18 Aralık 1934 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 6

SAYIFA 6 €en geriden girmiş ve o zaman bu re- jimden hiç hazzetmemişken — sosyaliz. min bu iki şefi orada oturmak ve neş- riyat yapmak imkânını elde etmişler. dir. Bu örnekler de bize gösteriyor ki sosyalizm, hürriyetin — içinde Ülyaşamış, büyümüş, ve bir gün kendini besliyen rejimin karşısına yekıcı bir kuvvet ola- rak geçmiştir. Sosyalizmin çabuk yayılmasınım bir başka sebebi de iktısadi liberalizmin büyük sanayideki fenalıklarının ve kötü. lüklerinin bir düzeltme yoluna gireme. mesidir, Bu fenalıklar azalacağına bil- akis yeni yeni şekilletde ve biçimlerde her gün biraz daha artmıştır. İktısadi Hiberalizm bütün bu müca- dele safhalarında kendi aleyhine hazır- lanmış vaziyete rağmen müstehlikin ve işçi arnrfının haklarını az çok koruyan bir orta anlaşmaya yanaşmamıştır. Ken di aleyhlerinde mücadele devam ettik. çe kendileri de mücadelenin sertliğini artırmışlardır. Bu mukavemet diğer in. san tabakalarma da ağır tesir yapmış- tır. Bu da patron ve liberalizm düş- manlarının yekünunu gün geçtikçe ka- bartmıştır. Sosyalizmin kolayca genişlemesinin başlıca üçüncü sebebi de bu sıyasal yo. la giden insanların; insan kalabalıkla. rının özünü teşkil eden genc, dinç küt- leler olmasıdır. Kolu kuvvetli, kafası yerinde olan bu kütle; içinde bulundu- ğu memleketin en eyi unsurudur. Bü- tün bu unsur köylerde ve biribirinden ayrı mıntakalarda değil; ekseriya bü. yük şehirlerde ve büyük şehirlerin ya. kınında toplu bir haldedir. Bu gene ve dinç insan kalabalığının biribirine da- yanan ve bir yaradan beraber acı du- yan bir kütle olması, bufiların her mev- zuda tesir yapan bir vaziyette bulun. ması, istikballerinin ve mukadderatla. rmmın müşterek olması, icabında ayrıl- mar ve sarsılmaz bir birlik yaratmala- rıma imkân vermekte idi. İşçiler büyük şehirlerde bulunduk- ları için kendilerine sınıf şuurunun telkini meselesi de kolayca mümkün ol. müuştur. Akşam toplanmaları, tredomin. yonların toplantısı ve telkinin — gayet intizamlı bir surette yapılması bu teşki. latı çok kolay dağıtabilmiş ve muvaf- fak etmiştir. Fen ilerledikçe, denizaşırı - sanayi — Trabzon Elektrik ticareti genişlemekte devam ediyor, sosyalizm daha geniş alanda anlaşılır, sevilir bir hale geliyordu. Fakat bu a- rada sermayenin de genişleme rolü, hı. zın; ve gücünü artırıyordu. 19 uncu asran ortalarında en Üstün kertesini bulan büyük sanayi teşebbüslerini ida. re etmeğe birkaç insan kâfi gelmiyor, büyük sanayi sahibleri birleşiyor, ano- nim, limited şirketler kurulup genişli yor, hukuk telakkileri; paranın müba- delesinde teknik vasıtalar ve ökonomik kurumlar ilerliyor, sermaye — sahibleri biribirlerile daha eyi anlaşabiliyordu. Bu sıralarda sosyalizmin kendi için. de ve anlayışmda csaalt bir değişiklik hasıl oluyor, Çalışma şekil ve hacmi da- ha geniş bir sahaya intikal ediyordu. Artık — proletarya — ve tas. nifi sosyalizmin hayat ve anlayışına girmişti. Ve burada esaslı bir taktik kullanılıyordu. Proletatya ve burjuva kavgası.. Bunu bizim dilimizde, şimdi- ye kadar kullandığımız tabirlerle zen- gin ve f: burjuva kavgası diye pek âlâ tav. iz, İlk kavga işçi i olduğu halde bu iş veren arasında biribirine iyle cepheler g dayanma nişliyordu. İler. liyen sosyalist edehiyatı proletarya ke- limesini alıp kendi anlamına sokuyor ve kendi kuvvetlerini artırmaya çalışı- yordu. İşçilerin sermaye sahiplerine karşı vaziyetlerini ve haklarını müdafaasile; kendilerinden başka başka sınıflar olan fakirlerin mücadele etmesi başka baş- kadır. İşçilerin bu birlik için kendileri. ne en yakın ve kolayca beraber gelecek zannettikleri ilk insan yığını çiftçiler olmuştur. Halbuki böyle bir sosya. Hzm bakımından işçi ve çiftçi sınıfları arasında hiç bir anlayış ve beraberlik yoktur. Köylü ve çiftçi sosyalist aki- desine uyacak bir vaziyette değildir. Böyle olmakla beraber işçi, kendisi gibi güclü, kuvvetli ve miktarı cok bu unsutu kendi sınıfıma çekmek İstemiş- tir, Sosyalizmde mülkiyet yoktur. Sos- yalist beynelmilelci, enternasyonalist'. tir, Kendi bulunduğu ulusun müşterek menfaati içerisinde kendisini bir cüz olarak kabul etmez. Diğer uluslar için. deki işçi tabakalarile kendini bir gö- Tür ve ona göre başka uluslardaki pat- ronlar da aynı Şunu şöyle bir misal ile göz önüne ge- Milli Türk Anonim Şir- ketinder : Trabzon Elektrik Türk Anonim Şirketi hissedaran he- yeti umumiyesi 17 - Kânunu Sani - 935 tarihine müsadif perşembe günü saat 14 te Trabzon'da Şirket binasında fev- kalâde içtima edeceğinden Ticaret Kanununun 385 maddesi mucibince bu içtimaa bir hissesi olanın da iştirak edebileceği ve hissedaranın hamil oldukları hisse senetleri- ni veya bunlara mutasarrıf olduklarını müsbit vesa ma gününden bir hafta eveline kadar şirkete tevdi duhuliye varakasş almaları ilân olunur. RUZNAMEİ MÜZAKERAT inci i içti- ederek 1 — Şirketin mali ve hukuki vaziyetinin ticaret kanunu- yun 325 inci maddesi ahkâmına tevfikan ıslahı için; A — Müessislerin seksen beş bin liralık hisse senetle - rinin sermayeden tenizli ile bu meblâğın şimdiye kadar işlemiş faizleri hakkında karar itası. B — Seksen beş bin liralık hisse senedinin sermayeden tenzilinden sonra kalacak sermayenin , nisbetinde tenkisi. C — Meclisi İdarenin âzami beş olması. 2 — Nizamnamei Dahilinin yukardaki hususat ile alâ - kadar 5, 11, 12, 15, 24 üncü maddelerinin aşağıdaki şekilde tadili ve diğer maddelerdeki “Müfettiş” kelimesinin “Mu- nin “İktısat Vekâleti,, rakip” olarak ve “Ticaret Vekâleti olarak değiştirilmesi, Beşinci Madde: — Şirketin sermayesi 137.500 türk lira- sından ibaret olup beheri beş türk lirasr erymetinde 27.500 hisseye munkasemdir. Şirketin hisse senetleri bedelleri tamamile tahsil edil- miş olmadıkça tezyidi sermayeye ve yeniden hisse senedi ihracına karar verilemez, On birinci Madde: — Şirketin idaresi ve haricen temsi- li hissedarlar arasından heyeti umumiyece intihap olunan azamt beş azadan mürekkep bir meclisiidareye aittir. Önikinci Madde: Meclisi idare azası azami üç sene müd- detle intihap olunurlar. Fakat indel'icap heyeti umumiye karariyle azledilebilirler. Şu kadar ki çıkan azanın tekrar intihabı caizdir. Şirketin meclisi idare azalariyle müdiranı şirketin mabihil'iştigali olan muamelâtı şahısları namma yapamazlar. On beşinci Madde; — Meclisi idare azasından her biri üzde elli azadan — müteşekkil Müdafaa Vekületi salın alma komisyonu ilanları, !I.AN 728 adet muhtelif oksijen cihazları Vekâletçe pahalı görüldüğünden pazarlığı 20. 12. 934 perşembe günü saat 14 dedir, Şartnamesini gö mek istiyen her gün den sonra ve paazrlığa gire- ceklerin o gün ve saatinde teminatlarile birlikte M. M. V. satın alma komisyonuna müracaatları. (3709) Âcele satılık arsa İsmetpaşa Demirli köprü yanında asfalt üstünde 3500 metre murabbamda 2119 Nuri B, müracaat. tirelim: sosyalist okula Eskişehir şe- ker fabrikasında çalışan işçiyi, Uşakta halr satan yurddaşından prag'daki de. mir fabrikası işçisile daha yakın tutar. Sosyalizm herhangi bir yurddaşın bir eve, bir tarlaya, bir (gayri men- Kkul)e sahib olmasınr kendi bakımın- dan doğru bulmaz. Halbuki köylü tar- İasına, toprağına, evine, bağına bağlı ve sadıktır. İşte bundandır ki; çiftçiyi sınıfa alrp proleatrya diye bir fakirler cephesi kurmayı tasavvur cden sosya. lizm bu amacına erişememiştir. Çiktçilerden sonra sosyalizm kendi sınıfına bir küvvet olarak kafası işli. yen, okumuş, entellektüc! zümreyi kat- mak istemiştir. Böylelikle işçi ve pat- rton kavgası yerine proletarya ve bür- juva kavgasını koyan iki turaf cephe. lerini kuvvetlendirmek için yeni yar. demci unsurlar bulmaya çalışmışlardır. Sosyalizm de entellektüel, kafası işli- yen fakat herhangi bir sebeble çok ka- zanmıyan sınıfı kendisinin tabil müt- tefiki olarak görmüş ve yanına almak istemiştir. Prket dünyanın her tarafın. da bu düşünen sınıf sosyalizme katıl. mamıştır. Şunu da kaydetmek lâzımdır ki çiftçiye göre entellektüe! unsur da- ha kolay kanmış ve sosyalist safa nis- beten daha kolay karışmıştır. Sosyalizm cereyanı gidgide komü- nizme doğru dönmeğe başlamıştı. Sos. in önce ulus sınırları içinde ve lamımna bağlı kalmak kaydı al. tında geçen devirleri sınır aşırı bir hal almış ve sasyalizm edebiyatı bunu ko- münizme kadar götürmeğe yönelmişti. 1848 ilk komünist beyannamesinin yeryüzünde, neşredildiği tarihtir. Bu itibarla 19 uncu yüzyılm yarısını s08- yalist cereyanlarının kendi içinden hayata çıkış tarihl olarak alabiliriz. Bundan 20 sene tonra ilk enternas- yonal komünist kongresi yeryüzünde insanlığın gözünü çekecek bir hareket. le Cenevrede kurulmuştu. Daha sonra. larr ikinci enternasyonal kongresi de 1904 te Amsterdam'da ve nihayet üçün- cü enternasyonal da komünizm ihti- V&i muvaffak olduktan sonra Mosko- va'da kurulmuştur. Sosyalizmin başlıca ana nazariyesi sınıf kavgasıdır. Her sosyalist mutla. bir sınıf tanır. Ve o smıfa bitlin İnanmt WEFİF © sınıfin üstün olması için var gönlü ile Paş Tarihe karıştı (Meş- hur Hasan Paşa fırımı) ÜNLÜ ÜLGÜT fırınt oldu. Yüce tanıyı- cılarıma bildiririm. HALİT 8— 5704 APERARLUĞ UU YURMUYADKKLLDABLIAYUSAD KDA Uit Kiralık ev Yenişehir'de Şehit Nuri sokaklarının köşesinde ikinci kat beş oda temiz, geniş, rahat bir daire kiralıktır. Ziraat Bankasın- da muamelat Müdür muavi- ni Bay Hulkiye müracaat. Banka 3406 8—5723 ve Akaretler 8—5681 Ev 3785 8—5722 savaşır. İkinci sosyalizm nazariyesi kollektivizemdir. Bu birkaç bakımdan gözden geçirilcoilir. Başlıca noktalar sosyalizmin mülkiyet hakkınt tanıma. Mmasıdir. Başka bir anlayışa göre insan- lar bütün istihsalde müşterek olmalı. dır. Sosyalist anlayışlara göre her şey herkesindir. Bunun sağa, sola göre farkları, tatbik anlayışları vardır. İstihsalde iştirakin ilerisi komüniz- min anlatmak istediği kollektif taraf, topraktan, laboratuvardan veya fabri. kadan çalışarak elde edilen mahsulle. rin müşterek olduğuna; ve istihsal masrafının ve istihlakin de ileri sürer. Sosyalist fikir beynelmilelcidir de- miştik. Bunun içindir ki ulus telakkisi, yurd vatan telakkisi; sosyalizme göre üzerinde durulacak kıymetler - değil- dir. İlk doğuşunda ve uzun zaman yol alışında yalnız işçiler için olan bu te- lakki sonraları, bütün dünyayı, bütün dünya fakirlerini çerçevesine almak ve yalnız sermayeci — değil ; biraz fazla para alan memurlar bile bunların düş. manı haline gelmişi iştirakini Sösyalizme göre de harb vardır. Ve sayısı bir tektir: İşçi harbı.s İşçi sınıfı- n muzaffet etmek ve yere serilen bur. jİuvanın ankazı üzerine proletarya dev- letini kurmak sosyalizme göre biricik ve mukaddes savaştır. Büyük savaş patlamadan Önce sos-a- listlerin çıkardıkları beyanname sosya . list akidenin mahiyetini çok iyi ortaya koyan bir belgedir; “Büyük savaş patlamak Üzeredir. Bütün dünya işçileri! dikkatli olunuz. Savaşın getireceği kargaşalıktan istifade ederek sınıf ihtilalini yapalım. Ve bütün dünyada işçi sınıfı hükümetini kuralım!,, Bunun için de göyle tavsiye ediliyor- du: 1 — İşgi sınıfmmın menfaati, acısı, ya. rası birdir. aramızda ayrılmaz birlik var- dır. 2 — Her sosyalist bulunduğu yerde bir teşkilat yapmalı ve bu teşkilatın kuv. vetlenmesi için var kuvvetiyle çalışma . hıdır. 3 — Sosyalist sınıfı asla kanun, ni - zam yoliyle iktidar mevküne geçmiye . cektir. Onun için yegâne vasıta ihtilal- dir. Va dar mevkiinden sonra terör yapmak ve muvaffakiyete karşı gelenleri a bedeli kıymeti asliyesi itibariyle sermayei şirketin ekalli yüzde birine muadil kıymeti haiz miktarda hisse senedatı- nı şirkete tevdia mecburdur. Şu kadar ki sermayesi şirke- tin yüzde biri iki bin beşyüz lirayı mütecaviz ise fazlasının tevdii mecburi değildir. Tevdi olunan hisse senedatı aza- nın heyeti umumiyeden istihsali beraat edecekleri vakte 8—5715 kadar zamanı idarelerinden mütevellit mesuliyetlerine karşı teminat hükmünde olup ahere devrolunamaz ve şir - ketten alınamaz. Bu maksatla tamgalanarak şirket sandı- ğında hıfzolunur. - Yirmi dördüncü Madde: — Heyeti umumiye asaleten veya vekâleten lâakal on hisseye malik olan hissedaran - dan mürekkep olacaktır, Şu kadar ki, şirket mukavelena - mesinin tadili için vukubulan içtimaat müzakeratına bir hissesi olanın da iştirak ve rey ita etmeğe hakkı vardır. Heyeti umumiyede hazır bulunan hissedaran veya mü- messillerinin her on hissesi için bir reyi olacaktır. Ancak bir şahsın malik olduğu hisselerin miktarı onu mütecaviz ise ondan fazla reyi olamıryacaktır. Şu kadar ki, şirket mu- kavelenamesinin tadili için vukubulan içtimaat müzake - ratında birden ziyade hissesi olan eşhasın reyleri hisseleri nisbetinde mütesaviyen tezayüt eder. tın almacaktır. " M 18 İLKKÂNUN 1934 ULUSLAR DERN İNDE İtalyanlar Habeşlere karşılık verdi (Başı | inci sayırfada) bir çok ölümlere sebebiyet — verdikl ri, garnizonun kendisini müdafaa ettiği ve berkitme kıtaları geldikten sonra sallı ilave olunmaktadır. Bu püskürtme hareketine tayyare ve tanklar da iştirak etmiştir. İtalyan hükümeti, Adisababa hüki meti nezdinde teşebbüsle bulunarak tar- ziye ve tazminat istemiştir. Bu motaya göre habeş hükümeti, me seleyi 1928 muahedesi mucibince hakemı mahkemesine vermek isteğinde bulun - muş ise de İtalya hükümeti buna cevah vererek ortada hakemin halledeceği bir mesele bulunmadığını söylemiştir. İtalya hükümeti, bu cevabında hadi- senin çok sarih şartlar altında vukus gelmiş ve bu yüzden mahiyeti hakkında bir güna şübheye yer olmadığını ilave eylemiştir. Roma hükümeti, tarziye ve tazminat isteğinde direnmekte — ve bunun çabuk yapılmasını istemektedir. v İtalya'nın Habeşistan el Roma'ya döndü Napoli, 17 (A.A) — Adisababa'dakı italyan elçisi Bay Vinci, buraya gel ve hemen Roma'ya hareket — etmiştir. Her ne kadar resmi bildirim yoksa da bel seyahatin Valval mımtakasında italyane larla habeşiler arasında çıkmış olan vas kalarla alakadar olduğu sanılmaktadır. — —— ezmek lazımdır. 5 — Bütün karşı kuvvetler ezildiktet sonra işçi sınıfının diktatörlüğüne istie nad eden bir devlet kurulmalıdır. Rusya bu düşünüş ve inkılab netice sinde kurulmuş bir devlettir. Gelecek dersimizde de yer yüzünde ki sınıf ihtilaline karşı bu ihtilal fikirle. rinin doğurduğu reaksiyonları görece- Biz.,, ——— — ——— Kumburalütnbir BüLkaldiri Türkiye Is Bankası — P. T.T. BİNALAR VE LEVAZIM — — - ÇEVİRGENLİĞİNDEN * 1 — Tellerde kullanılmak üzere 3 m/m kutrunda 400 lira muhammen bedelle 5,000 Bakır manşon pazarlıkla 5A” 8—572) , 2 — Bunların 20-12-934 günlemecinde pazarlığı yapılar — — cağından isteklilerin şartnameyi görmek için her ü pazarlığa girmek için de 20-12-934 gününe rastlıyan şembe günü saat 14 de Ankarada P. T. T. Genel çıvgrı':'ı liği evinde satmalma komisyonuna müracaat ve 30 lira £? venme parası getirmeleri. (3730)