11 Ağustos 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

İ 5 ge V İ 'addesi 102 V. İSTANBUL : 24310: 24318. 24319 YIL — No. 1447 KURUŞ TARN GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ Yeni Müşteri Bulmak Sanatı Dr. Gasson diyor ki: S "Her tacir bu kitapta gösterdiğim usulleri tatbik etmek suretile bir İkl sene gibi kısa bir zaman içinde müşterilerin adedini bir misli arttırabilir. Ben bu kitabımda size bu sanati Bğretiyorum... Fiyatı 50 kuruş. Danzig NaziŞefi dedik “Danzig in Almanyaya Geri Döneceği Gün Çok Yakındır. Polonya Aleyhinde Bir Takım Gürültülü Nümayişler Oldu "Danzig Halkı, Kurtul uş- Saatinin Çalacağını Ve Almanyaya Katiyen Döneceğini Biliyor ,, Londra, 10 (Hususi) — Bu akşam Danzigde, Polonya aley- hinde muazzam bir nümayiş yapılmış ve Nazi teşkilâtı reisi Förster, beklenen nutkunu söylemiştir. Bu nutuk, beklendiği gibi bir takım mühim sürprizlerle dolu değildir. Ancak Nazi şe- fi, Lehistanı şiddetle protesto etmiş, bilhassa Polonya gazeteleri nin bazı beyanatını ele alarak Lehistanın artık tam manasile te- cavüzkâr bir vaziyet takındığı , Leh resmi makamlarının bu te- cavüze yardım ettiklerini söylemiş ve nihayet, Danziğin Al- manyaya döneceği günün çok yakın olduğunu ilâve etmiştir. Förster 'Danziglilerin bu isteklerini Führere bildirmeği teklif etmiş ve bu teklif kabul edile rek Alman devlet reisine telgraf AVRUPANIN Mukâüderati Akdehnizde Kararlaşacaktır Yazan: M. Zekeriya SERTEL Akdenizde büyük manevy-« ralar oluyor. İngiliz do- nanması Garbi Akdenizde şim diye kadar misli görülmemiş büyük manevralarla meşgul- dür. Diğer taraftan İtalyan donanması ve İtalyan hava kuvvetleri de Ak- denizde manevralar yapmaktadır. Bu mManevralardan maksat Adalar denizindeki deniz ve hava üslerin- den ne dereceye kadar istifade edile- bileceğini tesbittir. Bu manevralarla birlikte İtalyan- ların Arnavutluktaki askerlerini art- tırdıklarına, Bulgaristanı komşuları aleyhine tahrik ettiklerine* ve Bal- kanlarda tahrik faaliyetine giriştik- lerine şahit oluyoruz. Bu biribirini tamamlıyan hâdise- ler, Akdeniz etrafındaki harp hazır- lıklarının birer safhasıdır. Meşhur Alman Generali Luden- dorf harpten sonra yazdığı bir çok makale ve eserlerde daima şu tezi müdafaa etmiştir: “Avrupanın mukadderatı Ak- denizde ve Şimali Afrikada karar- laşacaktır.,, Dünyayı tehdit eden harp telike- si nerede başlarsa başlasın, Akde- nizde harp hareketi derhal başlıya- ecaktır, ve yeni Cihan harbini Ak- denize hâkim olanlar kazanacaktır. Onun için Akdeniz etrafındaki ha- zırlıklar ve faaliyetler, Avrupadaki hâdiselere nisbetle bizim için daha büyük bir ehemmiyeti haizdir. Ve yine Akdenizin haiz olduğu bu ehemmiyete binaendir ki, Almanya İtalyanın kendi gölü telâkki ettiği bu denizde müttefikini başıboş bı- rakmıya razı olmamış ve Akdeniz meselesiyle bizzat meşgul olmıya karar vermiştir. Cünkü Akdenizin mukadderatında İtalyan ordusunun oynıyacağı role güvenememiş, ve İ- n çekilmiştir. gAA Süuyucin, “Muttariden yapılmakta olan harp tehditleri çok vahim bir vaziyet ya- ratmamış olsaydı, Danzig halkı yine omuz silkmekte devam edecekti,, de. miş ve sözlerine şöyle devam etmiş- tir: “Polonya, akıllanacağa benzemi. yor. Bilâkis, Alman olan her şeye karşı kin ve gayz körükleniliyor. Binâenaleyh, her şeyden evvel şunu kaydedeyim ki, eğer ne düşündükle- rimi burada açıkça söylersem, karı. şıklık çıkarmakla itham edilemeyiz. Bütün teferrüatiyle vaziyet almaklı. ğıma imkân yoktur. Söyliyecekleri- mi bir kaç kelime ile hulâsa edebi. lirim. Polonya aşağıdaki hususatı an- lamalıdır: 1 — Bütün harp tehditleri, bütün tahrikât her ne olürsa olsun, bizi ür. kütemez. 2 — Bu gerginlik anında Danzig milleti asabiyete — kapılmıyacaktır. Çünkü mazinin tecrübelerine istina. den nasyonal | sosyalist şeflerine iti- madı vardır ve bu halk, şeflerinin vakti geldiği zaman doğru olanı ya. pacaklarını pekâlâ. bilir. 3 — Danzige karşı her türlü taar. Tuzu, her türlü baskını tardetmek ve derhal mukabelede bulunmak i. ?in icap eden her şeyi son haftalar içinde yaptık. -4 — Polonya bilmelidir ki, Dan- zig terkolunmuş değildir. Almanya, anavatanımız büyük Almanya ve Şîfimîz Hitler, bir Polonya tecavü- zü karşısında imdadımıza koşmiya karar vermiş bulunmaktadır. Herkes, bütün Alman milleti ve iyi niyet sahibi bütün ecnebiler an- lamışlardır ki, Polonyanın bu yay- garaları, artık durmalıdır. Bütün sulh dostları Danzigi Almanyadan ayırmak ve Almanyanın Şark hu. dutlarını böylece çizmek suretile Versailles diktatörlerinin işledikleri cinayeti teslim eylemelidir,, (Sonu sa: 10, sü: 2 de) BEBEK LARP?2? talyayı bir nevi fetih ve istilâ ede 1 Förster, nutkunda, Danzig halkı. İnın Polojyanın . tecavüzlerine uzun İlze, manevralar hakkında şu' izahatı || vermiştir: ijnin esası | mıştır, Polonya hükümeti, Danzig ihtilâfının son buhranlı saf- haları karşısında Almanya hududu boyunda — ihtiyat tedbirleri almıştır. Bu resimde, hudu- da sevkedilen son sistem motörlü kı- , taları görüyoruz. Milli Şef Bu Sabah Şehrimize Geliyor Ankara, 10 (TAN Muhabirin- den) — Cümhurreisimiz İsmet İnönü ve Bayan İnönü, refakat- lerinde Saracoğlu ve maiyeti erkânı ol- da, hususi trenle İstanbula hare- ket etmişlerdir. Milli Şef; istasyonda Başvekil Dr. Refik Saydam, Mareşal Fev- zi Çakmak, vekiller, mebuslar, ra Vali muavini Dilâver Argun, Emniyet Müdürü Şinasi Torga, Garnizon Kumandanı Demir Ali ve büyük bir halk kütlesi tara- fından uğurlanmışlardır. Başvekilimiz, İktısadi İşlerimizi İnceledi Ankara, 10 (TAN) — İktısat Ve- kili Hüsnü Çakır, bugün öğleden ev- vel Sümer Banka gelerek banka u- mum müdürü Nurullah Sümerden banka işleri hakkında izahat aldı. İk- tısat Vekili Bankadan avdetinde Ti. caret Vekili Cezmi Erçin ile bir müd- det görüştü, bilâhare saat 10,30 da Başvekil Refik Saydam, İktisat Ve. kâletine gelerek 12 ye kadar Vekil Hüsnü Çakırla vekâlete ait işler hak. kında temasta bulundu. | 'l'akya Manevralarında ütearrız Ordu Kırmızı Kuvvetlerle Karşılaşacak —H HAREKÂT Programı “Birinci ordunun salı -günü başlıyacak olan büyük Trak- ya manevralarına ait hazırlıklar bitirilmiştir. Manevra komuta- nı ve harekât müdürü, Birinci ordu müfettişi Orgeneral - Fah- reddin Altay, muavini, Genel Kurmay as başkanı Asım Gün- düz, Kurmay başkanı da Tüm general Zeki Erokaydır. Manevralar kumanda heyeti, dün sabah Harbiyedeki ordu evinde ma- nevralarda vazife alan askeri erkânı üÜüzerinde direktif vermiştir. Manevra kumandanlariyle hakem heyeti ve yüksek askeri şüra âzaları bu sabah manevra sahasına hareket edeceklerdir. Örgeneral Fahrettin Altay da kumanda heyeti ile birlik- te Pazar günü şehrimizden ayrıla- caktır. Orgeneralin beyanatı Örgeneral Fahrettin Altay, dün sabah Orduevinde askeri erkânı ka- bul ettikten sonra, bir muharririmi: — Bu seneki Trakya manevraları- geçen seneden hazırlan; Üç ordudan mürekkep olan Türk (Sonu sa: 10 ,süi; ordusunda, her sene bir ordu müfet- Hazırlandı - kabul ederek kendilerine vazifeleri || Manevra kumanda heyeti, dün sabahki toplantı sırasında Vapurdaki . Yahudiler İsyan Etti Gemi, Bugün Zorla İzmirden Çıkarılacak İzmir, 10 (Tan Muhabirinden) — Üç gündenberi limanımızda bulunan Panama bandıralı “Parita,, vapurun.- daki 600 Yahudi mültecisi, dün gece yarısı vapur hareket edeceği sırada isyan çıkarmışlardır. Bunlar gemi Ribbentrop Ciano Mülâkatı Bugün Yapılıyor Roma, 10 (Hususi) — Hariciye Nazırı Kont Ciano, Almanya Harici- ye Nazırı Von Ribbentrop ile Salz- burgta buluşmak ve görüşmek Üüze- re hareket etmiştir. Konuşmaların bilhassa - Danzig, Macaristan, — Cenubi Tirol, İspanya ve Japonya ile alâkadar olduğu söy- lenmektedir. Jurnale Ditalyanın mu- harriri Gaydaya göre, konuşmaların keri ve siyasi teşriki mesainin ge- nişliğini tetkik etmektir. Konuşma- «lar yalnız 'Avrupaya münhasır kal- miyacak Uzak Şarkı da kavrıyacak- tır, Kont Ciano, Japon Büyük Eliçisi Shiratoriyi kabul ederek uzun bir mülâkatta bulunmuştur. “(Sonu; Sa: 10 Sü; 5) / ,hedefi iki memleket arasındaki as-, Macar Başvekili Nazist Mebusları Mucaheze Ediyor Peşte, 10 (Hususi) — Başvekil Kont Teleki, bugün nazist mebusla. ra karşı şiddetli beyanatta bulunmuş ve bunlar tarafından neşrolunan pro- |)paganda eserlerinin cahilâne olduğu- nu ve cahillere hitaben yazıldığını, hükümetin bu gibi propaganda eser- lerine karşı şiddetli bir mücadeleye girişeceğini söylemiştir. Nazistler, Almanyanın “harp çıktı- ği takdirde harbi kazanamıyacağına dair neşrolunan ve Doktor Lajos ta- rafından yazılan eser hakkında bir sual sormuşlar, Başvekil şu cevabı vermiştir: b “Bu eserin neşri üzerine muharri- rin Alman kaynaklarından yaptığı (Sonu sa: 10 ,sü: 1 de) kaptanına ve vapurun 43 kişiden iba« |ret olan mürettebatına hücum etmiş- üler, kazan borularını patlatmak is- 'temişler, kaptanı boğmıya kalkmış- !lardır. Bu vaziyet karşısında cezri ı'hareket etmek mecburiyetinde kalan 'kaptan keyfiyetten zabıtayı haber- | dar etmiştir. Mülteci Yahudiler, İzmir limanın- dan hareket ettiği takdirde kaptan ve mürettebatı öldüreceklerini söyle- mişler, tehditler savurmuşlar, her ne pahasına olursa olsun burada kala. caklarını - bildirmişlerdir. Geminin Panamalı olan kaptanı bu gün korkudan karaya çıkmış ve sa- hil sıhhiye binasına iltica eylemiştir. Müşevvik ve elebaşıları aramak ü- zere gemiye gönderilen polislerin a- yaklarına kapanan Yahudiler, bura- da kalmaları için yalvarmışlardır. Bunlardan bir kısmı türkçe de bili- yorlar. Rodosta da ayni vaziyet Kaptanın söylediğine göre, vapur Rodosta iken Yahudiler orada da ay- ni vaziyeti yapmışlardır. İtalyanlar vapuru evvelâ romorkörlerle uzaklaş tırmak istemişler, fakat içindekiler ipleri kesmişlerdir. Bunun üzerine iki İtalyan harp gemisi “Arita,, va- purunu güçlükle kara sularından u- zaklaştırmıştır. Yine kaptanın ilade. sine göre, gemide kaldığı takdirde kendi hayatile mürettebatın hayatı tehlikededir. Çünkü Yahudiler. za- man zaman kıyam ederek hücumlar yapmakta, karaya çıkmak istemek- tedirler. (Sonu Sa: 10; Sü: 4) duğu halde bu gece saat 21,40 n Ki | Hariciye Vekili Şükrü — hükümet ve Parti erkânı, Anka- — x Gakdkc 4 d 4 K 4 B| 4 * ,f