25 Nisan 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2

p. SAYIFA 2 Bunlanhliıwıııb- -,kıl.mmuaiw# 'v mıştır. İlim ve fen terimlerini kar. Hmnkiçbı,yııöpı"üdaîd- için, ya arabça klişeleri ol- Jığıııbı,bılıiıılm frenkçe- Ü lerini kabal etmek zoru altındası nız. Yazıda yeni bir kelime yapa- mazsınız: Ancak konuşma dilinin — herkesçe bilinen kelimelerini kul- Ş , Asıl kargaşa bu idi: Dilin ismi yoktu, cinsi yoktu ; eskisine güven, yenisinde gelişme gücü yoktu. Şııııli bir de aynı kargaşanın yeni alfabeden sonraki halini göz — Önüne getiriniz. Artık hiç arabça ve farsça yüzü görmiyen çocuklar lgln çetrefil ilim ve Fen terimleri- ıı, hiyeroğlif şekillerinden Ayır- mak imkânsızdır. Üstelik bunlar, — ancak türk kelimeleridüşünülerek yapılmış olan, al' aj-benin kalıbına — dasığmarz. Dilim:-*, eklerini ve son ekleri- ni P*tlterek onu yeni kelimeler — yaratmak yeteneğine kavuşturan, — eski ve canlı birçok türk köklerini lâgate alan yeni harekete dört elle — sarılmalıyız: Dil devriminin bu evresindeki acamılığımız, gencli- — ği kültürsüzlük karanlığına doğru sürüyüp götüren eski kargaşanın -— onda biri kadar sürmiyecektir. Dil kurtaluşunun - ilk ve büyük ;ı adımı nasıl gramer erkin- liği — ise, mlusal kültürün baş- — hcatemeltaşıda dil durlu- ga'dur. Kargaşa — Anarşi Yönet — İstikamet Yetenek — Kabiliyet Evre — Safha Erkinlik — İstiklâl Durtlük — İstikrar BU GECE NÖBETÇİ ECZAEVLERİ : SEBAT VE EHİR LERİDİR L ECZAE dil — £ ç Süngercilik şirketi çalış- |Arsıunlusal Kadınlar malarıma başlıyor Istanbul, 24 (Telefon) — Hik şirketi Bodrum ve llı_'h taraf. larında çalışmaya başlamıştır. - Burada bulunan süngecileri korumak içie şirket bu yıl doğrudan doğruya öretime giriş- memiştir ve üretmenlecle anlaşarak bir çalışma şekli kabai oetmiştir. Bundan başka şirket üretmenlere yeni üretim yollarını göstermektedir. Geçen sene on bin kilo sünger üretilmişlir. Bu yıl bu- mun bir kat daha artacağı kuvvetle »- muluyor. Doktoralarını yapmıyan üniversite doçentleri İstanbul, 24 (Telefon) — Üniversite doçentlerinden doktorasını yapmamış o- lanlar bu yaz tatilinde Avrupaya gide- rek evekce okudukları üniversitelerde smaçlara (imtihan) gireceklerdir. Bu v- naçları kazanamıyanlar fakültede işle- rinden çıkarılacaklar, orta akulaların ve- ya Hiselerin öğretmenliklerine verilecek- lerdir. Üniversitede 90 kadar doçent var- dır, Bunların dörtte biri henüz doktora sınaçlarını vermemişlerdir. BAY TANDOĞAN Ankara İlbayı Bay Novzat Tando- ğan'ı, Ankara Saylavı Bay Taptas dün burnundan ameliyat yapmıştır. B. Tan- doğan'ın sıhbati eyi gitmektedir, geçmiş lîıımııîıııııınıulnmıınıuwunııııımwııın Otuzuncu kılavuz- da aylık aboneleri- miz doldu. Gazete İ gönderilebilmesi çin abonelerin yeni- Kurullayı kapandı İstanbul, 24 (ALA.) — Arsıulusal 12 inci kadınlar kurultayı, bugün sa- bahleyin saat 10 da Yıldız sarayının bü- yük salonunda genel kapanış toplantı- sınr yapmıştır. Bu toplanış Bayan Corbette Ashby- nin başkanlığı altında idi, Salon sarkur ve dinleyicilerle dolmuştür. Celse açılıç açılmaz Yunan delege- si Bayan Tbheodoropulos, birlik yasa- sında yapılan türlü değişgeleri anlat- mıştır, Bundan sonra arsıulusal kadımlar birliği e arsıulusal kadınlar konseyi- nin birleşmesi veya sadece iş birliği et- mesi etrafında uzun bir. konuşma ya- pılmıştır. Bu sorum önce Berlin kongresinde de münakaşaya konulmuştu. Neticede i- ki kurum arasında yalnız işbirliği ya- pılması kabul ve birleşme reddedilmiş- tir. Bundan sanra iki kurumun birleşme sorumuyla uğraşmak üzere 4 kişilik bir kamite ayrılması hakkındaki önerge de reddedilmiştir. Bundan sonra kongre kölemenlik hakkındaki kararla uğraşmıştır. Bu ka- rar da kabul edilmiştir. Bundan sonra köngrede, birçok ka- rı almak üsülüne karşı toplulukla pro- testo edilmiş ve bu usulün tatbik edil- diği müslüman ülkeler hükümetlerine kanuniğ bir şekilde kaldırılması tavsi. ye olunmuştur. Bundan sonra köngreye güsterilmiş olan iyi kabul, misafirperverlik ve yar- dımdan ötürü, Cumur Başkanı Kamâl Atatürk'e ve türk hükümetine * teşek- kürlerini ve saygılarını bildirmiştir. Aynı zamanda Halk Partisi Genel kütipliğine İstanbul ilbay ve belediye Bâşkanlığına, emniyet direktörlüğüne, türk kadımlar birliğine, bu kongreye de- lege olarak prenses Radzinill'i gönder- Muhammin -« Orancı — (Fr.) Expert DUYUKLAR Köylülere verilecek topraklar Istanbul, 24 (Telefon) — Kanuna göre köylülere verilmesi Tüzumlu —iken başkalarının elinde bulunan Azaplı Ya- rımburgaz çayırlıkları işi ile yarın uğra- gılacaktır. Dilevli yerlerin ornırları göz- den geçirilecek, pürüzlü noktalar - belli olacaktır. Pürüzsüz yerlerin ayrılarak köylülere verilmesi için Balırköy İlçe- baylığına emir verilmiştir. Fener - Libertas maçın- daki hâdise etrafında İstanbul, 24 (Telefan) — Geçen cu- ma günü Fonor - Libartas takımları ara- sında oyundan sonra çıkan kavganın suç- hularını İç işleri bakanlığı vilayetten sor- muştur, Poliş raporu bakanlığa bildiril. miştir. Kavganın suçluları henüz ayırd edilememiştir, kavgacıların vözleri biri- Türk Maarif Cemiyetinde Türk Maarif Cemiyeti genel merkez kurulu dün İzmir Saylavı Rahmi Köke- nin başkanlığında toplanarak başkanlığı- na Erzurum Saylavı Nafi Kansu, genel kâtibliğe Urfa saylavı Refet Ülgen, üye- liklere de başbakanlık müsteşarı Kemal Gedeleç, Bayazıt saylavı Halid Bayrak, Kültür Bakanlığı talim terbiye üyesin dan Ali Haydar Taner ve hesab ispek terliğine de riyaziye öğretmeni ve bizim mekteb direktörü Avni Çonuku seçmiş- tir. ——H——— --—— miş olan uluslar sosyetesi genel kâtip- liğine, B, Maurett'in kongrede temail ettiği arstulusal iş bürosuna ve köngre- ye delge göndermiş olan bütün kurum- lara teşekkürlerini bildirmiştir. Bayan Seniha Rauf ve Lâtife Bekir söz alarak, güzel söylevlerinden dolayı delgelere teşekkür etmiştir. e sescrsat Dod L Gündelik BARIŞ VE KADIN (Başı 1. izci sayılada uğraşmaları, ve erkeklerin fikir ve | düşüncelerini pekişüıe:ek karar- lar almaları işin pratik tarafını ol masa bile herhalde propaganda yönünü çok kolaylaştırmış olur. İşin bu kısmında kadınların gü" zel düşüncelerini alkışlamaktan vü arzularının gerçekleşmesini iste- mekten başka yapılacak bir şey yoktur. Yalnız kadınlardan bir ta- kımının gerek özel görüşmelerda ve gerek gazetelerde belirttikleri bir düşünce şekli vardır ki, onun için de bir iki söz söylemek isterii Bu düşünce şekline göre barış i: kadımların elinde olsaydı çoktan gerçekleşir, ve dünya yüzünden harb kalkardı. Bunun anlamı şus — dur ki, erkekler barış istemiyor, ve barış için çalışmıyor.. Genel o- larak bu görüşün doğruluğunda kuşlnınııı vardır. Belki barış iste- — miyen ve onun için çalışmıyan er kekler vardır. Harbtan faydalan- mak ve kazanmak arzusunda bue hlanan insanların ve grupların bu- lunduğuma inanırız. Ancak bunların büyük - bir azlık olduğu da bellidir. Harb ve barış işi yalnız özel irdelere bağlı bir sorum olsaydı, çok'tan kotarıs — hrdı. Fakat böyle değildir. Harb yapanların hepsi de onu sev dikleri ve istedikleri için yapmaz« lar, yurdun korunması için b-ska çare kalmadığı gün erkede olam kadının da başka türlü hareket e& deceğini düşünemeyiz. Kadın barış uğrunda çok şeyler yapabilir. Fakat biz bunun yalnrz sıyasa| aksiyon alanında değil, gencliği yetiştirme yolunda daha kolay gerçekleşeceğini — sanırız. Kadınlar ana olarak dünyanın her tarafında yetişen gencliğe arsmı- hasal hak ve vazifeler üzerindeki yeni fikirleri aşılayabildikleri de- recede genel barış ve düzene hiz- met etmiş olurlar. Zeki Mesud ALSAN Muhtevi —- Kavrıyan, kaplıyan — Örnek: Bu sözünüz bence itaba muadildir — /— Bu sözünüz bence darı!maya dendeştir. uaf — Bağışık — (Fr.) Exempt Örnek: Gümrükten muaf — Gümrükten bağı- şık. iyet — Bağışıklık A' haze — Çıkışma — (Fr.) Roproche etmek — Çıkışmak — Andlaşma — Sonra «« (Fr.) Postörieur ci —« Hlüç llâk — Bırakılmış, asıda — (Fr.) En suspens üâkta bırakmak — Asıda brrakmak Muallim, müderris — Öğrelmen Muallim mektebi —Öğretmen olkualer Drta muallim Mektebi © Orta öğretmen okulası ek munallim mektebi * Yüksek öğretmen o - Bi Müamele — 1 — Eylem, 2 — davranma, hareket, 3 — iş, alveri “Örnek: 1 — Gümtük müamelâünı — sadeleştir- meliyiz & Gümrük eylemlerini sadeleştirmeli- yiz -? — Bana karşı iyi muamele etmedi — Bana — karşı iyi davranmadı (iyi hareket etmedi). 3 — Borsa muamelâtı — Borsa alverisi. Bilmece — (Fr.) Eniğme, devinette — Sarmaşma * (Fr.) Accolade Hmid (anud) — İnader — (Fr.) Tötu — Çekişme — (Fr.) Dispute 'e — Bilişme, tanışma — (Fr.) Connaissance reke — Tepeleşme ız — Karşın, karşıtçı — (Fr.) Opposant — Arı, beri w, hemzeman — Çağdaş — dammar (Fr.) Coantempo- — Batıl, işlemez —- (Fr.) İnacti! w — İterli & (Fr.) Parfumt MCedi> vek etmek « Yardım etmek n * Yar, yardımcı — İğri büğrü, eğrik, dolambaç, eğrim — — (Fu) Determini - ı.ıı' n — Anıtsal, ulu , aziz « Sevgili Mucibince — Gaereğince, yapılı Mucib ollmak — Gerektirmek Mucid « Bulman — (Fr.) İnventeür Mucir — Kiralryan Mucize «« Tansı Mudarebe — Döğüş Mudarebe etmek — Döğüşmek — (Fr.) Se battre Mudhik — Gülünç » (Pr.) Comiguc Mudil » Çapraşık —(Fr.) Difficile Mugaddi — Besleyici, besinli Mugalata — Şaşırtmaca, yanıltmaca Muganni — Şakıyan Teganni — Şakığ Teganni etmek — Şakımak Mugayir — Uymaz, karşıt — (Pr.) Contrafre Mugayeret — Uymazlık, karşıtlık — (Fr.) Contra- diction Muğber — Gücenik — (Fr.) Füchâ, contracit Muğlâk — Çapraşık — (Fr.) Obscur, compligut Muhabbet (aşk, sevda) — Sevgi, aşk ü Muhabere — Duyuklaşma, yazışma —« (Fr.) Cor- respondance Muhabir — Aytar — (Fı ) Correspondant Muhaceme — öcüşme — (Fr.) Attague Muhacir -< Göçmen Muhadenet — Dostluk Muhafaza etmek — Gözemek, saklamak, barımak, korumak, gözetmek — (Pr.) Garder, conser - ver, protöger Muhafazai süküt etmek — Susup durmak, susmak Muhafız — Sakman, bekçi, muhafız (Bak: muha- faza) — (Fr.) Garde, gardien Muhakeme — 1 — Ökem — 2 — Duruşma — (Fr.) Jugement Muhakeme etmek — Öklemek, duruşmak — Juger Muhakkak — Besbelli, bayık Muhal — İmkânsız, olmaz Muhalâsat (Bak: Hulüs) Muahelefet — Ayrış — (Fr.) Opposition Muhalefet etmek — Ayrışmak — (Fr.) S'opposer Muhalif — Ayrışık —« (Rr.) Oppoıe Üşüşme, ö CFr.) Raişonnement (Fr.) .| Muhalled — Kalıt Muhallil «« Eritir — (Pr.) Dissolvant Muharrer — Yazılı Muharrik — Elebaşı, itki — teur (Er.) Promoteut, mo- Muharrir — Yazar, yazman Sermuharrir — Başyazar Muharriş —- Tırmalayıcı, azdırıcı —— (Pr.) İrritant Muhasame — Yağılık —« (Fr.) Hostilite Muhasara — Kuşatma — (Fr.) Siğge Muhasara etmek — Kuşatmak ©: Assifger Muhasebe — Hesablaşma, sağış Muhasebeci — Sağışman Muhasede — Günüleşme Muhat — Çevrili ,çevrik > (Pr.) Entourd, encercle Muhatab »« Aytıç, aytıne — (Fr.) İnterlocuteur Muhataba — Aytışma — (Pr.) Conversatlon Muhatara (Girive) — Aşıt — (Fr.) Peril, impassr Muhavere — Konuşma Müuhayyile -« Sanay < (Fr.) İmagination Örnek: Muhayyilesi vüsi bir muharrir — Sana- yı geniş bir yazman Muhayyirül'ukul (Bak; Harikulüde) Muhbir & Duymaç Muhib — Sevdik, dost Muhik — Haklı Muhit — Çeven Muhkem — Berkem Muhnik — Boğucu Muhrik «« Yakıcı — (Fr.) Caustigne Muhtaç — Muhtaç (T. Kö.) Muhtasar — Kıza, kısık — (Fr.) Resumâ Muhtasaran — Çicmalen, hulüsatan) — Kışaca (Fr.) En rösumi Muhtazir — Can çekişen — (Fr.) Agonisant Muhtelit — Karma — (Fr.) Mixte Muhtefi — Saklı, gizlenmiş Muhtekir — Vurguncu Muhtel — Bozuk — (Fr.) Derange Muhtelif —« Türlü Muhtellişşuvur — Aklı bozuk — (Fr.) Alifn& Muhtemel — İktimalli, olası, olsa gerek Muühterem * Sayın Muhteri — Bulman Mühteris — Yarsılı, hırşlı — (Fr.) Ambiticux Muhteriz » Çekingen, sakıngan — (Fr.) Röserw. ııçrııqıın (Bak: Debdebeli) —« Görkemli « (Pr.) Pompeuu Mahtıra — Andıç Muhti — Kabahatli Muin —« Yardımcı Muka'ar — Çukurlak Mukabele — Karşılık, karşılaştırma — — (Fr.) R& ponse, confrontement Bilmukabele — Karşılık olarak « (Fr.) Röciprat | gücment Mukabil « Karşı — (FPr,) R&ciprogue Mukaddem — Önce Mukadder — Keskil — (Fr.) Destinde Mukadderat (Bak: Nasib, tali ) — (Fr.) Destin Mukaddes © Kutsal Mukaddime — Başlangıç, önsöz Müukallid * Benzetici — (Fr.) İmitatcur Mukannen — Kesimli Mukarenet — Yanaşıklık — (Fr,) Rapprocnemeni Mukarin — Yanaşık Mukarrib — Yakım — (Fr.) İntime Örnek: Müukarriblerinden biri — dan biri. Mukaseme etmek — Üleşmek, paylaşmak, bölüş mek !_'ııın!ın. d Mukassi — Bunaltıcı, tıkmtılı Mukataa « Kesim — (Pr.) Alfermage Mukatele (kıtal) — Öldürüşme — (Fr.) Tuerle Mukavele — Sözleşme, sözbağı Mukavemet (Tahammül) — Dayanım, dayanık * (Fr.) Rösistance DÜZELTME Kılavuzun 31 inci sayısında birinci yaprağın ikinci dizisinde 25 inci satırda türkçe karşılığı (görey) olan (manzara) sözünün fransızcası olarak (paysage) ya- zılacak iken yanlışlıkla (tablecau) dizil. Birinci dizinin 8 inci satırmdakâ (ma- likâne) sözünün karşısında (yetil) den sonraki kelime şöyle olacaktı: (malikane) İkinci dizinin 24 üncü satırındaki (ipo- loji) sözünün karşılığı şöyle olacaktı: (ibi- poloji, ispoloji). ğ kinci yaprağın üçüncü | dirisinde 10 raancu satırda (mekteb) karşısındaki (o- kula) nın yanına (Mektep “T. Kö.”) ya- zılacaktır.