29 Kasım 1934 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 3

M İKINCI TEŞRİN 1934 PERŞEMBE Bu garların dış alış- erişi, madenler ve devlet demiryolları _Bıılgar dış alışverişinin teme- BH, dışardan getirdiği yapılmış'eş ! koloni malları, kumaşlar, ma- y eşya ve makineler teşkil eder. .'”ll karşılık Bulgaristan'ın ya- — Baner yurtlara çıkardığı, ekim ü- leri ve hayvandır. | . Bulgar diş alışverişinin normal an ökonomik sıkıntı yılla- girişini şöyle görürürz: Yurda giren Yurtan çıkan Bin leva Bin leva 7.040.935 6.231.247 8.324.633 6.317.061 4.589.725 6191140 4.660.063 5.934.174 Bu eşyaların belli başlı neler ol- hİunu 1930 yılının rakamların- da arıyalım : 1028 1929 1930 1031 Ton — Değer (Bin leva) 303.71Z 852.260 22453 2.654.239 19.213 887.282 1865 236.739 B LTS2 104,431 "Nı ve meyva - B.578 86.109 Bulgarların dışarı satlıkları ü- 'den tütün üzerinde durmak lizımdır. Bundan yirmi yıl önce, “doğu tütünü,, bir mal ta- Tumazken, balkanlılar ardı arka- İt kesilmez didinmeler ve propa- larla ortaya “şark tütünü,, t bir mal tanıtmışlardır. — — Bu tütünün çoğu Bulgaris- 'da yetiştirilmekte ve orta n"şı)i'yı sürülmektedir. Ka ÜÜrk gülyağıcılığının şimdiye kadar iptidat yöndemlerle elde Edilişinden ve ulusal faydayı dü. linmiyen çıkarıcıların yağın içe- Hsine öteberi karıştırmalarından Stürü kendi yağlarına bulgarlar Reniş pazar bulmuşlar ve rakip- kalmışlardı. K rıpsarmalama — yöndemleri- hi daha önceden düzelten bulgar- lar kuru ve yaş yemişle zarzavat ak yolunu da buldular. Ta- £8 domates, soğan, lahna, karne- hh'l'. elma, sofra üzümü, hele bu üzümün Hafızali cinsi, kavun, l"ımz ve erik satarak yurtlarına hayli para soktular. Tadım ve tatlılık bakımından — Sök geri olan bu mallar, satış ku- Tumlarının eyi çalışmaları, hele mdaları yüzünden sanılan Yan fazla alrcı bulmaktadır. Wdik Bulgar topraklarmda değişik Wadenler vardır. Bu madenciliğin P değerli tarafr, maden kömürü %ünmasmm genişliği ve bu ?den bulgar ormanlarının ko- asıdır. 1929 da Bulgaristan'da 1 mil- a 651.819 ton kömür cıkarıl- Ait Bunun: 22.065 tonu esmer kömür (lignit) 88 — ; kara kömür 2519 ,, antrasittir. Kömürden başka Bulgaris- —d" çıkan madenlerin 1929 da N miktarları şunlardır: Bakır Kurşun ve kurşun Urşun ve çinko inko Ton 31810 3983 9.923 11396 1925 3.613 K 2653 çArıca 1141 i devletin olmak K 1702 taş ocağı işletilmekte $ M Ocaklardan, mermer, jips, “.""' litoğraf ve kireç taşları “Maktadır. BH4 bep Bulgar ökonomik varlığının '*::mği ve çevireni devlet de- k larıdır. Bulgaristan daha keyçitk valiliği iken hususi şir- € 541 kilometre demiryolu iştı. Bulgar devleti ku- T ktan sonra bu yollar devlet lşd%ı_n satın alındığı gibi bul- —%olıı ağının kurulması- Bar L 1931 yılına kadar bul- lı,k.nuyonın 2996 kilometre- eçi ldi. Bu yolların 2530 kilo- _' Normal geri kalan kısmı demiryollar idaresi, da- 'T C, H. F. kongreleri C. H. Fırkası Ankara - vilayeti kurumları kongrelerini yapmak. tadırlar. Bugün de saat 19 da Ahi- zafer Ocağı Hacıbayram camisi yanında, Sakarya Mevcut Ocağı, Atpazarındaki kendi binasında, saat 20 de, Musabey Ocağı, Dum- lupınar mektebinde, yarımki cu- magünü saat 18 de, İsmetpaşa O- cağı İsmetpaşa ilk mektebinde, bütün Etlik Ocakları saat 14 te, Noter Veli Beyin Etlikteki köş- künde ve Cebeci Ocağı ise sabah- leyin saat 9 da Cebecide yeni yap- tırdığı merkezinde kongrelerini yapacaklardır. İlk öztürkce ders İzmir saylavı Bay Mahmut Esat Boz- kurt Ankara Hukuk mektebindeki hu - kuku düvel dersini büsbütün - öztürkçe elarak — vermiye başlamıştır. Kendisi *huküku düvel,, karşılığı olan "kurultak lar Bayığı,, tabirini bulmuştur Malül raporlarındaki pullar Tekaüt edilecek malül raporlarmın Sıhhiye Vekâletince tasdik edilirken ye' ni kanuna göre pullanmaması tasdik işi- ni geciktirmekte olduğundan raporların eski kanuna göre değil yeni kanuna gö- Te pullanmasının temin edilmesi Devlet kurumlarına bildirilmiştir. Ziraat Bakanlığında Stenoorafi Ziraat Bakanlığı memur ve daktilo - Tara stenorrafi öğretmek üzere bir öğre- tici tutacaktır. — ha 2.000 kilometrelik demiryolu yapmak istiyor; bu yollarda bu- dunlararası yolları yapmayı, Bul- garistan'ın içini Karadeniz ve Tu- na limanlarına bağlamayı ve komşu devletlerin demiryollarına en kısa yollardan bağlanmayı dü- şünüyor. Bulgar demiryollarının para bakımından bitimleri, demiryol- larının uzamasile atbaşı yükseli- yordu. Acun savaşında yolların bakımsızlıktan kötüleşmesi yü- zünden yenilenmesinin gerekleş- mesi hayli para harcatmış olmak- la beraber, yol 1929 yılında 358 milyon, 1930 da 354 milyon leva bırakırken, bü sâfi hasılat 30—31 yılında 107 milyon levaya düş- müstür. Yol üzerinde gidiş geliş de bir- az azalmıstır. Yıl — İşletmede KEM, — Yolcu sayısı 28-29 2908 9.818,000 29-30 2936 10.219.000 30-31 2.996 8.803.000 Yol üzerinde eşya taşıması da azalmıştır: Yıl — İşletmede KM Yolcu sayısı 28-29 2908 3.778.000 29-30 2936 4.060.000 30-31 2.996 3.907.000 Bulgar demiryollarının başlıca hususiyeti gerek yolcu ve gerekse eşya taşıma tarifelerinin ucuz ©- luşudur. NAŞİT HAKKI ——— Bilecik çalışıyor Bilecik, (Hususi muhabirimizden) — C. H. F. kongereleri yapılmaktadır, Ocak, nahiye, kaza kongreleri bitmiş vilayet kongresi için anıklara başlan- mıştır. Kongre ilk kânunun başında toplanacaktır. Bu yıl vilayet yollarının yapılmasına ve onarılmasına da çok ça- lışılmaktadır. Söğüt ve Bozüyük yolla. rı üstündeki köprülerle Yeniköy köp- rülerinin onarımı bitmek üzeredir. Göl- pazarı yolu da yarılanmıştır. Çalışma şenliği yapıldığını geçenlerde bildirdi- ğim yeni ayak topu alanının bir kılığ- nr yollıyorum. Alan 63xill ölçüsünde dir, Etrafına parmaklık çekilmiş ve set set oturulacak yerler yapılmıştır. ME N ULUŞ İÇ DUYUMLAR İnebolu'da çetin bir fırtına var İnebolu, 28 (A.A.) — Devam eden fırtına gittikçe şiddetini ar- tırmış, hava yıldıza çevrilmiştir. Sahildeki — kayıkların bir kısmı parçalanmak tehlikesinden, kasa- ba içine çekilmiştir. Bir hafta ön- ce İstanbul'dan çıkan yolcular ve posta beklemektedir. Aynı za- manda posta da gidememiştir. Amasya'ya kar yağıyor Amasya, 28 (A.A.) — Şehre kar yağıyor, tepeler bembeyaz ol. du. Erzurum - Sıvas istikrazı faizi Hükümet, Erzurum — Sıvas istikra- zı tahvillerinin ikramiyesiz 9, 7 faizle satışa çıkarılmasını kararlaştırmış ve bu iş için Maliye Vekiline salâhiyet veren bir lâyihayı Meclise vermiştir. sla'da soysal yardım isleri Muğla, 28 (A.A.) — Bu gece ulus- evinde toplanan soysal yardım komitesi, ulusevinde ber gün yoksulların bedava sağlıktarı bakımına, yoksul mektep ço - cuklarına 3:cak vemek verilmesine sör kesmiştir. Bu işleri başarmak icin ayvı bir dernek kurulmuştur. Çocukların ba- koımanı korumak için yeni gelir kaynak - Jarı bulunmasma çalışılacaktır. Yabancı ökonomi mütehassısları getirtilecek Yüksek Ticaret mektebinde çalışarak görvü ve bitsit-inden favdalanmak üze- ve Ökonomi Bakanlığı yabancı mütehas- sıslar getirtecektir. Bazı yerlerin savdive musrafları Trabzon kayıları saydiyesiyle Anol - yont, Manyas göllerinin emaneten ida - resi lâzım gelmiş, ve Enes ve İpsala göl lerinin de emaneten idaresi ihtimali ço - galmış olduğundan bunların hükümetçe idaresini temin için Meclisten (4) bin liralık münzkale yapılması istenmiştir. Soyatları Türk Dili Araştırma Kurumu- nun soyatları için gönderdiği lis- tenin B. bölümünden birinci di- zisi şudur: Baba Giray — Baha Tunguz — Bağış — Babür - Betiir — Baça- ru — Basayoğul — Bashoğa — Başçı — Ra«kara — Bas Timur — Bastu — Bada Yol — Badan (ka) — Baday — Badruk — Bağa Tarhan — Bağdat (ka) — Balan Tekin — Bahsi — Bakac — Ba- kay — Bakbak — Bakı — Bakır — Bakış — Bakst — Bak Timur — Bakubala — Bakundı — Bala (ka) — Balaban Ulvğ — Bala- kan — Balaman — Balamır — Balandı — Barbak — Balanuyan — Balbars — Balbay — Balsak— Balduk — Balgay — Balı — Ba- hbanaz Kaan — Balık — Balım — Balta — Baltu — Bana — Ba- raç — Barak — Baraz (ka). SRREZ M. Foker Bugün 11 de şehrimize geliyor Hollanda tayyare fabrikatörle- vinden M. Foker, bugün saat on birde kendi tayyarelerinden biri ile sehrimize gelecektir. Almanya- da kurduğu fabrikasından Genel. savaşta Birlaşik devlerlöre bitçök tayyare vermiş olan M. Foker'i kendi adını taşıyan tayyarelerin- den dolayı ortayaslıların çoğu pek eyi tanır sanırız. M. Foker şehri- mizde bir iki gün kaldıktan son- ra memleketine dönecektir. Ziraat enstitüsündeki yabancı profesörler Ziraat Vekâletine bağlı Ankara Zira. at enstitüsü ile mektepler ve mücssese - lerde çalıştırılan yabancı profesör müte hassıs ve astaların kullanılması salâhiye tinin Maarif Vekâletinden alınarak Zi> vaat Vekâletine verilmesine dair hükü - met Meclise bir kanun - teklifinde bu- Tunmuştur, İstihlak vergisi isleri Dabili istihlâk vergisi kanununun muvakk>! maddesine göre kanunun nap ri tarihinde ellerinde bulunan mallar için tüccarlar tarafından verilen beyanname- ler hakkında yapılan itirazlara Maliye Bakanlığı bakmaktadır. İzmit ve Derince gümrük merkez memurluğu İzmit Gümrük Müdürlüğü ile Derin- €e idare memurluğu kaldırılarak yerine İzmit ve Derinco gümrük merkez me- murluğu kurulmuştur. Eski çamaşırlarımızı Himayeietfale veriniz Eski çamaşırlarını atmayıp yok- suzlara verebilecek halde bulu- nan yurttaşlar, bunları, geçen yıl- larda Himayei Etfal Cemiyetine vermişler ve bu kurum da bircok yoksuzlara böylece yardım ede- bilmişti. “Artık girdi,, diyebileceğimiz kışın soğuğundan ve bu soğuğun getirdiği hastalıklardan yoksuz yurttaşlarımızı korumak hepimi- zin boynumuza borçtur. Bu borcu ödemis olmak icin bu yıl da, kullanamadığımız eski ça- maşırlarımızı. Himayei Etfal Ce- mivetine verelim. Cemiyetin merkezi şehrimizde, Samannazarı caddesindedir. YARINKİ FUTBOL MAÇLARI Ankara Futbol Heyetinden: 30.x1. 934 cuma günü yapılacak lik maçları, 1 — Gençler Birliği - Muhafız Gücü ikinci takımları, Saat 10.30 da, hakem Necdet, ? — Demir Spor — Çankaya 1 inci ta kımları. Saat 12,30 da, hakem Hikmet, 3 — Gençler Birliği - Muhafrz Gücü 1 inci takımları. Saat 14,30 da, hakem İbrahim Turgut. SAYIFA 3 | Tüı?kî_ye_ıli_n dış dirlisi Dört tarafı denizle çevrilmiş olan Büyük Britanyada, milli emniyetin ha- va silahine bağlı olduğu söylenmekte- dir. “Tayyareciliğin 3lıp yürüdüğü ve Tayyarecil güne kadar in; ni temin edebilmiş oları deniz donanma- tayyare bambası, bu ir adalarının emniyeti- sın) hakikaten felce uğratmış, mana ve varlığını tehlikeye düşürmüştür. Çün- kü donanma, kıyıları ve deniz yolları De büyük bir deniz memleketini koru- yabilmek kabiliyetini artık kaybetmiş- tir. Su üstünde yüzen büyük gemiterin tonajını artırmak ve zirlilanmak sürü- tiyle tayyâre bombalarma karşı koya: bilmeleri, fen ve sanat İçin, imkânsız / değildir; ama. bu kadar vüyük gemileri yayatmak ve bunları ihtiyaçları karşılı- yacak sayıda olarak vücüde getirmenin hiçbir devlet maliyesinin yüklenemiye- ceği kadar pahalı bir iş olduğu hilin. mek lazımdır. Bu böyle ölmmea, denir Tabıtasını temin edebilmek için iyi bir müdalfar vasıtası olan büyük denizaltr gemileri yapmak zarurf görünüyor. Çok uzak- lara kadar gidip gelebilen, mayin dö- kebilen ve mümkün olduğu kadar derin- Tere dalarak tayyareden — gizlenebilen, torpidolara karşı korunabilen yüksek tonajdaki denizaltı gemisinde az çok bir fayda sezilebilir. Büyük gemili bir donanma, deniz konferantlarına rağmen artık pahalıya malolan bir Tükstön başka bir şey değil- dir, derken, acaba, en dağru bir kanasti ifade etmiş olmuyor muyuz ? Bizce büyük gemide, tonajında ve nispetlerin- de yapılmakta olan pazarlıklar bir göz boyama, bir hiç, fakat buna mukabil tayyart gemisi, süratli küçük gemi, de- nizaltı gemisi için yapılan münakaşalar istikbal meselesinin tâ kendisidir. Kendi kanaatimize göre, büyük deniz devletlerinin aralarındaki anlaş- malar ne olursa olsun, dünyanın sela- meti için donanmalara faydalr olacağı katiyen şüpheli olan tayyre gemilerini ortadan tamamen kaldırtmak larlindır. Kısa da olsa iyi bir tetkik gösterebi- lir ki, deniz silahı havacılık önünde yüzyıllardanberi tanınmış olan vasıl ve kudretlerini henlir tamamen kaybetme- mişse bile renk ve kıymetini değiştir- miştir. Limanlarda barınamıyacak, daima ha- reket halinde bulunmağa mecbur kala- cak, bir donanmadan bir tek noktaya bağlılık istiyen kara harpleri için hiz- olmuştur. BU Mevruu mütalea ederken, Büyük Britanyayı korkutan en mühim dert- lerden ikincisinin deniz yollarının tay- yareler tarafından - kesilmesi oldğunu ve hiçbir memleketin Büyük Britanya kadar istikbalini dışarıya, uzaklara bağ- lamamış bulunduğunu biliyorur. Deniz yolları bakımından tesirli o- lan büyük tayyarelerin bgünkü uçuş ve hareket sahaları ağır bir bomba yükü ile vasati 700 kilometre olarak kabul idil. mek lazım geldiğine göre, ba, hiçbir geminin bu sahada tayyarenin görün- den, bombaâsından kurtulamıyacağı gibi korkünç bir mana ifade eder. Büyük Britanya (anavatanı) bu 8- miller altında hava kuvvetini artırmak merhuriyetini görüyorsa, acaba, bunlar met ve yardım beklenemez © kadar çok uzun deniz sınırları olan Tün kiyenin o nisbet ve derecede hava kuv« vetini büyütmesi için de birer scbep ve &mil deği midirler ? Dostlariyle çevrilmiş olmasına rağ- men, Türkiyenin, dişlerine kadar silal- lanmakta yarışa girişmiş bir dünya ö bünde, açık denizlerden gelebilecek bir tehlikeyi — başka deniz memleket- leri gibi — karşılamayr düşünmesini tabii ve mantık? bulmak gerektir, Büyük Britanya ve daha başkaları gibi, ulu Türkiyenin emniyeti de her geyi yapmak, her yere yetişmek, her cins silahla karşılaşmak vaziyetinde © lan hava gilahrna bağlıdır, kanaatinde çok samimiyiz. b $. H. UÇAR p