29 Kasım 1934 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 3

İ G a ae li NK B £ İKINCI TEŞRİN 1934 PE RŞEMBE vi'_:ı | ,lg;rların dığ alış- rişi, madenler ve devlet demiryolları k .Bulgar dış alışverişinin teme- ini, dışardan getirdiği yapılmış eş - Ya, koloni malları, kumaşlar, ma- 'b' ; g*n eşya ve makineler teşkil eder. yüha karşılık Bülgaristan'ın ya- | “üncr yurtlara çıkardığı, ekim ü- — TÜnleri ve hayvandır. — Bulgar dış alışverişinin normal — Fillardan ökonomik sıkıntı yılla- | Tna girişini şöyle görürürz: Yurda giren Yurtan çıkan ; Bin leva Bin leva | l28 — 7.040.935 6.231.247 1929 — 8.324.633 6.317.061 1930 — 4.589.725 6.191.140 1931 — 4.660.063 5.934.174 | ŞU eşyaların belli başlı neler ol- — “Müğunu 1930 yılının rakamların- | da arıyalım : Ton Değer (Bin leva) Hububat 303.712 852.260 Tütün 22.453 2.654.239 Yumurta 19.213 887.282 Ham deri 1.865 236:739 D Şilyağı 1.752 194431 l Y"niş ve meyva - 8.578 86.109 l .Bıılgarlarm dışarı satlıkları ü- | İönlerden tütün üzerinde durmak K dır. Bundan yirmi yıl önce, k “doğu tütünü,, bir mal ta- : 'mhazken, balkanlılar ardı arka- —i kesilmez didinmeler ve propa- Bandalarla ortaya “şark tütünü,, Atlr bir mal tanıtmışlardır. ; | , Bu tütünün çoğu Bulgaris- 'da yetiştirilmekte ve orta N '. A"l'upa’ya sürülmektedir. || Türk gülyağıcılığının şimdiye | Çadar iptidat yöndemlerle elde *dilişinden ve ulusal faydayı dü- | nmiyen çıkarıcıların yağın içe- .Sine öteberi karıştırmalarından Stürü kendi yağlarına bulgarlar Seniş pazar bulmuşlar ve rakip- — Siz kalmışlardı. — ,, Sarıpsarmalama yöndemleri- hi daha önceden düzelten bulgar- kuru ve yaş yemişle zarzavat Tkarmak yolunu da buldular. Ta- 2& domates, soğan, lahna, karne- Ahar, elma, sofra üzümü, hele bu Üüzümün Hafızali cinsi, kavun, GÖM z ve erik satarak yurtlarına Yli para soktular. İ adım ve tatlılık bakımından | geri olan bu mallar, satış ku- Ş Mlarının eyi çalışmaları, hele F | Pagandaları yüzünden sanıları “an fazla alrcr bulmaktadır. ! #akia . Bulgar topraklarında değişik ö Madenler vardır, Bu madenciliğin p. değerli tarafı, maden kömürü y Canmasınını genişliği ve bu “zden bulgar ormanlarının ko- hmasıdır. p MA 651819 ton kömür çıkarıl- , ;fı_,;ş;’l' Bunun: e de | *965 tonu esmer kömür (lignit) bi 76335 » kara kömür | 2519 ,, antrasittir. 4, Kömürden başka Bulgaris- &l:na çıkan madenlerin 1929 da e miktarları şunlardır: l y 1920 da Bulgaristan'da 1 mil- i Ton — Bakır 31:310 B Tuşun 3.983 Bakır ve kurşun 9.923 Ursun ve çinko 11.396 inko 1.925 Kaolin 3.613 e < €mek tuzu 3.653 Al’nca 1141 i devletin olmak Ve 17902 taş ocağı işletilmekte 4 | Ocaklardan, mermer, jips, | m*&ı;ır' litoğraf ve kireç taşları — NMaktadır. W A %'R“lgar ökonomik varlığının kemiş: LT Ğ İi 18i ve çevireni devlet de- ;ânindır. Bulgaristan daha : huqfk valiliği iken hususi şir- %ğ 541 kilometre demiryolu 6 Fi ukl;nlşh. Bulgar devleti ku- * “âfl!ı n sonra bu yollar devlet t deda-n satın alındığı gibi bul- ım“'Yolu ağının kuürulması- Bar geündi. 1931 yılına kadar bul- ı %amlryollan 2996 kilometre- sI'!İdı. Bu yolların 2530 kilo- ! normal geri kalan — kısinı C, H. F. kongreleri C. H. Firkası Ankara - vilayeti kurumları kongrelerini yapmak- tadırlar. Bugün de saat 19 da Ahi- zafer Ocağı Hacıbayram camisi yanında, Sakarya Mevcut Ocağı, Atpazarındaki kendi binasında, saat 20 de, Musabey Ocağı, Dum- lupınar mektebinde, yarınki — cu- magünü saat 18 de, İsmetpaşa O- cağı İsmetpaşa ilk mektebhinde, bütün Etlik Ocakları saat 14 te, Noter Veli Beyin Etlikteki köş- künde ve Cebeci Ocağı ise sabah- leyin saat 9 da Cebecide yeni yap- tırdığı merkezinde kongrelerini yapacaklardır. İlk öztürkce ders İzmir saylavı Bay Mahmut Esat Boz- kurt Ankara Hukuk mektebindeki hu - kuku düvel dersini büsbütün öztürkçe olarak — vermiye başlamıştır. Kendisi “huküku düvel,, karşıliğı olan "kurultak lar Bayığıi,, tabirini bulmuştur Malül raporlarındaki pullar Tekaüt edilecek malül raporlarının Sıhhiye Vekâletince tasdik edilirken ye' n.i y göre pull: tasdik işi- ni geciktirmekte old ğundan raporların eski kanuna göre değil yeni kanuna gö- re pullanmasının temin edilmesi Devlet kurumlarıma bildirilmiştir. "i Ziraat Bakanlığında Stenoorafi Ziraat Bakanlığı memur ve daktilo - lara stenosrafi öğretmek üzere bir öğre- tici tutacaktır. ha 2.000 kilometrelik demiryolu yapmak istiyor; bu yollarda bu- dunlararası yolları yapmayı, Bul- garistan'ın içini Karadeniz ve Tu- na limanlarına bağlamayı ve komşu devletlerin demiryollarına en kısa yollardan bağlanmayı dü- şünüyor. Bulgar demiryollarının para bakımından bitimleri, demiryol- larının uzamasile atbaşı yükseli- yordu. Acun savaşında yolların bakımsızlıktan kötüleşmesi yü- zünden yenilenmesinin gerekleş- mesi hayli para harcatmış olmak- la beraber, yol 1929 yılımda 358 milyon, 1930 da 354 milyon leva bırakırken, bu sâfi hasılat 30—31 yılında 107 milyon levaya düş- müstür. Yol üzerinde gidiş geliş de bir- az azalmıştır. Yıl — İşletmede K.M. — Yolcu sayısı 28-29 2.908 9.818.000 29-30 2.936 10.219.000 30-31 2.996 8.803.000 Yol üzerinde eşya taşıması da azalmıştır: Yıl — İşletmede K, M. Yolcu sayısı 28-29 2.908 3.778.000 29-30 2.936 4.060.000 30-31 2.996 3.907.000 Bulgar demiryollarının başlıca hususiyeti gerek yolcu ve gerekse eşya taşıma tarifelerinin ucuz o- luşudur. ş NAŞİT HAKKI İnebolu'da çetin bir fırtına var İnebolu, 28 (A.A.) — Devam eden fırtına gittikçe şiddetini ar- tırmış, hava yıldıza çevrilmiştir. Sahildeki — kayıkların bir kısmı parçalanmak tehlikesinden, kasa- ba içine çekilmiştir. Bir hafta ön- ce İstanbul'dan çıkan yolcular ve posta beklemektedir. Aynı za- manda posta da gidememiştir. Amasya'ya kar yağıyor Amasya, 28 (A.A.) — Şehre kar yağıyor, tepeler bembeyaz ol- du. Erzurum - Sıvas istikrazı faizi Hükümet, Erzurum — Sıvas istikra- zı tahvillerinin ikramiyesiz 95 7 faizle satışa çıkarılmasını kararlaştırmış ve bu iş için Maliye Vekiline salâhiyet veren bir lâyihayı Meclise vermiştir. Muğla'da soysal yardım işleri Muğla, 28 (A.A.) — Bu gece ulus - evinde toplanan soysal yardım komitesi, ulusevinde her gün yoksulların bedava sağlıkları bakımına, yoksul mektep ço - cuklarına sı'cak vemek verilmesine söz kesmiştir. Bu işleri başarmak için ayrı bir dernek kurulmuştur. Çocukların ba- kımını korumak için yeni gelir kaynak - ları bul: çal şıl let Yabancı ökonami mütehassısları getirtilecek Yüksek Ticaret mektebinde çalışarak göreü ve bi'-i!srinden favdalanmak üze- re Öl i Bak V| ; y * sıslar getirtecektir. mütehas- Bazı verlerin savdiye masrafları Trabzon kıyıları saydiyesiyle Apol - yont, Manyas göllerinin emaneten ida - resi lâzım gelmiş, ve Enes ve İpsala göl lerinin de emaneten idaresi ihtimali ço - ğgalmış olduğundan bunların hükümetçe idaresini temin için Meclisten (4) bin Hai tarinakalü yümi ŞAĞA $ Soyatları Türk Dili Araştırma Kurumu- nun sovatları için gönderdiği İis- tenin B. bölümünden birinci di- zisi şudur: Baba Giray — Baba Tunguz — Bağış — Babür - Behiir — Baça- ru — Basayoğul — Bashoğa — Başçı — Baskara — Bas Timur — Bastıı — Bada Kol — Badan (ka) — Baday — Badruk — Bağa Tarhan — Bağdat (ka) — Balan Tekin — Bahsi — Bakac — Ba- kay — Bakbak — Bakı — Bakır — Bakış — Baksı — Bak Timur — Bakubala — Bakundı — Bala (ka) — Balaban Uluğ — Bala- kan — Balaman — Balamır — Balandı — Barbak — Balanuyan — Balbars — Balbay — Balsşak— Balduk — Balgay — Balı — Ba- lkbanaz Kaan — Balık — Balım — Balta — Baltu — Bana — Ba- raç — Barak — Baraz (ka). İÇ DUYUMLAR M. Foker Büugün 11 de şehrimize geliyor Hollanda tayyare fabrikatörle- rinden M. Foker, bugün saat on birde kendi tayyarelerinden biri ile sehrimize gelecektir. Almanya- da kurduğu fabrikasından Genel- savaşsta Birleşik devletlere birçok tayyare vermiş olan M. Foker'i kendi adını taşıyan tayyarelerin- den dolayı ortayaslıların çoğu pek eyi tanır sanırız. M. Foker şehri- mizde bir iki gün kaldıktan son- ra memleketine dönecektir. Ziraat enstitüsündeki yabancı profesörler Ziraat Vekâletine bağlı Ankara Zira- at enstitüsü ile mektepler ve müessese - lerde çalıştırılar yabancı profesör müte hassıs ve ustaların kullanılması salâhiye tinin Maarif Vekâletinden alımarak Zi. raat Vekâletine verilmesine dair hükü - met Meclise bir kanun teklifinde bu- lunmuştur. İstihlak vergisi isleri Dahili istihlâk vergisi kanununun muvakka! madd göre & naş- ri tarihinde ellerinde bulunan mallar için tüccarlar tarafından verilen beyanname- ler hakkında yapilan itirazlara Maliye Bakanlığı bakmaktadır. İzmit ve Derince gümrük merkez memurluğu İzmit Gümrük Müdürlüğü ile Derin- ce idare memurluğu kaldırılarak yerine İzmit ve Derince gümrük merkez me- murluğu kurulmuştur. Eski çamaşırlarınızı Himayeietfale veriniz Eski çamaşırlarını atmayıp yok- suzlara verebilecek halde bulu- nan yurttaşlar, bunları, geçen yıl- larda Himayei Etfal Cemiyetine vermişler ve bu kurum da bircok yoksuzlara böylece yardım ede- bilmişti. “Artık girdi,, diyebileceğimiz kışın soğuğundan ve bu soğuğun getirdiği hastalıklardan yoksuz yurttaşlarımızı korumak hepimi- zin boynumuza borçtur. Bu borcu ödemis olmak icin bu yıl da, kullanamadığımız eski ça- maşırlarımızı. Himayet Ftfal Ce- mivetine verelim. Cemiyetin merkezi sehrimizde, Samanpazarı caddesindedir. YARINKİ FUTBOL MAÇLARI Ankara Futbol Heyetinden: 30.xı. 934 cuma günü yapılacak lik maçları, 1 — Gençler Birliği - Muhafız Gücü ikinci takımları. Saat 10,30 da, hakem Necdet, 2 — Demir Spor — Çankaya 1 inci ta kımları. Saat 12,30 da, hakem Hikmet, 3 — Gençler Birliği - Muhafız Gücü 1 inci takımları. Saat 14,30 da, hakem İbrahim Turgut. Bilecik çalışıyor Bilecik, (Hususi muhabirimizden) — C. H. F. kongereleri yapılmaktadır, Ocak, nahiye, kaza koöngreleri bitmiş vilayet kongresi için anıklara başlan- mıştır. Kongre - ilk kânunun başında toplanacaktır. Bu yıl vilayet yollarının yapılmasına ve onarılmasına da çok ça- Iışılmaktadır. Söğüt ve Bozüyük yolla- rr üstündeki köprülerle Yeniköy köp- rülerinin onarımı bitmek üzeredir. Göl- pazarr yolu da yarılanmıştır. Çalışma şenliği yapıldığını geçenlerde bildirdi- ğim yeni ayak topu alanının bir kılığı- nr yollıyorum, Alan 63xl1li ölçüsünde dir. Etrafına parmaklık çekilmiş ve set set oturulacak yerler yapılmıştır. —| Türkiyenin dış diniğî Dört tarafı denizle çevrilmiş olan Büyük Britanyada, milli emniyetin ha- va silahına bağlı olduğu söylenmekte- dir. 'Tayyareciliğin alıp yürüdüğü ve ön safa geçtiği bir devirde ingilizleri saran bu kaygu ve korkuyu biz de pek yerinde buluyoruz. tayyare bombası, bu güne kadar ingiliz adalarının emniyeti- ni temin edebilmis olan deniz donanma- Tayyarecilik, sını hakikaten felce uğratmış, mana ve varlığını tehlikeye düşürmüştür. Çün- kü donanma, kıyrları ve deniz yolları ile büyük bir deniz memleketini koru- yabilmek kabiliyetini artık kayhetmiş- tir, Su üstünde yüzen büyük gemiterin tonajını artırmak ve zırllanmak surü- tiyle tayyare bombalarıma karşı koya- bilmeleri, fen ve sanat için, imkânsız değildir; ama. bu kadar vüyük gemileri yaşatmak ve bunları ihtiyaçları karşılı- yacak sayıda olarak vücude getirmenin hiçbir devlet maliyesinin yüklenemiye- ceği kadar pahalı bir -iş polduğu bilin- mek lazımdır, : Bu böyle oluunca, deniz Tabıtasını temin edebilmek için -iyi bir müdafaa vasıtası olan büyük denizaltı gemileri yapmak zaruri görünüyor. Çok uzak- lara kadar gidip gelebilen, mayin dö- kebilen ve mümkün olduğu kadar derin- lere (dalarak tayyareden - gizlenebilen, torpidolara karşı korunabilen yüksek tonajdaki denizaltı gemisinde az çok bir fayda sezilebilir. Büyük gemili bir donanma, deniz konferanslarına rağmen artık pahalıya malolan bir lüksten başka bir şey değil- dir, derken, acaba, en doğru bir kanaati ifade etmiş olmuyor muyuz ? Bizce büyük gemide, tonajında ve nispetlerin- de yapılmakta olan pazarlıklar bir göz boyama, bir hiç, fakat buna mukabil tayyare gemisi, süratli küçlük gemi, de- nizaltı gemisi için yapılan münakaşalar istikbal meselesinin tâ kendisidir. Kendi kanaatimize göre, büyük deniz devletlerinin aralarındaki anlaş- malar ne olursa olsun, dünyanın sela- meti için donanmalara faydalr olacağı katiyen şüpheli olan tayyre gemilerini ortadan tamamen kaldırtmak lazimndır. Kısa da olsa iyi bir tetkik gösterebi- lir ki, deniz silahı havacılık önünde yüzyıllardanberi tanınmış olan vasıf ve kudretlerini henüz tamamen kaybetme- mişse bile renk ve kıymetini değiştir- miştir. Limanlarda barınamıyacak, daima ha- reket halinde bulunmağa mecbur kala- cak, bir donanmadan bir tek noktaya bağlılık istiyen kara harpleri için hiz- met ve yardım beklenemez olmuştur. Bu Mevzuu mütalea ederken, Büyük Britanyayr korkutan en mühim dert- lerden ikincisinin deniz yollarının tay- yareler tarafından - kesilmesi oldğunu ve hiçbir memleketin Büyük Britanya kadar istikbalini dışarıya, uzaklara bağ- lamamış bulunduğunu biliyoruz. Deniz yolları bakımından tesirli o- lan büyük tayyarelerin bgünkü uçüuş ve hareket sahaları ağır bir bomba yükü ile vasati 700 kilometre olarak kabul idil- mek lazım geldiğine göre, bu, hiçbir geminin bu sahada tayyarenin gözün- den, bombasindan kurtulamıyacağı gibi korkünç bir mana ifade eder. Büyük Britanya (anavatanı) bu â- miller altında hava kuvvetini artırmak mecburiyetini görüyorsa, acaba, bunlar ©o kadar çok uzun deniz sınırları olan Tün kiyenin o nisbet ve derecede hava kuv- vetini büyütmesi için de birer sebep ve âmil deği midirler ? Dostlariyle çevrilmiş olmasına rağ- men, Türkiyenin, dişlerine kadar silah- lanmakta yarışa girişmiş bir dünya ö- nünde, açık denizlerden gelebilecek bir tehlikeyi — başka deniz memleket- leri gibi — karşılamayı düşünmesini tabif ve mantıki bülmak gerektir, Büyük Britanya ve daha başkaları gibi, ulu Türkiyenin emniyeti de her şeyi yapmak, her yere yetişmek, her cins silahla karşılaşmak vaziyetinde ©- lan hava silahına bağlıdır, kanaatinde çok samimiyiz. İ Ş. H. UÇAR SAYIFA 3, Bi