7 Temmuz 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2

SAYIFA 2 ULUS — İstanbul mektubu d Türkiye'de Atatürk devrinin — arsıulusal bir üstünlüğü var diyor- Atatürk devrinin sıyasal, sos- yal, kültürel, ekonomik ayrı ve . ileri bir anlayışı, ayrı ve ileri bir ; yapışı olduuğna inanıyorduk. e Geçenlerde İstanbul'a gelen viyanalı bir gazeteci, Atatürk devriminin din, eğitim, ekonomi — hattâ ulus anlayışını dinledikten | ve öğrendikten sonra; — Kim bilir kaç asır sizden gerideyiz! Dedi. Dünyayı teknikte ilerilemiş, teknikte geri kalmış memleketler diye ikiye ayırıyor, İngiltere'nin, Almanya'nın, Fransa'nın hattâ Danimarka'nın tekniğe tahakküm — arzularını Kamâlist devrimin an- layışına göre (geri) diye hüküm- lendiriyorduk. Si Türkiye'de, Ankara şehirci- — lik bakımından ileri bir şehirdir. ! a yıllardanberi ağaçlan- mıştır. Ve Ankara'da ağaç kadar yapı, sokak da güzeldir. — Büyük harbta Rusya'da idim. Tramvaya binen halkın sıra yap- tıklarını ilk defa orada görmüş- tüm. Sonra buna İstanbul'da da — Trastladım. Belediye karışmaz. Be- — JTediyenin hattâ buna aklı bile er- mez, fakat halk, tünelde vapur gi- şeleri önünde bu sırayı kendili- — ğinden yapardı. ll Büyük şehirlerin (seyrüsefer | talimaname) lerinin başında ya- — yalar gelir. Yayaların parkta do- — laşır gibi geniş caddeler üzerinde — yürümemeleri, caddeleri otoma- — tik işaret fenerleri altında ve be- — yaza boyanmış yollar Üüzerinden — geçme mecburiyetleri filan. B Ben İstanbul'da her tramvay — ve otomobil kazasından sonra bu — talimatnameleri hatırlar, kendi kendime: — Suçlu kim, caddede halka | geçeceği yeri göstermiyen, geçid — işlerini caddeye göre yoluna koy- — Mayan belediye mi, şoför mü, — vatman mi! diye. Berlin'de otomobil şehir için- — deelli, altmış, yetmiş kilometre hızla gider. Korna çalmaz. Kaza - da yapmaz. K İstanbul'da otomobiller kor- — ha çalarak at arabası kadar hızlı — giderler, üstelik kaza yaparlar, k Korna kazaya karşı geri bir — tedbirdir. Daha eyisi olmadığı - DB | #FROF IT Avrupa'da iki tetkik ve din- lenme ayı geçiren il ve şarbay " Muhiddin Üstündağ İstanbul'a — döndü. Bir gazeteciye; (0) ge — Bu gezide bilhassa irade — ve azimle çalışan her milletin, en — büyük ve en kalabalık milletler — geviyesnin üstüne çıkabileceğini — öğrendiğini, Söyledikten sonra, şehir işle- ri, yeni projeleri hakkında bir — diyev verdi. Bu diyevin birkaç — Önemli parçasını buraya alıyo- e rüm; celeme ve okuma öğrenmeğe el- vermiyor. Batının sosyal ekono- — misini bilimiyoruz. Hele İngilte- — Te'yi hiç tanımamışız. : — İngiltere, Fransa gibi mil- — letleri geçelim, Danimarka'ya ne — diyeceksiniz, Brüksel sergisinde — en büyük pavyon Dahnimarka pav- — yonudur. Ve Almanya, İngiltere, — Fransa gibi milletlerin yanı ba- — şında dünyanın en büyük dizel — motörünü yapmıştır. Eğer gazeteciler tenkid et- — mezlerse birçok projelerim var. — Bu sene gördüklerimin birçoğunu — tatbik etmeğe çalışacağım. (Bu- . 1) Bundan sonraki cümlele- —Ti ilbayın diyevinden aldığım için — olMmdu gibi yazıyorum. 'e H 5. — Aklım kesti ki uzaktan in- İlbay döndü İstanbul 3 temmuz 1935 rada sayım ilbayım kıymetsiz ga- zete tenkidlerine güldüğünü an- latan bir cümle vardır). — Eğer size dünyanın en me- deniğ yeri neresidir diye sorar- larsa çekingisiz cevab verebilirsi- niz, ağacı en bol olan yerdir. Şehir demek; medeniyet de- mek, fazla daha ileri gideceğim insanlık demek, ağaç demektir. Bütün kaymakamlara emir ve- riyorum. İstanbul'da devlete ait boş arazinin birer listesini çıkar- tacağım ve oralara derhal tohum serptireceğim. Çam / yetiştirece- ğim. — Batının en kalabalık yerle- rindeki nizamı, halkın biribirini korumasını, bilet almak hattâ ka- labalık lokantalarda yemek ye- mek için biribiri arkasında durup nöbet beklemesini görüp de hay- ran olmamak kabil değildir. Bu- rada vapur ve tren gişelerinde sı- ra beklemeği vapurdan çıkış ve vapura girişi yoluna koymağı kurdum. — Batının büyük şehirlerin- de olduğu gibi bir taraftan bir ta- rafa yaya geçilecek yerleri ayırıp çivileteceğim, Çivileteceğim diyor- 'sam çivi yerine boya koyacağım. Hesab ettim, İstanbul'u çivile- mek için bütün şehir büdcesi ye- tişmiyor. — Bir de otomobillerin kor- nasını yasak etmek istiyorum. Londra'da klakson serbesttir. Fa- kat on gün Londra'da oturdum. Bir tek klakson sesi duymadım. Hiç bir şoför klakson çalmıyor. Şehir içinde de kaza olmuyor. İtalya yasak etmiştir ve kazalar yüzde 10 nisbetinde azalmıştır. — Yayaların bir taraftan di- ğer tarafa geçecekleri yerleri tes- bit edip boyattıktan sonra klak- sonu yasak edeceğim. Şimdilik bu kadar, ilerideki projelerimden de sıra geldikçe bahsederim. — Yalnız Şirketi Hayriye va- purlarına direk istiyor ve biz de Karacaahmed'ten selvi kesip sa- tıyoruz diye tenkide kalkışmayı- nız, Eğer hiç bir ağaç kesilmiye- cek olursa vapurlar, yelkenliler, kotralar direksiz kalırdı. N. H. Atay İTALYA'DA Musolininin bir söylevi Roma, 6 (A.Â.) — B. Musolini 3 ikin- ci kânun fırkası askerlerine karşı verdi- ği söylevde demiştir ki: “Hükümet ve ulus sonuna kadar gö- türmeğe dölendiğimiz bir savaşa atıl- dık.,, Musolini, italyanların her zaman zen- cilere üstün olduğunu hatırlattıktan son- ro Coma Adoual'in İtalya'nın sömürge tarihinde bir ayra olduğunu, çünkü dört bin italyan'ın karşısına 100 bin ha- beşli çıkmış olduğunu ve hele o zaman- ki İtalya'nın, ordusunun nasibi ile uğ - raşacak yerde alçakça parlamento entri- kaları ile uğraşan bir hükümet tarafın- dan idare edilmekte bulunduğunu söy - lemiştir. Musolininin uçağına yıldırım Roma, 6 (A.A.) — B. Musolini u- çakla Salerne giderken uçağının telsiz antenine bir yıldırım düşmüştür. Uçağa bir şey olmamış fakat telsiz memuru bayılmıştır. İtalyan ve fransız devlet başkanları Roma, 6 (A.A.) — Resmiğ bildiriğe göre italyan kıralının Fransaya, Bay Löbrönün de İtalyaya gelip gitmeleri hakkında görüşüldüğünden hiç kimse- nin haberi yoktur. DIŞ HABERLER İtalya - Habeşistan ( Başı 1 inci sayıfada) Bay Jozefin ödevi Habeşistanın U- #lualda kendi yurdunda bulunduğunu ispat etmektedir. Bununla beraber, şu noktanın da ay- dınlatılması gerektir: Çizilecek — olan sınır Valvali Habeşistan topraklarına bıraksa bile, İtalya, 1904 ilk kânununda habeşler tarafından italyan kuvvetle- rine yapılmış olan saldırımın bütün a- ğırlığını muhafaza etmekte devam ede- ceğini ileri sürmektedir. Amerika ve Habeş notası Vaşington, 6 (A.A.) — Dış bakanı B. Hul imparator Hayle Selasye'nin i- talyan - habeş davasında Amerikanın a- raya girmesini istiyen notasından şim- diye kadar ancak kısa bir özet gördü- ğünü söylemiştir. Bay Hul, Adis - Ababaya bir telgraf çekip ,nota metninin tam olarak gönde- rilmesini istemiştir. Bay Hul, Amerikanın nasıl bir duü- rum takınacağını söylemezden önce bu notanın önemle incelenmesi gerektiği- ni ilâve etmiştir. Bazı amerikan firmalarının Habe- şistana yahud ki İtalyaya silâh satmak- ta olduklarıma dair olan söylentiler hak- kında da Bay Hul bunu bilmediğini ve fakat dış işleri bakanlığının Amerika- nım harb eden ülkelere yapacağı silâh satışını durdurmak işini yola koymak için çalışmakta olduğunu söylemiştir. Sena dış işleri komisyonu bugünkü bakanlığa, silâh satışlarının kontrol yet- kisini verecek bir kanun projesini ince- lemektedir. Bu tedbirin, senanın dış sıyasa işle- rindeki yetgilerinden bir kısmının ana- sal kanuna uygun düşmiyecek surette başkasına devri manasına gelmesinden korkuluyor. Şako harbi sırasında Bolivya ile Pa- raguvaya silâh satılmasını yasak ede- bilmek için hususiğ bir karara lüzum görülmüş olduğunu hatırlatmaktadır. Amerikanın Habeşistana cevabı Vaşington, 6 (A.A.) — Royter ajan- sı aytarından; Adisababaya gönderdiği cevap no- tasında amerikan hükümeti, herhangi arsımaktan bahsetmemektedir. — Yalnız meselenin yargıç yolu ile kotarılacağı umudunu göstermekte ve her iki tara- fın da kellog paktına koymuş oldukları imzaya uyacakları güvenini bildirmek- tedir. Amerikalılar Habeşistandan çıkıyorlar Vaşington, 6 (A.A.) — Amerikanın Adisababadaki işgüderine, çoğu misyo- ner olan bazı amerikalrlara memleket- ten çıkmalarını tavsiye etmesine ve bunların güveni için gerekli gördüğü tedbirleri almasına izin verilmiştir. İtalyan — habeş meselesi ve fransız gazetelerinin yazdıkları Paris, 6 (A.A.) — İtalya Habeşista- na saldırdığı zaman, İngilterenin kendi- sine karşı ekonomik tedbirler almak is- teğinde olduğuna dair İngiltereden ge- len haberleri yoran Tan gazetesi diyor ki: “Bu derece çapraşık, kotarılması pek nazik görünen bir meseleyi gerek ulüs- lar sosyetesi ve gerek İngilterenin sıya- sası için bu kadar sakmsızca ortaya at- mak hususunda bazı ingiliz çevrelerin. de ısrar gösterilmesi güç anlaşılır bir şeydir. Cenevre andlaşmasının esası ü- zerine, başlıca devletlerin barışı koru- mak için el birliği yapmalarının bugün her zamarikinden fazla gerektiğini kim- se yadısayamaz. Âncak ingiliz kabine- sinin bunu bu kadar geç anlamış olması ve daha pek yakın bir geçmişte, İngil- terenin de imzalamış olduğu bir arsıu- lusal anlaşmayı açıktan açığa bozarak güven bhükümlerine göz göre karşı du- ran, silâhları bırakmak könfteransını sistematik bir şekilde sonuçsuz bırakan ve Cenevre sosyetesinin otoritesini â- ğit surette baltalayanlara karşı en za- rarlı bir göz yumma gösterdikten son- ra şimdi uluslar sosyetesinin kararları: g, Pa S T ; T- e * Te SOVYETLER BİKLİĞİ'NDE: YUNANİSTAN'DA: Sovyetler yeniden dev uçaklar S'apacaklar Moskova, 6 (A.A.) — Tas A - jansı bildiriyor: Maksim Gorki uçağının yerine yeni büyük uçak - lar yapılması için işçiler arasın - da toplanan para 4 temmuzda 68 milyon rubleye varmıştır. Halk komiserleri kurulu, işçi - lerin arzusuna uygun olarak, Maksim Gorki yerine aynı büyük- lükte 16 uçak yapılmasına karar vermiştir. Bunlara şu isimler veri- lecektir: Lenin, Stalin, Gorki, Kalenin, Molotof, Voroşilof, Orconikidze, Kaganoviç, Kosyor, Mikoyan. Çubar, Adreef, Kirof, Frunze, Dzerjinski, Kuybişef. 2335 gramlık bir altın külçesi bulundu Moskova, 6 (A.A.) — Doğu Siber- yasında Verkhnestelinsk altın çevresin- de 2335 gram ağırlığında bir altın kül- çesi bulunmuştur. POLONYA'DA: B. Bekin Berlin göreti ve gazeteler Varşova, 6 (A.A.) — Yarı resmiğ Gazeta Polska, B. Bekin Berlin ziyare- tini yorularken Almanya ile Lehistanın Avrupanın bu bölgesinde karışık dü- şüncelere değil müspet çalışmakla açı- ğa çıkan barış isteklerini kaydediyor ve diyordu ki: *“Bay Bek'in Berlin göretinde bü- tünleyici gayeler aramak boştur. İki Jek daki komşuluk ilgileri- nin durluğu yalnız Berlin ve Varşova için değil, bütün Avrupa için önemli bir konudur. Bu mesele bir kaç yıl önce harb ve- ya barış bakımından verilen önemi ha- zırlayan herkes bize hak verecektir. Dış bakanının Berlin göreti, yalnız Bay Göbbelsle Göringin, göretlerine değil Almanyanın kuvvetine baş vurmamak hakkındaki anlaşmalara gözü kapalı ya- pacağmı ve Lehistanla ilgiyi uzatmak ve derinleştirmek istediğini bildiren B. Hitlerin 21 mayıs tarihli söylevine de bir cevap olmuştur. Bay Bek Ber- linde Lehistan namına ayni isteği söy- ştir. İki lek ilgilerinde de- vamlı durluk sağlaması isteği açık bir suürette görülmüştür. Göretin dostça ve içtem havasını da katmak gerektir. Bu dostça havanın, bizce Berlin görüşme- leri konusu kadar anlamı vardır, ç ee BT Leh diyet ve senatosu kapandı Varşova, 6 (A.A) — Cumur başkanı diyetin ve senatonun toplantısını kapayan emirleri bugün imzalamıştır. Daombronu kömür madenlerin- de yangın Varşova, 6 (A.A,) — Dombrona kö- mür madenlerinde bundan üç gün önce çıkan yangının söndürülmesinde tehli- ke baş gösterdiği için direktörlük ateşi söndürmekten vaz geçmiştir. Bu maden- ler bugün hemen hemen yok olmuştur. e na herkesin zorla saygı göstermesini istemesi esef edilecek şeydir., İtalyanın uluslar sosyetesinden çe- kileceğini düşünen Tan yazısını şu söz- lerle bitiriyor: “Japoyanın'çekilmesi ulustar sosye- in nasıl zayıfl yardım et- mişse bazr ingiliz çevenlerinin göster- diği yola gidildiği takdirde İtalyanın kesin olan çekilmesi de Cenevrenin Av- rupadaki kredisi için tehlikeli bir et- ki yapacaktır, ki, bu çok daha ağırdır. Hattâ uluslar sösyetesinin bundan son- ra yaşamıyacağı kestirilebilir. ” e YALER ST e N T Y General Kondilisin kıralcılığı Atina, 6 (A.A.) — Ulusal parlamen: toda asbaşbakan general Kondilis Yık nanistanda cumurluk kuranlardan biri de kendisi olduğu halde bu rejime gü- venmeyen ilk cumuriyetçi yunanlının da gene kendisi olduğunu söylemiştir, G. General 1929 ilk baharmda, Yu« nanistanın Paris elçisi B. Politise şu sözleri söylediğini hatırlatmıştır. “Cumurluğun nomal sıyasal hayatı sağlıyacağını sanıyordum. Ve günün bi rinde yeniden kırallığa dönmek zorun- da kalacağımızı kestirmiyordum. Kıral hakkında yunan puarla- mentosuna bir önerge Atina, 6 (A.A.) — Venizelosun ba- şını getirene öden verilmesini ileri sür- müş olan saylav B. Moshobas bu sefer de, Glüksburg dinastisini düşüreni . yuk nan yurddaşlığından çikaran 24. mart 1924 tarihli kararın geri almmmasını par- lamentoya önergemiştir. Kabulü umulmamakla beraber bu ö- nerge kabul edilecek olursa, geneloya lüzum kalmadan kırallık hemen geri ve- rilecek demek olur. ALMANYA'DA: Almanyanın yeni ceza kanunu Berlin, 6 (A.A,) — Bugün resmiğ gi de ceza k değiştiren ye- ni kanun çıkmıştır. Bu l birinci madd göre yalnız, doğrudan doğruya kanuna aya kırı düşen suçlu değil ayni zamanda halkın duygularına dokunan hareketler de cezalandırılacaktır. Almanlar Avusturyada kırallık istemiyorlar Berlin, 6 (A.A.) — Alman basını, eski imparatorluk dinasti üyelerinin A« vusturyaya dönmelerine izin veren « vusturya kabinesi kararının Avusturya ulusunun istediğine karşıt bulunduğu iddiasındadır. Germania gazetesi diyor ki “Yaban- cr ülkelerde, devletlerin kulis araların. da oynadıkları ve amacı bir alman ül- kesi bulunan sryasal oyunün ucunda Habsburg dinastisi bulunmaktadır. ROMANYA'DA: Eski yunan kıralı karısından ayrılıyor Bükreş, 6 (A.A.) — Eski yunan kı- raliçesi Elizabet tarafından açılmış o- lan ayrılma davasmı görecek olan özel hakyeri, Romanya kıral dinastisi usu- lüne göre kısa ve gizli bir toplantı yap- mıştır, Hakyerinin kararı henüz belli değil- dir, Hakyerinde yalnız kıraliçenin avu«s katı bulunmuştur. Söylendiğine göre eski kıral başkana bir mektup göndere- rek İngilterede oturmasının sebeblerini anlatmış ve eski kıraliçe tarafından a- çılan davaya karşı bir diyeceği olmadı« ğını bildirmiştir. di Bükreş, 6 ÇA.A.) — Eski yunan kre râlı Jorj hakkında ayrılık kararı veril- miştir. B Kıral, bu kararı $ gün içinde teme — yiz edebilecektir. MEan - < FRANSA'DA: Paris borsası Paris, 6 (A.A) — 5 temmuz tarihli borsa durumu; Değerler borsası az önemli ıluı; sa- tımlar sebebiyle bazı düzensiz oynak « lıklar gösteriyor. Fransız rantlarının gitgide artan ağırlığı, hoş olmıyan bir hava yaratmağa devam ediyor. Bazı -- ğerler, ve başlıca sen göbenler düşük- lükten kurtuluyorlar. Arsıulusal değer ,ler çok oynaktır. Royal iyi tutunmak - tadır. Rio ağırlaşmış, altın madenleri de tütunmuştuür ç Kati K Pa