6 Ağustos 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

an 6.8-939 BUGÜN Tehlike Kaynağı Yazan: Ömer Rızâ DOĞRUL| esul “şahsiyetlerin yaz tai yapması dolayısile siyaset â- lemi nisbeten sükünet bulmuş gibi görünüyorsa da yaz tatiline çıkan siyasiler de vaziyetin vahametinden bahsederek ve önümüzdeki ayların en buhranlı ve en tehlikeli aylar ol duğunu söyliyerek tat yapmağa başlamışlardır. Mesul şahsiyetlerin işaret ettikleri bu vahametin neden ileri geldiğini tayin etmek güç de- ğildir. Çünkü Danziz havalisinde vaziyet, gergi: ni aritırmağa de- vam ediyor. Danzigteki Lehli güm- rük memurları vazifelerini yapamı. yacak bir vaziyete getirilmiştir. Hat- tâ son günlerde bunlara gıda mad. desi de verilmez olmuş, ve Lehistan hükümeti şiddetli protestoda bulun- mak mecburiyetini hissetmiş ve an- cak bunun üzerine gıda maddeleri boykotajı kaldırılmıştır. Daha evvel, Dansigin bazı fabrikalarında çalışan Lehli memurların gördükleri fena muamele üzerine Lehistan hüküme. ti bu fabril m mallarına yabancı muamelesi y na mukabil Danzig gazeteleri de, Danzigin Şarki Prusya hududunu 8- çarak buradan gümrüksüz mal ithal edeceği tehdidini ileri sürmüştü. Tehdidin ehemmiyeti şu nokta dır: Bu tehdit iera mevkiine konul- duğu ve Şarki Prusya ile Danzig a. rasındaki gümrük kaldırıldığı tak- dirde, Lehistan ile yapılan güm birliği mukavelesi ilga edilmiş, ve Danziz, Almanyaya iltihak yolunda çok geniş bir adım atm tat üne konduğu takdirde, şüp- he yok ki, mukavemet ile karşılana- taktır, Bu tehdit karşımda bütün siyasi mahafil, onun hakiki mahi- yetini tetkik ile meşgul oluyor. A.| caba maksat Lehislana karşı, yeni bir tazyik siyasetinin tatbikına baş” lanacağınmı anlatmak mı, yoksa Le hitan ile sulh cephesinin vaziyetini yeniden yoklamak mı? Danzigdeki Almanların, er geç Al- manyaya İltihak için besledikleri az- me mâni olacak hiçbir engel bulun. madığını söylemeleri de bu tehdidin ifade etmek istediği mânaya tetabuk etmekte ve bu yüzden mühim ve v him bir hâdise ile karşılaşmak ihti- mali, her tarafı uyanık devranmağa sürüklemektedir. Fakat mesele yalnız tehdit ile kalmıyor. Danzizde yapılan > hazırlıklâir mütemadiyen arlıyor ve Danziz, mütemadiyen askerleştirili. yor. Verilen malümata göre yarısı Almanyadan gelme Alman olmak ü- zere halihazırda Danzigde 15.000 as. ker bulunmaktadır. Lehli memurla rın ihraç mıntakalarından uzaklaştı. rılmalarının hikmeti de Dânzize gönderilen topların, tankların bir kimse tarafından görülmemesidir. Bu gibi silâhların ve mühimmatın Danzige gönderilmesi, Danziz statü. sünün hükümlerine tamamile ay. kırıdır. Almanyanın bu hattı hareketi ta. kip etmesi neye delâlet eder? Acaba, Almanya, sulh cephesi er- kânının vaziyetlerini pek sarih bir surette ilân etmiş ve Lehistan tara- fından mukavemet gören her teca- vüze, karşı geleceklerine dair hattı hareketlerini açıkça anlatmış olma. larına rağmen, Almanya, vaziyetin ciddiyetine inanmıyor m İnanmıyorsa, tehlikenin yakın ve vaziyetin vahim olduğuna hükmet- mek yanlış olmaz. Nitekim mesul şahsiyetlerin bü kanaatte bulunmaları vaziyetin he- müz bu merkezde olduğunu göster. mektedir. Ciddi uyanıklık ve kuvvetli hazır- belki de felâketin önüne geçer. Bir Kamyon Devrildi 1 Ölü, 6 Yaralı Var Aydın, 5 (A. A) — Şeker yüklü olduğu halde Uşaktan Aydına gel - mekte olan bir kamyon dün gece Kuyucak nahiyesi civarında devri! - miştir. Bu keza neticesinde şeker çu- vallarının üzerinde duran bir çocuk ölmüş ve altı yoleu da muhtelif yer- | İzmirde Bir iş İhtilâfı —e— Tramvay ve Elektrik Amelesinin Talepleri İzmir, 5 (A. A.) — İzmir tram. vay ve elektrik şirketinin yevmiyeli işçileriyle şirket arasında yevmiye - ler, iş saatleri, iş şartları, hasta ve izinli olanlara çalışmadıkları gün - lerde yevmiye verilmemesi ve ayni şerait içinde çalışanlara farklı ücret verilmesi yüzünden çıkan ihtilâf halledilmediğinden kanun mucibin - ce keyfiyet hakem kuruluna tevdi e- dilmiştir. Kurul yakında valinin baş kanlığında toplanarak meseleyi fet. kik edecektir. Memleketimizde ka nunun bu hükmü ilk defa İzmirde tatbik edilmiş olacaktır, İzmir Adliyesinde Bir Yaralama Oldu Izmir, 5 (Tan Muhabirinden) — Bu sabah adliye binası içinde, müd- deiumumilik kapısı önünde bir hâ- dise oldu. Rizeli Mehmet adında 75 yaşında bir ihtiyar, bundan bir kaç gün evvel yeğenini öldüren katil Bursalı sandalyacı Mustafaya taban- ca ile ateş etti ve yaraladı. Ihtiyar carih muhakeme edilmek üzere ağır çeza mahkemesine getirilmekte olan katil Mustafanın bir buçuk metre kalıncıya kadar yaklaşmasını bekle- miş ve tabancasını çekip üzerine &- teş etmiştir. Kurşun katilin sol böğ- rüne İsabet etmiş, Mustafa yaralı ol. masına rağmen ihtiyarın üzerine 8- tlarak tabancayı elinden kapmıştır. Jandarmalar da derhal katili yakala. mışlar, tabancayı elinden almışlardır. Hidise adliye binasında iş güş sa. kutmuştar. Mehmet, Sinopta, bir cinayetin fa- ii olarak 15 sene hapis yatmış ve müddetini tamamlıyarak haplshane- den çikmış, Manisada bir bağda bek- gilik yapmıya başlamıştır. Dört gün evvel kendi büyüttüğü yeğeninin öl- | dürüldüğünü duyunca İzmire gelmiş ve katil Mustafanın muhakemesi gü. nünü beklemiş ve bu sabah Musta- fayı vurmuştur. Ihtiyar carih ifade. sinde: — Onu öldürmek için ateş ettim Ne çare ki, öldüremedim. Fakat in. tikamımı alacağım, Bu kan davasını halledeceğim, demiştir. —— İspanyada Yabancı Asker Kalmamış Londra, 5 (A.A) — Avam Kama- tasihda Hariciye Müsteşarı Butler, Halyan, Alman ve Portekiz kıtala. rının İspanyadan çekilmelerine dair sorulan bir suale cevaben demiştir — Sarih rakamlar zikredemiyece- Him ama, şunu ( söyliyebilirim ki, Lord Halifaks, Italyan ve Alman ki- talarının büyük bir kısmının bir müd det evvel geri çekilmiş olmasından ve Ispanyada artık hiçbir Portekiz kıtası bulunmamasından dolayı pek memnundur.,, Bu Genç Kızın Milliyeti Nedir? Bir tatil ziyareti yapmak © üzere Londtaya giden yirmi — üniversiteli genç kızımızdan birinin O yukardaki resmini koyan Daily Express gaze - tesi, resmin yukarısına bü serlâvhayı koyuyor, ve sonra resmin altina aleayı ilâve “Çok. güzel giyinmiştir. “» Elbise düzgün ve makuldür. Saçını alm ü. zerine kaldırmakla biraz geniş olan yüzüne bir uzunluk temin edebil. miştir. Bu kızdaki giyinmek kabili- yeti aşikârdır. Üniversiteli kızımız, de- nizaşırı memleketler talim ve terbi. ye birliği tarafından Londraya da - vet edilmişlerdir. Üç hafta İngiltere. de kalacaklardır. Talebelerimiz bir çok gezintiler yapmışlar ve bu ara. da Avam Kamarasını, Sen Pol kili- sesini ve Times gazetesini gezmiş - lerdir. Bundan sonra (o Vestminster kilisesi ve Windsor şatosunu da ge. zeceklerdir. Ayni birliğin davetlisi olan Ka. nıdalı kız talebe ile birlikte talebele. riiniz, Electra House'a davetlidirler. Buradan İngiltere, Kanada ve Türki. ye arasında raâyo mesajları teati © lunacaktır. A ARE sala Çinlilerin Taarruzu Hong - Kong, 5 (A.A.) — Cheklal #jansı bildiriyor: Şanghaydan alınan haberlere gö re, Çin kıtaları tarafından Nanki istikametinde yapılan taarruz netice- sinde Şanghay - Nankin hattı uzun. luğunda münakalât yeniden sekteye uğramıştır. Tokyo, 5 (A.A.) — 4 Ağustosta vu. kua gelen Aşima - Şiratori kongresi. nin neticesi hakkında resmi malümat alınmamış olmakla beraber, iyi ha. ber alan Japon mahfillerinden öğre- nildiğine göre Japonyanın Alman — Italyan askeri ittifakına iitihakı me- selesi mühim terakkiler kaydeyle. miştir. Resmen teyit ettirilmesi mümkün olmıyan haberlere göre, haziranın ilk haftasında Tokyo, Roma ile Ber- line mukabil teklifler yapmıştır. Bu teklifler o zaman Alman ve Italyan hükümetleri tarafından natamam gö- rülmüştür. Bu mukabil teklifler, ez- cümle Sovyetler birliğine karşı, şart. siz ve kayıtsız ve otomatik bir suret te icra mevkiine girecek bir ittifakı ihtiva etmekte idi. Japonyaya karşı iktisadi abloka Londra, $ (Hususii — Avam kaö- marasınm dünkü toplantısında ame. le partisi mebuslarından o Mander Fransa, Amerika ve Holandanın Ja. ponyayı iktisadi bir abloka altına al. malarını istemiştir. Muhafazakârlardan Mac Namar, büyük Okyanusta. İngiliz, Fransız, A alya Yen 3 Holanda ve Sovyet kuvvetlerinin tek bir kumanda altına alınması, başka her tedbirden ziyade Japonyaya kar. şı müessir olacağını söylemiştir. Avam Kamarası, bundan sonra 3 ilkteşrinde toplanmak üzere dağıl - mştar. İngiliz - Amerikan işbirliği Vaşington, 5 (A. A) — Siyasi mahfillerde o Chamberlain'in nutku Amerikayı Uzakşarkta teşriki mesa. Yunanistanda Dört Ağustos Şenlikleri Atina, 5 (A. A) — Atina vebü- tün Yunanistan 4 ağustos bayramını heyecan ve rejime bağlılık tezahür - leriyle kutlamıştır. Öğleden sonra, stadyomda Yu - vas nd Zelând nan dansları yapılmıştır. Stadyom -İ Sovyetler birliğine en ziyade müsa. daki altmış bin seyirciden başka ci. ver tepelerden 200,000 kadar halk bu dansları seyretmiştir. En aşağı yarım milyon kişi de Zappion parkı. nı ve civar sokakları dolduruyordu. Başvekil Metaksasın stadyoma hürat ve alkışlarla karşılanmıştır, Alman- Italyan Askeri ittifakına Japonların da Iltihakı Ihtimali Var Bir İngiliz Mebusu Japonyanın İktısadi Bir Abloka Altına Alınması Fikrini İleri Sürdü Bulut Gibi Ol! Yazan: B. FELEK — Bulut gibi ol! Yanlış anlama sakın! Çekip bulut gibi sarhoş ol de. mek istemiyorum. Yükselmek istiyorsan bulut gibi yüksel! Lâkin firtına bulutu gibi de- ği. Nasıl anlatayım yavrum? Bulut gerçi bir buğudan ibarettir. Lâkin çiftçi onu bekler, gemici onu bekler, ressam onu bekler, çölde güneşten yanmış yeleu onu bekler... Hangi yüksek şey bulut kadar özlenir. Ama dikkat et! Buluttan buluta fark vardır. Yaz bulutları gibi pamuk pamuk topla » nip demet demet asuman gezintisi yapmak, gezmek kâfi gelmez. Bulutun faydalısı, biz o fânllere kadar inenidir. “Bulut yere İner mi?” İner zâhir! Hem türlü türlü i. mer: Yağmur olur iner, dolu olur i. ner, kar olur iner, fırtına olur iner, yıldırım olar iner ! İnsanlar bu inişlerden yalnız bi. rinin a “rahmet” demiş, öteki - lere “âlet”. Sakın âfet olma! Emi Ooyavrum. Çünkü yıldırım yıldırır. Dolu soldu. rur, fırtına indirir. ve sindirir. Lâ. kin rabıtalı bir yağmur ihya eder. Vaktinde bir yağmur, zerzevatı ucuzlatır, mahsulü arttırır, iklimi se. rinletir, Hulâsa insanlara ve hay » vanlara fayda verir. İşte, sana tavsiye ettiğim böyle olmaktır. Hayatta hepimiz yüksel - mek isteriz. Ama kaçımız yükselebi. liriz. Yükselmek o kadar kolay ve harciâlem olsaydı adı yükselmek o. lur muydu? Eğer muvaffak olur da yükselir. sen dediğim gibi yağmur bulutu çeş. nisinde yüksel. Çöldekine sâye ver, köydekine sermaye. Yıldırım olursan paratönere siğı- namamış o himayesizleri vurursun! Falan yere düşen yıldırım bir çoban. la üç koyunu öldürmüş, diye hergün liye hararetli bir davet mahiyetinde İtefsir edilmektedir. | Hükümet namına söz (söyleyen İresmi zevata Amerikanın istediği gi-| bi hareket etmekte tamamiyle ser - best olduğunu teyit etmekte ve Lon- dra ile Vaşington arasında bir anlaş. ma mevcut olmadığını tebârüz ettir. mektedirler, Bununla beraber Uzakşarkta İn- giliz ve Amerikan menfaatlerinin ve görüşlerinin bir olduğunu Japonya. ya anlatmağa matuf bir o harekette bulunulması prensibine ne kongre ne de efkârı umumiye muarızdır. Sureti umumiyede efkârı umu - miye, Japonyaya karşı alınacak taz - yik tedbirlerinin geciktirilmesi de . ğil, tesri edilmesi taraftarıdır. İngiliz aleyhtarı nümayişler Tientsin, 5 (A.A) — İngiliz a. leyhtarı unsurların tahriki üzerine, İngiliz “İnternational Exports” kum panyasının Çinli amelesi grev ilân e- derek kumpanya binalarına hücum etmişlerdir. İki yüz kadar olan nümayişçiler fabrikanın kapılarının zorlayarak büroları tahirip etmişler ve kirama - dıkları yazı ve hesap makinesi gibi |gazetede okuyoruz. Bu inişin tadı, eşyayı da nehre atmışlardır. Nüma.| şerefi ve hüneri yoktur. yişçiler müteakiben bir İngiliz va | ( Fırtına gibi olursan, rastladığı pur kumpanyasının “büroların tah » rip eylemişlerdir. Bu iki kumpanya, şimdi Çin ida. resi a'tında bulunan eski Belçika im- tiyazlı mıntakasındadır. İngiliz konsoloshanesi keyfiyet - ten Japon jandarmasını haberlar et. mişse de jandarma müdahalede bu - İlunmamıştır. İngiliz konsoloshanesi| bügün bunu protesto etmiştir. teknelerin bir defa, iki defa, üç defa yelkenlerini suya indirtir belki bir kaçını da batırırsın! Lâkin nihayet fırtına korkusundan bütün tekneler limana iltica ederler. Seyrüsefer du « rur. ( Hayatta yükselmek bir hüner de. Zil, bir eseritalidir. Hüner, yükseldikten sonra halka kadar inmeyi bilmelidir. Bunu bi. lenlerin yüksekliği rahmet bulutları. Sovyet - Amerikan Ticaret Anlaşması müddetle temdit olunmuştur. Bu anlaşma mucibince Amerika ade gören millet muamelesi yapa - caktır. Yalnız kömür bundan istisna edilmiştir. Sovyetler Amerikaya se- nede dört yüz bin tondan fazla kö - mür sevkedemiyeceklerdir. Buna mukabil Sovyetler Ameri. girişi bir çeyrek süren coşkun tez8-| kadan her sene kırk milyon dolarlık mal almayı tashhüt etmişlerdir. Vaşington, 5 (A. A.) — Sovyet - Ainerikan ticaret anlaşması 6 ağus. tos 1939 tarihinden itibaren bir sene HADİ Hitler, İngiliz - Sovyet müzakerelerini akamete uğratmak için şöyle bir tedbir düşünmektedir : Sovyet Rusyaya, bir harp vukuunda bitaraf kal. ması şartıyle Sovyet topraklarının tamamiyetini daimi surette garanti etmeyi teklif edecektir. Bu teklif müzakerelerin bitmesi ihtimalleri kuvvet- lendiği zaman yapılacaktır. * Berlinde ka deniz ve hava başkumandanı General Brauçiç, Amira Reader ve Mareşal Goering, Hitle- rin harp halinde mevki ve sıfatını tayin için müzake. re ile meşzuldürler, Hitler, barbi bizzat idare etmek arzusundadır. Fakat askeri bir rütbesi ve askeri bir yoktur. Kendisine “Büyük Alman ordusu Ma. * unvanının verilmesi düşünülmektedir. < İspanya hükümeti, Cebelitarıkın İspanyaya ait lerinden yaralanmışlardır. Yaralılar trenle Aydma getirilerek memleket Bastanesine vatımılmışlardır, olduğunu ve kendisine verilmesi lâzım geldiğini ANA iddiaya başlamıştır. Bütün Ispanyol matbuatı bu iddia etrafında neşriyat yapmaktadır. İtalyan matbuatı da bu meselede İspanyaya yardım et- mektedir. * Almanlar, İtalyan mali müesseselerine de hülüle baş- lamışlardır. İtalyanın büyük bankalarının başına 50 kadar Alman maliye mütehassısı getirilmiştir. Bunla» rın maksatları İtalyan maliyesini kuvvetlendirmek, hakiki gayeleri de kontrol etmektir. * Göbels, İngiltere ile Polonyanın kredi meselesin- de bir türlü anlaşamamalarından istifade ederek, Polonyada İngiltere aleyhinde geniş mikyasta propagandaya başlıyacaktır. Polonya, İngiltere- nin kendisine vereceği 5,000,000 İngiliz liralık kredinin altın olarak verilmesini istemekte, İn- giltere buna yanaşmamaktadır. na benzer, bilmeyenlerininki de fır- tma bulutuna. Bunu dinledikten sonra ne çesit bulut olacağını sen tayin et yavrum! Seçeceğin hareket tarzına göre mut. laka sana ya “rahmet” © diyecekler ya “âlet”, Sen bilirsin! Bak hangisi hoşuna giderse © tarafı tercih et! İngiliz Deniz Manevraları Londra, 5 (A.A) — Fransız beh- riyesi Genel kurmay başkanı Ami. ral Darlan, Ingiliz Amirallik dairesi tarafindan, önümüzdeki o çarşamba günü ihtiyat filonun Portlanda ye- pacağ geçit resmini, kralın yatında ve kralin yanında takip eylemiye da- vet olunmuştur. Yabancı bir bahriyenin şefi, In- giliz bahriyesi tarihinde ilk defa o. larak, Ingiliz kralının yanında, Ingi- liz bahriyesinin bir geçit resminde bulunmıya davet edilmektedir. —— —— İki Otomobil Kazası İki Ölüm Dün gece saat 9.30 da Kızıltoprak. ta bir otomobil kazası olmuş ve Ye- şar isminde bir çocuk ölmüştür. Şo. för Adnan tarafından idare olunon bir hususi otomobil Kadıköyünden doğru gelirken, Kızıltoprak caddesin- de bir seyyar fıstıkçınımn oğlu olan Yaşara çarparak çamurluğu üzerine almış ve 50 metre kadar sürüklemiş- tir. Çocuk kafası patlamış olduğu halde Haydarpaşa Nümune hastane- sine kaldırılmış ve burada ölmüştür. X Şoför Ahmedin idaresinde 2397 numaralı otobüs dün Sulterahmet camii önünde iki gözü kör olan Os. man İsminde bir adama çarpmış, Os- man kaldırıldığı Cerrahpaşa hastahâ- nesinde ölmüştür. LAİLİİİNLE Salk. 3 |