjiYanır. 5“ Anlaşmıya Yanaşa....................! pi de bunu anlatınakta ve âsi- İŞ ik hamlede Madridi ele e k maddi ve manevi nüfuzla- ağlamlamak, daha sonra Is- Cümhuriyetinin kılıç artık. meşgul olmak istediklerini B u “Nadi” bu kadar yaman bir tüccar m ki tecrübesinden ve fikrinden istifade için ecnebi, İevanten ve diğer Beyoğlu şir- ketleri kendisine kârlarından bir pay vermek ihtiyacını duyuyorlar? Iş şuradadır: “Nadi” levanten piyasada her işin altından kalkacak bir mütohsasıs diye yer tutmuştur. Hiçbir Türk şirketi ve müessesesi- Je alâkası yoktur, Çünkü onlar bu nevi iş yapmaz ve böyle bir yardıma ihtiyaç duymazlar. Fakat birçok ecnebi ve levanten girketler, verdik- deri baç mukabilinde hizmet temin etineği usul ittihaz etmişlerdir. “Nadi" kimi yere hulüs çakar, kimi yeri tehdit eder ve korkutur, dalma işlerini yürütür. Muhtelif unsurlara mensup tazıları vasıtasile de piyasadan birdüziye yeni avlar kaldırır, i j uğradığı, üstelik yaban. müdahalelerin hasımlarına ver- gi kuvvetle karşılaştığı için müş bii buhranlar içinde bulunduğu akkaktır. ear Adalarında bulunan ya- a kuvvetlerin ikide birde hü- et merkezlerine karşı tayyare ibardımanları o yapmaları ve im maneviyatmı © kırmaları, Âlıhuriyet hükümetinin karşılaş. güçlükleri artırmaktadır. a günlerde Cümhuriyet hükü- Mânin Barselonaya göçmek fik- TgİSİ İlbde olduğunun MUSETTAN6 SÖy- (AA. bir söyrmesi ve nihayet buna dair olan adinin gazete haricinde yaptığı işlerin listesi bile muazzam bir N cilt tutar. Umumi bir fikir vermek çin birkaçmın mahiyetini kısaca anlatalım: 1 — Bir soğuk hava deposunu terhin suretile mevhum bir şirket Em- niyet Sandığından (20) bin lira borç elini Bu muamele Nadi Büfuzile yapılmış, onun ısrarlı yalvarmalarile, defalarla yenileştirilm tir. Şimdi sandık, alacağını tahsil için katap bulamıyormuş. Ortada Şirketin kanuni mümessili yokmuş. Depoya gelince; onun makineleri- )e müştemilâtmın rehine dehil olmadığı söylenerek tezvirler yapılmış Ve satılmasına imkân verilmemiş. 2 — Nadi bu depoya alâka bağladıktan sonra buz işini parmağına dolamış, belediyeye bir kar ve buz inhisarı yaptırmamak maksadile bir Sralik Muhittin Üslündağ aleyhiâ gazetesinde batarya ile ateş açmıştır. 3 — Iki, üç sene evvel hükümet hifim petrol inhisârı yapmak için bir |D broje hazırladığı Y 2 şiddetli neşriyatta bulun- İlimata tevfikan mmtaka polis ideler du. Çünkü bu pet . si, İspanyadaki Zaten bu petrol W olduğu duyulmuştu. Bu- (Arkası 8 incide) ı ç kontrol gün torpito muhri, Biarritz, (Fransa), 24 Dahiliye Nazırının vermiş olduğve İngilâaların yavaş yavaş teeyyüt et Akdenizde aldgi de Cümhuriyet hükümetinin dahili harbin badan taysılaştığı güçlükler yüzünden danberi Fransada oturmakta olaverildi. #le bir karar vermek mocbazi: panyolları, servetlerinin dereces General Nediç Sirkeci istasyonundan şehre çıkıyor Yugoslavya ve Romanya Genelkurmay Başkanları Bu Sabah Ankaradalar Balkan Avlak Erkânıharp Re'sleri Arasındaki Müzakere'ere Perşembe' Sabahı Başlanıyor ! k Yunan Veliahdinin Nişanı Atina, 24 (A.A.) — Veliaht prens Paul'ün nişanlanması dolayısile elçi- ler kralı ziyaret ederek tebrikte bu- bınmuşlardır. i Küllü İssOoğrtu hissettirmek- yetinde kaldığını tedir, halde bütün gösteriler, ya- (0) kmda vukuu beklenen kati muharebenin Âsiler lehinde netice vermesinin oldukça kuvvetli oldu- ğunu gösteriyor. Buna karşı gerek İspanyanın mukadderatı İle, gerek Akdenizin emniyeti ile alikadar olan devlet- lerin hattı hareketinde de bir ta- havvül hissolunmaktadır. Bu dev- Ietler, Ispanyada vuku bulan hâdi selerin hangi tesirler ve tazyik- lere tâbi olduğuna göz yumarak müstakbel hükümetin kendilerine karşı hasmane bir siyaset tutma- masmı düşünmekte ve Htalyanm Akdenizde statlikoyu değiştirmek fikrinde olmadığma (dair verdiği sözü samimi teminat mahiyetinde telâkki etmektedir. Paris gazetelerinden bir kısmı- am Ispanya harbi biter bitmez 1s- panyolların yaptıkları tahribatı te Iâfi için paraya muhtaç oldukları- &a ve bu parayı şurada veya bu- rada bulücaklarına dair yaptıkları nesriyat ta ayni moktai nazarı te- yide yaramaktadır. Demek ki Ispanyanm mukadde- ratı son kati muharebenin metice- sine bağlıdır. Bu hâdisenin de pek yakın bir atide vakvu bekleniyor. | ve gazözlarını içiniz Kocataş su ve gazoz şişeleri 70 derecede kaynar suda Memleketimizde başka hiçbir vu ve gazoz şişeleri ei ee Kanmaz. Bıhhatiniri tehlikeli tesadülten koruyunuz. Her yerde e varla Kocataş suyunu ve garorlarını araymız “TANI MEMBA SUYU 3 Dost İran Nazırı Ankarada | Atatürk B. Semii'yi Kabul Ederek Uzun Müddet Görüştüler Ankara, 26 (A.A) — Relsicim. hur Atatürk bugün Iran Hariciye Nazırı Ekselâns Semii'yi kabnl e- derek kendisile uzun müddet gö“ rüşmüşlerdir. Bu mülâkatta Hari. ciye Vekili Doktor Rüştü Aras ta | hazır bulunmuştur. Ankara, 24 (Tan Muhabirinden) — Iran Hariciye Nazırı Ekselins Se- mii, beraberlerinde İranm Ankara Büyük Elçisiyle Tahran Büyük El çimiz, Iranın Bükreş Elçisi, mafyet. leri ve mihmandarları olduğu halde, eksprese bağlanan hususi vagonla bu sabah Ankaraya geldi. Muhterem misafirimiz, Iran ve Türk bayraklarile donatılmış olan is- tasyonda, Hariciye Vekili Doktor Rüştü Aras, Hariciye Vekâleti siya- si müsteşarı Numan Menemencioğlu, Ankara Valisi ve Belediye Reisi 'Tan- doğan, garizon kumandanı General Gökçe, Protokol şefi Keçeci, Ankara Merkez Kumandanı albay Demir, Em niyet Direktörü Sadri Aka, ve Afgan Büyük Elçisi le Iran ve Afgan El | çilikleri ileri gelenleri tarafından kar şılandı. Askeri bir kita selâm resmi- ni ifa etti ve muzika Iran ve Jstiklâl Marşlarmı çaldı. İstasyonun iç ve dışını dolduran kalabalık bir halk kütlesi de değerli misafirimizi alkışladı. Muhterem misafirimiz Ekselâns Semi, refakatinde Iran Büyük Elçisi öldüğü halde saat 11 de Riyaseticiim hur köşküne giderek defteri mahsu- su imza ve öğleden evvel Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Arası, Bagvekil Vekili Celâl Bayarı ve B, M. Meclisi Reisi Abdülhalik Rendayı ziyaret et- tiler, ve bu ziyaretler iade edildi, | (Arkası B incide) B. Metaksas Atinada Alina, 24 (A.A.) Başvekil B. Me- taksas bugün Ankaradan dönmüştür. Halk Başvekili parlak bir. surette karsılamıştır. Sütunlarında : Britanya ee — | rlmayı düşünmekte. | e Cephane nakliyatı Tokyo, 24 (A.A) — Hongkong'tan Asahi gazetesine bildirildiğine göre Nankin hükümeti bir memleketin zımni müsaadesiyle Hongkonga ge len mühimmatı nakletmek üzere Ken lung'da birkaç yüz kamyon hazırla. maktadır. Bu kamyonların harici şe. kileri değiştirilmiştir, Bunlar: iki veya üç yüz tanesi gece Hongkong ile Canton arasında gidip gelmekte. dir, İngiltere Bahriye Nazirı İtalyaya Uğradı Roma, 24 (A.A) — Çok iyi ma. Tümat alı menabiden öğrenild”'ng göre, B. Duff Cooper'in Istalyaya uğ. raması sslâ siyasi mahiyette değil. dir, İngiliz bahriye birinci lordu, Ak. denizdeki teftişini bitirdikten sonra Maltadan Napolye gitmiş ve dün 52. leden sonraki vaktini orada geçirmiş. tir, Teşrifat icabı kendisine Amiral Valli tarafından refakat olunan M. Cooper, sabahleyin Napoliden hare. ket. etmiştir. Romada kendisinin « gonu Paris sürat katarma bağı ve tren saat 11 de hare a lanıs etmiştir
