2 Eylül 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Son dakika: İngiltere ve Fransa bugün Almanyaya harb ilân ediyorlar Onaltıncı yıl sayı: 5 4 9 9 umhuri Telgraf Son dakika: Hitler Frirtjanın Cumartesi 2 Eylul 1939 Telefon: Başmuharrlr TB evl: 22366 Tahrtr heyetl: 24298. tdare Fe matbaa frısnu 24299 24290 „ ffieMub *„ «. ve ing'\l4mimin ültimatoteîii rını reddetti NİH AYET HAR İNGİLTERE FRANSA. ALMANYAYA ULTİMATOM VERDİ Varşova dün 6 deffa bombardıman edildi Leh devlet merkezindeki Türk vatandaşları elçiliğimiz tarafından muhafaza ediliyor; halk yurdun müdafaasına koşmaktadır Varşova: I Eylul Alman orduları dört koldan Leh topraklarına hilcuma geçtiler BAŞLADI! (Varşovada bulunan arkadaşımız bildiriyor) etti. Şehirde kayda değer mühim bir zarar olmamıştır. Diğer taraftan Alman tayyare filoları Varşova'nın cenubunda bulunan Radom şehrini de bombalamışlardır. Halk takdir edilecek soğukkanlılık gösteriyor. Bombardımanlara rağmen kadınlarm ve çocukların da iştirak ettiği gönüllü kafileleri sığmaklar kazmaya, ilk tedavi yerleri hazırlamağa devam ediyorlar. Sefarethaneler de hava hücumlarma karşı tertibatlarım bitirmek üzeredirler. Türkiye Büyük elçiliğinin bodrum katî «Iğınak haline getirilmiştir. Büyük elçiliğimiz, Varşovada bulunan üç yüz kadar Türk vatandaşmın hayatile yakından alâkadardır. Bugün umumî seferberliğin ikinci günü idi. Uçer beşer dakikalık fasılalarla hareket eden trenler her taraftan cepheye asker taşımakt&dırlar. Polonyalıların yurdlarını müdafaa hususunda gösterdikleri gayret anlatılamıyacak kadar yüksektir. NADİR NADİ Bu sabah saat dakuz buçukta şehrin her tarafıhdan verileıı tehlike işaretlerinden tam dokuz dakika sonra büyük Alman tayyareleri Varşova'nın garb ve şimal taraflarmı bombardıman ettiler. Müdafaa kuvvetlerinin gösterdiği gayret sayesinde Alman tayyareleri faaliyetlerine dört dakikadan fazla devam edemediler. Leh devlet merkezine yapılan hava taarruzları 1, 1,5 saatlik fasılalarla akşama kadar altı defa tekerrür Avrupa harbi Patlak verdi Ankara: 1 Eylul (Başmuharririmizden) ugün burada sabahleyin erkenden Almanj'd ile Polonya arasında harbın patlak vertniş olduğuna, hiç olmazsa ilk çarpışmaların başlamış bulunduğuna dair mevsukiyetine inanılabilir bır haber dolaştı. Almanyanın Polonyaya tevdi etmiş olduğu 16 maddelik tekliflere dair Alman istihbarat ajansııun zâhirde tnakul gibi görünen tebliği Ingiliz radyosu tarafından tekzib olunduktan sonıa bu tebliğin dikkatle mütaleası son günlerde cereyan ediyor gibi görünen nıüzakerelerin çetin, hatta vahim safhalar arzederek yürüdüğünü ve buna göre harbin içtinabı gayrikabil bir zaruret haline gelmiş bulunduğunu meydana koymuştur. Çok geçmeden harbin hakikaten başlamış olduğunu müeyyid haberler de gelmeğe başlamıştır: Alman kıt'alan Polonyaya üç noktadan taarruz etmişlerdir. birçok şehirler Alman tayyareleri tarafından bombardıman edilmektedir. Bu satırlar yarmki «Cumhuriyet» te çıkarken o zamana kadar alınmış olacak pek çok haberler, artık Avrupayı yakmağa başlamış olan harbin ilk tafsilâtını daha etraflı bir surette bildirmiş olacaktır. UTUVANYA ( < ingiltere ve Fransada umumî seferberlik! Çemberlayn, bütün vaziyeti izah eden mühim bir nutuk söyledi Danzigliler Almanyaya iltihak ettiler, Italya bitaraf kaîıyor, Ingilterede bir harb kabinesi kurulacak, Almanyada radvo dinlemek memnu 3 01 Müzakereler niçin | l HT „ , Y J Ingılız Kralı akim kaldı? |t . * .. .. *Y||aea l H1C5O.J Londra 1 (Hususî) Avam Kamarası bugün saat 18 de fevkalâde bir f toplantı yapmıştır. Kesif bir halk kala f balığı parlamentoya giden Başvekil ve Nazırları şiddetle alkışlami'tır. Çemberlayn'in mühim nutku Başvekil Çemberlayn saat 18,05 te kürsüye çıkarak mühim bir nutuk irad etmiştir. Başvekil, müteaddid defalar alkıslanan nutkuna şu kelimelerle başlamıştır: Alman istihbarat bürosunun 16 tnad« Bugün fazla söz söylemiyecedede Polonyaya ve İngiltereye bildirilğim, zira söz söylemek zamanı geçmis, miş olduğundan bahsettiği teklifler, İnharekete geçmek zamanı gelmiştir. On giltere ve Polonyaya böyle madde madsekiz ay evvel harb karan vermek mesTAAPU2Ü de bildirilmiş olmadığı gibi ne şekil, ne uliyetinin bize nasib olmamasına dua ede esas itibarile neşroiunan o metne mudiyorduk. Harbin önünü almak için elitabık bulunnıadığı da anlaşılıyor. AniaDün aldığmız malumata nazaran Almanyamn Lehistanda taarruz istikametlerini ve Alman mizden geleni yaptık ve cebir siyasetine şılan şudırr: Polonyaya neler söylendihava kuvvetlerinin faaliyet sahalarını gösterir harita devam edüdiği takdirde şiddetle mukaği pek iyi bilinmese de bilhassa İngiltere bele edeceğimizi Almanyaya her ve«ile ile Almanya arasında müphem ve umuile açıkça bildirdik. Alman Leh ihtimî mahiyette bazı müzakereler cereyan lâfı muslihane müzakerelerle halledileetmiştir. Bu müzakerelerde şüphesiz bilirdi, fakat Hitler, şahsî suursuz ihtirası Danzig ve Gydına limanlarından ve icin dünyayı felâkete sevketmekte teredbelki Koridorda yapılacak bir plebisitLeh tebliği lar yapmıştır. Alman tayyarecileri, Augustow, No düd ptmemistir. ten bahsedılmiştir Fakat ayni zamanMüzakereler niçin akim kaldı? vydvok, Ostrov Mazovieka, Tezev, Buck, Zam,da Almanya tarafından 1918 den sonVarşova 1 (a.a.) Ordu Başkumandanlığı Almanya ile müzakerelere Eİri=fısimiz raki şark hududlarmm tahammül olun Genelkurmayımn 1 numaralı tebliği: brov, Radomsko, Torun, Tunel, Krakov, Grodno, sırada size izahat verememi«tim. I ondra maz vaziyetlerine de temas edilmiştir. Trzebinia, Gdynia, Jablo, Tomaszov . Mazovieski «1 eylul 1939 sabahı şafakla beraber, beklenile Berlin arasında teati edilen notalar buBöylelikle Almanyamn Versay muaheve Katovice mevkilerini bombardıman etmişlergün beyaz kitab halinde nesredildiği cidesinde kendisme sark hududu olarak çi medik hava ve kara kuvvetleri hücumile, Almandir. Alman hava kuvvetlerinin bombardıman ettilar, evvelce ilânı harb yapmadan, arazimize girhetle size mufassal izahat verecek vazizilen hatları 1914 tcki hallerine irca etği şehirlerde, sivil halk arasında ölenler ve ya yette bulunuyorum. mek istediği görülmemek kabil olmazdi. mişlerdir. Sabah erken yapılan Alman hava faaralananlar vardır. Kutna civarında sivil halkı tahİngiliz hükumeti, ihtilâfın muslihane liyeti şudur: Alman tayyare kuvvetleri, Polonya YUNUS NADİ surette hallini temin etmek üzere, mii7alArkası Sa. 1 sütun 5 te} [Arkası sa. 7 sütun 5 te] arazisinin muhtelif noktalarına muhtelif hücum I lsmet lnonune Ankara 1 (a.a.) Bugün saat 16 da Reisicumhur, İngiltere Bü yük elcisi Sir Huges Knatcbull Hugessen'i kabul etmisler ve Hariciye Vekilinin huzurile 50 dakika nezdlerinde alakoymuslardır. Kabul esnasında İngiltere Büvük elçisi, Kral Altıncı Jori Hazretlerinin Reisi cumhura hususî bir mesajmı tevdi etmistir. Mesajın meali şudur: «Zatı devletlerine hararetli selâmlanmı iblâğa vesile olan bu fırsattan çok memnunum. Memleketlerimizin bu endiseli anlarda dostluk rab'talarile birbirlerine kaviyyen bağIı olduklarını şörmekten derin mahzuziyet hissettiğimi temin ile bahtiyanm.» Reisicumhur İnönü, Kral hazretlerinin dostane mesajlarından çok mütehassıs olduklannı ve bilmukabele hararetli selâmlarının Kral hazretlerine iblâeım ve bütün dünya için ıstırablı olan su zamanla*rda Türkiye ve îngilterenin birbirîlrine dostluk rabıtaîarile kuvvetle ba5h olmaIarından kendilerinin de çok memnun olduklannın ilâveten arzını büvük elr'd»>n rica etir Leh orduları şiddetle mukavemet ediyor lArkast Sa. 7 sütun 1 dei