12 Ağustos 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

pe Müsbet Kazançlarımız Yazan : M. Turhan TAN mparatorluk adiyle de anılan saltanat “devrinde parasızlık, hükümetin mümeyyiz vasfı olmustu. İsâ günlerinin revki sona erip te inhitat devresi başlar başlamaz, ha- zine darlığı da yüz göterivermiş ve devlet adamlarının vazifesi orduya aylık, padişaha harçlık yetiştirmeğe inhisar eylemişti, On yedinci asırdan sonra, vukun gelen ayaklanmaların, y içinde, yahut dışında dökü. len kanların belli başlı sebebi de pa. rasızlıktır. Saray ve Babıâli, kalp para hasan bedbahtlar gibi, devlet sikkesinin a- yarını bozarak, gümüşe kalay ve al tina bakır katarak “darlık,, tan kur. tulmıya çalıştılar. o Fakat basamak basamak o çukura düştüler, millete karşı kepaze oldular. Birinci Abdülhamit, bu devirde is. tikraz usulü ile derman bulmak İs. tedi, Faizle para verir büzigânları çoktur diye Felömenk hükümetine, “Islâmlar (o kardeştir. & Birbirlerine yardım etmelidir., fetvasiyle de Fas sultanına baş yurdu, bir akçe ödünç alamadı, Nihayet Tanzimat Devrinde, bu ülküye kavuşuldu, memleketin her şeyi rehin gösterilerek o Avrupadan ödünç para alınmıya girişildi. Bir yandan da devlet matbasında kötü kötü kâğıtlar basılıyor ve kaime a- diyle — hem de altın kıymetile!! — piyasaya çıkarıyordu. Bu yolda © kadar ileri g şti ki, ilk istikra. zan yapıldığı (1850) yılından on sene sonra Osmanlı İmparatorluğunun i- çeriye Ve dışarıya olan borcu, şöyle bir cetvele mevzu teşkil ediyordu: ENCEREMDEN| GÜNÜN RESİMLERİ: pi e Dün Vilâyette Ehemmiyetli Bir Toplantı Yapıldı —o— Nakil ve Muhabere Vasıtalarının Korunması İşi Konuşuldu vukuunda tren, tramvay sisatınm nasıl koruna kında kararlar almak üzere dün vilâyette Milli Şef, dün Haydatpaşada halkın büyük tezahüratı ile karşılandılar. Bu resimde, istikbale ait iki intıbaı görüyoruz. Yeni Mahkemeler Için Tapu Dairesinde de Salonlar Ayrıldı Bir kaç gündenberi Istanbulda bulunan Adliye Vekili Fethi Okyar, dün öğleden sonra, gitmiş, ve müddelümumi Hikinet Onat'ın odasında tetkiklerle meşgul olmuştur. Bir sralik gazetecileri kabul eden Vekil, adliye- mizi alikadar eden muhtelif İşler hakkında şu be. yahatta hulunmuştur: “.— Afahkemelerde işlerin daha çabuk görülmesi İ için teikikatta bulunduğumuzu “ geçenlerde - söyle. miştim, Tetkikat neticesi alınmıştır. Istanbulda da inleritliğe doğru gidilmektedir. Mahkeme. leri daha çabuk işler bir hale koymak ve Türk hal. kınin, Türk adiiyesinden bekledikleri medeni hiz- metleri, yani adaletin çabuk ve kat'i bir surette m bazı kararlar almak hâkimi tevzii işini temin etmek ii üzereyiz. Bu kararları şimdi, taf: Prsk mühim bif toplantı yapılmıştır. m , Vali muavini Muzaffer Akalın ile 310,000,000 Avrnpaya borç seferberlik umüm müdürü Hüsamet- 56,000,000 Yüzde altı faizli yeni| tin Tağaç, hava genel komutanı kor” esham general Hüseyin Hüsnü 'Ktikış, hâva 86,000,000 Yine yüzde altı falali | kurmay başkem ve dört subayın iş: sergiler tirak etiği bu toplantı akşam saat al. 56,000,000 Hazine tahvilleri; tıya kadar devam, etmiştir. Bu.toplan 14,000,000 Kaimeler tıda verilen kararlar bir kaç gün son. 110.000.000 Nezaretlerin Borçları | va ilân edilecekir. 127,000,000 Galata , bankerlerine| Dün vilâyelte, itfaiye müdürünün borç de hazır bulunduğu pasif korunma | komisyonu de bir içtima yapmıştır 774,000,900 Bu içtimeda sığınakla nerelerd yapilacağı görüşülmüştür. Neticede | Bu borç Meşrutiyet devrinde de a- zalmadı, çoğaldı. Çünkü memura ay. lik vermek için bile Avrupadan ağır faizlerle ödünç para alınıyordu. İn. paratorluğu, bir yandan idaresizlik, bir yandan dış düşmanların açtıkla. rı harpler yikmış olmakla beraber, o idaresizlikte ve muzaffer olan.o harplerde parasızlığın dahi büyük bir hisse sahibi olduğunü kabul et- mek lâzım gelir, Parasızlığın iratla masraf arasın- da muvazenesizlik demek olduğunu söylemeğe lüzum yok. Saltanat dey. rinde hazinenin geliriyle giderinin uygunsuzluğu tam Üç asır sürmüş ve İmparatorluk batarken, masraf irattan yüzde yirmi nisbetinde fazla | Bİsİ kurmuştur. Sergide talebe tara. göstermekle bulunmuştu. Cümhuriyetin Nafa, İktısat, Mas. rif, Adliye işletinde kaydettiği bü. ci âmili “Bilgi ve ii © âmili verimli kılan şey de moli müvazenedir. Bu muvazenenin irat lehine artan feyizli kudretini dünkü gazetelerde münderiç küçük bir telgraf teyit ve tebşir ediyordu. Kısa, lâkin pek mâ- nalı olan bu müjdeye göre, içinde bulunduğumuz mali yılın ilk iki «- yında yapılan tahsilât, geçen seneye nisbetle beş buçuk milyon lira faz. Tadır. Bu fazla, sade bir irat ziyndeliğini değil, devlet idar tebarüz ettiriyor. Koca altı asırda el de cdilemiyen bu nimeti, on beş yıl- da kazandığımız için, göğsümüz na. sıl kabarmasın? Ae Bilecik Valiliği Ankara, 11 (TAN) “ Bilecik vali- liğine mülkiye müfettişlerinden Ali in İstinat etti. Zi temelin sarsılmaz sağlamlığını da küçük mescitler ve eski kamamlar gibi yerlerin sığınak olarak kullamı- masina karar verilmiştir. Bunların yerlerini kaza kayma - kamları tesbit edeceklerdir. Halkın, bu sığınakları kolayen bulabilmesini temin için sekaklara konulacak olan işaretli levhaların dünden itibaren kazalara tevziine başlanmıştır. o Eminönü Halkevinde Resim Sergisi Samsun sesi resmi muallimi Şa- | hin, talebelerinin bir senelik mesai. | sini moraklılara göstermek üzere her duğu gibi bu sene de Eminö- nü halkevi binasında bir resim ser- sene ol fından muyalfakıyetle yapılmış bir şok manzarsler, afişler, p eşya resimleri, Natür mortlar, plân ve haritalar, grafikler, patates bas- kılar, Ebru ve kola kâğıtları, yazı ve bloklar, kurşun kalem işleri, ka- ra kalem işleri, âlem boyası, sulu boya,yağlı boya, cam işleri, kumaş! kesme, çizgi, İlnolyom işleri teshir edilmektedir. Sergi muhitte, bilhassa mektep muallim ve talebeleri arasın. da büyük bir alâka uyandırmıştır. tiği bir yerde Cümhuriyöt halkına let tevzi edeceklerine eminim. 'Mahkemelermizde meşru veya Haliç Vapur Seferleri | Tanzim Edilecek İstanbul mebuslarının Eyüp kaza-| sında tetkikleri ve halkla temasları sırasında, Eyüplülerin Haliç vapur- idaresinin halkm ihtiyacına cevap ll verecek bir tarife tatbik etmesinin temini hususunda yaptıkları temenni üzerine vali ve belediye reisi Lütfi Kırdar, derhal bu mesele ile alâkadar olmıya başlamış, idarenin vaziyetini ve memurların mesai saatlerini tet- kik etmek üzere bir komisyon muştur. Belediye muhasebe mü Muhtar, muvazene müdürü Necati, daimi encümen azasından Suphi ve umürü hukükiye müdürü Feritten mürekkep olan komisyon dön ilk iç. #maını aktederek idarenin vaziyeti. ni tetkike başlamıştır. Bu kat sı- rasında Ilaliç vapurları idaresinin mali vaziyeti, gelir ve masrafları el- deki vapurlarla seyriseferin idameti- ne imkân olup olmadığı, iderenin 18- ı hususunda ne gibi tedbirleri i- cap ettiği tesbit edilecek, vaziyet bir raporla vali ve belediye reisi Lütti| Kırdara bildirilecektir. Bu rapot, İk-! tısat Veköleti marifetile idarenin tas- fiyesi cihetine gidilmesine de - saik olacaktır. adliyeye beplerle pek çok işler talik edilmektedir. Bunun mahkeme kararlarını senelerce uzatlığı malümu- nuzdur. Ilerkes bundan şikâyetçidir. Bu talik illeti, ni de tedavi etmek ve bunu ancak pek kanuni se- beplere inhisar ettirmek emelimdir, Her halde Türk adliyesinin şerefini daha kseklere çıkarmak için, elden gelen: gayreti bırakmıyacağimızâ emin olabi. Birsiniz. Hâkimler kanununda, hâkimlerin Tehine kün olan her değişikliği yapacağız, müm. * Istanbulda münferit hâkimlik usulünün kabul e- dildiğini bütün arkadaşlarımıza takaddüm ederek haber vermiştik. Evvelce de yazdığımız gibi, asliye dirmekte mazurum, Fakat her halde ş bilirim ki, bu tedbirler sayesinde değerli, W kanantime erb ut rriğsrik een tra hassa Istanbul gibi adliye işlerinin pek terakilm ete malıkemelerinin adedi yirmiye ve ağırceza mahke. mesi de ikiye iblâğ edilecek, nlere birer mna- vin verilecektir. Yeni teşkilât beş eylülden itibaren faaliyete geçecektir. . Şimdiden , yeni mâhken tçi TEYU ÜZirEşde ŞABÖKTAK ğa kemel lonlarına sığmazsa; daha baska mü- la apeme Minhkeme kalemlerinin Ni mıyazak, “her kalem, iki mahkeme. nin işine bakacaktır. yle size bik. yo ere ARMEN me Et İşi Etrafında | Bir Rapor Hazırlandı Dün Karaağaç mezbahalında, , et ği | fiyaları hakkında tetkikat «yapması İ| mukarrer bulunan Dahiliye Vekili Faaliyette İl Fsik Öztrak, Milli Şef Cümhurrelsi Casuslar, Casus şebekeleri, (| İsmet İnönünün şehrimizi şereflen. Casusların tevkifi. Bugünlerde İl) girmesi üzerine bu tetkiklerini pa- bütün dünya matbuatını casus. (||| zartesine bırakmıştır. Maamafih, Da. lara ait haberler dolduruyor. (| | hiliye Vekilinin bü tetkiklerine esas Fransa ve İngiltere, memleket || olmak üzere, şehrimizde bulunan ve- içinde yakaladıkları Alman €a- İ | kâlet mahalli idareler umum müdü- suslarını hudut haricine atıyor: İ| yü Rüknettin, mezbaha müdürü Ser. lar. ; ğ “İllyet ve belediye reis müavini Lütfi Fakat modern harbin en bü. İl | Aksoydan mürekkep bir komisyon yük unsuru olan casusluk hak- İ| dün belediyede toplanarak vaziyeti kında pek az bilgimiz vardır. tetkik etmiş, mezbahaya sevkedilen TAN, bir kaç güne kadar bir İl) kasaplık hayvanların mezbaha hari- seri casus hikâyesi neşrine baş. || cindeki maliyet fiyatlarile mezbaha- lyacaktır. Bu hikâyelerin kah. (| | ya girdikten sonra tâbi bulundukları ramanı İngiliz casus teşkilâtın. || gmeliyeleri ve bu ameliyelerin et &i. MN am e yatına yaptıkları tesirleri tesbit e- siki, Beyecönl meoğkalürle do | de004 bir Tepor Masiklarmışlın. Hüpor lüdur. Modern easusluğun içyü. | |dür aksim Dehiliye Vekili Falk Öz- zünü'anlamak için bu hikâye. || taka verilmiştir. Vekil, bu raporu, leri okumanızı tavsiye ederiz. gözden geçirdikten sonra paza, i günü mezbahaya giderek bir de ma. halen tetkiklerde bulunacaktır. Casuslar Her Tarafta Bir, iki güne kadar başlıyor. S — İlk mektebi bitirdim. Kim. sesizim. Akrabalaj niz Gedikli Erbaş okuluna acaba girebilir miyim? Nereye müracaat edeyim? C — Gedikli deniz erbaş okulu- irmek için şimdiden müraci at ediniz. Kayıt muamelesi 15 a tosta kapanacaktır. Buymektebe vü cut ve sıhhati sağlam olan ilk mek Seyfi tayin edilmiştir. ın yanımda 0- turuyorum. Burada daha fazla tah sile devamıma imkân yoktur. De- "SORUNUZ, CEVAP VERELİM ——————— tep mezunları kabul edilir. Daha fazla malümat için Doğrudan doğ- ruya Kasımpaşada bulunan mek. tep müdürlüğüne ve yahut bulun. duğunuz mahallin askerlik şubesi. ne müracaat ediniz. DE S — Orta mektepte okumadım, fakat orta mektep derslerinden imtihan verebilecek vaziyetteyim. İmtihana girip orta mektep diplo. ması alabilir miyim? etmediğinize ve şimdiye kadar € — Hariçten orta mektep im- gördüğünüz işlere dair mahalli za. #ihanma girmek için ilk mektep bıta tarafından hazırlanmış tahki- şahadetnamesine sahip olmak, Ve kat evrakını ve hüsnühal mazba. ilk mektebi bitirdikten asgari dört #ene sonra vekâlete müracaat et. mek şarttır. Dört seneden fazla z8- man geçmesinin zarari yoktur. Müracaat şekli şudur: İlk mektep şehadetnamesini ve. ya noterlikten musaddak suretini, ilk tahsilden sonra mektebe devam tasmı, altı fotoğrafla nüfus tezke- resi veya suretini istidanıza rapte. derek nisan ayı içindeki geçmiş tir . maarif vekâletine müracaat et mek lâzımdır. Sarih ikametgâh ad- resi yazmak şarttır, Maarif Vekâleti Yeni ve -Mühim Kararlar. Verdi İlk Tedrisat Muallimleri Umumi Muvazeneye Alınacak Maarif vekâleti, bütün maarif mü. dürlerine müsavi. salâhiyet temin e den bir talimdiname yapmıştır. Yine Maarif şürüsının verdiği ka- rarla köy mekteplerİnin beş sınıfa çıkarılması üzerine Maarif Vekâleti, bu mekteplerde tatbik edilecek ted. ris tekhiği, takip edilecek usuller, kullanılacak ders âletleri hakkında bir broşür hazırlamıya karar vermiş- tir. Bu bröşüre göre, çocukları” fazla Ver öterdfiböri İ mekteplerinde öğleye kadar tedrisat yapılmakta, öğledö'sonra da'çotük. lar, iş hususunda ailelerine yardım etmekte idiler. Bu yeni kararla da Köy mekteplerinde birinci posta s8- bahleyin ders görürken ikinci posta işlerile meşgul olacak, öğleden son- ra'birinei posta serbest bırakılarak, ikinci postaya ders vörilecektir. Çift tedrisat usulile müslimin her Gün akşama kadar çalışthası icap et- mektedir. Bunun için de çift tedri- Sat yapan köy mektepleri muallim» lerine, bu mesailerine mukabil fazla üçret verilecektir. * Maarif Vekâleti, ilk tedrisat musl Virnlerini, maaşlarile berâber umumi muvazeneye almak için tetkikler yap raaktadır. Vekâlet böyle bir tedbirle ilk tedrisat müallimlerine'#it tayin, kıdem ve sair işlerinin daha salim bir şekilde yürüyeceği ve biçbir şikâye- te meydan verilmiyeceği kanaatinde dir. Düşünülen şekle göre, yalnız ilk tedriset muallimleri maaş karşılık. larile umumi muvazeneye-alınacak- tır. İlk mekteplerin açılmasına, ders âletleri tedarikine dair masraflar şim diye kadar olduğu gibi yine mahalli idereler tarafından temin edilecektir. Vekâlet bunun için, Büyük Millet Meclisine verilmek üzere bir de ka- rün Ifiyihası hazırlıyacakti. aym NN TAKVİM ve HAVA 12 Ağustos 1939 CUMARTESİ 8 ine sy o Gün3i İn 09 Arabi: 1398 Rümk 1955 Cem. shar: 26 Tetik: 30 Güneş: 5.06 — Öğle 129 İkindi: 16.11 — Akşam: 19.4 Yatar: 20.59 — İmsâk: 310 — Hava Vaziyeti — Yeşilköy Meteoroloji istasyorlumdan ah1- nan mâlümata göre, hava yurdün Trakya, Kocaeli bölgeleri ile Egenin Şiskal, Orta Anadolunun Garp kısımlarında bulutlü, diğer yerlerde açık geçmiş, rüzgir Trak ya, Kocaeli ve Eğe bölgeleri ile “Karado- nizin Şark taraflarında Şimali #tikamet- ten kuvvetli, diğer yerlerde Germbi ati kametten orta kuvvette esmiştir. Dün İstanbulda havn kapali ve yağışlı geçmiş, rüzgür Şimalden saniyede 8 — 10 yietse hızla ermiştir. Saat 14 te Hava taz- yiki 10133 milibar idi. Sühumef'en yük- sek Ti,ö've en düştük 215 idi, ji 3