7 Temmuz 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2

Türkiye'de Atatürk devrinin r Atatürk devrinin sıyasal, sos- yal, kültürel, ekonomik ayrı ve ileri bir anlayışı, ayrı ve ileri bir yapışı olduuğna inanıyorduk, Geçenlerde İstanbul'a gelen wiyanalı bir gazeteci, Atatürk devriminin din, eğitim, ekonomi —hattâ ulus anlayışını dinledikten — ve öğrendikten sonra; y — Kim bilir. kaç asır sizden gerideyiz! Dedi. Dünyayı teknikte - ilerilemiş, teknikte geri kalmış memleketler diye ikiye ayırıyor, İngiltere'nin, Almanya'nın, Fransa'nın hattâ /— Danimarka'nın tekniğe tahakküm — arzularını Kamâlist devrimin an- İayışma göre (geri) diye hüküm- — lendiriyorduk. . Türkiye'de, Ankara şehirci- lik bakımından ileri bir şehirdir. yıllardanberi — ağaçlan- — mıuştır. Ve Ankara'da ağaç kadar — yapı, sokak da güzeldir. Ç Büyük harbta Rusya'da idim. 'Tramvaya binen halkın sıra yap- tıklarını ilk defa orada görmüş- tüm. Sonra buna İstanbul'da da rastladım. Belediye . Bes — İediyenin hattâ buna aklı bile er- mez, fakat halk, tünelde vapur gi- şeleri önünde bu sırayı kendili- — ğinden yapardı. K Büyük şehirlerin (seyrüsefer talimaname) lerinin başında ya- yalar gelir. Yayaların parkta do- laşır gibi geniş caddeler üzerinde — yürümemeleri, caddeleri otoma- tik işaret fenerleri altında ve be- — yaza boyanmış yollar üzerinden — geçme mecburiyetleri filan. v Ben İstanbul'da her tramvay ve otomobil kazasından sonra bu — talimatnameleri hatırlar, kendi — kendime: — Suçlu kim, caddede halka geçeceği yeri göstermiyen, geçid işlerini caddeye göre yoluna koy- — Mayan belediye mi, şoför mü, — vatman mı! diye, Ğ Berlin'de otomobil şehir için- — deelli, altmış, yetmiş kilometre hızla gider, Korna çalmaz. Kaza da yapmaz. İstanbul'da otomobiller kor- na çalarak at arabası kadar hızlı giderler, üstelik kaza yaparlar, Korna kazaya karşı geri bir — tedbirdir. Daha eyisi olmadığı p Avrupa'da iki tetkik ve din- — lenme ayı geçirenil ve şarbay — Muhiddin Üstündağ İstanbul'a — döndü. Bir gazeteciye; (1) g — Bu gezide bilhassa irade ve azimle çalışan her milletin, en büyük ve en kalabalık milletler B seviyesnin üstüne çıkabileceğini — Ööğrendiğini, k Söyledikten sonra, şehir işle- — gi,yeni projeleri hakkında bir — diyev verdi. Bu diyevin birkaç — Önemli parçasını buraya alıyo- — Tüm: - — Aklım kesti ki uzaktan in- geleme ve okuma öğrenmeğe el- vermiyor. Batınm sosyal ekono- — gisini bilimiyoruz. Hele İngilte- re'yi hif tanmmamışız. : — İngiltere, Fransa gibi mil- — letleri geçelim, Danimarka'ya ne diyeceksiniz, Brüksel sergisinde — €n büyük pavyon Dahimarka pav- — yonudur. Ve Almanya, İngiltere, " Fransa gibi milletlerin yanı ba- — gında dünyanın en büyük dizel motörünü yapmıştır. Eğer gazeteciler tenkid et- — mezlerse birçok projelerim var. — Bu sene gördüklerimin birçoğunu ıg! etmeğe çalışacağım. (Bu- — (I) Bundan sonraki cümlele- a gdbıy_ın diyevinden aldığım için gibi yazıyorum. E.ş İlbay döndü İstanbul 3 temmuz 1935 rada sayın ilbayım kıymetsiz ga- zete tenkidlerine güldüğünü an- latan bir cümle vardır). — Eğer size dünyanın en me- deniğ yeri neresidir. diye sorar- larsa çekingisiz cevab verebilirsi- niz, ağacı en bol olan yerdir. Şehir demek; medeniyet de- mek, fazla daha ileri gideceğim insanlık demek, ağaç demektir. Bütün kaymakamlara emir ve- riyorum. İstanbul'da devlete ait boş arazinin birer listesini çıkar- tacağım ve oralara derhal tohum serptireceğim. Çam / yetiştirece- ğim. — Batının en kalabalık yerle- rindeki nizamı, halkın biribirini korumasını, bilet almak hattâ ka- labalık lokantalarda yemek ye- mek için biribiri arkasında durup nöbet beklemesini görüp de hay- ran olmamak kabil değildir. Bu- rada vapur ve tren gişelerinde sı- ra beklemeği vapurdan çıkış ve vapura girişi yoluna koymağı kurdum. — Batının büyük - şehirlerin- de olduğu gibi bir taraftan bir ta- rafa yaya geçilecek yerleri ayırıp çivileteceğim. Çivileteceğim diyor- sam çivi yerine boya koyacağım, Hesab ettim, İstanbul'u çivile- mek için bütün şehir büdcesi ye- tişmiyor. — Bir de otomobillerin kor- nasını yasak etmek istiyorum. Londra'da klakson serbesttir. Fa- kat on gün Londra'da oturdum. Bir tek klakson sesi duymadım, Hiç bir şoför klakson çalmıyor. Şehir içinde de kaza olmuyor. İtalya yasak etmiştir ve kazalar yüzde 10 nisbetinde azalmıştır. — Yayaların bir taraftan di- ğer tarafa geçecekleri yerleri tes- bit edip boyattıktan sonra klak- sonu yasak edeceğim. Şimdilik bu kadar, ilerideki projelerimden de sıra geldikçe bahsederim. — Yalnız Şirketi Hayriye va- purlarına direk istiyor ve biz de Karacaahmed'ten selvi kesip sa- tıyoruz diye tenkide kalkışmayı- nız, Eğer hiç bir ağaç kesilmiye- cek olursa vapurlar, yelkenliler, kotralar direksiz kalırdı. N. H. Atay İTALYA'DA Musolininin bir söylevi Roma, 6 (A.A.) — B. Musolini 3 ikin- ci kânun frrkası askerlerine karşı verdi- Bi söylevde demiştir ki: *“Hüklümet ve ulus sonuna kadar gö- türmeğe dölendiğimiz bir savaşa atıl- dık.,, Müusolini, italyanların her zaman zen- cilere Üstün olduğunu hatırlattıktan son- ro Coma Adoual'in İtalya'nın sömürge tarihinde bir ayra olduğunu, çünkü dört bin italyan'ın karşısına 100 bin ha- beşli çıkmış olduğunu ve hele o zaman- ki İtalya'nın, ordusunun nasibi ile uğ - raşacak yerde alçakça parlamento entri- kaları ile uğraşan bir hükümet tarafın. dan idare edilmekte bulunduğunu söy - lemiştir. Musolininin ucağına yıldırım düştü Roma, 6 (ALA.) — B. Musolini u- çakla Salerne giderken uçağının telsiz antenine bir yıldırım düşmüştür. Uçağa bir şey olmamış fakat telsiz memuru bayılmıştır. Halyan ve fransız devlet başkanları Roma, 6 (A.A.) — Resmiğ bildiriğe göre italyan kıralının Fransaya, Bay Löbrönün de İtalyaya gelip gitmeleri hakkında görüşüldüğünden hiç kimse- nfn haberi yoktur. ULUS DIŞ HABERLER İtalya - Habeşistan ( Başı 1 inci sayıfada) Bay Jozefin ödevi Habeşistanın U- Aalualda kendi yurdunda bulunduğunu ispat etmektedir. Bununla beraber, şu noktanın da ây- gdınlatılması gerektir: Çizilecek — olan #ınır Valvali Habeşistan — topraklarına bıraksa bile, İtalya, 1904 ilk kânununda habeşler tarafından İtalyan — kuvvetle- Tine yapılmış olan saldırımın bütün a- ğerliğini muhafara etmekte devam ede- ceğini ileri sürmektedir. Amerika ve Habeş notası Vaşington, 6 (A-A.) — Dış bakani B. Hul impörator Hayle Selasye'nin i- talyan » habeş davasında Amerikanın a- raya girmesini istiyen notasından şim- diye kadar ancak kısa bir özet gördü- günü söylemiştir. Bay Hul, Adis - Ababaya bir telgraf gekip nota metninin tam ölarak gönde- rilmesini istemiştir, Bay Hul, Amerikanıi nası) bir du- rum takınacağını söylemezden önce bu notanın önemle İncelenmesi gerektiği- ni ilâve etmiştir. Bazı amerikan firmalarının Habe- şistana yahud ki İtalyaya silâh satmak. ta olduklarına dair olan söylentiler hak- kında da Bay Hul bunu bilmediğini ve faket dış işleri bakanlığının Amerika- nın harb eden ülkelere yapacağı silâh satışını durdurmak işini yola koymak için çalışmakta olduğunu söylemiştir. Sena dış işleri komisyonu bugünkü bakanlığa, silâh satışlarının kontrol yet- kisini verecek bir kanun projesini ince- lemektedir. Bu tedbirin, senanın dış sıyasa işle- rindeki yetgilerinden bir kıtmmın ana- sal kanuna uygun düşmiyecek surette başkasına devri manasına gelmesinden korkuluyor. Şako harbi sırasında Bolivya ile Pa- raguvaya silâh satılmasını yasak ede- bilmek için hususiğ bir karara lüzum görülmüş olduğunu hatırlatmaktadır. Amerikanın Habeşistana cevabı Vaşington, 6 (A.A.) — Royter ajan- sı aytarından; Adisababaya gönderdiği cevap no- tasında amerikan hükümeti, herbangi arsımaktan bahsetmemektedir. — Yalnız mesclenin yargıç yolu ile kotarılacağı umudunu göstermekte ve ber iki tara- fın da kellog paktına koymuş oldukları imzaya uyacakları güvenini bildirmek- tedir. Amerikalılar Habeşistandan çıkıyorlar Vaşington, 6 (A.A.) — Amerikanın Adisababadaki işgüderine, çoğu misyo- ner olan bazı ametikalılara memleket- ten çıkmalarını tavsiye etmesine ve bunların güveni için gerekli gördüğü tedbirleri almasına izin verilmiştir. Htalyan — habeş meselesi ve fransız gazetelerinin yazdıkları Paris, 6 (A.A.) — İtalya Habeşista- na saldırdığı zaman, İngilterenin kendi- sine karşı ekönomik tedbirler almak is- teğinde olduğuna dair İngiltereden ge- len haberleri yoran Tan garetesi diyor ki: *“Bu derece çapraşık, kotarılması pek nazik görünen bir meseleyi gerek ulus. lar sokğyetesi ve gerek İngilterenin sıya- sası için bu kadar sakmsızca ortaya at- mak hususunda bazı ingiliz çevrelerin> de ısrar gösterilmesi güç anlaşılır bir geydir. Cenevre andlaşmasının esası Ü- zerine, başlıca devletlerin barışı koru- mak için el birliği yapmalarının bugün her zamankinden fazla gerektiğini kim- se yadısayamaz. Ancak ingiliz kabine- sinin bunu bu kadar geç arılamış olması ve daha pek yakın bir geçmişte, İngil- terenin de imzalamış olduğu bir arsıu- lusal anlaşmayı açıktan açığa bozarak güven hükümlerine göz göre karşı du- ran, silâhları birakmak konferansını sistematik bir şekilde sonuçsuz bırakan ve Cenevre sosyetesinin otoritesini a- ğır surette baltalayanlara karşı en zar rarlı bir göz yumma gösterdikten son- va şimdi uluslar sosyetesiğlin kararları- SOVYETLER BİRLİĞİ'NDE: Sovyetler yeniden dev uçaklar yapacaklar Moskova, 6 (A.A.) — Tas A - jansı bildiriyor: Maksim Gorki uçağının yerine yeni büyük uçak - lar yapılması için işçiler arasın - da toplanan para 4 temmuzda 68 milyon rubleye varmıştır. Halk komiserleri kurulu, işçi - lerin arzusuna uygun olarak, Maksim Gorki yerine aynı büyük- lükte 16 uçak yapılmasına karar vermiştir. Bunlara şu isimler veri- lecektir: Lenin, Stalin, Gorki, Kalenin, Molotof, Voroşilof, Orconikidze, Kaganoviç, Kosyor, Mikoyan. Çubar, Adreef, Kirof, Frunze, Dzerjinski, Kuybişef. 2335 gramlık bir altın külçesi bulundu Moskova, 6 (A.A.) — Doğu Siber- yasında Verkhnestelinsk altın çevresin- de 2335 gram ağırlığında bir altın kül. çesi bulunmuştur. POLONYA'DA: B. Bekin Berlin göreti ve gazeteler Varşova, 6 (A.A.) — Yarı resmiğ Gazeta Polska, B. Bekin Berlin ziyare- tini yorularken Almanya ile Lehistanın Avrupanın bu bölgesinde karışık dü- şüncelere değil müspet çalışmakla açı- ğa çıkan barış isteklerini kaydediyor ve diyordu ki: “Bay Bek'in Berlin göretinde bü- tünleyici gayeler aramak boştur. İki memleket arasındaki komşuluk ilgileri- nin durluğu yalnız Berlin ve Varşova için değli, bütün Avrupa için önemli bir konudur. Bu mesele bir kaç yıl önce harb ve- ya barış bakımından verilen önemi ha. zırlayan herkes bize hak verecektir. Dış bakanının Berlin göreti, yalnız Bay Göbbelsle Göringin, göretlerine değil Almanyanın kuvvetine baş vurmamak bakkındaki anlaşmalara gözü kapalı ya- pacağını ve Lehistanla ilgiyi uzatmak ve derinleştirmek istediğini bildiren B. Hitlerin 21 mayıs tarihli söylevine de bir cevap olmuştur. Bay Bek Ber- Hinde Lehistan namma ayni isteği söy- lemiştir. İki memleketin ilgilerinde de- samlı durluk sağlaması isteği açık bir surette görülmüştür. Göretin dostça ve içtem havasını da katmak gerektir. Bu dostça havanın, bizce Berlin görüşme- leri konusu kadar anlamı vardır, Leh diyet ve senatosu kapandı Varşova, 6 (A.A) — Cumur başkanı diyetin ve senatonun toplantısını kapayan emirleri bugün imzalamıştır. Dombronu kömür madenlerin- de yangın Varşova, 6 (A.A.) — Dombrona kö- mür madenlerinde bundan üç gün önce çıkan yangının söndürülmesinde tebli- ke baş gösterdiği için direktörlük ateşi söndürmekten vaz geçmiştir. Bu maden- ler bugiln hemen bemen yok olmuştur. nâ herkesin zorla saygı göstermesini istemesi esef edilecek şeydir.,, İtalyanın uluslar sosyetesinden çe- kileceğini düşünen Tan yazısını şu söz- lerle bitiriyor: “Japoyanın çekilmesi ulustar sosye- tesinin nasıl zayıflamasına yardım et- mişse bazı ingiliz çevenlerinin göster- diği yola gidildiği takdirde İtalyanın kesin olan çekilmesi de Cenevrenin Av- rupadaki kredisi için tehlikeli bir et ki yapacaktır, ki, bu çok daba ağırdır. Hattâ uluslar sösyetesinin bundan son- ra yaşamıyacağı kestirilebilir. YUNANİSTAN'DA: General Koandilisin kıralcılığı Atina, 6 (A.A.) — Ulusal parlamen. toda asbaşbakan general Kondilia Ya. nanistanda cumurluk kuranlardan biri de kendisi olduğu halde bu rejime gü- venmeyen ilk cumuriyetçi yunanlının da gene kendisi olduğunu söylemiştir. G. General 1929 ilk baharımda, Yue nanistanın Paris elçisi B. Politise çu sözleri söylediğini hatırlatmıştır. *“Cumurluğun nomal sıyasal hayatı sağlıyacağını sanıyordum. Ve günün bi- rinde yeniden kırallığa dönmek zorun- da kalacağımızı kestirmiyordum. Kıral hakkında yunan purla- mentosuna bir önerge Atina, 6 (A.A.) — Venizelosun ba- şınr getirene öden verilmesini ileri sür- müş olan saylav B. Moshobas bu sefer de, Glüksburg dinestisini düşüreni . yu« nan yurddaşlığından çıkaran 24. mart 1924 tarihli kararın geri almmasını par. lamentoya önergemiştir. Kâbulü umulmamakla beraber bu 8- nerge kabul edilecek olursa, geneloya Tüzum kalmadan kırallıkk hemen geri ve- rilecek demek olur. ALMANYA'DA: Almanyanın yeni ceza kanunu Berlin, 6 (A.A.) — Bugün resmiğ gazetede ceza kanununu değiştiren ye- ni kanun çıkmıştır. Bu kanunun birinci maddesine göre yalnız, doğrudan doğruya kanuna ay- kırı düşen suçlu değil ayni zamanda halkm duygularına dokunan hareketler de cezalandırılacaktır. Almanlar Avusturyada hkırallık istemiyorlar Berlin, 6 (A.A.) — Alman basını, eski imparatorluk dinasti üyelerinin A« vusturyaya dönmelerine izin veren A« vusturya kabinesi kararının Avusturya ulusunun istediğine karşıt bulunduğu lddiasındadır. Germania gazetesi diyor ki “Yaban- € ülkelerde, devletlerin kulis araların. da oynadıkları ve amacı bir alman ülk- kesi bulunan aryasal oyuünün ucunda Hababurg dinastisi bulunmaktadır. ROMANYA'DA: Eski yunan kıralı karısından aşrılıyor Bükreş, 6 (A.A.) — Baki yunan km raliçesi Elizabet tarafından açılmış o- lan ayrılma davasını görecek olan özel hakyeri, Romanya kıral dinastisi usu. lüne göre kısa ve gizli bir toplantı yapı miştir. Hakyerinin kararı henüz belli değile dir, Hakyerinde yalnız kıraliçenin avu» katı bulunmuştur. Söylendiğine göre eeki kıral başkana bir mektup göndere- rek İngilterede oturmasının sebeblerinl anlatmış ve eski kıraliçe tarafından â- çılan davaya karşr bir diyeceği olmadı. ganı bildirmiştir. ».. Bükreş, © ÇA-A.) — Eski yunan kı râlı Jorj hakkında ayrılık kararı veril- çeit y miştir. Kıral, bu kararı $ gün içinde yiz edebilecektir. a FRANSA'DA: Paris borsası Paris, 6 (A.A) — $ temmuz tarihli börsa durumu: Değerler borsası az önemli alım g- tımlar sebebiyle bazı düzensiz oynak « lıklar gösteriyor. Fransız rantlarının gitgide artan ağırlığı, hoş olmıyan bir hava yaratmağa devam ediyor. Bazı ©- Berler, ve başlıca sen göbenler düşük- Tükten kurtuluyorlar, Arsıulusa! değer ler çok oynaktır. Royal iyi tutunmak - tadır. Rio ağırlaşmış, allım madenleri de tutunmuştür B L ( Fi A Y L d C