2 Eylül 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

— “ V ,Caddesi 102 GRAF: TAN, İSTANBUL LEFON: 24310. 24318, 24319 EYLBÜL BEŞİNCİ YIL — No. 1469 t 35 5 KURUŞ 'TAN GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ BAŞMAKALEMİZ Bugünden itibaren Başmakalemizi beşinci say- fanın birinci sütununda (Günün Meseleleri) kısmı-- na naklediyoruz. Almanya, Polonyayı İstilâya Başladı Fransa ve İngiltere,Derhal Bir Ultimatomla Askerlerini Çekmesini,Yoksa Taahhütlerini Ifaya Başlıyacaklarını Berline Bildirdiler İngiltere Harp Masrafı Olarak 500,000,000 İsterlin Ayırdı yr my Odglandw n *aruUNA n Almanya - Polonya hududunu gösterir harita: Almanların dün sabah hududu tecavüz ettikleri mıntakalar oklarla, bombardıman edilen Polonya şehirleri de siyah çerçeveler içinde isaret edilmiştir. Köşedeki resimde Polonya orduları başkumandanı Mareşal Smigly Rydz'i görüyoruz. italya Harbe Girmiyor Almanlar Püskürtüldüler, Polonyalılar Şiddetle Mukavemete Başladılar Londra, 1 (Hususi) — Alman orduları bu sabah şafakla beraber 3 koldan Polonya üze- rine tâarruza geçmişlerdir. Bu sırada birçok Polonya şehirleri de Alman tayyareleri tara- fından bombalanmıştır. Alman karargâhı u- Mmumisi bu akşam saat 18 de neşrettiği ilk res- mi tebliğde Silezya, Pomeranya ve Şarki Prusyadan yapılan askeri - harekâtın ihzari muvaffakiyetler kazarimış - olduğunu bildir- Mmekte ve şu malümatı vermektedir: Yukarı Silezyada Katowiç tepelerine yakla- şılmıştır. Pomeranyada Praha nehrine varıl- mak üzeredir. Şarki Prusyada Alman kuvvet- lerinin Polonya topraklarında bulunduğu bil- diriliyor. Resmi tebliğde hava hareketlerinden de bahsedi. lerek Polonyaya ait birçok tayyare karargâhlarının bombardıman edildiği bildirilerek bunlardan 13 ü sayılmaktadır. Alman deniz kuvvetlerinin hareketi hakkında da, Alman donanmasının Danzig körfezi tivarında buülunduğu ve Gdynia limanının bombar- dıman edildiği kaydedilmeki Varşova Polonya ordusu Başkumandanlığı Genel Kurma- Şının bir numaralı tebliği şudur: 1 Eylül 1939 sabahı şafakla beraber, beklenme- dik hava ve kara kuvvet leri hücumu ile, Almanlar, evvelce ilânı harpfi Yayğ n hize girmişler. dir. , t « Chamberlain "Tecavüzü Kırmağa Azmettik, Tamamen Hazırız,, Dedi Londra, 1 (Hususi) — Almanyanın Po- lonyaya tecavüz ettiği hakkında gelen haber- ler üzerine İngiliz kabinesi derhal meclisi iç- timaa davet etmiş ve meclis saat 18.30 da top- lanarak Mister Chamberlain tarafından irad olunan mühim nutku dinlemiştir. Mister Chamberlain, Berline gönderilen ültimatomu - okumuş ve ültimatom meclis tarafından tas- vip edilmiştir. Bu ültimatomda deniliyor ki: "Almanya, Lehistana karşı açtığı ta- arruzi hareketi, derhal durdurmadığı ve Leh topraklarından hemen çekilme- diği takdirde İngiltere hükümeti Lehis- tan hükümetine verdiği taahhütleri der- hal ifaya başlıyacaktır.,, Bundan başka İngilterenin Berlin sefirine gayri - müsait bir cevap aldığı tâkdirde pasaportlarını iste. yip İngiltereye dönmesi için talimat verilmiştir.' Fransız hükümeti de Berlinde buna mümasil bir de. marş yapmıştır. Şuursuz İhtiraslar Yüzünden Mister Chamberlain bu münasebetle nutukta demiştir ki: “18 aydır harp mesuliyetini üzerime almamak' içn çalışıyorum. Fakat bu mesuliyeti — taşımaktan başka çare olmadığını görüyorum, Zira vaziyetim gayet sarihtir. Çünkü, sulhü kurtarmak için hiçbir' şeyi ihmal etmedim. Ve kuvvet "istimali' takdirinde kuvvet ile mukabele edeceğimizi çık bir surette (Sonu Sa: 10; Sü: 4) söylediği BUGÜNKÜ VAZİYET Harp Dün Başladı AVRUPA, 18 aydanberi savuşturmıya uğraştığı harp tehlikesiyle nihayet yeniden karşılaştı, dün sabahtan itibaren Almanya ile Lehistan a- rasında harp başladı ve Alman askerleri Şarki Prusyadan, Yukarı Silezyadan ve Slovakyadan Lehistana taarruz ettikten başka, Alman tayya- releri Lehistanın bir çok şehirlerine bombalar yağdırdılar. Bu muharebe de, harp ilân etmek. sizin yapılmış ve harp âni baskın halinde baş. lamıştır. -Danzicı İlhak Olundu ALMAN askerlerinin Lehistana taarruzu sırasında Daünrigde Körstor, şöhrin ÂAlmanyaya ilhakını ilân ederek, Hitlere vaziyeti bildirmiş ve Hit- ler de bu kararı tasvip etmiştir. DAHA SONRA, Alman Rayştağı toplanmıya da- vet olunmuş ve Her Hetler Rayştağda söyledi- ği bir nutukla, halis muhlis Alman toprağı volan Danziş, ile koridoru kurtarmak, Lehistanda yak şıyan ve işkenceye uğrıyan Almanları kurtar. mak için, kuvvete kuvvet istimalile mukabele- ye karar verdiğini söylemiş, Rayştağ bu kara. rı, daha sonra Danzig'in ilhakına ait lâyihayı ittifakla tasvip etmiştir. (Bu husustaki tafsilât üçüneğ sayfamızdadır.) “#ingiltere ve Fransada ha evvel seferber ettiği donanmasına ilâveten kara ve hava kuvvetlerini de seferber etti. Fransa da, umumi seferberlikle beraber Fran- sa ile Cezayirde örfi idare ilân etti, Fransız Parl t bugün topl ktır. İNGILTERE'de ise, Parlâmento derhal içtimaa da- vet olundu ve içtimada Mister Chamberlan, Almanya ile yâpılan müzakereleri tavzih etti. Bu müzakerelerle harbin önüne geçmek müm. kün olduğu hâalde, Almanyanın sulh şartları o- larak hazırladığı teklifleri Lehistana bildirme. diğini, yalnız fevkalâde salâhiyetli bir Leh mu- rahhası istiyerek. ona hükümeti ile de istişare- ye imkân vermeden sulh şartlarını dikte etmek istediğini anlattı, daha sonra Her Hitlerin şuur. suz ihtiraslarını tatmin için beşeriyeti sefalete sürüklediğini söyledi. MİSTER CHAMBERLAIN, daha sonra Almanya- ALMAKYANIN bu hareketine karşı Ingiltere, da. İngiltere ve Fransa Seferberlik Yaptılar, Ingilterede Bir Harp Kabinesi Kuruluyor ya gönderilen son ihtarı okumuş ve bu ihtar tasvip olunmuştur. İhtarda Almanyanm Lehis. tana karşı başladığı taarruzu derhal durdur. ması, Lehistan topraklarından hemen çekilme- si istenmekte, aksi takdirde Ingilterenin derhal Lehistana verdiği taahhütleri ifaya hbaşlıyacağı Lildirilmektedir. Ingiltere, bu ihtarın cevabını bekliyor. Fransa da buna mümasil bir teşebbüs yapmıştır. İNGİLTERE hükümeti, 18 — d1 yaşları arasında. ki İngilizleri askerliğe davet için Meclise bir kanun lâyihası teklif etmiş ve lâyiha katiyet kesbetmiştir. Diğer taraftan Ingiltere, bir harp kabinesi kurmak için de tedbir almıştır. Bu ka- bineye Churchil ile eski Hariciye Nazırı Mister Eden de alınacak ve amele partisinin liderleri de iştirak edecektir. Meclis, hükü 500 mil- yon sterlinlik harp kredisi de açmıştır. İtalya Harbe Girmiyor İTALYAN kabinesi toplanmış ve Italyanın harbe ©, girmiyeceğini, yalnız memleketin selâmetine ait tedbirleri almakla iktifa edeceğini ilân ede. rek, İtalyanların: itidal -ve şükünetlerini muha. faza etmelerini'îs'.fçn—ı_işür. | HER HİTLER, Rayştağda söylediği nutukta ya- bancı yardımına mürataat etmiyeceğini bildir- $ miş, Sinyor Mussoliniye de bir telgraf gön. dererek gösterdiği diplomatik — müzaheretten dolayı teşekkür etmiş ve Hglş*anın askeri yar- dımına lüzüm görmediğini söylemiştir. Mister Chamberlain, Avam Kamarasında söylediği nutukta da Sinyor Mussolininin sulh lehindeki mesaisini şükranla karşılamıştır. Askeri Harekâta Göre Vaziyet ALMAN askerlerinin Lehistana taarruzları üzeri. ne iki taraf arasında kopan muharebeler hak- kında Alman tebliğinde Silezya, Pomeranya ve şarki Prusya cephelerinden vukubülan harekâ. tın hedeflerine vardığı — bildirilmektedir. Po. lonya tebliğinde, Leh sefirinin Fon Ribbentro.- pa müracaat ederek İngiltereye teklif edilen tarzda müzakereye hazır olduğunu bildirdikten bir kaç saat sonra Alman — askerlerinin hudut boyunca ansızın taarruza geçtikleri ve Polonya şehirlerini bombardıman ettikleri ve Lehista- nın hürriyet ve istiklâli uğründa bütün kuvve.- tiyle mücadele edeceği ilâve ediliyor. İngiltere Kralının Şefimize Mesajı | Ahnkara, 1 (A.A:) — Bugün RERIRRİLETİĞŞDREEREEİTTN. z EN SON DAKİKA Londra, 1 (Husust) — Ingiliz ültimatomunun cevabı henüz gelmemiş- — tir. Ingilterenin harbe gireceği muhakkaktır. Tayyare taarruzlarına karşı her tedbir alınmıştır. Ortalık zifiri karanlıktır. Yüzlerce baraj . balonu uçurulmuştur. Bugün Londradan 400 bin kişi tahliye olundu. — Paris, 1 (Hususi) — Umumi seferberliğin ilânile 20 ile 45 arasında 6 milyon asker silâh altına girecektir. Yarın meclis toplanacak ve Da. | ol üzedi saat 16 da Reisicümhur, İngilte- re Büyük Elçisi Sir Hughe Knatcbull Hugessen'i kabul et- mişler ve Hariciye Vekilinin hu- zurlarile elli dakika nezdlerinde | alıkoymuşlardır. — ŞA Kabul esnasında İngiltere Bü yük Elçisi Kral Altıncı Georges hazretlerinin Reisicümhura bir hususi mesajını tevdi etmiştir. - Mesajın meali şüdür: “Zatı devletlerine hararetli selâm. ladier kab'nesi genişletilerek bütün memleketi temsil eden bir ha:p kabinesi memleketi idare edecektir. Parisin kanaati şu cümle ile hu- lâsa edilebilir: “Sulhü kurtarmak için her şeyi yaptık, Artık zaferi ka» — zanmak için her şeyi yapacağız.., gl Varşova, 1 (Hususi) — Lehistan hükümeti, Alman maslahatgüzarından | memleketi terketmesini ve Berlin Sefirinden geri dönmesini istemiştir. — ; Mareşal Smigiy Ridz'in Cümhurreisliğine getirilmesi ihtimalinden bah- Ki | solunmaktadır. Iki meclis içtima halindedir. ğ B ( Berlin, 1 (Hususi) — Şehir zifiri karanlık içindedir. Gazeteler, harbi, — "bir tedip hareketi olarak gösteriyor ve Ingiltereyi mesul tutuyorlar. ç Tan, fevkalâde günlerin devamı müddetince, makinesindeki hususi"tertibat saye'nind; bu sütunda her kün en son dakika gelen haberleri verecektit, Haber olmadığı gün, bu kısım; boş kalacaktır. (Sonu Sa: 6, Sü: 2)