11 Ağustos 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 10

AVRUPANIN Mukadderatı Akdenizde Kararlaşacaktır (Başı İ inelde) rek Akdenize ket inmiştir. İyaya müstakil bir dev- yle bakılamaz. İtalyan ordusunun * törize kuvvetlerin “ tarafından İaştırılmıştır. İt tün bütün tek leri eri Alma Şimali İtalya, Alman işgeli altın- dadır. fabrikaları, bütün İtalyan bankaları, bütün talyan idaresi, hattâ bütün İtalyan matbuatı Alman kontrolü altındadır. İtalyanın harici siyasetini Berlinin idare ettiğine İse hiç şüphe kalma- mıştır. Almanya, yslniz İtalyayı istilâ ile de kalmamış, İspanya civarında ve Şimali Afrikada deniz üsleri vücu- de getirmiş, denizaltı gemilerini; Akdenizde çalışma kabiliyetlerini tetkik ve tesbit etmiş; Tarablusa as- ker göndermiştir. Akdeniz sahille- rinde yaşıyan Arap milletlerini de- mok; #leyhine tahrik için de geniş mikyasta propaganda faaliye- tine girişmiştir. 15i,v 40 1 Almanlar ğhendisleri ün İtalyan aenaleyh Akdenizde karşımız- nız İtalya değil, onun arka- ya vardır, Almanyanın , İngilterenin Akdenizde İtalyayı kazanmak hulyalarına ni hayet vermiştir. Onun içindir ki, Akdeniz sulh ve düşmanı İtalya- Almanyadır. İtalyan matbuatının bütün neşriyatında, bi tün tahrik ve tehditlerinde daima Almanyanın parmağını aramak l4- zımdır. Hattâ İtalyada yapılan ma- pevraları bile Almanlar idare et- mektedir. Maksat İtalyan ordu ve donanmasına ne dereceye kadar gü- venilebileceğini anlamak ziyade kdenizde mihvercilerin men- faati demokrasilerin hazır- lanmasına imkân,vezmeden. gayele- rini tahakkuk ettirmiye çalışmaktı. Bunun için de adım adım ilerlemek. te devam ediyorlardı. İspanyayı ka- zandıktan sonra Arnavutluğu işgel ettiler. Ardından Tunus ve Misira musallat olacaklardı. Arnavutluk yoluyla da Balkanları elde ederek Selâniğe ve Boğazlara ineceklerdi Bügün de hâlâ bu hedeflerine v cak surette hazır dürler. Mısır budutlarında tahşidat yapıyorlar, Balkanları kazanmıya veya karıştırmıya çalışıyorlar, Fa- kat artık geç kalmışlardır. İngiliz ve Fransız donanmaları Akdenizde kuv: vetlenmişlerdir. Akdeniz devletle sulh cephesinde birleşerek mihver- çilerin bu ileri hareketlerini dur- durmuşlardır. Ve sulhçü devletler Akdenize sâhip olmuşlardır. Onun için mihvercilerin ne oAkdenizdeki manevraları, ne Balkanlardaki tah- tikleri, ve nede Tatablustaki hs- zırlıkları Akdeniz üzerinde tesir yo- pacak halde değildir. Akdeniz mihvercilerin değil, sulh devletlerinin olacaktır. nmakla meş; ön Macar Başvekili Nazist Mebusları Muaheze Ediyor (Başı 1 incide) #ktıbasların doğru olup olmadığını Alman sefirinden sordum. Haftalar geçtiği halde cevap verilmemesinden doğru olduğunu anladım... Nazist mebuslar, bu eserin bütün hükümet memurlarına verilmiş ol. masının sebebini sormuşlar, Başv kil Nazist propagandasına ait eser lerin de ayni şekilde tevzi edilmekte olduğunu, bu eserler arasında Al- manyadan gelenler de bulunduğunu anlatmıştır. e İzmir İhracat Tacirleri Müşkül Vaziyette Kaldılar İzmir, 10 (TAN) — Takas işlerile meşgul olacak Limited şirketin İz- mirde henüz şube açmaması yüzün- den İzmir ihracatçıları fena vaziyet» te kalmışlar. Hariçten geleh teklifle- © rt cevap veremez olmuşlardır. Tacirler bü vaziyet karşısında diin Ticaret Vekâletine. müracaat elmiş- lerdir. Döneceği Yakındır ,, (Başı 1 incide) Förster, Danzig vaziyetinin füha- kika, tahammül edilir gibi olmadı. ğını teyit eden bir çok ecnet iz ve Fransız ricalinin ir. İng beyamatını iz şunları Müteak | Fransızlar ve İngilizler ve bittabi | Polonyalılar, Danzig ile mesgul ol- maktadır. Fakat k Söylemeğe cidden haklı birisi varsa © da, bizzat Danzig halkıdır: Bizim hayatımız ve istikbalimiz mevzuu bahsoluyor ve biz şunu müşahede e- İdiyoruz. 1 — Danzig kurulalıdanberi, ya- ni sekiz asırdır, dalma Alman şehri Jolarak kalmıstır. | 2 — Tarihinin bütün imtidadınca 1919 a kadar yalnız Almanya Da zigte hâkim olmuştur. 1876 da Dan. zigliler Polonya kralı Batory'yi lâbla tardeylemişlerdir. Danrigliler Batory'yi şehrin haklarına bilha deniz haklarına tecavüz etr iği zaman teslim olmıya m işleri Zamanımızın 1 cetleri nasıl Polonya kralının topla- rından korkmadılarsa, bugün de Rydz Smigiy'nin töplarından korku. ları yoktur. 3 — 1919 da Danzig halkının müt- tehit ve mükerrer protestolarına rağmen ana vatandan koparıldı. Mil. etlerin kendi mukadderatına kendi. lerinin sahip olması hakkında Vilso on dört prensipinde ilân edilen hak ayaklar altına alındı İ 4 — Bu iftirakı takip eden sene- İler Danzigin her nevi maddi zarar- lara uğradığını ketiyen isbat eyle- sa | iste- ur et iglileri, rılmasına sebep olan mülâhaza, ni Danzigin Almanyadan koparıl: sına sebep olap mülâhaza, yani Da zigin Polonyanın denize yegâne mah ç teşkil edeceği prensipine de yet olunmamıştır. Danz! hakları muttarıdan çiğnenmiştir. Gdinya daha bugün danziger geç- miştir. Ve bu Danzigin Polonyadan ancak iktisadi zarar bat itti iği tedbirlerle Danzig AL| larının uğradığ yasızdır “Almanyaya döneceğiz, 5 — Hayatın bütün sahası pilan entrikalara Danzigin, halkile tişarede bulunmaksızın Almanyadan koparılması bize yirmi senelik pa rolamiz da hak verir: Almanyaya dönmek istiyoruz. 6 — Danzig halkı kurtuluş saati- nin alacağım, yani Almanyaya dö. neceğini kat'iyen biliyor, 7 Aralarında çözülmez bir su. relte bağlı bulunan Denziğliler göz- lerini aşk ve tazimle Hitlere çevir. miş bulunuyorlar. Hitler, hiç şüphe yok ki, onların Almanyaya dönmek arzularını yerine getirecek ve bu su- retle milletlerin kendi mukadderatına ! sahip olmaları prenseibini onlardan 1919 da esirgenen bu prsnsipi muzaf fer kılacaktır. Förster sözlerini İtir. | “Bu vahim anda yemin ederiz ki İ her ne olursa olsun müttehit kalaca. İdiz, milli mirasın bu mukaddes par- çasına karşı yapılacak her türlü ta. İarruzu bütün küvvetimizle tardede- ceğiz ve şefimizin her emrini ifa eyli. yeceğiz. Önümüzdeki sefer burada buğün. kü gibi protesto için değil, Almanya. ya dönüşümüzü kutlamak için top. lanacağız ve o gün yakında doğacak. hak, şöyle bitirmiş. Försterin nutku sirasinda Pol İ ya aleyhinde hasmane nümayişle yapılmış ve her taraf “Yaşa Hitler, avazeleri ile inlemiştir. Alman gazetelerinin hücumu Alman matbuatı, bugün müttefi- kan Polonyaya karşı hücuma geç mişlerdir. Polonya gazetelerinin Al manyaya karşı takındığı lisana işa. İret ederek, bu tehdidin yerinde ol | madığım, gerek kültür, gerek mad. di kuvvet bakımından küçük ve zö- İ güzarını kabul etmiştir. ar göreceğini is-| t eder. Polonyanın 20 senedenberi |, yıf bir milletin kendisinden yüksek bir millete karşı böyle bir Usan kul. Dansiğin çok yakında Almanyaya iltihak edeceğini haber veren Dan- zig Nazi Şefi Förster lanmasının madığını yaziyo: Alman matt Förster ne tesadi hiyor. Halifaks, Polonya Sefirini kabul etti i Nazırı Lord Ha- Polonya Büyük Elçi; bul etmiştir. Bu mülâkatta be nelmilel bu hücumile yli mânidar sayı» İngiliz Ha lifaks, bug vaziyet ve Polonyanını yetleri üzerinde görüşülmüştür. Ha- lifaka, tatiline devam etmek Cizere yarın tekrar Yorkshere'e tir Diğer taraftan Nazırı Bonnet'd dönecek» Fransız Hariciye lonya masl Mülâkatın Danzig meselesi etrafında cereyan ettiği zannolunmaktadır. Havas tebliğ ediyor: Ecnebi kaynaktan çıkan bir bö- İ berde, Alman Hariciye Nazırı on Ribbentropun Franz Hariciye na- zırı Bönnet'ye bir mektup göndere- rek Denzig meselesinde Almanyanın yetini tasrih eylediği, mi Almanyayı alâkadar eden sark karışma» y , mez kür haberin yanlış aksettirilmiş ol. duğunu beyan eylemektedir. Bir tem muzdâ Bonnet Alman böyük elçisine şifahi bir tebliğde bulunarak Danzig meselesinde Fransa *r hareke tini izah etmiştir. Biraz sonra Alman büyük elçisi de Von Ribbentrop ta- rafından Danzig hakkındaki Alman noktai nazarını izah eden şifahi bir notayı Bannet'e tevdi et Binaenaleyh Ribbentrop yeni ve şahsi bir teşebbüsü mevzuubahis ol- mayıp keyfiyet bir ay evveline ait nota teatisinden ibarettir, Danzig buhranını ancak bir mucize halledebilir Vaşington, 10 (A A) — Polonya. nin Amerika Birleşik Devletleri nez- dindeki Büyük Elçisi Potocki, Hari- ciye Nezaretinde nazır muavini Su- mer Welis'i ziyaretten çıktıktan son ra, gazetecilere şu beyanatta bulun- muştur. “Danzig Avrupada meydana çikardığı bugünkü buhra- nı, ancak bir mucize halledebilir. Danzig âyanı serbest şehrin artı! man olduğunu birdehbire ilân ede! ir. Fakat bu, Polonya için de hare- kete geçmek için bir işaret olâcak- tr. meselesinin “Almanyanın daha ziyade ilâhlanması lâzun,, Berlin, 10 (Hususi — General Von Brauchitseh, bugün, Dussel- dorf'ta bir silâh fabrikası amelesi ö- nünde nutuk söylemiş, bundan böy-| “ le imal ettikleri #lâhların ne dere- ce müessir olduğunu görmeleri için bir kısım amelenin manevralara ve ekzersizlere davet olunacağını an- lattıktan sonra “Almanyanın teh- ditlerle dünyayı korkutmıya Ahtiya- cı yoktur. Fi kendisinin korku- tulmasına da müsaade etmiyecek- tir.,, demiştir. General, Hitlerin hiç bir zaman TAN “ Danzigin Almanyaya! Vapurdaki Gün Çok Deniliyor! Yahudiler, | İsyan Etti | (Başı, lndide) | Kaplan mültecilerin vapuru yak- malarından veya makinelerde esaslı İbir ârıza çıkarmalarından korkmak- tadır. Vapur, zorla çıkarılacak “Parita,, vapurunun etrafındeki zabıta kordonu kuvvetle ! bahriyenin de yardımı isten | terketmeleri bildirilecek, kabul ed İ mezse, burada bulunan mayn harp | gemimiz tarafından sularımız haricine çıkarılacaktır. Bugün Cümhuriyet Merkez Ban- İkası gemiye bir n Yahudilerin paralı bu suretle labilmişlerdir. Geminin kumanya, su ve kömür ihtiyacı da tamamlanmıştır. kara Kadın inin sahilden uzakta kordon boyunca makta, şehrin iç kısımlarından duyulmaktadır. ryatları ge olmasına rağmen 3 bile Hâdise İzmirde günün mevzuu ol. ür, Yahudiler ayak direyorlar İzmir, 10 (Tan Muha Em; iavapurundaki Yahudile; İşilarından bir heyeti nezeline davet elerek kendilerile etraflı suretle gö- rüştü, Emniyet müdürü, vapurun der hal İzmirden üyrılması için kendile. rini iknaa çalıştı, Fakat Yahudi müm pı ısrarla söylediler ve gemide yatıp kalkmak şartile limanda kalma. larını istediler. Hayfaya çıkan 297 Yahudi tevkif edildi Kudüs, 10 (A.A) — Potis, bu sa. bah, geceleyin gizlice Hayfa körfe- zine çıkmıya teşebbüs eden 2: > Küdi mülteciyi tevkif etmiştir. Bu Yahudiler, meçhul bir vapurdan İn- dirilen beş tahlisiye kayığı ile Pilis- tn sahillerine yanaşmiışlardir.. Mül. leci Yahudilerin üzerinde yalnız bi. rer mayo vardır. Polis, bu kalabalık n şüphelenerek kn filesinee, mültecileri karaya syak basar bes Mülteciler lamıştır diln Gi unmakladır Askeri Heyetler Moskovaya Gidiyorlar Londra, 10 (A. A.) — İngiliz ve Fransız askeri heyetlerini hamil bu. İlunan “City of Ekter,, vapuru, dün gece Leningrada. gelmiştir. Heyet. szası, Astoria oteline mi. safir edilmiştir. Bu gece saat yarim- da trenle Moskovaya hareket etmiş. lerdir. Star gazetesi, İngiliz - Fransız - Rus müzakerelerinin parlamento. nun içtimaa daveti tarihinden evvel bir itilâfa müncer olması halinde Chamberlsinin bu hususu şahsen bil dirmek üzere avam kamarasını içti. mas davet edeceğini yazmaktadır. Ziraat Vekili, Tetkikler İçin Boluya Gidiyor Ankara, 10 (TAN) — Ziraat Ve. kili Muhlis Erkmen, yarın refuka- tinde Orman umum müdürü, Örmen işletme müdürü ve husus! kalem mü- dürü olduğu halde Boluya gitmek üzere Zonguldak trenile Karabüke hareket edecektir. Ziraat Vekili, Bo- luda orman işleri hakkında tetkik de bulunacaktır. Panama Kanalında Yeni Setler Yapılıyor Nevyork, 10 (A. A)-— Nevyork Times gazetesinin Cristobaldan öğ. rendiğine göre mezkür şehre muva. salat etmiş olan harbiye nazırı Wo. odring, Panama kanalı için yeni sed- ler ve Rio ile Hata arasında askeri bir yol inşa edileceğini beyan etmiş- ir. Yeni sedler bilhassa kanalın mü- dafaasi bakımından Sevkülceyşi bir ehemmiveti haiz olacaktır. Alman milletinin hayatı ile oyn: madığını, fakat bir gün milletten son ve en büyük fedakârlığı ister. se, o zaman bunun milletin haya için önüne geçilmez bir zaruret ol- duğuna emin olmak lâğim geldiğini söylemiştir. . | öbür sene de Erzii 11.8.1959 Trakya Manevrasında Mütearrız Ordu Kırmızı Kuvvetle Karşılaşacak (Baştarafı 1 incide) | i mıntakasında manevra yapıl-| mutattır. Bu sene Sıra birinci ördüda olduğu için bu ördu mıntaka İ sında manevra : İ sene İzmir, Kony İ lisindeki ikinci ordu mint | tişliğ ması sında, ncan, Erzurum v& Diyarbakır havalisindeki üçüneü or- du mıntakasında manevralar | lacaktır. Bu sebeple bu sene yap- maki mi siyasi bir vaziyetle alâkası yok- tur, Yar Birinci ordu mıntakası. Trakya — Ankaradır. Bu mintakanın en mü- him kuvvetleri Trakyada olduğu İcin iur ki, Edirne yakın tarihlere kadı »üyük bir askeri sehirdi kerden tecrit edildi ve nih #ularımızlı Sonm a yet kom- İyi dostluk neticesi tek- rar bu sehir askere kavustu ve nor- mal halini ald. İste bu tarihi sehre ait güzel hatıralar dolayısiyle bu s6- ne manevra sehası Edirney» yakın olarak intihap edildi. mızın ©sas maksadı or- mun talim ve terbiyesini tekem- ül ettirmek. kumandanları ve ihti- irmektir, Ordu- muzun kumandan ve subav tayin ve tos Zafer Bayramın Kumandan tavin- narak kumandan namze: kâtını takip ederler. Manevraları müteakip Süra Âzası içtima ederek kumandanların intihap ve tayinleri işini ikma) ederler. Buna göre Y sek Askeri Şüra, manevraların hi- tam bulacağı 25 Ağustos ğı 30 Ağustos tarihle- günlerde toplanacak- tayin İs tesinin çıka ri arasındaki tır. z Tertip edilen mesele — irakya manavlar 'mefruz Bu - seneki Gi müttefik ord n harekâtıdır. | taarruz. eden Şimal ve müttefik orduları bu suretle | Kırklareli ve Edirne mintakelarında kırmızı ordu ile karşılaşseaklardır. Manevraları müteakıp yapilması mutat olan büyük resmi geçitler bu| sene iki yerde olacaktır. 25 Ağustos ta öğleden evvel Edirne, öğleden son ra da Kirklarelinde resimgecit yapi lacaktır. Kırklareli müstahkem bir mevki olmak iibariyle oraya ecne- bilerin girmeleri kanunen yasaktır. Bu itibarla ecnebi ataşemiliterler, yalnız Edirnede yapılacak olan res- mi gecide davet edilmişlerdir. Bum- lar, Edirne civarındaki manevranın son günlerinde de bulunmuş olacak- lardır. karşı kırmızı u Garp | Harekât programı harekât programi tur: Manevraların İ şu suretle tesbit ol 15 Ağustos: günüdür. Henü: mıştır. 16 Ağustos: Manevra muharebe- leri başlıyacak ve Kırklareli mint. kasında bulunan kıtaların karsik-| lı muharebeleri cereyan edecektir. 17 Ağustos: Edirnenin Şimali Şar- &isinde bir kolordunun taarruzu. 18 — 19 Awğstos: Edirne Şarkın. | daki kıtaların karşılıklı muharebesi. | 20 — 21 Ağustos: Edirne Simali Şarkisi ile Kırklareli miıntakasın, Manevranın birinci muharebe başlama- muharebe ve harekâtı, 22 — 23 Ağustos: İstirahat, 24 Akustos: Genel Kurmay Bas- kanı Mareşal Fevzi Çakmak ve Bi- rinci Ordu Müfettisi Orgeneral Fah- rettin Altay tarafından manevrula- rın tenikiği, 25 Ağustos: Öğleden evvel Fdir- ne, öğleden sonra da Kurklarelinde İ merasim gecisi. Ayni gün Edirne zi- raat bahçesinde manevra komutanı tarafından komutanlar, ecnebi ata- | şemiliterler ve matbust mümessil-| lerine bir öğle ziyafeti verilecektir. | # Tahşidat yalanları karşısında olduğumuz manevranın umu-|3 manevravı orada yapıyoruz. Malüm| ü takviyeli iki kolordunun karşılıklı a Ankara, 10 (TAN) — Bugünkü “Ulus,, refikimiz “Trakyada tahşi- dat yalanları, serlâ bir yazıda diyor k “Son günlerde, h Me dünya hâdi Tanık cereyanında Nunu tutan bazi yat Türkiye ile Bulgarista hasiyle yazdığı münasebetleri sarsınıy bir asıl ve esası olmıyan şayialar meş. retmiye başladılar. Bu ga re, güya Türkiye, sta tahşidatta bulun yaya mütemadiyen * ve asker yığıyor. bu haberler, ancak gülünüp geçilen, e durulmuya bile değeri ol iyan boş şeylerdir. Bizim dış siya- timizdeki prensipimiz maliındur.,, “Bu tahşidat kime mütevcecihtir Bulgaristana Hi Türki Bulgaristanla da bütün komşularile ve bütün Gevletlerle olduğu gibi dai ma en iyi münasebetleri idame * mek arzusunda ve ka, Peki öyle ise, bu ş ası yok mu? Kara ve heyo canlı haberler ik ve menfaat duyanlar, her sene olduğu gibi bu sene de Trakyada 15 ağustos. tan 21 ağustosa kadar yapılacak olan bilyük manevralar; vesile ittihaz et. mişler ve tahşidat haberleri bundan çıkarılmıştır. Halbuki bilmiyorlar ve yahut bil- dikleri halde mahsus saklıyorlar ki, k ecnebi ataşe- nda Bulgarisi taşemiliteri de dünyada sulh niyet unsuru olarak vazifesini daima hakkile ba aracak olan Türk ordusunun mahevralarında ha- Zir bulunacak ve bi vaziyı kip etmek fırsatım edecektir. Trakyada askeri bir ha rişilecek, olsa, Bul, ar. mdadır sının e ından # e em- elde garistanın bir surette Y Tekrer edelim: Türk ordusunun manevraları tamamile her sen: , ayda ve hemen ayni tariht Peryodik manevralar ve den: dir. Bugün saat 9 dan 10 a kadar Zey- tinburnunda top atışları yapılacağın- dan küçük, bü merakimin dikkatli hareket kadarlara ta: etmeleri dün alâ- edilmiştir. İngilterede Hava Harbi Manevrası Sayen İkinci Günkü Harekâta Ait Resmi Malümat Londra, 10 (A.A.) — Bugün, Ce nubi İngilterede bir kaç bin tayya venin iştirskiyle yapılmakta olen “Hava harbi, nin ikinci günü, “dü; man,, tayyareleri, yüzlerce muhare- be tayyaresini, balon barajların ve müşahede gruplarını harekete geti- ren müdafaa hattını geçmeğe teşeb- büs etmişler ve bâzı tayysreler, fena rüiyet şeralti sebebiyle Manş sahil- lerine yakın bazı noktalarda mü faa şebekesini geçmeğe muvaffak ol muşlardır. Fakat bunlar da İngiliz a üzerinde müdafaa tayyare grupları tarafından karşılanarak ge riye dönmeğe mecbur edilmiştir. Bu tayyarelerin bir kısmı da bu esnada 'düsürülmüş.. tür. Bu gece. Londrada bütün isıkla. rın da söndürülmesi, “düşman, ın İngilterenin hayat! merkezlerini tay yare hücumları ile imha sinin tamamiyle övüne geçecektir. “Muhasamat,, yarın aksam saat 19 a kadar devam edecektir. Şimdiye kadar yalnız iki vahim kaza vukua geldiği teyit olunma tadır, bir bombardıman tayyaresi York civarında sukut etmiş ve mü- rettebatı olan dört kişi ölmüstür. Başka bir “düşman. tayyaresi de beş kişilik mürettebatı ile kavıptır. zisi edebilme-