16 Ocak 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 8

16/1/ 1937 ü Çinde basındurumu u Bugünkü Çin c iyeini Yat Sen, kurmuştu. 1936 senesi 10 ilkteşrininde bu cumhuriyet, yirmi gümüş jübile dolayisiyle Şanghay'da çıkan The Shanghay Presse, büyük ve güzel bu' ilâve çıkarmıştı. Çm cum- huriyetinin türlü bakımlardan çalışmaları ve ilerleme leri hakkında çok fFaydalı yazı ve eden bu fevkalâde nüsha, son günlerde elimize geldi. Uzak Şarkın ve dünyanın en büyük ve en bir memleketi olan Çin'in dünya siyaset âleminde işgal ettiği mevkiin de ehemiyeti şüphe götürmediğine göre 1 yirmi beş sene evvel 10 ı"zteşruı 1911 de Çm mıll“ kahramanı Dr. Sun . L Rl kendisinden istifade edeceğiz, bu mecmuayı saklıyacak ve Bugün bu mecmuada Çin Dış Bakanlığı istihbarat ve neşriyat bürosu şefi Dr. Ti - Sun Li tarafından Çin " basın durumu hakkında yazılmış bir makaleyi dilimize çeviriyoruz : Şi ş Ve bu resimleri — ihtiva kalabalık “Çinde modern manasiyle nisbeten yenidir. Her ne kadar gazete, memleketimizde milâdın onun- cu asrında neşredilmeğe başlanmış ise de bunda kararlar, tayinler, ve aziller gibi şeylerden başka bir şey yer alma- mıştı. Çinde ilk modern gazete, Kan « tonlu bir müteşebbis tarafından Makao daâa bundan 72 sene evvel Makao Pao is- mi altında neşredilmiştir. gazete, resmi Yaşayan üç gazete Bu gazete bir sene kadar yaşadıktan sonra kapanmış ve yerini Hongkong'da çıkmağa başlayan Hsun Huan Pao ve Şanghay'da çıkmağa başlıyan Sun Pao ile Sin ven Pao'ya bırakmıştır ki bu üç gazete, buğün de yaşamaktadır. — Bu gazeteler, önceleri taş basması olarak çıkıyorlardı. Sonradan modern baskı makinelerinin Çine girmesi basın hayatına büyük bir inkişaf vermiştir. 1911 inkılâbından sonra bu inkişaf büs- bütün genişlemiştir. 1936 haziranında Çinde çıkan gazete, dergi ve ajans bül- tenlerinin sayısı 5291 e çıkmıştır. İstihbarat ajansı.. Çin basınının en önemli kolu, istih- barat ajansıdır. Manking'de milli hü - kümet kurulmadan evvel Çin ajansı e- hemiyetsiz bir halde bulunuyordu. Yar- dım görmediği ve tecrübesiz adamla » rın elinde bulunduğu için bir takım u« fak ajans haberleri intizamsız bir su - rette çıkardı. Şimdi bu boşluk bütün dünya ile muhabere halinde bulunan merkezi haberler ajansının kurulması ile doldurulmuştur. Bu ajans, bugün Çin'in bütün haberalma ihtiyacını kar- şılamaktadır. Bu ajansın bir günde dı- şardan aldığı telgraflar 15.000 dışarı - ya verdiği haberler 20,000 kelimeyi bulmaktadır. Yabancı devletlere aid başlıca ajans- larla haber mübadelesi anlaşmasiı da ya- pılmış olduğu için bu söylediğimiz Çin ajansı dış habereri için birçok kaynak- lara malik bulunmaktadır. Bunun Nanking'de — mevcudiyeti, memleket içinde bulunup da hususi tel- graf servisi tesise muktedir, olmıyan birçok gazetleri yaşamaktadır. İlk basın kanunu Çinde gazetelerin inkişafı ve art « ması üzerine Peking hükümeti zama - nınde pek fena idare edilen basının bir nizamnameye bağlanması ve muvafık bir kontrol altına alınması icab edi - yordu. Bundan dolayı Çinde ilk basın kanunu 4 ilkkânun 1914 de yapılmış - tır. Fakat bunun başlıca maddeleri, da- ha ziyade, basılacak kitablara taalluk etmekte idi. Bu ilk kanunda aksayan ta- raflar görüldüğü için bunlar değiştiril- miş, düzeltilmiş ve 1916 da kanun yeni şekliyle meriyet girmiştir. Bu kanundan sonra gazetelerin kont « rolu vazifesi merkezi hükümetten bu hususta devamlı surette direktif alan mahalli otoritelere verilmiştir. mevkiine T TREYE S C "de-millihiüi B rın hemen alâkasını çeker ve münasib tedbirler alınır. Bu itibar ile Çindeki sansür sistemi başka yerlerdeki sansür sistemlerinden çok farklı ve çok ku « rucu bir durumdadır. Çinde bir sansür sistemine neden lüzum vardır? ve bu sistem kaldırrla- maz mı? gibi sualler sorulabliir. Bu- na verilecek cevab şudur: milli emniye- ti korumak için. Şu milli buhran sırasında Çin, içer- den ve dışardan gelen bir takım fesad, tahrikleriyle çarpışmak mecburiyetin « dedir. Bir taraftan Çin orduları kızıl-< larla mücadele ederlerken bir taraftan da onlaın yapacakları sinsi propagan - dalara karşı koymak lâzım gelmez mi? Yabancı propaagndaya kurban olan Çin.. Çin milleti zamandanberi, yalnız yabancıların askeri saldırganlık- larına değil, ayni zamanda yabancıla- rın devamlı ve organize propaganda- larına da kurban olagelmiştir. Çinde bu lunan ecnebi gazetelerini bir tarafa bı- rakalım. Fakat birçok yabancı gazete ve dergileri çıkarılmaktadır ki bunların maksad ve hedefleri bugünkü Çin hü - kümetini kötülemek, itibardan düşür » mektir. uzun Bunlar, yalnız kendi fikirlerini mem- leketimize sokmakla kalmiyor, aynı za- manda Çin halkının hükümetlerine kar- şı olan iman ve bağlılıklarını da sars maya uğraşıyorlar. im- Bu ecnebiler, “memleket harici” tiyazlarından istifade ettikleri için on- Y927 kümet kurulduktan memleket gazetelerinin daha umumi ve daha sağ- _llam esaslar _ıgınde kontrolu - lüzumu onra, » hem hükümet adamları, hem de en Tazl" gazeteciler tarafından hissedilmiştir. Bugün meriyet mevkiinde bulunan ve 44 maddeyi ihtiva eden yeni basın kanunu 16 ilkkânun 1930 da kabul edil- di. Daha sonra tatbik sekillerini gös » teren bir talimatname de bu kanuna eklenmiştir. Bu basın kanunu kitablar, gazeteler ve mecmualar hakkında hü - kümleri ihtiva eder. Gazeteler, muharrirler ve muhabir- leri daha yakından ilgilendiren bir ka- nun da 1933 ilk teşrininin beşinde Ku- omintag icra komitesi tarafından tas- vib edilen sansür kanunudur. Neşri kayd altına alınan haberler.. Bu kanuna göre aşağıda sayılan ha- berlerin neşri kayd altına alınmıştır: (1) Memleket müdafaasına dokuna- cak şekilde askeri haberler. (2) Çin'in dış siyaseti hakkında yanlış haberler ve henüz hükümet tara- fından tasdik edilmemiş diplomatik vesikalar. (3) Memleket içinde karışıklık ve maliye sahasında panik uyandıracak haberler. (4) Umumi ahlâkı bozacak cinayet ve kabahatler röportajı. (5) Mesul hükümet adamlarına ça- tan yazılar. Buğün basının mürakabesi ve san - sür, gelişi güzel bir surette yerli otori- telerin değil, bütün vaziyeti bilen en yüksek makamların soracağı suallere cevab verebilecek kimselerin elinde « dir. Çindeki sansür sistemi. Merkezde bir merkezi sansür heyeti bulunduğu gibi, mühim haber ve gaze- te merkezlerinde de bunların şubeleri vardır. Bu sansür sistemi gayet güzel organize edilmiş ve işlemekte bulun « muştur. Bu teşkilât, basını tazyik altın« da bulundurmak için değil, onunla mil- li menfaatleri korumak yolunda elbir-« liği yapmak maksadiyle kurulmuştur. Basınla ilgili kimselerin yaptıkları teklif ve temenniler mesul makamla- dacak-bir-şey yoktur. Burada _:îr:,ıyv—qı iş, bu neştiyatın halk kulağı- na kaeîar "ritmemesinid temindir. Bu va- _';ıfe de sansür götmektedir. Şayed bu ”&qm da ?aalıyetı azalacak o « lursa, ozaman, Çinde sansürün işi de hafifliyecektir. Bu para ile tutulmuş propagandacı- lar haricinde hükümetimizin Çindeki ecnebi muharrir ve muhabirlerle müna- sebeti yolundadır. Arada bir çekilen telgrafların sansüre edilmesi meselesin- den dolayı ihtilâflar çıkmakta ise de kolayca yatıştırılmaktadır. Çinde bulunan yabancı muhabirler, dil meselesi, geniş memleket içinde mu habere ve muvşâala vasıtalarının kifa- yetsizliği dolayısiyle bir takım güçlük- lerle karşılaşıyorsa da milli hükümet bu mahzurları da ortadan kaldırmak için bütün azmiyle çalışmaktadır. * Yabancı muhabirlerinin riayet mec- buriyetinde bulunduğu nizamlar pekaz ve basittir. Bugünkü sansürün gayesi »» Çin hükümeti, iyi haber almış ve uyandırılmış bir kamoyun kurucu bir politika kurmak için olacağına kanidir. Çin hükümeti, bütün Çin fi- kirlerini tek bir kalrba sokmak arzu- sunda değildir. Bilâkis o, basın hürri « yetini ve şahsın ferdi hürriyetini sağ - lam bir şekilde temin edebilecek suret- te çalışmaktadır. Bugün tatbik rol ve sansür esas edilmekte olan kont- rejimi komünist propa- kötü niyetli, zarar verici şayiaların yayılmasına ma- ni olmak icindir. gandalarını önlemek ve - RERAR o Nöbetçi eczaneler 1 — Pazar: Ankara eczanesi 2 — Pazartesi: Yeni ve Cebeci 3 — Salı: Halk ve Sakarya eczaneleri eczaneleri 4 — Çarşamba: Ege eczanesi $ — Perşembe: Sebat ve Yenişehir eczaneleri 6 — Cuma: İstanbul eczanesi 7 — Cumartesi: Merkez eczanesi ÜN FARDA DAT A İRRR PK ZT U L US — TAMSDR vCPTOĞİEN 075 1826 PEBERRANDANK, Yondaya: meladed Szarma ARADAM Mz3tanA> zn SECERERE SAA A APENERMN BEZAM RTARİLE, 9 H WLM TER T SD ça . bi :.’ı"ıîfazğ-”'? Yi * HL VeT U SET e HEHERES İ D ĞE TU genkı -3 ça BU K A E_sn_;“?jaı ”'3 Hyrdne A -.muî—î df H H dE 3) Üi KBLURNMTM NM HTt SERMEERME ASA SA AD A KA * m> 5c ARERTRE 5 5 Ki China Times gazetesinin bir sayısı Bibliyografya: M.T.A. Yeni yılın ilk nüshası Maden tetkik ve arama enstitüsünün her sayısı kendi janrında bir yeni neş- riyat hâdisesi teşkil eden mecmuasının altıncısı yeni yılın ilk nüshası, daha mütekâmil bir baskı ve daha seçme bir münderecat ile neşrolunmuştur. İki ay- da bir çıkan bu mecmua, her dafasın - da okuyucularına bir yeni ve mükem - mel sürpriz halinde gelmektedir. Ma - denciliği diğer meslekler gibi revaçta ve tanınmış bir meslek yapmak yolun - daki isabetli propagandasını her nüs- hasında daha iyi başaran mecmua; Av- rupadaki en meşhur maden mecmuaları tarafından Türkiye madencilik malü- matı için biricik esaslı mehaz addedil- meye başlanmıştır; birçok otoriter ma- den mecmuaları M. T. A. nın yazıların- dan ve grafiklerinden esaslı ve devam- lr iktıibaslar yapmaktadırlar. Bu cümle- den olarak, dünyanın en büyük ve meş« hur ilim salâhiyetini haiz mecmualar- dan biri: “Buletin of the American Associa- tion of petrroleum geologist”, M. T. A. nın son nüshasındaki petrollara aid etüdleri mecmuanın adını anarak say « falarına geçirmiş bulunmaktadır. Avrupa bilgi ve teknik neşriyatının arasında şerefli bir yer almak Türkiye cumhuriyetinin resmi neşriyatından birisinin bariz mazhariyeti olarak her türkü memnun edecek bir hâdise teşkil ediyor. Mecmua her nüshasında makül ve lüzumlu yenilikler Üüzerinde daima düşünüldüğünü, daima kafa yoruldu - ğunu ve emek harcandığını isbat ediyor. Son nüshanın başında, güzel bir şe- kilde, Atatürk'ün madencilik hakkın - da millet vekillerine ve türk madencile- rine son meclisi açma nutkunda verdiği direktif, tebarüz ettirilmiştir. “Türki- ye” başlıklı kısımda bu sefer memleke- timizin bütün bir yıllık maden durumu etraflıca ve salâhiyetle incelenmiştir. Enstitünün ilk çalışma yılının teknik bilançosu başlığını taşıyan ikinci yazı, merbut cetveller ve haritalarla bu tek - nik müessesemizin devamlı ve prog - ramlı faaliyetini bütün safhalariyle göz önüne koymakta ve maden siyaseti- miz hakkında her okuyanı tenvir ve tat- min edebilmektedir, 1936 yılında dünya madenciliği etü- dü, #saslı madenlerin işletme ve satış Kızılay balosunun hazırlıkları Kzrlay Ankara merkez heyeti 6 ş bat akşamı vereceği balonun esas hazır- İrklarını tamamlamıştır. Balo Ankara İki — Palas salonlarında verilecektir. caz temin edilmiştir. Tertib heyetı bu- günlerde toplanarak Kızılay tatafın ğ dan memleketimizin muhtelif yerlgrm- e de verilen baloların en güzeli olmaâ Ş için Jâzımgelen tertıbatı alacaktır. -- Ö gece için hazırlanan eşya piyan- gosuna muhtelif yerlerdeki fabri Eİİ!D- dan eşya teberruuna başlanmıştır. Şi diden eşya piyangosunun hem baio da- vetlilerine hem de Kızılaya faydalı ola- — cağı tahmin edilebilir . Diğer taraftan Kızılay Ankara mer- ğ kez heyeti gelirini Ankara fakirlerinin — kışlık ihtiyacına ayırmak üzere önü - üzdeki şubat ayı içinde iki büyük gae la süvaresi hazırlıklariyle meşgul ol « maktadır. Ankaralılara bu suvarelerde yabancı memleketlerin en kıymetli sa« natkârlarını görmek ve dinlemek fır « satı verilmiş olacaktır, Muğlada tavuk istasyonu — açılıyor Muğla, 15 (A.A.) — Bu yıl şehris mizde bir tavuk istasyonu açılacaktır. İstasyon yeri hazırlanmıştır. Bu istase yonda çeşidli tavuklar ve diğer kümes hayvanları yetiştirilerek halka dağıtılar cak ve il tavukları islâh edilecektir. vaziyetlerini esaslı hatlariye göz önü « ne koymaktadır. “Keban madeninin tarihçesi ve jeo«< lojik vaziyeti,, isimli fenni tetkik, bu madenimizi tarihinden topoğrafyasına kadar her hususta en kati ve vazıh biri anlatışla bize tanıtmaktadır. “Jeofizik” makalesi, maden aw-ramalarında yeni ve birinci plânda bir yer alan bu bilginin tarihçesini yapmak ve tatbik şekillerini göstermekle faydalı olmaktadır. Kömür havzamız zonguldağa aid yeni bir kaç tetkikin birincisi “randıman ve metod,, başlığiyle bu nüshada yer almıştır. Cumhuriyet hükümetinin havzanın yer altlarını ve yer üstlerini nasıl ve ne isabetli bir zihniyetle fethe — giriştiği anlatılmaktadır. Dökumantasyon kısmın- da, yeni maden tedbirlerine ve kazalarına aid değerli malümat vardır. İstatistik ve grafikler, mükemmel bir nefaset ve intizamla dünya ve Türkiye madenleri hakkında istenen ve aranan bilgilerin nepsini rakamlarla vermektedir. s9anın ; i k a i :