25 Kasım 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Askerliğe Hazırlık DERSLERİ Binbaşı : Nâzım Yaşınok Liselerin 1 ve 2 nci smıflara ait 3 ve 4 ncu kitaplar çıkmıştır. Fiatları ellişer kuruştur. umhuri Ondörduncü yıl sayı: 4863 Teigrai ve mektub adrea: cumüuriyet, tstanimı Posta kutusu: tstanbuı NO 248 24298. tdare ve BuglinkU sayısı : Emsalsiz guzellikler le doludur, Yazıları ve resimlerile sizi bir hafta lezzet ve ibretle güldürecek olan Akbabayı mutlaka AKBABA Hilmi Kitabevi Ingiltere, Fransız Başvekili Hariciye Nazırını Londraya çağırdı Londrada mühim bir toplantı J Perşembe 25 Ikinciteşrin 1937 Teleron: Başmufaarrlı ve evl: 22366 Tahriı heyetl: matbaa tosmı 24299 24290 Fransada rejimi yıkarak ji ile Krallığı iade edeceklermiş Gizli teşkilâtın tam bir erkânıharbiye heyetile, tam teşekküllü muntazam ve muazzam askerî kıtaata malik olduğu anlaşıldı Alman tekliflerinin mahiyeti tamamen anlaşıldı Bir İngiliz gazetesine göre M. Hitler, ÇekosloGenclik daha Üniversiteye vakyanm federal olmasmı, Avusturyaya devletgelirken yabancı dil işinde lerin hiçbir yardımda bulunmamasmı istemiş Londra 24 (Hususî) Başvekil ve M. Eden bu sabah Lord Halifax'la konuşmuş ve kabine 1 1 buçukta içtima edeniversitede mutlaka yabancı bir rek Lordun Berlin mülâkatlan neticele dil öğrenme mecburiyetinin ko rini tetkik etmiştir. nulması, İstanbul Üniversitesine Başvekilin beyanatı yabancı hocalar getirıldiği devre tcsadüf Başvekil M. Chamberlain Avam Kaettiği için zamanla bu yabancı hocalarla marasınm bugünkü celsesinde Lord Ha yabancı dil öğrenme mecburiyeti arasın lifax'ın Berlin seyahati hakkmda §u be da bir münasebet düşünmeğe başlıyan yanatta bulunmuştur: lar görülebılmektedir. Halbuki yabancı « Lord Halifax'm Berlin ziyareti hocalara da kendi mukavelelerinde üç gayriresmî ve hususî mahiyette idi. Se yıl sonuna kadar bu zatlann derslerini yahatten istifade ederek Lord Halifax, kendıleri takrir edecek veçhile türkçe öğM, Hitler, Baron von Neurath, Doktor renmeleri mecburiyeti konulmuştur. DeGoebels ve General Goering'le mülâkatmek ki yabancı dil öğrenme mecburiyetilarda bulunmuştur. Ancak bütün bu kole yabancı hocalar arasında mutlak bir nuşmalar mahrem mahiyeti haiz bulun alâka yoktur. Bir millî universitede ilâniduğundan, şimdilik bu hususta fazla bir haye yabancı dille ders verilemez. Millî şey sormıyacağınızı ümid ediyorum. Yaldilin ifade vasıtası olarak kültürel bir nız şunu ilâve edebilirim ki, Lord Hali mahiyet alması ilmin o dilde tedvin ve fax*ın ziyareti ve temaslan Almanya ile takririni zarurî kılar. Zaten millî dılde ted îngiltere arasında arzu ettiğimiz daha sıkı risat yapmıyan bir üniversite hatıkı mamutekabıl anlaşmıya yardım etmiştir.» nasında üniversite olamaz. Üniversite Bir meb'us Fransız Başvekilile Haricimilletin en yüksek kültür müessesesidir. Bu müessese millî olabilmek için herşey ye Nazınnın Londraya davet edilip edil, den önce milletin kendi dilinde çalışmak ve yükselmek lâzımdır. İlmin ve üniversitenin millete ve memlekete mal olması bu baş şarta bağlıdır. O halde Universitede yabancı bir dil öğrenme mecburiyetini başka bir maksadla koymuş olacağız, ki o da ilmin takib ve tamiki o yabancı dildeki eserler üze" rinden yapılabılmesi düşüncesinden başka birşey olmasa gerektir. Düşünce esasında gayet doğrudur. Çünkü universitede tahsil şekli ilmin elde edılecek metodu ile sonsuz bir tetkik ve tetebbüünden ibarettir. Universitede tahsil klâsik değildir. Muayyen malumat iktisab eden genc hakikî üniversite tahsili yapmış sayılamaz. Üniversite tahsüinde usul öğrenilecek ve bu anahtarla bitip tükenmez bir çalışma lâbirentinin kapısı açılacaktır. Ötesi artık alabildığine tetkik ve tetebbüdür. Işte üniversite tahsili. Hakikat böyle olunca üniversite hayatmda genc istidadlara tetkik ve tetebbü imkânlannı hazırlamış ol' nıak için üniversitelilerin yabancı bir ilim dili öğrenmeleri mecburiyetini koymuş olmaklığımızın mantığı hakkile anlaşılmış olur. Bu yabancı dil meselesi bizde Avrupa ilmıne ve medeniyetine întıbak meselesidır. Şimdilik ve ihtimal ki daha bir iki n^sil imtidadınca Avrupayı kendi ilim dıllerinden birile yakmdan takibe mecburuz. Bir taraftan da bu müddet zarfında bu ilmi ve bu medeniyeti kendi dilimizde tedvin ederek kendimize maledeceğiz. Böylelıkle giderek Avrupa ile aramızdaki mesafe kısalacak, ilimlerin ve fenlerin neşriyatı kendi ülkemizde çoğalacak.. îlmî ve fennî terakkileri adım adım kendi dılimizle kendi memleketimizde takibe imkân hasıl olacak. O zaman yabancı bir dil öğrenip öğrenmemek meselesi bazı ilim adamlarının daha ziyade derinleşmek arzulanna ve bazı kimselerin hususî emellerine muallâk kalarak umumî bir ihtiyac olmak halinden çıkacaktır. Aradaki bu intikal devresinde Üniversitelilerimizin yabancı bir dil külfetine katlanmalarındaki zarureti takdir etmeleri ve bu yükü yerinde bir ihtiyac olarak sevgi ile omuzlamaları lâzımdır. Diğer taraftan gerek telif, gerek tercüme suretlerile ilmi ve fenni kendi dilimizde tedvin eden eserlerle muasır millî kütübhanemizin zenginleşmesine varkuvvetimizle çalışmaklığımızın nekadar elzem olduğunu da biran önce olanca ehemmiyetile anlamalıyız, ki burada henüz bu ikinci noktayı lâyıkile kavnyamanyş göründüğümüze bilhassa Universitede yabancı dil dersleri Bütün müstemlekelerin iadesi en esaslı şarttır oldukça mücehhez bulunmalıdır Solda, yukarıda Emniyeti Umumiye müdürünün odasında, Müfettiş M. Mondanel gazetecilere izahat veriyor, aşağıda; içinde birçok mitralyöz ve silâh bulunan antikacı mağazası, sağda pencerelerden içeriyi tarassuda çalışan gazeteciler Lord Halifax, Baron Neurath'la beraber Hitler'in ikametgâhının bulunduğu Berchtesgarden istasyonundan çıkarken mediğini sormuştur. Başvekil M. Chamberlain bu suale de şu cevabı vermiştir: (Arkast Sa. 7 sütun 4 te) L GiizBİ Edimemiz Balkan Devlet Bankaları ictimaı Bugün, kurtuluş bayra Dün beş kişi daha yakalandı. Meşhur lâvantacî mını tes'id edecek Coty'nin şatosunda, zeminden 16 metre aşağıda zırhlı mahzenler bulundu Paris 24 (A.A.) Dahiliye Neza reti, neşretmiş olduğu bir beyannamede emnıyet idaresinin bir kaç haftadanberi yapmakta olduğu tahkıkatın cumhuriyet müesseseleri aleyhine müteveccih hakikî bir komplonun meydana çıkarılmasına ve mühim miktarda harb malzemesi yakalanıp musadere edilmesine medar olmuş olduğunu bildirmektedir. Tevkifat devam gdiyor . ^ Ankara müzakereleri tam anlaşma ile bitti Murahhaslar, umumî iktısadî vaziyette hissedilir bir salâh eseri olduğunu gördüler Murahhas Administratörü M. Delo nel'e olan deniz ve nehir yolları, ipotek sandığı binaşında yapılan bir araştırma, askerî mahiyette ve askerî hizmetler nü mune ittihaz edılmek suretile vücude ge tirilmiş olan ve tam bir erkânıharbiye heyetile muntazam kıtaata malik bulunan Meydana çıkarılan mitralyöz sandıkları bir teşkilât mevcud olduğunu meydana ve herşeyi gözüne almış bir çok taraftarçıkarmıştır. lara malik bulunuyorlardı. Fesadcılar, bir Bu teşkilâtın gayesi, krallığın iadesine çok nazırlann imzalannın taklidlerini, ilk Türk Edirnede bir Türk abidesi olan muhteşem Selimiyenin minareleri takaddüm edecek olan bir dıktatörlük re işaret üzerine tevkif edilecek nazırlarla arasında Türk bayrağı jimi tesis etmekti. parlamento azasmın listesini hazırlamış Bugün Edirnenin kurtuluş bayramıdır. Fesadcıların plânı, ihtimamla hazır lardı. Taşı, toprağı, insanlan, abideleri, maddi lanmıştı. Bunlar, mühim miktarda silâha lArkası Sa. 1 sütun 3 te\ ve manevî bütün varlığile Türk olan Edirnemizi, bir zaman Bulgarlara, bir zaman da Yunanlılara vermek istemiş lerdi. Türk ordusu, her ikisinde Türk Edirneyi kurtardı ve o muhteşem Türk Balkan Antantı Devlet Bankası müdürleri bir arada abidesinin minarelerini gene hilâle, Türk Ankara 24 (A.A.) Balkan An Heyeti murahhasalar şöyle teşekkül e bayrağına kavuşturdu. tantı memleketlerinin Merkez Bankaları diyordu: lArkası Sa. 7 sütun 3 te\ guverneurleri ve mesai arkadaşları ikinci Yunanistan îçin: devre olarak 22 den 24 ikinciteşrin 1937 M. Emmanuel Tsudoros, Yunan banye kadar Ankarada Türkiye Cumhuri kası gouverneurü, M. Kırakopulos, Yuyet Merkez Bankasında toplanmışlardır. lArkası Sa. 2 sütun 1 de] IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIİIIII1II1IIIII1III1III1IIII1II1IIIIIIIIIIIIIIIII IMIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIHIIIIIIIIIIHHIIIIinilimilllMllllllimillllllllllllllllllllllll işaret etmek isteriz. Türkiyemizde Avrupa ilim ve medeniyetine intıbak etmek gayret ve hareketlerinin bir asrı geçen tarihi tabiî ilkönce yabancı bir dil ihtiyacile karşımıza çıkmış ve öyle başlamıştı. Tıb tahsilinin bu memlekette fransızca tedrisatla başlamış olduğunu hatırlıyalım. Fakat bu tedrisatı türkçeye kalbetmek için zamanında yapılan dev hamlelerini bugün hayretle ve hürmetle anmak yerinde olur. Gayrette ecdadımızdan geri kalacak değiliz. Şimdi fikirlerimiz çok genişlemiş, vasıtalarımız alabildığine çoğalmıştır. Bütün bu meseleleri kendi başına binnefis Üniversitemiz halledebilir ve bizce halletme|e meduv, hatta mecburdur. Avrupadaki emsaline tamamen uygun olarak millî hayatımıza intıbak edecek, ne diyoruz, millî hayatımıza kılavuzluk edecek müessese ken disidir de onun için. Universitede yabancı dil öğrenmenîn zorluğunu ve zorakilığini anlamıyor değiliz. Fakat bunun hangi kat'î zarurete müstenid bir külfet olduğunu yukarıda söyledik. En doğrusu genchğm daha üniversiteye gelirken bu bir yabancı dil işinde oldukça mücehhez bulunmasıdır. Galatasaray şeklinde birçok lisemiz bulunsaydı bu intikal devresi çok kolay geçmiş bulunurdu. Liselerde bir ecnebi dıle mevki vermek yalnız üniversite için değil, umumî surette çok iyi birşey olacağına şüphe yoktur. Kültür Bakanlığımızın bu nokta üzerinde fazlaca durması meseleyi esasmdan halledebilir. Zannediyoruz ki lise programlanmızı bu bakımdan tetkik ederek ilerisi için daha mes'ud neticeler almak imkânı vardır. Vekâletlerin yeniden tesbiti Teklif lâyihası Meclis riyasetine tevdi edildi Teşkilâtı Esasiye tadilâtı Teşkilâtı Esasiye Encümeni lâyihanın müzakeresini bitirdi, kanun yakında Meclisten çıkacak Hükumet; ihtiyacları gözönüne alarak tetkikat yapıyor Ankara 24 (Telefonla) Öğrendiğime göre muhtelif teşkilâta dağılmış vaziyette olan ayni mevzudaki işlerin yeni esaslarla tanzim edilerek bir program altına alınması ve verimlerinin artmlması Tadil lâyihasını yolundaki çalışmalar ilerlemiştir. VekâRefık Saydam Şukru Kaya letler adedinin de lüzum ve ihtiyacları (istanbul) (Muğla) gözönünde tutularak yeniden tesbiti ciheAnkara 24 (Telefonla) Teşkilâtı ti tetkik olunmaktadır. Henüz kat'î şe Esasiye kanununun dünkü nüshamızda kilde bildirmek mümkün olmamakla be esaslannı tamamen bildirmiş olduğumuz raber millî iktısad mevzuunda birbirinin şekilde tadıli yolunda hazırlanan takrir . lArkası Sa. 7 sütun 6 da] bugün Meclise verildi ve Teşkilâtı Esasi teklif edenlerden Şukrti Saraçoğlu (lzm.iT) Refik Ince (Manısa Ş NADt ye ~ncümeni toplanarak yeni kanun teklifleri etrafında geç vakte kadar müzaker 'erde bulundu. Kanun tekliflerinden biri Izmir meb'usu Celâl Bayarla 148 arlArkası Sa. 7 sütun 1 de]