2 Temmuz 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 6

SAYFA © ÇAMALTI TUZLASI | Yeni modern tesisat. Türkiyede ilk defa modern vasıtalarla kuru sofra tuzu yapmak için Çamaltı tuzlasında kurulmuş olan fabrika dünyanın en nefis tuzunu vermekte - dir. Bir yandan ucuzlayan tuz mem- leket içinde fazla istihlâk edilirken; bir taraftan da ihracat artarak tuzu- muz milli satış mahsullerimiz ârasın- da ehemiyetli bir yer almaktadır. ayrıca ve ehemiyetle göz önünde bu- lundurulmuş, amele evleri ve amele- nin diğer ihtiyaçlarını karşılıyacak tedbirler de ihmal edilmemiştir. İSTİHSAL: İstihsal mevsiminde bini geçen iş- çinin, en aşağı 14 kilometre murab- balık bir saha üzerinde, azami bir is- tihsal kabiliyeti verebilmesini temin maksadiyle İnhisarlar İdaresi, Avru- nı örnek alarak elindeki bu büyük İHRACAT: Yurdumuzdan yabanıcı niemieker- lere tuz ihracatı şimdiye kadar görül- memiş derecede artmıştır. Tuz almak için gelecek ecnebi va- purlarına. az zamanda çok mıkdar tuz yükletilmesi tuzlanın en ehemi- yetli işlerinden biridir. İdare bu ci- heti tam manasiyle temin ederek ya- bancı alıcıların güvenini takviye et- miş, bu sayede İsveç ve Belçikaya tuz satıldığı gibi Japonyaya da geniş İnhisarlar idaresinin Çamaltı tuz- lasında kurduğu son sistem tuz de- girmeni çok güzel ve azami randı- maniyle çalışmaktadır. Memleektimizde ilk defa olarak iş- lemeğe başlıyan değirmen, son sene- ler içinde Çamaltı tuzlasında vücuda etirilen tesisatın en mühimlerinden birini teşkil etmektedir. Filhakika bu değirmen sayesinde, memleketimizde ilk defa olarak tamamiyle rutubetsiz ve gayet ince sofra tuzunu en ehven bir fiatla yapmak mümkün olacaktır. Tuzlanın ehemiyetli eksiğini ta- mamlıyan bu tesisatın, inkişaf yolu- na girmiş ve bunda epey ilerlemiş olan tuz sanayiimize yeni bir kıymet vereceği gibi iklim ve çoğrafya şart- ları itibariyle Akdenizin belli başlı tuz kaynaklarından biri olan Çamal- trtuzlasının ehemiyetini de bir kat daha arttıracağı muhakkaktır. TUZLA HAKKINDA BİR FİKİR İzmir körfezi civarında Çamaltı de- nilen mevkide 14 kilometre murab- bar yer kaplıyan bu tuzla, uzun za- man Düyunu Umumiyenin başlıca varidat kaynaklarından biri idi. İnhi- sarlar İdarelerinin birleştirilmesi sıra- larında İnhisarlar Umum Müdürlü- günün idaresine geçmiş ve her gün git yeni ve ileri bir adım ata ata bugün memleketin sayılı endüstri ve istihsal merkezlerinden biri olmuştur. OA Düyunu Umumiye — zamanında parca parça muhtelif şahısların elinde bülunan tuz tavalarının tesellümü ya- pıldıktan ve bunların hendesi bir ha- le getirilerek teknik usullerle sömü- rülmesine başlandıktan sonra ehe- miyetli bir işçi kadrosu teşkili zaru- reti hasıl olmuştur. Bu kadroyu en verimli usuller!e çalıştırmak meselesi zenginlik kaynağını onların derecesi- a P NE Z B ölçüde ihracata başlanılmıştır. On senelik bir istihsal devre- sinde yabancı memleketlere - satılan tuz mikdarı senede vasatt (20.000) ton olduğu halde, 1935 senesinde bu mikdar (50.000) tona baliğ olmuş- tur. Gelecek senelerde daha fazla ar- ne çıkarmak hususunda elinden ge- leni yapmaktan - geri durmamıştır. Bu gayrette devlet gelirini arttırmak, az masrafla çok randıman almak ga- yesi kadar, halka temiz, nefis, leziz tuz yedirmek fikrinin de büyük bir hissesi vardır. YARDIMCI SERVİSLER: İnhisarlar idaresi bu büyük teşki- lâtı ele alıp işletmeğe başladıktan sonra, tuzun tavalardan kaldırılması, yığınlanması ve muhafazası hususun- da lâzım gelen tç_ğğ;lerin ihmal edil- tacağı yapılan temaslardan anlaşıl- maktadır. Durmadan artan memleket ihti- yaçlarını karşılamak üzere ambarla- ra yapılan sevkiyatta ve tüccarlara satılan tuzların tesliminde yukarda bahsi geçen vasıtadan cok istifade edilmektedir. TUZUN EHEMİYETİ: Tuz gayet değerli ve ehemiyetli bir maddedir. Soda, sud kostik ve da- ha birçok kimyevi maddelerin ham maddeleri olan tuz, insanın ve hay- vanın başlıca gıda maddelerinden bi- ri olmakla beraber hemen bütün en- 'düstride ön safı işgal etmektedir. Bu sebeble, tabiatın büyük - bir el açık- liğile verdiği bu servet kaynağını in- hisarlar idaresi, büyük bir ehemiyet- ; . | le işletmeği vazife bilmiş ve istihsa- ı ; M : KS a li azami bir hadde getirmek üzere her ( : ! © | : — senenin programına ehemiyetli - ilâ- veler yapmıştır. Tuz değirmeni bun- lardan birisidir. ) Resimlerimiz; Çamaltı tuzlasında gyeni yapılan tesisatı göstermekte- dir. Yıkama ve kurutma daireleri g elektrikle işlemektedir. Nakliyat elektrikli vasıtalarla yapılmakta- dır. Amele için sıhi hangarlar ya- î pılmıştır. —- memesi İzumuna, birkaç senelik tec- rübesi neticesinde kani olmuştur. Bu- nun için yardımcı servisler, yani tuz yığınlanmasında kullanılan elevatör- ler, nakil işinde kullanılan çekici kuv- vetler, dekoviller ve elektrifikasyon îxî işlerinin anası diye telakki ettiği san- S tral işlerine çok ehemiyet vermeğe başlamıştnt Hele şu birkaç senedenberi, de- nilebilir ki, istihsal işi kadar lüzumlu ve hayati olan türlü tesisat işleri tuz- lanın eski cephesini tamamen değiş- tırmıştir. * Bemheyaz tuz O tarlasındaki te- sisat insana ilk bakışta büyük bir sanayi mer- kezi hissini ve- İşliyen dekoviller hiç riyor. eksik değildir. Tuzlanın güzel bir çarşısı da vardır.