25 Haziran 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 10

AN'ANEVİ Türk-Fransız Dostluğu NeDemektir? (Başı 1 incide) Türk — Fransız dostluğu) tâbiri ne diye sürüp gidiyordu? Evet, eskiden böyle bir tâbir var. miş: Osmanlı İmparatorluğu ile Klod Farer arasında kullanılırmış. Bu he derecede bir dostlukmuş, an'anesinin şekli, gidişi nasılmış, ne gibi tarihi istikaleler, duraklar, pürüzler geği miş? Bunların hiç biri bizi ve bizden | sonra gelecek nesilleri alâkalandır. maz. Biz Osmanlı İmparatorluğu ile Avrupalılar arasındaki siyasetlerden hiç birini miras almadık. Bilmiyo. ruz, Hatırlamak istemiyoruz. Ve tam unutmayı milli bir vazife tanıyoruz. İmparatorluk devrindeki kedorse ve Piyer Loti dostluğu başka; Ata. türk — İnönü devrindeki Türk -- Fransız dostluğu bâşkadır. Ve biri birine o kadar benzemezler ki izahı hem uymaz, hem pek uzun sürer Ondan bahsetmek bi Bahsed bile ait olan çok geçmiş bi: kalarına ait bir sayfa bi bahsedilir, Ve bu, i böyle olmalıdır. B se ancak başkalarma tarihten b: izim devrimiz Ebedi Şef türkün 19 May çıkışından başlar. Ve Türk — Fransız dostluğu, öz “dostluğu Milli Sef İsmet İnönünün Reisicümhurluğu zamanında ve pak. #wn imzalandığı günden başlıyacak. tır. An'anevi değilmiş. Fakat bir gün gelecek an'anevi olacaktır. Her an'. ânenin, her asaletin bir başlangıcı yok müdür? Milli Şef, Kurultaydaki mutkunda ne demişti? Hatayın hal inden sonra Türkiye İle Fransayı biribirinden hiç bir kuvvet ayıramı. yacaktır, demedi mi? İşte bu ayrıl. gmayış ve ayıramayış uzadıkça (an'. Mane) töessüs edecek, ko mesilden nesile miras kalacaktır. Kaldi ki bugünden başlıyan Samsuna büyük şil masa hazariyelerinin üze; rulmüş değildir. hların, asil kalblerin, kanların, tamam. rin ve sulh ideallerinin birleşme. isinden doğmuş bir dostluktur Fransanın vatanı ve hakkı nerede fhaksız bir tecavüze uğrarsa; ben fTürk neferi o noktada ve o safta dö *vüşece, Türkiyenin vatanı ve hakkı nerede İhaksız bir taarruzla karşılaşırsa; o İFransız neferi o noktada ve o safta| idövüşecektir. Müttefikleri İve böyle olacağız. İşte öz dostluk budür ve bunun an'anesi makbul ve tebeile şayandır. Biz Milli Şef vatunınn on sekiz imilyon silâhlısı ve insan kalbiisi Büyük Briand vatanının kırk beş kahraman imilyon insan kalbli silâh arkadaşla. | irmi sevgi ve and ile selâmlarken in. Isanlık ımı,da tebrik etmey İunutruyoruz. Sovyet Büyük “ Elçisinin Ziyafeti Ankara, 24 (AA) — Sövyet bü- yük elçisi ve Bayan Terentlev, bu akşam büyük elçilik bah gerdenparti tertip etmişti mimi bir hava dar devam eden bu garden partide, ezcümle Nafa Vekili Fuat Cebesoy, Muhabere ve Münaka- lât Vekili Ali Çetinkaya, Ali Ra Tarhan, bir çok mebuslar, başta kâ- tibi umumi Numan Menemencioğlu olduğu halde Hs lomat'k ve Ti must Bir Alayımıza Madalya Verildi Kayseri, 24 (A.A) — Piyare alayı sancağına, Istiklâl madalyası talik *öreni bütün şlaym, memurlarin, te- şekkül'erin ve kile dür yapıldı. Korgeneral Muzaf. fer Ergunderin söylevinden sonra bütün alay sancağını ve yurdu son nefeslerine kadar koruyacaklarını ve sancaklarını zafer madalyalarile rüs- İiyeceklerine and içmişlerdir. faydasızdır. | Bu dostluk; cesur| insani fikirle. | General Ali | inlerce halkin işitira- | Eski Denizbank Müdürü Yusuf Ziya Öniş (Başı 1 incide) bank umum müdür m ni Hamdi Emin Çap, sonradan Maliye Vekâleti kırtasiye umum müdürlüğüne tayin edildiği için, avukat Atıf Ödül de Lü İleburgazda bulunduğu için ddeiumumiliğe celbedileme- | Telgrafla Ankara ve Lüle- evvelki gün mili Ii burgaz müddetumumili! zarları erinden ih »liğ edilmiş, dün sabah Lü. ddelumumiliğinden ge- a Atıf Odülün Istanbula hareket ettiği bildirildiği için Emni- t müd üne derhal tezkere rılmıştır. Müddelumumi Hikmet O. natia, bizzat telefon ederek ihzarın tesriini istemiştir. Saat dokuza doğ- ru Atıf Odül, sdliye koridorlarında görülmüş, sonra Emniyet müdürlü- gü, Ankaraya hareket ottiği cevabını vermiştir. Ankaraya telgrof çekilir. leburgaz » en cevi y yas izleştirilmesine Büz Malik Kevkep te Sorgu hâkimi Sami, evvelâ Atıf O- | , sonra da Malik i istic- p etmiştir. Bu”tkt zatın Sete şir Denizbanka e lâ şifa- siye 'ettik- leti öne sürülmektedir. Malik Kev-| dünkü ifadesinde Ki söylediklerini değiştirdiği için kındaki serbest muhakeme kararı ge- asm! hen, sonra da Yazi ile tav ri ahınmış ve sorgu neticesinde Ödülle birlikte tevkif edilmiştir “Hamdi Emin Çapın, dün geç vak- te kadar Ankaradan hareket ettiği İ dair müddetumumüiğe bir malâmat İ gelmemiştir. Onun da yarın getirile- rek Yorguya çekileteği tahmin edil. mektedir. | tecrit edilen mahkümlaı İ ve dostlarının dün ve | ifadelerine "da vardır. TAN Satie Binası Için Iki Kişi Daha Tevkif Edildi “Bankanın eski Hukuk İşleri Müdürü İsmail İsa Caniş Tahliye talebi tetkik edilecek Mevkuf Jular, tevkifhanede in alıkon- localara alın- Aileleri ile avukatlarının evvelki gün, diğer mevkufların aileleri gibi ken- dilerini tel kafes arkasından görme ne ve konuşmalarına müsaade 6- dukları teker k mişlardır. Tevkifhanede mahbus vardır Yeni kuflar beraber tevkif 500 mahküm ve dün ene bah met bunli inde ser- vkuflardan bazıları avul vasıtasile dün geç vakit müddelumumiliğe müra- caat ederek yapılan tevkile itiraz et- mişler ve kefaletle ta ni İst mişlerdir. Ağırceza mahkemesi rn bu müracaatleri etekik ederek red veyahut kabul edecektir Müddeiumumilik suçluları sorgu #kimliğine verirken hepsinin de tevkiflerini istem Sorgu ir liği bunlardan satın alınma ka- rarini imzalıyanlarla tavassutta bu- nanları tevkif etmiş, diğerlerini serbest bırak: Müddeiumumi- lik, sorgu YEKE MEKİK Kai YAZ etmiştir. Ağırceza reisi tirazı da gözden Şairlerin ifadeleri alınacak üç bü- ve çok yüklüdür. dün yarın bu #- ecektir ra alt evre ya halindi Sorgu hâkimliği kında celpna hepsini bir günde bulunmadığı iğin muhlelif günlerde müracaat edilecekti Dinlenecek şahitler arasında Deniz- bankın yeni müdürlerinden Ziya Erzin ve avukat Gat azmıştır. Bunli Yusuf Fr 31 şahit hak-| dinlemiye imkân | İtem nko | Galatasaray Ateşsporu 3-1 Mağlüp Etti larla 3 - 0 Galatasa dı kapan İkinci devre Galatasar. Bu hi yandı. di | hücümile başladı Bu sonra: “İzmirliler canlı oynamağa bs eçmeden oyunda bir hâkimiyet te- isine bile muvaffak oldular icum hattında Ö- şüt atabiliyordu. Diğerleri mü- tereddit Bu tereddüt fırsatların kaçmasına sebep oluyor- du Nihayet te hâkim oldu. mirliler gibi ge lar. idiler gelen ür Galatasaray oyuna tar da İz 1 kaçırdı kırmızılı n fırsat Oyun bundan sonra çok zevksiz r şekil aldı. Oyundan başka her İye benzemeğ ladı 32 nci dakikada suğdan açılan bir İzmir hücumunda top âni olarak la geçti ve sol açığın seki bir şütü Oş- manın plonjonuna rağ, ara kıldı ve vaziyet 3. 1 oldu. Oyun bundan sonra İzmirlilerin hâkimi- yeti altında geçti ve netice değişme- den Galatasarayın 3 - 1 galibiye kapandı. ile Nasıl oynadılar? Oyun, milli küme dan başka her şeye zevksizdi. Can sıktı. karşılaşmasın- benzedi. Çok İki takım da enenin en bozuk oy Takımlarda muvalfa muş oyuncu gösteremiyeceğiz. Tenis Turnuvası Kaldı unu oynadılar bk nis Saat 14 te ancak iki nacaktı. müsabakalarda apılab Yağmur do- laysile müsabakalar tehir edildi Bisiklet Müsabakaları “erden Terpiyenı batan ergeni Bi siklet Alanlığında: şma let birinciliği müsa- bak; 89 cuma > kllo- metrelik sürat koşu zar günü (156) kilam alar; İtalt yolu üzerinde yap: 3 — Yarış santleri bilâhare ilân oluna- caktır. İ 4 — İstanbul takimımı teşkil edecek 0- unlardır. Abdullah, Hara- Torkam ve Mihal ılı bisikletçile- Jamto, Arasta 5 — Yukarda adları yı rin buna göre şimdiden ha zumu ehemmiyetle tebliğ olumur, Mısır Hariciye Nazırı Bükreşe Gitti | Bir haftadanberi şehrimizde nan kıymetli misafirimiz Misir Ha- riciye Nazırı Abdülfettah Yahya pa- şa, dün akşam saat 22 de Transil-| y 'e şehrimizden ayrıl- İ mıştır. Misafirimiz Gulata rıhtımın | da Vali ve Belediye Reisi, İstanbul Komutanı, Merkez Komutanı, Em- niyet Direktörü ve General Konso- loslar tarafından uğurlanmıştır. Rıh- | İtamda bir askeri kıta ve bir polis| müfrezesi selim resmini ifa etmiş ve Bando Mısir ve Türk Milli marşları- İni çalmıştır. Dost Nazırını beyanatı Abdülfettah Yahya paşa, dür sa- bah saat 9 da gazetecileri kabul ede. | | ulu. | İ rek kendilerine şu beyanatta bulun- müştür ten avdetimde gördüğüm kardeşçe ve | hararetli hüsnü kabulden en samimi surette mütehassisim. Şah bu hararetli imi hüsnü kabı lün ayni zamanda leketi | seslenen hisleri ifade etmekte bulu ma karşı ve sa duğuna da eminim pek müteşekkirim. Bu, sadece bir dostluk ziyareti de. Bundan dolayı ğildir. Asırlardanberi iki memleketi biribirine bağlıyan duyguları da bu vesile ile izhar etmiş bulunuyoruz. | Dostluğumuz istikbalde daha fazla| inkişaf edecektir. Türk hal iştirak etmek & Ziyaretim münağgbe' Ki bu tezahü tile bana karşı olan sempatisini teker İ ; | | | etti. Bundan dolayı bu ziyarer benim muştur. Türk halkına da derin şekkürlerimi bildiririm. Umit ede ler takip edecek v iki memleketin müstakbel m lerini daha tir. Vâki olan davet üzerine buradan sırasile Bükreş, Belgrat, Sofya ve # te suretle asebat de kuvvetlendire, tinaya resmi ziyaretlerde bulunaca- dım. Buralarda da üçer gün kalacağı. mi tahmin ediyorum. Atinadan mem- İeketime döneceğim. Elçilik binasındaki çay Mısır Gen Konsolosu Hafız Amir Bey dün akşam saat 18 de W İsr Hariciye Nazırı Abdülettah Yeh ya ile Mısır heyeti şerefine Be- Misafir Nazır, Mısır Elçiliğindeki ziyafette İbekteki elçilik binasında bir çay ?i- “Ankaraya yaptığım resmi ziyaret- / İçİn unulamıyacağım bir saadet Ol-|yafeti vermiştir. Şehrimizdeki kon. solotlar ve diplomatlar, mahalli hü. İstanbul Komutan! seliri Bay Şevki Alhan, matbuat ve daha bir çok zevat hazır bulunmuştur, dülfettah Paşa misafirlerle görüş. İmüş ve çok samimi hasbihallerde İ bulunmuştur. Milli Şefimizin hediyeleri Milli Şef İsmet İnönü, Mısır Ha. rieiye Nazırı Abdülfettah Yahya Pa. şaya pek kıymetli bir hatıra hediye etmiştir. Bu hatıra Milli Şefin imza. sıni taşıyan ve nefis bir çerçeve için. de bulunan bir portreleridir Mısır Hariciye Nazırı bu pek kiy- metli hediyeden son derece müle. hassis olmuştur, daha| “İyan ta zdu. Sarı kırmızılar çok fe-| Ab.) Hatay Bayram Sevinci İçinde Çaikanıyor (Başı birincide) den başka biri lehine vazgeçinek niyetinde asla dı Bu deklârasyon Bornel'nin imza- sını £ tadır. İmza merasiminden sonra şımi “Fransiz - Türk ka deklaras deklara İ nu İZ mayı n ayni Bu de bi ayı Türkiyeye bağ yon erimlerini ele adir şiltereye k Britar ahötlerin İkilinmasım istihdaf eylemektedir. | Filhakika Türk - Fransız deklaras- İ yonu, | izde bir harbe mün-| cer taarruz takdirinde| Fransız ve Türk hükümetlerinin bi- ribirlerine ellerinden gelen her tür- lü yardım ve muzaherette buluna » larını, dün Balkan- | inini istihdaf nada tasrih 0- Saniyen, işbu taah larda da emniyetin te: edecek olan kati anlaşı lunacağını derpiş eyi İşte deki onun esaslı tası bi rdir, Esasen bu hususta şunu da kaydet- mek gerektir ki, anlaşma i mektedir. iki nok. leket aleyhine müteveccih de; İBu, İngiliz - Türk deklarasyonunun aynidir ve Paris, Londra ve Ankara. rik eden ve muvaffakiyeti sul- hususunda esaslı tesa- nütlerini gösteren müzakereler sira- sında m edilmişti Husı seleler üzerinde olduğu gibi umumi siyasetin yüksek saha » sında da tezahür eden bu sıki anlaş- manın aradaki bağları daha ziyade sikılaştırmış olduğunu gördüğümden | dolayı bilhassa bahtiyarım... Suat Davazın sözleri Bonnet'den sonra Türkiye büyük i Suat Davaz da demiştir ki: “Dostum Hariciye Nazırı Bonnet yapmakta olduğumuz şeyler hakkin- tan; na ancak şunu ilâve edeyim: “Türk » Fransız birleşmesinin bu gün teeyyüdünü görmekten mütevel lit büyük sevincimi ifade etmek is- Serim. Iki memleket, bugün anlaşma- Jarı sulhü tarsin için imzalamıştır Bu anlaşmalar kimsenin aleyhine mü seveccih değildir. Bunları en sulheü maksatlar ilharn eylemiştir. Bizim i- Ihtür ve bu suretle sulhün mestj ediyo- dealimiz si muhafazasında teşriki ruz, Fransa, Türkiye ve Ingi#ere bü- sün beşeriyet için aziz olan sulhü ko- rumak için ellerinden geleni yapa - caklardır.,, zg Almanlar Kladno'da 400 Kişiyi Hâlâ Mevkuf Tutuyorlar Prog, 24 (A.4.) — Alman makam- ları, Kladno bâdiselerinden sonra tevkif edilenlerden 100 kişiyi tahli- se etmiştir. Yine o zaman tevkif &- İdilmiş bulunan 400 kişinin vaziyeti henüz belli değildir. Şehre verilen 500 bin kronluk para cezası affolun- muştur. Fakat alınan bazı fevkalâde tedbirler devam edecektir. Ezeüm- sokaklarda ti- le, saat yirmiden sonra gezmek memnudür. yatrolar da Sinema ve hâlâ kapalıdır. Haydarpaşa - Sirkeci Feribot Hattı t demir yollarına o muharrij ve müteharrik edevat mübayaası i- gelecek senelere geçici taahhüde arasında feribot tesisi ve hökkindaki kanun lâyihası menderes nehri ile tâbilerinin ıslahı hakkındaki kanun Jâyihası, eskerle. rin zatişlerine taallik edenda. valarının tetkik ye muhakeme us hakkındaki 3410 sayılı kanunun ikin. ci maddesinin değiştirilmesi hakkın- dak! kanun lâyfhası hükümet tara - fından meclise gönderilmişitir. tamamile muvazi | 69 rih edilmiş olduğu üzere, hiçbir mem ! da icap eden malümatı vermiştir. Bu- | Türk - Fransız lHtifakı Son Anlaşma Heryerde Derin Akisler Yaptı (Başı birincide) İ hararetli neşriy yorlar ve bu arüz et miştir şmada Her bunları kâğıdın im ir. Her şeyde oldü; akta da ma ndür. İşte Türk - Frans bir k 9 le eğer Talya Suriye ve Li huriyetleri üzerinde istikbal zı emeller besl suya düşmüş oluğ: Humanite “Fransız - Türk O mushedelerinin akdinden dolayı hiçbir kimse bizim | kadar memnun olamaz. Türkiye Cüm hüriyeti her türlü emniyet sisteminin zaruri bir unsurudur. Ankara hükü meti mihver devletlerinin rica ve taz- yiklerine mukavemet rmek ve sulh cephesine iltihak etmek gibi bü- yük bir kiyaset göstermişti İttifakın büyük ehemmiyeti Eski Bahriye Nazırı Pietri, Fran. hakkında gazetesinde yazdığı bir makelede di. İsiz - Türk anlaşma: ıkça tas-| i ittifakın stratejik faydaları- İnin teferrüatına ek istemiyo. rum. Fakat iki nokta var ki, çok ba- rizdir: Boğazlardan geçerek icabin- da denizden Romanyaya yardım e mek ve Sovyetler birliği ile irli tesis etmek imkân dahiline girmiş ol. duğu gibi Süveyşin de k dafaası temin olunmuş! Nihayet şunu da tebarüz ettirmek lâzımdır ki, Sicilya - Pantelleria - Libya üçköniti kabul dahi etsek Ak. denizin gerek garp, ge zası İngiltere ve FF. dan mü- ku altında bulunmaktadır. Türk ittifakının bütün Islâm minde yapacağı derin tesiri de ki detmek lâzımdır: Alman ve 1 İ emelleri ve propagandalarmın ölüm çanı çalmıştır.,, Totaliterleri şaşırtan hâdiseler “Le Temps,, gazetesi de Türki; nin gâzp demokrasilerile aktettl, tifaklar münasebetile yazdığı yazıda diyor ki: “Türkiyenin o emniyetini teminat altına almak ve dünyanın birinci de- recede mühim rol oynadığı kısmı muvâzeneyi temin için garp demok. rasilerile bir cephede bulunması, bey nelmilel vaziyetin inkişafı, ve sulh siyasetinin tekâmülü için fevkalâde mühimdir. Hâdisatın bu seyri, şüphe- siz totaliter devletleri / şaşırtmıştır. Çünkü artık şiddete müracaat ede- rek şarka doğru uzanmak ve heye- monya kurmak plânları suya di müştür. Almanya, tehdit siyasetine devam ettiği takdirde, müteaddit cep helerde harbe girmiye mecbur kala- cağını anlamıştır. Italya da, Balkan- ları istilâ siyasetinde devamın onu bir çıkmaza sokacağını görmüştür Çünkü şarki Akdeniz artık onun için tsmamen kapanmıştır.,, Bir Kahire gazetesine göre Kahire, 24 (A.A:) — Suriyenin va. ziyeti hakkında tefsirlerde bulunan (Mukaddem) gazetesi, Ingiliz - Fran- sız matbuatınm yazdığı gibi Suriye halkının galeyanının mihver devlet- lerinin ajanları tarafından hazırlan. miş olmadığını yazmaktadır. Bu gazeteye göre, .bu galeyanın sebebi mandater devletin imza edilen muahedeyi tatbik etmemesinda. ve bütün memleketi parçalamıya karar vermesinde aranmalıdır. Polonya - İngiliz Askeri Müzakereleri Bitiyor Varşova, 24 (A.A,)—Çok emin kay naklardan öğrenildiğine göre, Gen» tal Ralsi'nin riy daki Po. lonya askeri heyetinin fondrada In- giliz ordusu mümiessillerile yapmak- ta olduğu müzakereler nihayet bul- mak üzeredir. Polonya Hariciye na- zını Beck'in Londrayı ziyareti esna” sında 6 nisanda aktolunan karşılık! garanti anlaşmasının tatbikatını bit eden askeri anlaşma pek yakında Londrada imzalanacaktır.