5 Ekim 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2

BAYIFA 2 Türk ekenemisi UÜç Beyaz (Başı 1. ci sayılada) miz gibi, şekerdir, geçen yıl açı- lan dördüncü şeker labrikası ile memleketimiz için ikinci beyaz işi de halledilmiştir. Şimdi üçüncü beyaza dönelim: Bu işin de, ötekiler gibi, kotarıl- ması için Kayseri kombinasının kurulması ilk büyük adımdır. E- reğli ve Nazilli tabrikaları ile bun- Tardan sonra kurulacak olan Ma- Tatya fabrikası, başlanılan işi ta- mamlıyarak, pamuklu dokuma en- düstrisini zalete — eriştirecektir. Çünkü, ekonomik varlığımızda ve kambiyo dengemizde büyük ve ö- nemli rolü oynayan pamuklu do kuma endüstrisini kurma hamle- si, en kısa bir zamanda, memleket ihtiyaçlarının eksiksiz olarak kar- şılanacağına şüphe bırakmıyacak kadar kuvvetli ve hesablıdır. Un için böyle olmamış mıydı? Yiyeceğimiz ekmeğin unun şardan getirirken, İnönü hüküme- tinin aldığı tedbirlerle, bugün baş- ka memleketlere buğday satanlar arasına karıştık ve böylece “Tür- kiye tarım memleketidir,, denilir- ken gülünç sayılmaktan — kurtul. duk. Şekere gelelim: 1926 da kutul mağa başlayan şeker fabrikalariy- le girişmiş olduğumuz şeker işi, memleketimiz için — kotarılması zor bir mesele idi. Çünkü şeker endüstrisi büyük endüstrilerden- di, tekniği sade değildi, çok kapi- tal isterdi, ve nihayet, pancarcı- lık da çok bilgiye ihtiyaç göste- ren tarımlardandı. Üç beyazın en çok güçlüklerle dolu olamı sayılan şekeri biz, se- kiz yıl gibi kısa bir zamanda, ek- siksiz başardık, v& işte bu kadar güç bir işin bu kadar az bir zaman- da, dediğimiz gibi, eksiksiz başa- rılmış olmasıdır ki - bize, necü beyazın, yani pamuklu dokumâa davasının halli yoluna girebilmek kuvvet ve cesaretini vermiştir. Bunda birinci merhale Bakırköy bez fabrikasımın büyütülmesi idi; #sıl hamle Kayseri kombinası ile yapıldı. Turhal şeker tabrikası açılır- ken şeker davasında gayeye varıl- dığını bildiren İnönü, bundan son- ra açılacak dokuma fabrikalariyle üçüncü beyaz davasının da başarı ile neticelendiğini, iyice inanıyo- ruz ki, bize müjdeliyecektir Üç beyaz meselesinden bahse- dilirken bir noktayı göz önünde balundurmak gerektir; son üç şe- ker fabrikası kurulurken şeker fabrikalarımızın ihtiyaçtan aşkın şeker çıkarabilecek büyüklükte yapıldıkları, hattâ bunlardan bi- rinin lüzumsuz olduğu yolunda dedikodular işitildi. Bilgiye da- yanmıyan her söz gibi bu dediko- dular da, bizim ekonomik duru mumuz içinde, yapmakta olduğu- muz hamleler üzerine yanlış te- sirler yapamaz, alınan hizı yavaş- latamazdı. Çünkü kurduğumuz şeker fabrikalarımın kapasitesi, pek yakın vakitlere kadar harca- dığımız — şeker mikdarı — olan 65-70 bin tondu. Ve geçen yılların 50-55 bin ton yoğaltım mikdarı ise nomel sayılamazdı. Netekim, sön üç aylık yoğaltım mikdarı, yıllık yoğaltımın gene eski mik- dara çıkacağını göstermektedir. Kurduğumuz büyük endüstri- Dİn verimli ve ekonomik bir tarz- da çalışması bir memleket dava- sıdır. Ve bunda dikkat edilecek nokta bu davanın ilmiğ esaslarını bilerek sağlam adımlarla ilerle meğe devam etmektir. Mesela, bu yıl Kuraklık yüzünden - şak şeker fabrikasının — işletilmemesi bir tenkid konusu olmamak ge rektir. Türlü sebeblerle, bir tabrikayı işletmemek, bizim için, faydalı 0. Tabilir. Çünkü i düstrisi bir bütündür. ve bütün içinde şu veya bu tfabrika diye ay runlar yapmak yanlıştır. Günden güne gürbüzleşen bu endüstriyi korumak için alınan tedbirleri te- laşla ve yersel kaygularla karşı- lamak, en az, endüstrileşmenin anlamını bilmemek demektir. Uşak'ta fabrika — işlemiyorsa; bütün pancarlar şeker endüstrisi tarafından satın alınmıştır. Yani üretmen zarar görmemiştir. Me murlar ve başlıca ustalar için de diğer fabrikalarda iş var. Şurasını unutmamak İâzımdır ki biz dev- letçi endüstrinin ekonomik işle- mesini ilk şart olarak koşuyoruz. Mahalli hislere kapılarak, ona e- konomik olmaktan — uzaklaşması nı nasıl tavsiye edebiliriz? Üç beyaz davası kalmamıştır. Bu davanın pamuk kısmını da ü zerine almış olan Sümer Bank vazifesini tamamladığı gün bütün yurd kendisini — alkışlıyacaktır. Ancak ilâve edelim ki vazifeyi ta- mamlamak demek, bugünün en aşağı hadde inmiş yoğaltımını değil, yarının nomal ve hattâ üs aomal yoğaltımını — karşılıyacak derecede iş çıkarmak — demektir. Çünkü fazla üretimlerden mem- lTeket için faydalanma çareleri de vardır. Mesele, yukarda dediğimiz gi- bi, ekonomik ve verimli çalışma tarzımı bulup tatbik etmektir. U- lusal endüstri örgütlerimiz ise bu tarzı bulmuş ve tatbika baslamış: Te . ... Corea — eee — ea — e e Gündelik HARBTAN SONRA... (Başı 1. ci sayıfada) öinin doğuracağı kargaşalıklar - dan her hangi birinin ilk safa geç mesi şeklinde olabilir Bütün bunlar üzerinde hüküm yürütmek, harbın askerlik mese leleri üzerinde hüküm yürütmek - ten çok daha karışık ve zor oldu- ğunu unutmamalıyız. Kendisine karşı herhangi bir tedbir düşünü lecek devlet Fransa ve Ru sunu, İngiltere ve Fransa'dın sonra Akdeniz'i: İ nanmasını elinde bulundurmakta- dır. Hava kuvvetlerinin önemi de kara ve deniz kuvvetlerinden da ha az değildir. Sonra Fransa'nın büyük karışıklık ihtimalleri ara sında ne dereceye kadar İtalya ile yanyana kalacağı, ne kadar ciddiğ bir mesele ise, Fransa'nın İtalya'yı ne dereceye kadar bıra: kacağı da o kadar ciddiğ bir me seledir. Bugünkü arsıulusal şartlar kar- şısında alınacak derslerin başlı cası ise, her memleket için, henüz. en büyük ve tek güven unsurunun kendi. müdafaa — kuvvetlerinden ibaret olduğudur. F. R. ATAY Ğen;l—ı_ıüfus sayımı 20 İLKTEŞRİN PAZAR Bugünün küçükleri yarının büyükleridir. Sayımda en küçük çocukları bile yazdırmayLunutmayınız... İstatistik Umun Başvekâlet Müdürlüğü 6 Ku n a aelge BN 1550 CU MA 1 ol |(DIŞ HABERLER ÜÇ HARB GÜNÜNÜN SONUÇLARI (Başı 1. ci sayıfada) lasına bakan yüksek yerlerde noktalar işgal etmişlerdir. İtalyan kuvvetleri şimdiye kadar hiç bir mukavemetle karşılaşmamışlardır kuvvetli Htalyanların ülk hedefi Roma, * (ALA.) — İtalyanların ilk hedefi, Adigrat.Adua-Aksum - hattını tutmaktır Dünkü italyan saldırımı üç koldan yapılmıştır. Adua-Aksum — hattına ha kim Darotaki dağlarını tuttukları sanıl. maktadır. Habeşistan asker topluyor Adisababa, 4 (ALA) — Havas ajan - sından; Dış bakanı Adua bombardıma nının tafsilatını telgrafla bildirmiştir. İlk saldırımı sabaha karşı 4 uçak yapmıştır. Rastlıyan ilk bomba, - kızıl haç baysağı çekili olan bir hastanenin uluslar — gozyetesine üzerine düşmüştür. İkinci saldırımı sast 10 da iki uçak yapmıştır. Ve bu iki hücumda 78 bor ba atılmıştır. Dolaşan bir yayıntıya göre habeşler Ağame illnde italyanları püskürtmüş . | lerdir. Havanın Adisababaya karşı yapıla- cak bir uçak saldırımına engel olduğu söylene Bütün habeşlerin ulusseverliğine hi edir tab eden Beferbeclik bildiriği impara « tor sarayı önünde okunmuştur. Seler- berlik hemen ba; ler kıtalarına trlabileceklerdir. Gerek hükümet, ge - tek halk soğukkanlılığı muhafaza et mektedir. Yabancılara kârşı hiç bir ha pıştır. Fakat asker cak 12 ilkteşrinde ka. sekett> bulunukmamıştır. Seferberliğin bir milyon kişiyi silah altına toplayacağı söylenmektedir. Orduya gelmiyenler kurguna dizile, cektir. İtalyanlar ilerliyorlar Adisababa, 4 (ALA) — Bildirildiği- ne göre, Agamen — yakınında başlıyan savaş, etmektedir. — İtaly . yanlar gereç kaybetmişler ve bir mik. dar esir bırakmışlardır. Haberalma ser visi fena işlediğinden fazla haber alı. namamıştır. devam Habeş ordusunun ilk başarısalıkları Adisababa, 4 (A-A.) — Resmiğ ola- rak bildirildiğine göre, Ras Seyum'un kuvvetleri Adua civarında bazı başarı- sızlıklara Burada' söylendiğine göre dün 'i hareketlere kırk kadar italyan uçağ. iş- iştir Bugün italyanların bütün — cepli * üzerinde saldırıma geçmeleri beklen « mekte ve Adisababa'ya karşı yapılacak hava hücumlarından - korkulmaktadır. Demiryolu durağının etrafına uçak top larr yerleştirilmiştir. Bütün beygir ve katırlar - yiyecek ve gereç taşımak için zaptolunacaktır. ğini bekleyen krta, im - Ögüdende çarpışma başladı Adisababa, 4 (ALA) — Royter ajan sının Harrardan aldığı haberlere göre bu sabah Ogadende çarpışına başlamış tar; Habeşler Adwadan çekilecekler Londra, 4 (A.A) — Star gazetesi ha. beşlerin Aduada sonuna kadar dayan- miyacakla ve yavaş yavaş geride toplanmak üzere emir aldıklarını bildir mektedir. İwning Standard, habeşlerin, gece karanlıklarından faydalanarak hırpala. ma hareketlerine başladıklatını ve yer- leri gyet iyi bildikleri için bunda mu vaffak'olacak durumda olduklarını yaz maktadır. Gene bu- gazetenin aytarına göre, habeşlerin büyük kuvveti, cebhe gerisinde Uallo ili vadi de bulunmak ta, ve italyanları orada beklemektedir Bir küvvet her dakika yeni cebhane ve asker ile büyümektedir. c Telgraf aytarı şu telgeafi Dün italyanların ileri harekette bu lundukları Musa AN dağı civarında da savaş başlamıştır. Elli bin kişilik bir habeş kuvveti Cibuti — Adisababa yo. duna doğrü ilerliyen italyanları dur - durmak için emir almışlardır. Bu böl. gede italyanların 96 hücum arabası ve bir çok uçaklari varı Kanlı ve şiddeili çarpışmalar Londra, 4 (A A.) — İngiliz gazete lerinin Adisababadan aldıkları haberte. re göre, habeş komutanlığının bildiri. ğinde şöyle denilmektedir: “Aduayı uzun müddet topçu kuvve sxeteler, diyorlar ki: anlar, ağır tayyarc topları ve lar kullanmaktadır! eski kaleye doğru bir geçit mekte olan Ramab dağına hücum etmiş. ler ve bu dağı zapt Adu- anın zaptı için fecir vaktındanberi de vam etmekte olan savaş esnasıdda her iki taraf büyük kayıplar vermişlerdir. çak bombardımanından çok uşlar ve Agami ile Adi İralyanlar teşkil et lemişlerdir. ğ yapmakta o- yle uçak bom. bardımanları dolayısiyle mevkiini tere kedeceği söylenmektedir. Elindeki as- keri emin bir yere çekebileceği wnul. maktadır. Habeşliler, Aksı baride iyi dayandıklarını ve orada şi: di çok şiddetli bir savaşın devam etti yakınında Mal. ğini söylüyorlar. Kısildenizde italyan filosu Port.Sald, 4 ÇALA.) — İtalyanların Kızıl denizde 4 kruvazör, 5 destroyer, bir şilep ve altı denizaltı gemisi bulun. duğu sanılmaktadır. Yeni italyan kıtaları Napoli, 4 (A.A.) — "Biancamo,, ge- misi 12 subay ve 3250 nefer yüklemiş. tir. İskenderiye limanında alınun tedbirler Londra, 4 (A.A.) — Royter ajansı. nın bildirdiğine göre, Habeşistanda har- bin başlamış olduğu haberi gelir gel. mez İskenderiye zabıtası, perşembe gü. mü hemen bundan haberdar edilmiş ve şehrin en önemli noktaları polis tara fından tutulmuştur. Bir hafta önce temizlenmek Üüzere alınan italyan neferlerine aid ta! lar kendilerine iade edilmemiştir. İn. giliz yüce komiseri Sir Miles Lampson, perşembe günü uçakla Kahireden bura- ya gelmiş ve ingiliz kara ve deniz ko. mutanlariyle görüşmüştür. Yürce komi. SON DAKIKA Bu sabah bir buçukta Tuluz radyosundan aldığımız haberlere göre: Adigrat şehri italyan kuvvetle rinin eline geçmiştir. Bu sabah Cenevre' yapıla - cak olan konsey toplantısı, husu si mahiyette olarak öğleden sonra yapılacaktır. Konsey resmiğ ola - rak nazartesi günü toplanacaktır. Siy Samwel Hor'un bua toplantıda bulunmıyacağı umulmaktadır. Adisababa'dan 4 tarihiyle ge len bir aians haberine göre de: Adisababa, 4 (A.A.) — Ras Seyum bir taraftan Adıa'da ital- yanlara karşı korken öte taraftan 12 bin kişilik bir kuvvetle kuzay- dan Adua'nın garbına doğru A - sordat yönünde ilerlemektedir. Öncü kıtalarının Eritre — sınırını geçtikleri ve birkaç italyan mev - Söni iscal ettikleri sövlenmekte - reli ve somalili birçok yerli-asherler habeş tarafına geç- miştir. Adua yakınlarında bir italyan uçağı ateşle düşürülmüşlür. YAkĞÜTÜMİ G 2 ser, Mesit ordusu komutanı Sir Çariton Spinks Pş. ile de görmüştür. Royter ajansına göre ulusal Veft fırkası mensubları, ingiliz — tıy yardım etmek lehinde rey vermişlerdir. Arap gazeteleri, pek yakında bir in- giliz . marsır silel ittifakr yapılacağın: yazıyorlar. Çindeki ingiliz filosunc hazır bulunmak emri verildi Nankin, & (A.A.) — Yabanc masi çevenlerinden öğrenildiğine göre, İngiltere, Çin sul. kuvvetlerine, har lata hareket lunmak emrin diplo. arında bulu deniz sahne: kın ki- etinek üzere hazır bü. vermistir Habeşistanın uluslar sosyetesine bir notası Londra, * (AA.) Adizabha bildiriliyor: Habeş hükümeti, ve tahrik bahsinde italyanlar tarafın- dan yapılan ithamlara cevab olarak u. sösyetes sadan taarruz € gönderdiği bir nota. , Agami ve Adigrat bölgelerinin ital- âsı hakkında ilk aberleri vermekte yanlar tarafından istil. Aduanın alındığı söyleniyor Roma, 4 (A.A.) — Adua'nın alındı- kı hakkında sözler dolaşmaktadır. Bu akşam yürdseverce bir gösteri yapılacağı bildirilmektedir. Londra, 4:ÇA.A.) — Resmen bildi. rildiğine göre Ras Seyumun kuvvetleri bu sabah Adum yakmında bozguna uğ. ramışlardır. Ögadende 2000 habeş öldü Adissbaba, 4 (A-A.) — Harardan ge bir telgrafta bu sabalı Ogaden ilin- de yapılan şiddetli çarpışmalarda habeş. lerden 2000 kişinin öldüğü ve birçok dr bulunduğu bildirilmektedir. Adürir'da harb devam ediyor Adisababa, 4 (A-A.) — Adnâ bölge, sinden gelen son haberlere göre, bu şehrin önünde büyük bir savzş başlak maştır. Habeşler, kendi mevzilerine İyfe ce yerleşmişlerdir. Ttalyanların - ileri hareketi büyük güçlükfe karşılaşmakta. dır. İtalyanlar Adua'yı işgal etmek ve daha iyi mevzilere yerleşmek için çok çalışıyorlar. Her iki tarafın kayıpları çoktur. Yahkında habeş hükümeti, bir harb bülteni çıkaracaktır. Yarından başlamak üzere sansür ilân edilecektir, Dessie'deki italyan konsolosu 150 kişi. lik bir kârvanın başmda olduğu halde bugün sağ salirr Adisababaya gelmiştir. Adisababada diplomatlardan başka bütün italyanlar Cibutiye hareket et mişlerdir. Halyan uçakları Tigre'ye bildirigler attılar Londra, & (A.A.) — Royter ajansı: nn Diredaua'dan haber aldığına pöre, Musi Ali bölgesinde bulunan — italyan uçaklirı' babeş/vetlalitmen olüü Dösele. ye hâreket etmişlerdir. Bu uçâklür, bü. tün yol boyunca bombardımana devam ediyaorlar. Danakil oymakları panik halindedir. ömürlerinde İlk defa olarak u- müşlerdir Adisababadan hildirildiğine — göre, italyan uçakları Tigre bölgesi üzerinde şu cümleler yazılı kâğıtlar atmışlardır: “Ya italyan dostluğunu kabul ediniz, yahut ölünüz.,. İtalyanlar, bu bölge halkıaı Habe: şittandan ayrılıp kendilerine —ayrı bir kıral seçmeğe çağırmaktadır. Habeşistanın süel hareketler hakkındaki bildiriği Adisababa, 4 (A.A) — Sücl hareket ler hakkında bugün aşağıdaki bildiriğ çıkarılmıştır. İtalyan uçakları Jece nebri yakının daki Valkait ve Tamadia Üzerine bom balar atmışlardır. Üç Ölü ve alti yaralı vardır. Bombalar rücl telgrafhane üre ride atdinşür. İtalyan açakliğy'Öğe * den ilindeki Koraki ve Gerloğuri üzes ba atmışlardır. Buralarda hı olup olmadığı belli de « aa uçmanları ai #akuki « rine de ölü ve y öldir. İ İer de atmışlardır. ”