26 Haziran 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2
PENCEREMDEN Fransızlarla İlk İftifakımız Yazan: M. Turhan TAN F ransa « Türkiye © münasebeti 1525 yılmda başlar, o sırada Fransa, Şarlken tarafından çember| içine alınmıştı. Akdenizde de onun donanmaları Fransa gemilerine ser. best dolaşmak imkânını vermiyor - Tardı, Bu vaziyette Fransa, Türklere yaklaşmak İüzumunu hissetti ve el altından teşebbüslere girişti, Kral birinci Fransovanm kendine yardım. cı olarak seçtiği şahsiyet, Mentpelli. er Piskoposu (Pelissier idi. Bu zat güya münkarız şark kavimlerinin el yazıları üzerinde incelemeler yap » mak üzere İstanbula gelmişti. Halbu. ki Parisle İstanbulu dostlaştırmak 1. çin çalışıyor ve Topkapı | sarayı ile gizlice muhabere ediyordu. Pelissier'nin teşebbüsleri müspet netice verdi, Parisin uzatacağı elin İstanbulda hoş görülüp sıkılacağı an- laşıldı ve fırsat kaçırılmıyarak Ka - nuni Sultan Süleyman mezdine bir elçi gönderildi. Bu zat, çok iyi karşı. landı, on bin «kçe ihsan ve bir hil'at| aldı, Şarlkenle kardeşi Ferdinand a. leyhine askeri hareketler yapılmak vaadiyle de sevindirildi. 25 Şubat 1525 te birinci Fransu - vanın Şarlmana mağlüp olması ve Pavie'de esir düşmesi üzerine Fran. sa kraliçesi, yâni esir hükümdarın a. nası İstanbula yeni bir elçi gönder . di. Ona yanık bir mektup ve Kanuni| Sultan Süleymana sunulmak üzere pek nefis bir yakut, altın bir kemer, yine altın bir çift şamdan, iki Fran. sız atı vermişti. Bu elçi Bosna hudu. dunda Nemselilerin o kurdurdukları pusuya düştü ve öldü, Hâdisenin Parise aksetmesi üze-! rine Macar o asilzadelerinden Jan Franjiyan elçi seçildi, Türkiyeye gön derildi. Sultan Siilerman bu elçiye de iltifat etti ve Şarlkenin kardeşi - lup Avusturya tahtında saltanat sü » Fen Ferdinand aleyhine yürümek ya. adinde bulundu. 5 Temmuz 1532 Rinson adlı bir elçinin - Nemse aleyhine sefer aç- miş ve seferber ordunun başında yola çıkmış olan - Kantın! Süleymanı Bel. gratta buldu, güler yüz gördü. O sı - rada Türk ordusuna refakat etmek. te bulunan Venedik Balyözü, Rinso. nun ne yolda kabul olunduğunu ra - porunda anlatırken: “Pek fazla hür. met ve riayet gördü. Dört yüz bin asker, mizraklarının ucuna birer meşale asarak onun şerefine donan - ma yaptı. Bu meşalelerin ışığı Ro - mada, Sent Anjda yapılan ateş do - nanmalarla ölçülemezdi, onlardan on kat fazla idi” diyor. 1535 te Paristen gelen elçi Lâfo- re, Sultan Süleymanı ancak Tebriz « de görebildi ve 1536 yılmda sadrı zam İbrahim paşa ile bir ittifak mu. kavelesi imzaladı. Bu mukavele bir yandan sıkı bir dostluk teahhüt etti. riyor, bir yandan da (O hatırasından bile tiksinip ürperdiğimiz kapitülâs. yonların temelini hazırlıyordu. O za. mana kadar birinci Fransuvaya “Prançe eyaleti kralı” diye hitap e- den Sultan Süleyman bu munahede. de onu “padişah” diye yâd etmiş ve bu kelime Fransızlar tarafından “im. parator” şeklinde tercüme edilmişti. Daha sonraları Fransızlar İstan « bulda daimi elçi bulundurmuşlardır. Bunların içinde Dolahey, Nointel, Feriyol, Vilenenve, Verjen, Dübuva, Dö Bonnan, Verninak, Sebastiya - ni gibileri Osmanlı imparatorluğu - nun harici ve hattâ dahili | siyaseti üzerinde müessir olmuşlar ve -An - dreossy Choiscul « Gouftler leri de ilmi incelemeleriyle memleketi - mizin kültürüne hizmette bulunmuş. lardır. Fakat bütün bu elçiler içinde iki devlet münasebetini tam mânasi. le itifak şekline sokan sefir (Tove - nel dir. Misir meselesinde Babiğli aleyhine ters ve sert bir vaziyet ta. kınan general Barguty D'Hiller'den sonra İstanbula gelen bu yaman dip. lomat Kirım muharebesime tekad . düm eden Türk » İngiliz - Fransız it. tifakını hazırlamakta ve bu İttifak devresinde iki devlet münasebetini idare etmekte büyük bir muvaffakı. yet göstermiştir. imdi imzalanan Türk . Fransiz İttifak mukavelesi işte dört yüz yıl. danberi süzülüp gelen bir dostluğun yeni bir tecellisinden başka bir şey “İadliyeye teslim olunacaklardır. Bir Kadın Sevgilisini Yaraladı Sebep Kıskançlıkmış Evvelki akşam Sirkecide bir vaka olmuş, genç bir kadın kıskançlık yü- zürden sevgilisini jiletle yüzünden yaralamıştır. | Gulatada Kasaplar sokağında otu. ran Mümtaz İle ayni sokaktan Elvi- da senelerdenberi beraber yaşarlar- ken son zamanlarda Mümtaz, kadı- 'ni terkederek başka birisi ile yaşa- muya başlamıştır. Buna kızan Elvi- da dün Sirkecide dolaşırken, eski dostu Mümtaza rastgelmiş ve çanta- sından çıkardığı jiletle Mümtazın yü- zünü derince kesmiştir. Yaralı Cer. rTahpaşa hastanesine kaldırılmıştır. Kadın yakalanmış, tahkikata baş-! lanmıştır. Çakı İle Yüzünü Kesmiş Kasımpaşada oturan Nuri ile kom- | Evvelki gün Ankarada yapılan maçlarda Hariciye V. Vekili Rana Tarhan ve Dahiliye Vekilimiz Faik Öztrak 'ekilimiz Saracoğlu maçları takip ZA, Şükrü, Meclis Müstakil Grup Reis | ederlerken. şusu Mehmet Hasan arasmda alacak yüzünden kavga çıkmıştır. Neticede Mehmet Hasan komşusunu çakı ile yüzünün muhtelif yerlerinden yara- TJamıştır. Yaralı tedavi altına alınmış, suçlu yakalanmıştır. # Defterdardu Feshane fabrikasın da çalışan Mustafa isminde bir işçi kendisini makineye kaptırarak par. makları kesilmiştir. Yaralı Balat Mu- sevi hastanesine kaldırılmıştır. A Silivrikapıda oturan Mehmet is- | minde bir genç Narlıkapı sahillerin- de denize girmiş, boğulmak üzere İ- ken etraftan yetişenler tarafımdan r. Mehmet baygın bir paşa hastanesine kaldı- is la mı mi Ni rılmıştır. * Lâlelide Emine ait inşaatta ça- lışan Mehmet, 3 metre. irtifsımdaki duvardan düşerek başından ağırca yaralanmıştır. Yaralı Cerrahpaşa has taneşinde tedavi altına alinmüştir. Beyoğlunda oturan 13 yaşında Yorgi, dün akşam Galatasara; nünde tramvaydan atlarken yere dü şerek bacağından yaralanmıştır. Ya Falı Beyoğlu hastanesine kaldırılmış. tır, # Zabıta, hayli zamandanberi zarf çılık, tavcılık ve dolandırıcılık yap- mak suretile İstanbula yeni gelen yabancılara musallat olup paralarını aşıran sabıkalılardan Hayriye ismin | deki kadinla Muharrem ve Fevzi ad. | lı iki erkeği yakalamıştır. Dün Em- niyet müdürlüğüne getisilen suçlular, suçlarını itiraf etmişlerdir. Bu gün te' du din şii lük öt talığı çoğalmıştır. hane mevcut olmadığı gibi aylardan- beri bayilerde de devlet kinini yok- tur. Halk bu yüzden müşkülât Cebinden 116 Lira Çıkan Bir Dilenci Zabıta dün, Aksaraydan Yenikapı tasyonuna giden caddede ihtiyar bir dilenci yakalamıştır. Tsmi Fuat ve 60 yaşlarında olan ihtiyarı polis karako. götürmüş ve uşulen ceplerini ara- | ıya başlamıştır. Bu sirada Fuat bir- denbire kaçmak istemiş, buna mu - veffak olamayınca ceplerinin aran. aması İçin yalvarmıya başlamıştır. ihayet polisler, parça parça ceke- tinin iç cebinden oldukça dolgun bir cüzdan çıkarmışlardır. Cüzdan muh- viyatı 116 liradır. Fuada, bu paraları nereden aldığı sorulduğunda şu ceva veriüişliğ Istanbulda merhametli adam pek çoktur, Paraları dilenerek topla- m. Tabii bu yaşta hırsızlık yapma. ma. Görelede Kinin Yok Görele (TAN) — Uzun yıllar “Ye- Iyah,, spor klübünün reisliğini yap- miş olan Yusuf Ulgen ölmüş, bu & m herkesi müteessir etmiştir. Burada mevsim hasebile sıtma has Kazamızdı ecza- ve tırap çekmektedir, Münakalât Veki Münakale ve Muhabere Vekili Ali ol Çetinkaya, dün akşam sekiz trenile | ol Ankaradan şehrimize gelmiştir. Is tasyonda Vali muav dürleri ile Denizbank erkânı Ve Ji- man reisi tarafından karşılanmıştır. Ali Çetinkaya, Haydarpaşada ken disini istikbale gelenlerle kısaca gö- rüşmüş ve bir motörle evine git. miştir. Bugün Ali Çetinkayanın bilhassa Denizbankta Ti»rlet deniz yolları, 1i- men işletmesi umum müdürlükleri teşkilâtı etrafında çalışacağı tahmin y sı S — Mecliste barem kanunu lâyihası müzakere edilirken, Ve- kâletlerde bulunacak mütehassıs- ların adedi meselesi de görüşüldü. Fakat Mili Müd. Vekâletin- den bahsedilmedi, Niçin? C — Çünkü bu bsrem, askeri teşekkülleri ve mensupları sinesi- ne almamaktadır. . $ — Vaktile İktısat Vekâletin- de 600, 700, 1000, 2000 lira aylık- la mütehassıslar kullanılmış oldu- değildir ve ştiphe yok ki medeniyet işin hayırlı bir eserdir, bağlı li Çetinkaya Dün Akşam Şehrimize Geldi unmaktadır, Vekâletçe hazırlantnrş lan her iki teşekkülün kadroları bu- rada son bir defa daha gözden geçi- Devlet deniz | rildikten sonra alâkadarlara resmen yolları ve liman işletmesi umum mü. | tebligatta bulunulacak ve bu suret. le Denizbanktaki memurların yazi” etleri de tavazzuh etmiş olacaktır. 2 Beyazıt Maliye Şubesi Defterdarlık, Beyazıt Maliye tahsil ve tahakkuk şubeleri için Vezneciler- de eski Malül Gaziler cemiyeti bina- yerinde modern bir bina yaptırmı. ya karar vermiştir. Yeni binanın in» Şaati 52 bin biraya ihale edilmiştir. —————————c———— | İ Evvelki Gece Maslakta Bir Otobü s Devrildi Direksiyonu Bozulan Çarptı ve İki Evvelki gece Maslak yolunda iki kişinin yaralanması ile neticelenen bir otobüs kazası olmuştur. Şoför Hüseyin tarafından idare e- dilen 3075 numaralı otobüs Yenima- halleden Taksime gelirken Suterazisi önünde birdenbire direksiyonu bozul- muş, yolun sol .arafındaki ağaca çarptıktan sonra devrilmişitir. Bu es. nada yolculardan Nedim ve Mehmet Allame e iyi üye ralanmışlardır. Biraz sonra vakaya vazıyet eden Guy Bir Otobüs Ağaca Kişi Yaralandı Jandarma, yarahları hastahaneye kal dirmiş, talıklkata başlamıştır. Otobüs - Motosiklet Çarpıştı Hüseyinin İdaresindeki 317 numa ralı motosikletle, şoför Şükrü tara - fından kullanılan 2292 numaralı oto. büs arasında Galata köprüsü üzerin- | de bir çarpışma olmuştur. Neticede | her ikisi de ehe, gülü uğraş, Ls Ğırca yaralanmıştır. Y tina alınmış, tahkikata başlanmıştır. | Belediye Kooperatifi Fena Vaziyette Yeni seçilen belediye kooperatifi idare meclisi, belediyede toplanarak kooperatifin vaziyetini tetkik etmiş- tir, Bu tetkikat esnasında konperatif muamelâtinin pek bozuk vaziyette ol. duğu görülmüştür. Meclis kooporati- fin ıslahı için tedbirler alacaktır. Diğer taraftan belediye kooperati- finin eski hesaplarını tetkik eden mu- rakıplar vazifelerini bitirmişlerdir. Hazırlanan rapor, bugünlerde topla. nacak olan umumi heyete verilecek- tir, Belediye Müfettişlerine Direktif Vali ve Belediye reisi Lütfi Kır- dar, belediye müfettişlerini bir top- lantıya davet etmiştir. Belediye reisi bu toplantıda, belediye müfettişleri. nin yalnız kanuni bir mecburiyetle değil, mensup oldukları müessesenin halka karşı yapmıya mecbur olduğu vledani bir mecburiyetle vazileye sa- rılmaları ve kendilerine tevdi edi - len her işi, kendi şahıslarına ait İş- lerden daha fazla bir hassasiyet duy. gusile takip etmeleri icap ettiğini söy- lemiştir. SORUNUZ, CEVAP VERELİM Zu doğru mudur? C — Evet, doğrudur. . S8 — Bir mebus, Mecliste, 450 bin liraya mal olan iki projeden bahsetmiş. Biraz tafsilât verir mi- siniz? C — Çanakkale mebusu Ziya Gevher Etili, İktisat Vekâletine Elektrifikasyon - Elektrik- leşme şubesinin şimdiye kadar yalnız İki proje hazırlamaktan başka iş görmediğini söylemiştir. Projelerden biri, Zonguldak hattı- nın elektrikle işletilmesi, diğeri de Kütahya linyitlerile Orta Ana- dolunun tenviri hakkındadır. Ziya Gevher, “Bunlar bize 450 bin lira- ya mal olmuştur” demiş, Zongul- dak hattının elektrikle işletilebi. İp İşletilemiyeceğinin de milyon- lar sarfedildikten sonra öğrenile- ceğini ilâve etmiştir. Haydarpaşa Hattında Köprü Yapıldı darpaşa istasyonunun biraz ilerisin. deki geçit devlet demiryolları idare- since duvar ve demir parmaklık çe. kilmek suretile kapatılmıştır. Bir kaç sy evvel bu geçidin biraz ilerisinde halkın geçmesi için yapılan haval köprünün şimdi asfalt yola kadar w zatılması inşaata başlanmıştır. Yayalar bu köprüden geçeceklerdir. Nakil vesait, tramvayın takip et- mekte olduğu yoldan gidip gelecek- lerdir, Hat Boyunda İstimlâkler Kayseriden Sirkeci Dokuzuncu iş, letme müdürlüğüne tayin edilen Ke. mal vazifesine başiamıştır. Avrupa hattı boyunda bazı yerler- de istimlâkler yapılması düşünülmek tedir, Istimlâk edilecek yerler Müna- kalât Vekilinin burada yapacağı tet. kikten sonra katiyet kesbedecektir. Şimdilik yeni yapılan methal önün. deki meydanlığın tanzim ve tesviyesi müteahhide ihale edilmiştir. Hat boyundaki bazı çirkin manza- rab barakalar bu istimlâklerle orta. dan kalkacaktır. GC — Yeni barem kanunu lâyk- hasının Meclisteki müzakerelerin- den anlaşılıyor ki Gümrük ve İn- hisarlar Vekâleti için 3, Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekâleti için 19, Nafıa Vekâleti için 30» 31, Tk caret Vekâleti için 10 - 12, İktisat Vekâleti için de 8 mütehassıs is- tihdamına cevaz verilmektedir. İ Kadıköy ile Usküdar arasında Hay | Belediyenin Muhasebe Memurları 55 İş Başında Bulunmuyor Belediye (o muhasebecisi Muhtar, Çatalca, Kartal ve Yalova kazaların. daki muhasebe teşkilâtını teftiş ede- rek geri dönmüştür, Muhasebeci bu teftişler esnasında memurların ekse- risini vazifeleri başında bulamadığı gibi tahsilâtın tahakkukatı takip et- mediği, bazı vergilerin de gelişi gü. zel tahakkuk ettirildiğini görmüştür. Muhasebeci bu tetkiklerine ait rapo- ru yarın belediye riyasetine verecek- tir. Binalar Boyanıyor Ana caddeler üzerindeki binaların boyanması için dün Eminönü kaza- sında bütün dükkân, han ve ev sa. hiplerine tebligat yapılmıştır. Fazla frapan olmamak şartile buradaki bi- na sahipleri istedikleri boya rengini tercih etmekte serbest bırskılmışlar» dır. .Deniz Bayramı Hazırlıkları 1 Temmuzda yapılacak deniz (ka. botaj) bayramı hazırlıkları bitiril. mek üzeredir. Tertip heyeti o gün yapılacak bü- yük deniz yarışlarına Milli Şef Is- met İnönünün teşriflerini rica ede. Milli Şefin deniz yarışlarını ma yatı İle takip edecekleri tahmin olunmaktadır. Deniz bayramı için yapılan prog- ram tadil edilmiştir. Programda © akşam için Beyoğlu, Eminönü, Ka- dıköy halkevlerinde Yüksek Deniz dan 1 temmuz hakkinda birdi KİTE verileceği hakkındaki madde kaldı. rilmıştır. Gece şenliklerinde hava fişekleri nin fişek dubasından atılması muva- fik görülmüş ve program © suretle tashih edilmişitir. Deniz yarışlarma her seneden fa?- la musabık gireceği tahmin olun « maktadır. enlemi mii Bir Vapur Motöre Çarptı Evvelki gece saat yirmi üçte Ka- radehize çıkan Amerikan bandıralı bir vapur Umur yerinde “Şile,, isim- li bir motöre çarpmıştır. Motörün arması kısmen harap ol- | muştur. İnsanca zayiat yoktur. Hi- dise etrafında tahkikata devam olun- maktadır. İzmirde Eğlence Yerlerinin Kapanma Saatleri İzmir — Belediyenin kararı üze. Hne geceleri kahveler ve çalgısız gâ- zinolar saat birde, sinemalar saat on ikide, alafranga çalgılı gazinolar sa- at ikide, barlar saat üçte kapanmıya ; başlamıştır. İl | TAKVİM ve HAVA 26 Haziran 1939 PAZARTESİ Fiz: 62 Rumi: 1298 Gün: 30 8 ne ay Arabi: 1358 Cem, evvel 9 Haziran: 13 Güneş: 430 — Öğle; 1216 İkindi: 1617 — Akşam: 1944 Yatsı; 2149 — İrsik; 20 Hava Vaziyeti Yeşilköy metecroloji istasyonundan alı- nan malâmata göre yurdun, Kara- denizin şark kısmı ile Doğu Anadolunun #imal kısımlarında çok bulutlu ve mezi yağışlı, Trakya, Köcseli ve Orta Anadolu bölgelerinde bulutlu, diğer bölgelerde u- mumiyetle açık geçmiş, rüzgörlar cenüy doğusu bölgesinde sirali, diğer bölgelerde umumiyetle cenubi istikametten orta kuvvette esmiştir. Dün İstanbulda hava açık geçmiş, yüz“ gör cenubu garbiden saniyede 1 - 3 metre Muzla sesmiştir. Saat 14 te hava tazyik! 1014,9 milibar idi. Sübünet en yüksek 304 ve en düşük 19,53 santigrat olarak kayde dilmiştir.
