5 Ekim 1935 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 1

MAYTSEMAN İ 'M ve Başyazmanı | Balıkesir saylavı —| YRETTİN KARAN Çıkarım genel Direk- | Örü: FUAT BİL'AL | B ” M İlk Teşrin 5 Cumartesi 1935 TURKDILI SAY l: 9766 PAZARTESIDEN ÖZGE GUNLERD:. VE SABA.HLARI ÇİKAR TÜRK DİLİ EVI Balıkesir Yıllığı: 800, ılunylığı 400| kuruştur. Sayısı 3 kuruş Günü geçııu; sayılar 25 küruştür. UXUM,I' YıL H A surlarında Çarpışmalar Gittikçe Şıtdetlenıyor. Nüfus Sayımında Ulusal ödev. Önümüzdeki —ilk teşrin Ayında memleketimizde ge- Bel nüfus — sayımı yapı'aca> t — Nüfus sayımı o kadar faydalıdır. ki eğer ko'ay Ve ucuza mal olur. bir iş Oltaydı: her yıl yapılması Ti isterdik Cebindeki parasının dük- ılınııdılıı ma'inm, — ağı'ın: ki koyun'arın hattâ ileri Rideceğim, evindeki ailesi Fadının sayısını bilmiyen Adam nasıl tasavvur edi e Mezse nüfusunun sayısını bi Hiyen devlet de öyle tar Tavvur edilemez. Bir u'u tün en büyük madei kuv- Veti nüfusdür — Nöfusu ar- İmiyan, eksilen millet za ""ıror. küçülüyor; Inhita ta doğru gidiyor, demektir. Üfusu — eksilmiyen — artan lus İse küvvet eniyor, bü- Yüyor yükselmiye — doğru Eidiyor- demektir. Yarınları n sağlam uluslar, nüfusları foğalanlardır Onun içindir | her millet nüfusunu ar- “"maiı uğraşıyor. Japon- Ya, İtalya, A'mnnya, Sovyet ı'lıyıdı nüfüs her — yıl yü 3binlerle artıyor. Biz de hüfusumuzu artırmağa çalı Pyoruz. Bir yandan doğumu Yoğaltmak ve ölümü azalt Mak gibi tedbirler — alıyor, iğer yandan da Türkiyenin tlinden çıkan; topraklarda lan soydaşlarımızı — ana ’l_ırdı getirip — yerleştirmek | n uğraşıyoruz. Fakat bü bu işleri yaparken nü Mt hareketlerini bilmek ve OSna lir, göre çalışmak — gerek Memleketin her köşesin 'I*O doğum ve ö'üm mikdar Arını an'amak nerelerde nü fun kendiliğinden artmış ve & eksilmiştr. — nere erde “vıııen yerleştirilecek suni türette çoğaltılmıştır? Pütün Unları bilmek Tâzımdır. ki DÜluz siyasamıza, bilgiye fnarak bir yönet (istika Met) verebilelim. Doğümun © nüfusun azalıp azalma ©ğinı anlamak sonra — bun- Stin sebeplerini — araştırıp Ulmak için nüfus sayımı apmaktan; — başka — çare Yoktur. Memleketin en büyük ku Vveti insan olduğuna göre Ta Sira sayımızı — bilmek, Ürvetimizi yoklamak için ullıkı sayım yapmak ge k. olduğu gibi, bir: takım |li ka bakımlardan da buna Züm vardır: ı.Mtııı eketteki nüfüsun ne l'ı erkek ve — kadın yurttaşlar *iında yasali hayat kaç ;—-ıdm Türkler Kaç yaşına 'Ge îviılıyur. sonrta aza N T“lkıyedekı l')n _eYuıdumuıdı ne- kadar Nebi vardır? Bu yabancı İ' hangi uluslara, mensup var? kıııııı arasında- ana | arının birbirlerine Kamutayda Gorüşmele_r_ Çiftçilerin Kredi İhtiya- çları Temin Edildi. Kamultay Göndemindeki Lâyi- Ankara, 4(A.A.) — Ka mutay bugüü. yaptığı top lantıda göndeminde bulunan kanun lâyihalarından Gümrük ve inhisarlar Bakanlığı var zife ve kurumuna, telgraf ve telefon posta memur- kefaret | borçlarına ait kanunların ikinci müzakere'er.ni yapa rak: kabul- etimiştir.. Bundan sonra Kamutay tarım kre dl'erinin her xönd!n verim /|halar Üzerinde Kararlar Verdi li olabilmesi için gayri mah- dut ve mütesellil mesuliyet prensibine dayanan ve çift- kredi ihtiyaç larının daha geniş ve kolay elde edebi melerini — | çilerin temin edecek olan yeni — tarım kredi koperatif kanun İâyı hasının müzakeresine geçmiş | ve 16 maddesi üzerinde gö tüşmüştür. Kamutay Pazartesi günü lııpluıııı(alılır b olrüa FO Sanayil şiketinin bir te- şıbhüsü Ankara, 4(AA ) Şe ker sanayi şirketinin devlet demir yo'lariyle yaptığı an laşma üzerine pançar küs besi şimendüferlerde gayet ucuz ve buna makus bir ta- raf ile nakledilecek ve şek> er şirketi bunu köylüye pa: rasız olarak ve sadece na kil masrafı mukabilinde da- ğıtacaktır- Hükümeti2 13 kişiyi yakaladı Sofya, 4(A A.) — Bulga ristanda darbei hikümet su çu ile ilgili olarak on dördü subay' olmak üzere 213 kişi yakal ıııını;ıır İtalyanlar Sınırdan 20 Kilometre Ilerledıler Üç Koldan Saldır- dılar Adua Henüz Düşmedi.. Hava Filoları Şehirİ;îBombardıma_n Ediyor- lar 50,000 Kişilik Bir Habeş Kuvveti İtalyanla- rı Durduracak. italyanlar Piyadelerini Hava Kuvvetlerile Himaye Ediyor. İtalyanlar Cenevre, 4 (A.A.) Dün İlılyınlır Habeyşis- tanın kuzey sınırını üç noktadan geçmişler ve Habeş karakolları aras ından güç ve arızalı bir kilo i'erlemiş topraktan — yirini metre kadar lerdir. Hava filoları da Adua ve Adigratı bombardı Adva henüz düşmemiştir cephede şitdet'i bir mu man etmişlerdir. harebe devam elmekte f İ ve Hâbeşli'er şildetli eÜ bir mukavemıt göster Ç? mektedir'er Roma, 4 (A.A.) — Rayter ajansı Musiz uuslar — Veft İngiliz siyasasına karar verdiği fırkasını müzaherata ni, Arap gazeteleri de pek yakında bir di'i dır? Varsa ne | Yabancı di! konuşanlar nekadardır? kuııuıııın anlar var kadardır? bilenler Yurtdaşlar arasında kör, topal, ko'suz — gibi sakatla rın- sayısı nedir? Mem'eket halkı ararında kaç türlü din ne kadar saliki vardır? Ok- uma bilenlerin ne ve dinlerin sayısı dir Nüfus ( Sonu arasında ev'iler, ikimci sayfada ) İngiliz * ve | Mısir süel ittifakı yapılacağı nı yazmaktadırlar. Cenevre, 4(A A.) — Hü tüa İngiliz gazeteleri İtal yanların taarruzunu tecavüz ke imesi e ifade etmektedir. 4 (AA) — Po- polo D'italiya gazetesi İtal- artık Londra, yanın geri — dönmi- yeceğin! ve başkaları için milyonları — boşuna sarf edemiyeceğini yazmak: tadır, Londra, 4(A.A.) — Aga devam et muharebede mın cıvarında olan İtalyan'ar gereç zayeltmiş ler ve bir muhtaç esrar bi mekte rakmış ardır. Londra, 4 AA.) — Eli bin kişilik bir. Habeş kuv veti Cibuti — Adisababa deniz yo'una ilerlı mekte ol an İtalyan'anı — durdurmak vazifesini almışlır. Roma, 4 (A A.) yanlar yaptıkları hücumlar da muharebe arabaları kul: lanmak ve piyadesini hava kuvvellerile himaye etmek- l—dir'er. - İtal e SĞ Genel Nüfus Sayımı... 20 İlkteşrin - Pazar Bugünü » küçükleri yarının büyükleridir Sayınna en küçük çocukları bile yazılırma- yI ü dulma yınız... BAŞVEKÂLET İstatistik Umum Müdürlüğü Abidin Daver | n Genel Nüfus Sayımı İlimsiz SanatVeBilgisiz Eyiİş Görülemez. Müfus sayımı yapmak, tunun yapıldığı gön u'usun adela enstantane bir resmini çıkarmak de demektir. Bu tesma bakarak ulusun 0 gih ne kadar kiş kişi olduğunu . ve aranılan sıhhatların o gün ne halde- olduğu. görülebilir. Ortaçağ — sislemi, vergi «| Ve asker almak bakımların- dan nüfus sayımını pek za rüri görmiyorda, nitekim Osmanlılığın Timar ve Zi amet teşki'âtı ve vergi sis- temleri de bu işe lüzum gö stermemiştir. Bütün ülkeyi kaplamak ve devir yapılmak üzere ar” da (aile) lerin ve kişi'erin sayısını ve sanatlarını defter- lere geçirme şeklinde yapı- makta olan yeni usulle nü- fus sayımı yeni memleketle. rin icadıdır. İk önce 17 in ci asırda Kanadada Yeni Fransada (Ouebec) Kebek de - yapılmıştır Pu anlamda nülus sayı mını bizde de ilk defa 927 de yeni Türkiye; Cumuriyet yaptı. Nüfus sayımı yapmak, bunun yapıldığı gün ulusun adeta enstantane bir resmi ni çıkarmak demektir. Bu resme bakarak gün ne kadar ulusun ©o kişi olduğu | Ve aranılan sıbhat'arın o gün ne helde bulunduğu görüle bilir. Bizde 927 de yapılan sa- yım ilk Önce nüfusumuzun Türk ulusunu küçük göster mek istiyenlerin o günlerde inatla iddia — ettikleri gibi en çok 8 9 milyon değil, 13 milyon 600 küsur bin oldu- ğunu gösterdi. Bu bilgi ile barabor. kadınlarımızın er- keklerden bir az fazla, nü- yüzde 4227 st evli, u'uslun asıl yetiş tirlci ve yapıcıları olan orta yaşlıların (20 i'e G0 arası ) bütün nüfusa nisbeti başka ülkülere göre daha az (vüz- de 4052), okumak bilenler (eski harflerle) ancak yüz. de 8.16. bir iş tutan vani meslek veya sanat sahibi olanların, hiç bir. iş- tutmı yanlara - nisbetle yine az (bütün nüfusun yüzde 39 26 sı meslekli, 60,74- dü mes, Teksiz), bu yüzde — 39,26 (ş tutan'arın 32,05 şi çiftçi 2,20 si sanayici, 1.89 zu tüccar, 184 dü — devlet memuru, 128 zi serbest meslek sa- hibi olduğunu öğrendik. Yine bu sayımdan - anlâ dik ki nüfusumuzun yüzde 13 58 zi evlerinde ara'arın- da Türkçeden başka - bir dil fusumuzun — ancak | i'a konuşuyorlarmış, Nüfu sun ülkede dağılması yönü: nden de 3 305.000 kişi vi- lüyet ve kaza merkezlerin de, 10,354,010 kişi de na hiye merkezlerile köylerde oturmakta imiş, kasabala- rımız köy denecek derecede az nüfuslu imiş; ülkenin tar biat şartlarına. göre nüfu: sumuz rasiyonek bir surette yerleşmemiş. Bütü. ülkede vasati olarak kilometre mu- rabbamna. 18 kişi düşüyor. 927 nülus sayımının yan- ında yapılan zirai ve “sınal tahrirlerde bize daha; bir çok bakım'ardan dediğim resim. gözden geçirilir. ve başka başk bilgiler çıkarı- labilir. Görü'üyor ya bütün bu öğrendiğimiz şeyler Türk ulusunun sıhhatları, ulusun sosyal (içtimai) — yapısının iÜkeleri (unsurları) dır. Bu ilkeler yeşıyan bir varlığın ilkeleri oldukları için bir kararda kalmazlar, değişir- ler. Bügün bizim Türk ulusu nun bu ilkeleri bakkındaki bilgi erimiz 927 yılında bu- lundukları hâli gösterir. O vakittenberi acaba bu sıfat- ların, bu ilke'erin her - biri ne oldu? Büyüdü mü? Kü çüldü mü' Ulusal yaşamanın büyük akıntı'arının akışları ne halde? Tutkukları yön na: 811? Uusal yapı - eyi'eşiyor mu, kötüleşiyor mu? Nüfu sumuz artıyor mu, eksiliyor mu? Evlenme, doğum nasıl gidiyor? Ölüm eksiliyor mu? İş tutanların sayısı ziyade leşiyor mu ve nenisbette? Yavaş yavaş şehir nüfusları artıyor. mu? Sanayi mınta- Kaları meydana geliyor'mu? Sanayileşiyor muyuz? Evle- rinde Türkçeden başka dil konuşanların sayısı: azalı yor mu? Bütün bu sorguların ce- vaplarını, demek isterim ki u'usun yapısındaki değişmen- leri, büyük akıntıların kuv vetlerini. yönlerini öğrenme ve arkasından — gidebilme, ancak yukarıda söylediğim resim çekmenin, başka söz le, nüfus sayımının - bir kaç yılda bir. bir daha yapılma sile mümkün - olabilir 935 yılının. önümüzdeki ilkteşrin ayının 20 nci pa- zar günü yapılacak nüfus sayımı, yalnız nüfus ilmi ile uğraşanlar için deği', bütün Türkler için çok önemli bir iştir. Dediğim gibi Türk — ulu- sunun yapısında (bünyesin- de ' işliyen kuvvetleri yalnız statik halde biliyoruz. bu eanlı:bedenin — yaşarken al- diği dürümlar, — ilerlemeler veya' gerileme'er hakkında daha bilgimiz yok, Bü sa- ( Sonu üçüncü: sayfada ) ğ K ö ğ