25 Haziran 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

PAZAR 25 HAZİRAN TANEVİ TELGRAF: TAN, Istanbul Ankara cad. 102 İSTANBUL TELEFON! 24810, 24318, 243819 Beşinci Yıl — No. 1400 Taksimde PANORAMA Bahçesinde Her Akşam HAMİYET YÜCESES Bestekâr Tanburi SALÂHATTİN PINAR Kemani Nobar TEKYAY ve arkadaşları Hâveten: Mısir Yıldızı SEMİRA MUHAMMET OAN'ANEVİ Türk-Fransız: Dostluğu NeDemektir? Yazan: Aka Gündüz A rtık her şey bitti. Ne bed- binlerin menfi nazariye- leri, ne hodbinlerin bozguncu propagandaları, ne dedikodu, ne kötü haber fabrikacılığı ne tezvir.. Hiç, hic bir şey kalmadı. Ve hakikat bütün haşmeti, debde- besi ve olgunluğu ile müsbet ne- ticenin Şşahikasına HBayrağını çekti. " 'Türk — Fransız dostlüğu teessüs etmiş ve Türk — Fransız ittifakı iki zağlı süngünün ve iki muzaffer san- cağın ortasında başlamıştır; kuvvet. 1i ve demokrat Türkiye-ile kuvvetli we demokrat Büyük Britanya İmpa- matorluğu ve diğer dostlar arasında olduğu gibi. Bu insani, güzel ve demokratik iş —zaten otomatik bir surette mevcut olmakla beraber— Sovyetlerle Bü. yük Britanya arasında dahi böyle olacaktır; birinin çekingenliği, öteki. nin kaçmganlığı hakkında uçurulan menk, Trenk tezvir balonlarma rağ- tmen. Büyük ve kuvvetli sulh cephesi. nin perçin mnoktalarından biri de 'Türk — Fransız birleşmesiydi. Bu perçin çakılmıştır. Öteki veya öteki. ler ise belki bir gün meselesidir. Çünkü bunun aksi, tabiate ve insan. lık teşkilâtının vücut hikmetine uy- "Biz burada cephemizin umumi bir tahlil ve terkibinden ziya. de Türk — Fransız birliğinin özüne dokunan bir noktayı tebarüz ettire. ceğiz. Bu nokta bir kelimeden iba. rettir: (An'anevi) kelimesinden iba. Tet. Ötedenberi yerli yersiz, vesileli vesilesiz bir (an'anevi dostluk) tâbiri | kullanılagelmekteydi. An'anevi Türk — Fransız dostluğu medir ve ne demektir? Bir dostluk ki herhangi bir tarihin 'herhangi bir noktasından başlamış. tır, sürmüştür, uzamıştır ve uzıya. gitmektedir. Buna an'anevi dostluk derler. Bu mesafenin hiç bir yerinde bir pürüz, bir aksaklık görülmemesi de ne demektire cevaptır. Yeni Cümhuriyet Türkiyesi, yani Atatürk — İsmet İnönü Türkiyesi İle bugünkü Fransa arasmda böyle bir dostluk var miydı ve an'aneleşmiş. miydi? Biz, ikimiz de realist milletleriz, açık konuşuruz, samimiyiz. Onun için bu soruya hemen cevap verebhi. Hriz: Hayır, yoktu. Ve yoktu ki an'. aneleşmiş olsun, Böyledir de, uzun zamanlardan. beri vakit vakit kullanılan (an'anevi (Sonu: Sa 10, sü. 1) —a : o | Milet Vekilleri, Başvekil R. Saydamın beyanatını dinliyorlar Sulh Mecııjş TARIHİ ıopoNısıNDA 3 Türkîmıttifakl Dünyasında Candan Alkışlanıyor FHatay, Bayram Sevinci İçinde Çalkanıyor Son Anlaşma HeryerdeDerin Akisler Yaptı Cümhurreisimiz, Anlaşma Tebriklerini Bildiriyorlar Satie Binası İşi Için 2 Kişi Daha Tevkif Edildi Reuğüruns Avukatı Âtıf Ödül ve Malik Kevkep Hakkındaki Tahkikat da Mevkufen Yapılacak Müddeiumumilik ve birinci- sorgu hâkimliği dün öğleden sonra daireler tali! olduğu halde saat on beşe kadar Kabataşta- ki Satie binası, Denizbank tarafından satın alınırken yapıldığı iddia edilen yolsuzluk tahkikatile meşgul olmuşlardır. Evvelki gün tevkif edilenler. den ayrı olarak Reasürans avu. katı Atıf Ödül ile Reasürans ikinci müdürü Malik Kevkep hakla. rında da dün tevkif kararı verilmiş- tir. Bu suretle Denizbank ile Reasü- rans ve Jerans şirketleri müdür ve erkânından tevkif edilenlerin sayısı sekizi bulmuştur: Denizbank eski umum müdürü Yusuf Ziya Öniş, umum müdür muavini Tahir Kevkep, bankanın hukuk işleri müdürü İsmail İsa Caniş, umumi kâtip Sadun Galip Savacı, mühendis Neşet Kasımgil, Jerans şirketi müdürü Mete Us- temel, Reasürans ikinci müdürü Malik Kevkep, hukuk müşaviri dat Ödül. Haklarında gayri mevkuf takibat devam edenler de şunlardır: Deniz.. bank eski idare meclisi reisi Ziya Taner, idare meeclisi azasından Şa- hingiray, idare meclisi azasından Se- dat Odol. İki kişi daha tevkif edildi Suçlu sanılanlardan eski Deniz- (Sonu Sa. 10 Sü. 2) Âtıf Ödül, tevkif edildikten sonra Adliyeden çıkarken Londra, 24 (Hususi) — Reuterin Bükreşten öğrendiği haberlere gö. re, Romanya Hariciye Nazırı M. Gafenko, Balkan antantını askeri bir ittifaka çevirmek için teşeb. büslerde bulunmuştur. Yugoslavyanın uskeri biı__.,_ dahilinde birleşerek her Yğği raftan gelen taarruza bir şı koymalarıdır. ; Haberin Bükreşte yayılmatç zerine İtalyanın Bükreş sefi Gafenko, Balkan Askeri İttifakının Kurulması İIçin Teşebbüslerde Bulunuyor Bu yeni teşebbüsün hedefi Tür- , kiye, Romanya, Yunanistan ve, laşılan M. Gafenko ile görüşerek İngiltere ve Fransa tarafından tu. tulan siyasetin Romanya tarafın. dan takip olunmaması lâzım gel- diğini izah etmiş, verilen mevsuk haberlerden anlaşıldığına göre M. Gafenko bu teşebbüse karşı son derece metanetle mukabelede bu- lunmuş, ve Romanyanın sulh ba. kımından lüzumlu gördüğü siyase. ti takip etmekte tam hürriyetine malik olduğunu ve bu hürriyeti bil diği gibi kullanacağını bildirmiş- tir, Bi Yalova, 24 (A.A.) — Riyaseticüm- hur Umümi kâtipliğinden: Reisicümhur Ismet Iİnönü, Hatayın ana vatana kavuşması dolayısile yur- dun her tarafından aldıkları ve va- tandaşların sevinç ve tebriklerini bil. diren telgraflardan çok mütehassis olmuşlardır. Teşekkürlerinin ve mu- kabil tebriklerinin iblâğına Anadolu Ajansını memur etmişlerdir. Hatayda büyük hazırlıklar Ankara, 24 (Tan Muhabirinden) — Hatay'ın Türkiyeye terkine dair o- lan anlaşmanın imzası bütün yurtta ve Hatayda çok büyük bir sevinç u- yandırmıştır. Birçok şehirlerde bu münasebetle tezahürat yapılmıştır. Hatay, emsalsiz bir sevinç ve heye- imkânsız bir neşe içindedir. Büyük- lerimize minnet ve şükran ifade e- den müteaddit telgraflar çekilmiştir. Hatay, daha şimdiden kurtuluş bay ramını teside hazırlanmaktadır. Hatay anlaşmasının Pazartesi günü Büyük Millet Meclisinde tas. dikinden sonra ayni gün Hatayda Bayram yapılacaktır. Asıl büyük kurtuluş bayramı 23 Temmuzda pek muhteşem ve muazzam teza- hüratla merasimde bulunmak leceği anlaşılmaktadır. münasebetiyle, bu mesut gün de par. lak merasimle kutlanacaktır. Hataya giden mebuslarımız Mebuslarımızdan Rahmi Apak, Cevdet Kerim İncedayı, Ali Münif bugün Hataya gelmişlerdir. Payas istasyonunda Parti erkânı, mebuslar ve dahiliye müsteşarı, emniyet u- mum müdürü tarafından karşılan- mışlardır. Misafirler, İskenderun Halkevinde karşılayıcılar ile hasbi- halden sonra Antakyaya gitmişler- dir, | Bonnet izahat verdi Paris, 24 (TAN Muhabirinden) — Fransız Hariciye Nazırı Bonnet, bu- gün Reisicümhurun riyasetinde top- lanan kabine — içtimaımdan evvel Fransız - Türk anlaşmalarını izah etmiştir. Bu toplantı münasebetile neşredilen resmi tebliğde şöyle de- niliyor: “Bonnet'nin izahatına nazaran akdolunan anlaşmalarla, Türk - Fransız münasebetleri tarihinin o kadar mesut olmıyan anları ka- panmıştır. Bu anlaşmalar. iki memleket arasında karşılıklı yeni bir itimat devresi açmaktadır. İki devlet Balkanların ve Şarki Ak- denizin sulhünde işbirliği edecek- lerdir.” Fransanın Suriyedeki vazifesine ait olan beyanname hakkında dâ bir tebliğ neşredilmiştir. Bu tebliğe gö- re, deklârasyonun metni şudur: Cümhuriyet hükümeti beyan eder ki, Fransa Suriyede ve Lüb- Dolayısile Vatandaşlara can içinde çalkanıyor. Halk, târifi- kutlanacaktır. O günkü | üzere ÂAn. | karadan müteaddit heyetlerin ge. | 5 Temmuz kahraman ordumuzun | Hataya girdiğinin yıldönümü olması | Alman Gazeteleri İngiltereye Catıyor ve Mesuliyeti Ona Yüklüyorlar Londra, 24 (Hüsusi) — Türk — Fransız karşılıklı yardım deklâras. yonunun imzalanması, totaliter mem leketler hariç olarak, her tarafta bü. yük bir memnuniyetle karşılanmış.- tır. Türk — Fransız ittifakı, sulhün muhafazasını garanti altına alan en mühim bir âmil addedilmekte, sulh cephesinin bir kat daha kuvvetlen. miş olduğu bilhassa tebarüz ettiril. mektedir. Alman gazeteleri, ise, Türk — Fransız deklârasyonundan — son derece memnuniyetsizlik göster. mekte, ve İngiltereye çatarak bü.- tün bu işlerden onun mesul oldu. ğunu öne sürmektedirler. “Folkişe Beobahter,, daha ileri giderek İn. ilterenin geçen Büyük Harbe de seBep olduğunu ve Almanyayı ga-. fil avladığını anlatmaktadır. Amtrika mahafiline göre Amerika — diplomatik — mahafili Bîr ÜS Kuru'ccak T.ürk — Fransız ınlaşmlas'mın akdi. ! ni Avrupada sulh gaphesinin kuvvet. Londra, 24 (Hususi) — Röyterin | lenmesinde ciddi &iımil olarak te. aldığl'haberlere göre Türkiye hükü- îlâkki eylemektedir. A'yni mahafil rı-ıvetı İskenderun >h'm'amm kuvvetli îTürk — Fransız anlâ Koi bir deniz ve hava üssü yapmağa ka- | şŞmasının OĞ rar vermiştir. ve bu karar buranın kova müzakereleri üzernde de müsa. Anavatana ilhakı üzerine tatbik e- | it bir tesir yapacağı ümidindedir. A- dilecektir. | merikan mahafili Moskova ile yapıl. | makta olan müzakerelerin neticelen. mesini totaliter devletlerin genişle. n | mesine set çekmek için siyasi ve as. keri bir zaruret olduğuna işaret ey. lemektedir. Fransız gazetelerinin neşriyatı Fransız gazeteleri, Türk - Fransız | anlaşmasının imzası - münasebetile (Sonu: Sa. 10, Sü: 6 da) Başvektl, evvelki gün Mecliste — İskenderunda e Antakya, 24 (Hususi) — Yenigün gazetesi, Reuter ajansına atfen, şu haberi veriyor: “Bazı İngiliz gazetelerinin hâber verdiğine göre, bir harp vukuunda icap eden müdafaa tedbirlerini ka- rarlaştırmak üzere 'bir Türk askeri heyeti yakında Suriye, Filistin ve Mısırı ziyaret edecektir,” galma ça senmn —Kardeş Mısırın Hariciye Nazırı, Dün Gece Bükreşe Hareket Etti Milli Şefimiz, Abdülfettah Yahya Paşaya, İmzalı Bir Porirelerini Hediye Ettiler Dün şehrimizden ayrılan kıymetli misafirimiz, nanda ifa etmekte olduğu vazife- (Sonu Sa: 10, Sü: 5) Elçilikteki çay ziyafetine gelirken (Yazısı onuncu sayfamızdadır)