25 Haziran 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

25-6-939 BUGÜN Misafirlerimize Veda Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL We güzide © mümessilleri memleketimizde (bir ikamet ve seyahatten sonra kan devletlerini ziyaret etmek üzere | İstanbuldan ayrıldılar, Bütün Balkan devletleriyle kuvvetli münasebetle. ri bulunan Misırın, Türkiyeyi ziya. ret eden Hariciye Nazırının Türkiye- ye komşu olan Balkan memleketle- rini de ziyaret ederek seyahatini ta- mamlamasını çok tabii buluruz, Mısır Hariciye Nazırı ile kiymetli arkadaşlarının memleketimizi ziya. ret etmesinin çok kıymetli neticeler vermiş olduğunu bu sütunda bir kaç kere izah etmiş bulunuyoruz. Şarki Akdeniz emniyetinin en kuvvetli iki rüknü olan iki devletin yeniden biri. birini tanıyarak asırdide bağları ve münasebetleri tazelemeleri ve bu. günün şartlarma göre üzerlerine dü. şen müşterek vazifeleri tesbit etme. leri, bu vazifeleri ifa hususunda bi. ribirine müzahir olduklarını göster. meleri icap ediyordu. Bunun azami muvaffakıyetle başarılmış olduğunu apaçık görerek derin bir memnuni. yet hissediyoruz. Doktor Tevfik Rüştü Arasın Mısiri ziyaret etmesiyle başlıyan yeni ta. nışma, Abdülfettah Yahya Paşanın Türkiyeyi ziyaretiyle ve Türk kal. kınma ve yükselme hareketinin ba. şarılarmı yakından görmesiyle, fer. sah fersah ileri adımlar atmiş ve iki memleketin (biribirine (güvenerek, ayni gaye ve hedeflere doğru şaş. mak bilmez ve asla sapmaz adımlar. In ilerlemelerine engel olacak hiç bir mânia bulunmadığı gün gibi ta. vazzuh etmiştir. Çünkü iki memle. ketin gaye ve hedef bakımından a. ralarındaki mutabakat hiç bir süp. heye yer bırakmıyacak vüzuh ile te. celli etmişti Bugün Türkiye İle Mistr arasında müşterek hudut Akdenizdir. Ve iki ei ârüliniZi cn "belli başlı muvasa. Is hattr olan Akdenizin emniyetini korumaktır. İki devletin Akdenizin en mühim noktalarından ikisine hâ. kim olmaları ise, onlara bu emniye. ti korumak için, başkalarma nisbetle daha çok büyük vazifeler yüklemek. tedir. Bu vaziyette olan iki kardeş devletin anlaşması ve birleşik dav. ranması kadar tabii bir şey tasavvur olunamaz. Bilhassa bu iki devletin Şarki Akdenizde sulhü ve siikünu karıştıran ve bozan her âmil ile alâ. kadar olmaları ve bu âmillerin orta. dan kalkinası için elbirliği ile hare. ket etmeleri, bugünkü vaziyetin en kati icapları arasındadır. Takip ettikleri tecavüz siyasetiyle | zorbalık devrini yeniden ihya eden.| lerin fırsattan istifade ederek ve bir takım anlaşamamazlıkları İstismar ederek, yahut bir takim İstirapları ve sıkıntıları bahane tanıyarak bur. numuzun dibinde veya hududumu. zun bitişiğinde birer fitne ve fesat 4. cağı kurmaları, herhalde kayıtsız gözlerle karşılanamıyacak teşebbüs. ler arasındadır, Nitekim bizim bu teşebbüslere na- zarı dikkati celbetmemiz ve bu müş- terek alâkanın sarih bir mahiyet al. masını İstememiz, tecavüz cephesi. min çığırikanlarını korkütmuş ve kendilerini Arapları kurtarmak için | mukadderat tarafından gönderilmiş birer Hzr İ göstermiye sevket. miştir. Bu riya perdelerini yırtmak ve hakikati bütün vüzuhu ile anlat. mak ve tanıtmak sırası gelmişti Bilhassa iki memleket mathuatı. | nm ve diğer neşriyat vasıtalarinin hu | eyi de benimsemeleri icap eder. Hulâsa iki devlet ve millet arasin. da yeniden hızlanan mesai birliği ve hedef beraberliği, hiç şüphe yok ki, iki taraf arasında yeni bir devir a <ak mahiyettedir ve bu devir, hem Akdeniz sulhü, hem Yakın Şark mil. İetlerinin kurtuluşu ve tealisi bakı. mından son derece hayırlı olacaktır. Aramızda bulunduğu müddetçe ü. zerimizde çok güzel bir intiba bira. kan, iki memleket arasındaki müna. sebetlerin takviyesine hizmet eden Abdülfettah Yahya Paşa ile arkadaş. larına dalma muvaffakiyetler diler ve Türkiyeden Misira en hararetli! selâmlar ve muhabbetler götürme. lerini bekleriz. Ankarada Hariciye Vekilimiz Şükrü Saracoğlu ile Fransız Büyük Elçisi Massigli Sulh Cephesi Müzakeresi ——o—m Bonnet İzahat Verdi Moskova, 24 (Hususi) — İki ters- fın noktal nazarını tavzih etmesi ü zerine Molotof ile İngiliz ve Fransız sefirleri arasında yeni bir mülâka- tın vukuu beklenmektedir. Mülâke- tan pek yakın bir târihte vuku bula- Bonnet'nin izahatı Paris, 24 (Hususi) — Bugün Reisi cümhur Lebrun'ün riyasetinde yapı- Jan Nazırlar Meclisi içtimaımda F riciye Nazırı Bonnet, Moskova mü- zakereleri hakkında izahatta bulun» muştur. Son Fransız - İngiliz teklifle Molotof tarefından verilen ve İngiliz Hariciye Nezarâtine gelen cevabı ve bu hususta Paris ile Londra arasinda yapılmakta olan noktai nazar teati- lerini bildiren Bonnet, mevcut müş- külâtı istihfaf etmemekle beraber meselenin fevkalâde girift ve düzel tilmesinin pek güç olduğunu da w nutmamak lâzım geldiğini söylemiş ve fakat Fransa ile İngilterenin bir İngiltere Romanyaya Beş | Milyon Kredi Verdi Londra, 24 (A.A.) — İngiltere ile Romanya arasında Londrada cere- yan eden mali müzakereler nihai bir anlaşma ile neticelenmiştir. Bu an-| laşma mucibince Ingiltere, Roman- yaya beş buçuk milyon sterling ik- raz edecektir. Bu para, iki memleket | arasındaki mübadelelerin kolaylaştı. çılmasına tahsis edilecektir. İenamenin imzasını müteakip, anın raklarının ib nişlikte ve Mançuko toprak va bütün tedbirlere tevessül etmeğe rr vi Gemileri Swatova Gidebilecek Tokyo, 24 (A.A) — Svatov'dan ldirildiğine göre, dün bir İngiliz törpito muhribi ile bir İngliz ticaret gemisi, limana girmişlerdir. Japon makamları, rıhtımlar üzerine bari. tebatını karaya miştir. Bu gemiler, üç saat sonra Svatov'u terkeylemişlerdir. Bu hüdise üzerine, Japon makam. herhangi bir geminin limana girmesinden yir. ları, üçüncü devletlerin, ört saat evvel Svatov Japon ma. kamların meseleden haberdar et- meleri lüzumunu bildirmişlerdir. Svatov'da oturan yabancılara ait yiyecek ile mektuplarm Japonlar ta rafından kontrolden sonra karaya İçikarılmasına müsaade edilmekte. İdir. Hongkong, 24 (A.A.) — Svatov- daki Japon makamları, bugün öğle. den itibaren İngiliz vapurlarının Sva tov limanına girebileceklerini bildir. EBEDE ERA EAA EAA AYA AAA RAN IAN İSovyet- - Japon Gerginliği Mançuri Hâdiseleri Japonları Kızdırdı Hsinking, 24 (A.A) — “Domei ajansı” ideki Japon ordüsu meşretti Sovyet hava kuvvetleri tarafından son zamanlarda Mançuri top- lâli hâdiseleri Bur gölünün şimalinde 200 kilometre ge- ında 60 kilometre derinlikteki bir vetbâe iple alduğu mukabolayi gö. Tecektir. Eğer iyii hava kuvvetleri #ki defa uğradığı ağır zaylattan mütenebbih olmıyarak tecavüzlerine devam ederse Mançuridek! Ja- pon ordusu karşı tarafın teşebbüsü yüzünden hasıl olacak her * iyeti süratle ve müessir bir tarzda karşılamak üzere icap eden katlar koymuş ve gemilerin mürret. | çıkmaktan : menet. | | değildir ve İngiliz milletinin Çinde- İki bak ve menfaatlerini istihkar et nutuklar söylenirken garı bir tebliğde bulâsaten di- karar vermiştir. ii Tientsin Hakkında Chamberlai Cardiff, 24 (A.A) — Burada bir mitingde söz söyliyen Başvekil B. Chamberlain, Uzak Şark meseleleri. ne temas ederek demiştir ki: “Hiçbir İngiliz hükümeti, kendi te- baasının Tientsinde yapıldığı bildi- rilenler gibi muameleye tabi tutul- masına müsaade edemez. Ve hiçbir İngiliz hükümeti, kendi harici siya. selini tesbit için başka hükümetle rin emrine tâbi olamaz. Bundan do- layı ümit “ederim ki, Japonyanın böyle bir niyeti yoktur, kendi asker. lerinin bu hareketlerini affedecek mek arzusunda bulunmamaktadır.” İtalya Hava Müsteşarı Berline Gitti Berlin, 24 (A.A.) — Italya hava müsteşarı General Valle, Mareşal Gö- fingin daveti üzerine bugün tayyare mişlerdir, 'asında, Hatay'ın Anavat ana kavuşmasına dair olan mukave- le buraya gelmiştir. ELEK Oh' Yerimizi i Buluyoruz! Yazan: B. FELEK ie o! Hayırdır inşallah! Seni bugün pek neşeli görüyorum: — Vallahi kardeş! Ne saklıyayım! Pek neşeliyim, — Allah versin! Piyango falan mı vurdu? — Ne münasebet! O bana vurur Maaşına zam mı yaptılar? Bak şu düşündüğüne Deyiver de yorulmıyayım! — Dinle kuzum! Bu sabah radyo- yu açtım. Karşıma Paris İstasyonu çıktı. Spiker Fransa İle aramızda imzalanan muahedeyi ve daha sair bir takım dış haberleri verdikten İ sonra Paris gazetelerinin siyasi yazı- İ larım okudu. Hayret ettim. Takdir İ ettim ve doğrusu göğsüm kabiydı. Çok sevindim. Figaro gibi sağ #Tkir- li aristokrat gazeteden, Populer gibi sosyalist gazetelere kadar bütün matbuat Türkiye ile Fransa arasında aktedilen bu ittifakın ehemmiyetin- den, kıymetinden, sülhe olan hizme- tinden o kadar sitayişle, o derece iştiha ve memnuniyetle bahsediyor. lardı ki; insanın memnün olmaması. İnönü İle Erdün Emiri Arasında Mektuplar Teati Edildi Bağdatta çıkan El-Yevm gazetesi Milli Şefimiz Ismet Inönü ile Erdün Emiri Akes Abdullah arasında teati edilen mektupların tercümesini neş- retmektedir. Cümhurreisimiz “İsmet — Inönü, “Muhterem Kardeşim. diye başlıyan mektubunda istikbal hakkında parlak ümitleri. beslediği i söyliye. Nayıfın çalışmasından ve gayretin- den bahsediyor ve “Prens Nayıfın &- lerde tam bir asker ve ciddi ir ku mandan olacağına dair günden güne kuvvetlenen kanaatimi sizo müjdele. | mekten büyük bir zevk duyduğumu bildirmek isterim.. diyo, kendi evlâtlarmdan ayrrdetmediğini yazıyor Emir Abdullah verdiği cevapta, unun ancak Milli Şelten gördüğü yüksek ihtimam ve aldığı ve Prensi kiymetli öğütler sayesinde ilerlemekte oldu - gunu söyledikten sonra diyor Ki: “Çok yüksek şahsiyetinizle tanışmak ve dost olmak yüzünden Allaha şük- rediyorum. Bu dostluğun ilk semere- si oğlumun ilerde en m ikemmel as. kerin ve en büyük kumandanın san- cağı altımda tam bir asker ve elddi bir refi yalnız Türk kardeşi gil, bütün şarka ve bilhassa Islâm â. kumandan olmasıdır. Bunun şe- lemine ait olacaktır, Müjdenizin, prenslerirden birinin, sizden büyük bir askeri terbiye al- masının, bunu iki mület arasındaki verimli vaziyeti dostluk ve kardeşli- Hin on parlak delili olarak gören A. raplar arasında çok derin tesiri ols- ceğına kanilm.,, RAMA Ğİ © İnsiliz gazetelerinin verdiği bir habere göre, İn- giltere ile Türkiye arasında, en son sistem harp tayyaresi yapan tayyare fabrikaları inşası için müzakereler cereyan etmektedir. Bu hususta müs zakerelerde bulunmak üzere İngilterenin Ankara Ataşemiliteri Kapten George Londraya gitmiştir. Bu plân gizli tutulmaktadır. Inşa edilecek tayya- renin şekli belli değildir. Bu fabrikalar Orta Av- rupadan vaki olacak tayyare kücumi bulunmıyan bir yerde inşa fabrikalarda inşa edilecek tayyareler Türkive- larına maruz edilecektir, Fakat bu den Londraya uçabileceklerdir. gg iman erkinharbiye reislerinden General Halder bu oradan Finlandiyaya edecektir, duğu halde, birçok edememektedirler. ayın yirmi altısında Baltık devletlerinden Estonya ve gidecektir. Alman Generali hu iki memlekette orduyu ve müdafaa vasıtalarını teftiş * Paris menbalarından gelen haberlere göre, İs- panyada General Franko aleyhindeki hoşnutsuz- lak günden güne artmakta, ve Franko aleyhine askeri bir isyanın patlak vermesi ihtimali çoğal- maktadır. General Yagu ve Gordana da dahil ol- İspanyol generalleri İspanya- da Alman ve İtalyan tahakkümüne tahammül mize de- na ve memleketinin bu mertebe tak- dir ve itibar edildiğini işittiği zaman İ göğsü ve koltukları kabarmamasına imkân yoktu! Biraz zaman evvel İn- | silizlerle imzaladığımız ittifak ta, İngilterede ayni ehemmiyetle karşı- lanmıştı. Doğrusu kardeşim; şu son on, on beş sene içinde Türk diple- masisinin elde ettiği muvaffakiyet- lere dost düşman, takdirle karışık hayrandır. Seni bilmem ama ben, bu memle- kette rasgele şu veya bu nazırın key» fi uğruna ne şekil siyasi hatalar ir- tikâp edilmiş olduğuna ve bunun neticesi olarak koca imparatorluğun nasıl yıkıldığına şahit olduğum için, şimdi Türkiyeyi İngiltere, Fransa İgibi dünyanın en medeni. en zengin rek fahri yaverliğinde bulunan Emir | Yana ve müsavi şartlarla vifak ak- detmiş ve bünu dünya sulhünün ida- istiklâl mesi, nüfusu az milledlerin ve hürriyetlerinin muhafazası ve ayni zamanda hakiki menfaatinin gösterdiği yolda yürüyerek yurdun sükün ve emniyetini sağlamak için yapmış görmek, ölçülmesi yeni nesil için biraz güç bir gönül ferahlığı ve- riyor. Büyük Harpte iki Alman zırhlısı. nın Boğazlara girmesi, Marmarada İbir Fransız vapurunu tevkif edip a- İ raştırmalar. yapması, Karadenizde Ruslara sarkıntılık etmesi suretile Türkiyenin, efkârı umumiyesi hilâ- fına harbe nasıl sürüklendiğini bil- diğim için, ancak bir çocuk yaşı olan İon, on beş yıl içinde Lozan muahede- sinden tut ta Ruslı siyasi itilâflar, Balkan ittifakı, Sâdâbâd paktı, Türk Hatay istiklâl ve niha; tana iltihakı, İngiltere ve Fransa le yapılan son (tecavüze karşı gelmek) zaferlerin elde edilmesini, Türklük namına övünülecek ve İn saniyet namına takdirle ancak kar- şılanabilecek bir muvaffakiyet röko- ru sayıyorum, — Yaşa be! Vallahi gözlerim ya- şardı. — Yaşarır ya! Daha yirmi sene evvel şu karşıda dalgalanan bayrağa yapılan hürmetsizlikleri unutmamış olanlar, buğün ona verilen haklı pa» ye ve hürmeti görünce: — Ovoh?. Yerimizi bulduk!. diyor- İ lar, diyoruz. İnan be birader! Şu kurulan sulh ve istiklâl cephesinde Türkiyenin mevkii bir anahtar faşıdır. Bütün garp matbrttı, dünyanın İki büyük petrol ve zahire yollarından birinin bizim elimizde olduğunu ileri süre- rek hu sulh cephesindeki mühim ve büyük rolümüzden hararetle bahset- mededirler. Polonya, Danzig meselesinin hâd devrelerinde sulh cephesine intikal ettiği zaman İngiliz ve Fransiz gaze- teleri Türkiyenin bu cepheye iltiha- kında bu sefer gösterdikleri memnt- niyeti İzhar etmemişlerdi. Halbuki Polonya bu cepheye tâlimli olarak 4 (Lütfen sayfayı çeviriniz) enli eri emekliye sözi mia v4