3 Haziran 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

PENCEREMDEN Üniversitelilerimiz Nasıl Zehirleniyor? Yazan: M. Turhan TAN B" ders yılı başındaydı, Üniver- site Rektörü sayın Bay Cemil tarafmdan o büyük ilim müessesemi- i e davet olunmuştuk. Bü - yük bir muharrir kafilesi bu davete şevkle, hazla icabet etti, İstanbulun bütün işlek kalemleri - sahiplerinin şahıslarında temessiil ederek - Üni - versitede toplandı. Ben kendi hesabıma bu “kadar çok muharririn bir arada toplandığı- nı, ilk defa görüyordum. Daha geni mikyasta bir toplantıyı da geçen a yın başında & Ankarada - Kongresi münasebetiyle - gördüm! Her ne ise, Üniversite Rektörü, on binlerce okuyucunun isimlerinde taşıyan muharrir kafile- sini candan bir sevgi ile centilmen bir ev sahibine yakışır ta- hammülle rehberlik yapmak zahme- tine katlandı, misafirlerini fakülte| iğü lâgvedilerek arkeoloji, şarkı ka- siya -İği ret olunan her dershanenin, her lâ -| ka müzesine, Türk ve İslâm eserleri fakülte ve oda oda gezdirdi, boratuvarın, her kütüphanenin rihçesini nüveden yetiştiklerini vey tan var edildiklerini izah etti, on y içinde yüzde yüz ve hir takım şube-| ayıran komisyon faaliyetlerine de-| lerde ise yüzde nisbetinde inkişafı sebep- yüz Sıra, nihayet Biyeloji Enstii . ne gelmişti, Bir genç üniversiteli yü- reği gibi temiz görlinen o yeni mü esseseye doğru yol alıyorduk. Ara mızda geçmiş yılların aci hatıraları m yâd edenler ve bu günün kıymeti- mi o tahattürle daha iyi (o anlayanlar vardı, Çünkü Biyoloji Enstitüsü meş- hur Bekirağa bölüğünün yerine ya - pılmıştı. Bekirağa bölüğü?... Bir zamanlar orası hürriyet düşkünlerinin atıl ğı yerdi, korkunç bir zindandı. Kafi- Je arasında bulunan Hüseyin Cahit Yalçın da o zindana bir vakitler mi- safir edildiğinden bize hikâye ediyor ve mahpesin hatıralarını yerin » de yükselen ilim milessesesini büyük bir heyecanla selâmlıyordu. Fakat orada, Biyoloji Enstitüsü - nün bulunduğu yerde ağır bir koku vardı ve bu koku gökten dökülüyor- du. Mepimiz, muztarip bir hayret i- çinde sayın rektöre bakarak, sâkit sâkit sorduk: — Bu koku ne? Elemimizi ve hayretimizi anla - yan Bay Cemil gamlı gamlı anlatı — Bacasını gördüğünüz şu bir fabrikadır, bir çok şeyler etmektedir ve bu sebeple ocağından d yüksel - mektedir. Madeni zerrelerle dolu o- a zehirli bir duman lan bu zehirli dumanı teneffüse mee- sıhhatinden endişelenip duruyoruz, fakat yazma bur kalan talebemizin dan, çizmeden bir netice elde edeme: dik, Talebemizi fabrika dumanı yut- maktan kurtaramadık, O gündenberi tam sekiz ay geçti, aramızda bulunan muharrirlerden bir kaçı son seçimde mebus oldu, İstan - bul sokaklarından bir kısmı asfalta şevrildi, Yenicaminin önü açıldı, hu- lâsa bir hayli yenilikler vukua gel - di. Fakat bugün Köprüden geçerken baktım: O hain baca yine yerindey - di, aziz üniversitelilerin nezih yuva- larma yine fosur fosur zehir dökü - yordu. Beş hin üniversiteliyi zehirlemek- | ten kurtarmak için hir fabrikayı baş- ka yere kaldırmak caiz değil midir ki bu facia hâlâ devam edip gidiyor? Sayın valiye sormak isterim. ————— Bükreş Jimnastik Şenlikleri Altı haziranda Bükreşte yapılıcak olan Şimnastik şenliklerinde memile- ketimizi temsil edecek heyet dün ak- | şam Köstenceye hareket etmiştir. Heyet, Rahmi Apakın riyasetinde ol- mak üzere Beden Terbiyesi Genel Dİ. rekörlüğü sekreteri Cemal Gökdağ Ie Maarif Vekilliği Beden Terbiy öirekörü Vildan Aşirden ibarettir Bükreşteki gün sürecektir. e m EN DAHİLİ HA Müzeler İdaresinde Değişiklik Umum Müdürlük İki Neşriyat | alâkası | ciliğinden alacaklardır. Haber ald karşıladı, | nlatlı, bunların nasıl bir! bağlanacaktır. Müzeler mütehassısı hiç yok- Remzi Oğuzun riyasetinde çalışan ve a izabe Jimnastik şenlikleri üç Teşkilâta Ayrılıyor Maarif Vekâleti, şimdiye kadar he- sayı ve tediyesi Istanbul maarif mü- düzlüğüne bağlı olan İstanbul müze- lerini bir hazirandan itibaren üniver. site muhasebeciliğine bağlamıştır Bundan sonra müze memurları ma İaşlarını yüksek mektepler muhasebe- mıza göre Maarif Vekâleti Istanbul müzelerini ikiye ayıran bir projeyi daha tetkik etmektedir. Yeni projeye göre Istanbul Müzeler umum müdür- im ve Ayasofya müzeleri âsarı müzesi de Topkapı sarayı müzesine Ayasofya müzesine alınacak eserleri İ vam etmektedir. Ayasofya müzesine Osmanlı eserlerinin alınıp alınmıya- İcağı henüz katiyetle tesbit edilmi İdeğildir. Bir Bizans mabedine Os- manlı eserlerinin alınmasını münasip görmiyenler vardır. Bununla beraber bu husustaki son kararı Maarif Ve- kâleti verecektir. Şimdilik bunlar bir tahmin mahiyetinden ileri geçmemek tedir. MUTEFERRİK: | İspanyada Dövüşen Ruslar İspanya dahili harbinde bulunup esir düşen 80 Rus muharibi dün öğle- GÜNÜN RESİMLERİ: e 3-6-9 —-- ERLER Sovyet Sergisi Açılırken Ankarada Sovyet kitap ve fotoğraf sergisi açılırken Sovyet Sefiri ve Maarif Vekili nutüklarıni okuyorlar 939 senesi belediye bütçesinir. tat- dolayısile açıkta kalmış memur- lardan bir kısmı da dün belediyeye müracaat ederek kendi vaziyetlerini öğrenmek istemişlerdir. Bu memur- ların vaziyeti hakkında ne yapılaca- ğını soran bir muharririmize vali ve belediye reisi Lütfi Kırdar şu izaha- & vermiştir: “.— Istanbul belediye ve hususi i- yin saat 12.30 da İtalyan bandıralı Citta di Bari vapürile llmafımıza gelmişlerdir. Bunlar rıhtımda Sov- yet başkonsolosu Georgief İle konso. losluk erkânı ve memurları tarafın- dan karşılanmışlar ve kendilerine bu- | ketler verilmiştir. Başkonsolos HU | hariplere bir de ziyafet vermiştir. Bunlar bugün Sovyet bandıralı Ar- menia vapurile Rusyaya hareket ede- ceklerdir. Tapuda Tayinler Beyoğlu tapu sicil muhafızı Talât Diyarbakır tapu grup müdürlüğüne, | Kadıköy sicil muhafizı Yakup Be- yoğlu sicil muhafızlığına, Eyüp sicil muhafızı Eşref Kadıköy sicil muha- fızlığına naklen tayin edilmişlerdir. #me Müdürlüğü yolları 9 uncu işlet me müdürü Nusret, Kayseri dördün- cü işletme müdürlüğüne, 9 uncu İş-| letme yol başmüfettişi Muzaffer ikin- ci işletme başmüfettişliğine, ikinci| işletme müdürü Tahsin beşinci işlet- me müdürlüğüne, beşinci işletme müdürü Necdet ikinci işleti İdürü de Devlet Demiryolları 9 uncu işletme müdürlüğüne nakil ve tayin edilmişlerdir. Yeni Adliye Sarayı Müddetumumi Hikmet Onat evvel- i gün yeni yapılarak adilye saray olânını hazırlıyan mühendisle bera- ber hapishaneye giderek tetkikat yap mıştır. Ankaradan gelen haberlere gö S — Zahire borsalarına gelen malların miktarıni o alâkadarlara bildirmek usulden değil midir? C — Zahire borsaları nizam - namesi mucibince satılmak için borsaya kaydedilen, borsaya dahil her nevi mahsulün, mevrudatı ile satılmış olan miktarların borsala - rın resmi bülteni ile alâkadarlara bildirilmesi usuldendir. İstanbul borsası bu usule tamamen riayet etmektedir. . S — Mevsim dolayısıyle gülle - rin yeni sürgünleriyle filizlerin ve göncelerin üzerinde büyük zarar - daresinin 939 - 940 bütçesini hazır- larken hizmete nazaran geniş tutul- muş olan kadrolarda bir kısım tasar- ruflar yapmıştık. Bütçenin meriyet mevkiine girdiği bir hazirandan itiba ren bir kısım memurlağımız bizzaru- re-hadro harici kaldılar.-Her çıkan memur, nihayet bir aile sahibidi Vaziyetlerini anlıyor ve takdir edi yoruz, Buna rağmen düşünmek lâznodır ki, belediyeler, orada oturun İnsan- ların müşterek beledi ve medeni hiz- çıkta Kala Kimsenin Istırabına Meydan Verilmiyecek metlerini görmek, beldenin umranı- nı temin etmek için kurulmuş mü-| esseselerdir. Tesis maksadı nı orlaya kali derecede iş Çikurati ken, bu uğurda sarfedilmesi lâzım en pöraları bürolara doldürulmuş fazla memurlara sarfetmek şüphesiz doğru olamazdı. Noktai hareketimiz- de esas maksadı velevki çok insani! olan hislere feda edemezdik. Esasta bu kadar haklı olmakla be- taber şahsen kabahatsiz olan memur- lorımızı düşecekleri müşkülâttan kur Vali Izahat Veriyor: n Memurları Açıklara Yerleştireceğiz termak için icap eden bütün tedbir- leri de aldık. Aylardenberi kati za- rütet olmadıkça münhallere kimseyi almayorduk, Bu sayede bir kısım ar- kadaşlarımız açık yerlere yerleştiril- mişlerdir. Kalanlar da hemen sefale- te atılmış değillerdir. Maaşlılardan müddetlerini dolduranlar tekaüt edil mişlerdir. Diğerlerine açık maaşı İ- çin bütçeye tahsisat konmuştur. Uc- retliler yardım sandığından, kendil rini hiç değilse, diç dört ay geçindire- bilecek para alaraklardır. Bir taraftan da merurin müdür- lüğüne emir verilmiştir. Açıkta kalan lar kafa ve beden kabiliyetlerine ve hizmet müddetlerine göre tasnife tö- bi tutularak bir iste tanzim ettiril- ştir. Bundan sonra da vuku bula- cak münhalâta peyderpey tayin edi- lecekler ve kimsenin ıstırabına yer verilmiyecektir.,, mi Alâmeti Farika Nizamnamesi Hazırlanıyor Bir müddet evvel bazı yerli ku- maşlara ecnebi mamulâtı yapıldığı yazılmıştı. Haber aldığımıza göre İktisat Ve- kâleti yerli mallarımızı rağbetten dü şürecek mahiyette bir çok mahzurla- rı olan mümasil hallerin önüne geç mek için hir alâmeti farika nizamna- mesi hazırlamağa başlamıştır. Nizamname projesi gayri meşru rekabetlerle milti markalar 3 müdür İ yurularak piyasada satıldığı ve bu|Devlet Şürasına gönderilecek ve âli İlüğüne, Kayseri 9 uncu işletme mü- hususta İktisat Vekületince tetkikat | tasdikten çıktıktan sonra meriyet iktsadiyatımızı | re inşaata Yakında başlanacaktır. İsarsacak mahiyette hareketlerin de nüne geçecektir, Tetkikat yakında ikmal edilerek mevkiine yirecektir. A ad Bir Amerikalı Profesör İ Nevyorktaki Columbia üniversite- İ sinde Slav dilleri profesörü Manning dün Sofyadan şehrimize gelmiştir. Profesör Sofya üniversitesinin yıldö- İnümü merasiminde bulunmuş ve o- rada bir de konferans vermiştir. Bir ÜNİVERSİTEDE : Bir Konferans Verildi Şehrimizde bulunan Paris üniver. sitesi devletler hukuku profesörü De Lapradelle, dün akşam saat 17de Hukuk fakültesinde (Devletler umu- mi hukukunun müessese halinde in kişafı) adlı birrkonferans vermiştir. Konleranstan evvel Rektör Cemil Büsel bir takdim hitabesi vermiştir. Askeri Kamplar Bü sene iki devre üzerine tertip ©- dilen üniversite kamplarının 1 tem- | muzda olan birinci devresine eczacı, , mühendis, güzel sanatler, iktı- sat, bukuk ve yüksek ticaret talebe- leri, $ ağustosta olan ikinci devresine de tap, askeri tıp, fen fakültesi ve €- debiyat fakültesi talebeleri girecek- tir, Bu sene kampların Pendikte ya- kaç gün sonra dönecektir. pılması muhtemeldir. KARİLERİMİZİN SUALLERİNİ BURADA ÇEVAPLIYORUZ Yere va ekin Slm ekin ek ğine CEVAP lar yapan yeşil gül bitlerinin İm- hası için en iyi çare nedir? C — Püseran denilen bu bitler çok kolay çoğalırlar. Bir o dölden binlerce bit hasıl olur, En iyi çare güneşsiz bir zamanda, sabah veya akşam üzeri bunların Üzerine filit püskürgeci ile ilâç serpmektir. İlâ- cın hazırlanması kolaydır. Bir kilo su içinde on gram arap sabununu İ- yice eritmeli, üzerine bir kahve fin canı âdi zeytin yağdan azar azar döküp iylce karıştırmalıdır. Bu ilâcı bitlerin üzerine serp - melidir. Haftada iki defa ilde: tek rarlarsanız hepsini öldürmüş olur- sunuz. Ölen bitlerin rengi siyahla şır. . S — Doluya karşı hiç bir mü - dafaa çaresi keşfolunmamış mıdır? C — Doluya karşı çare yok de- ğildir. En son yapılan tecrübelere göre dolunun yağmasını menede - cek tedbirler bulunabilmiştir. Bu tecrübelerde dolu bulutlarını par- çalamak ve yağışı menetmek müm kün olmuştur. Bulutları parçala - mak için Fransada hususi toplar mal olunmuştur. Bu toplarla bulut- ların üzerine dehşetli bir tazyık yapılmakta ve parçalanması temin edilmektedir. Tecrübeler yüzde 95 muvaffak olmuştur. . S — Dünyaca tanınmış adam - lar İçinde en çok sigara içen kim - dir ve günde kaç sigara İçer? C — Tanınmış adamlardan en çök sigara içen eski Fransız Baş - vekili M. Lâvaldir. Bu zatın çalış ma saatlerinin hiç bir dakikasın - da bile dudaklarından #igarasını eksik ettiği görülmemiştir. Ve gün de içtiği sigara âğedi Yüz onu te - cavüz eğer. N | Bir Günde Üç Kanlı Dövüş Üç Hâdisede Üç Kişi Yaralandı Sirkecide oturan Ahmet Ile ark#- daşlarından Seyyar ve Mehmet ar” sinda sarhoşluk yüzünden çıkan kav gadu her üçü de biribirlerini dövdük- leri gibi bunlardan Mehmet kavgıy? ayırmak istiyen diğer Mehmedi çakı le başından yaralamıştır. Yaralı has* taneye kaldırılmış, suçlular yakalan- muştur. * Dün Beşiktaşta Yıldız mahalle” uran Rifat ile bir kadın me“ iden dolayı araları açık olan Ar- tin, Aram, Agop, Jiralr ve Vasil simli beş genç arasında kavga çıkmış” İir. Hepsi birden Rifati adamakıllı İdövdükten başka, bunlardan Artin, ayrıca bıçakla vücudünün muhtelif yerlerinden yaralamıştır. Yaralı Be“ yoğlu hastanesine kaldırılmış, suçlu” lar yakalanmıştır. Beşiktaşta oturan Ahmet ile sr” kadaşı Mustafa arasında çıkan kav“ geda her İkisi de biribirlerini döv dükleri gibi bunlardan Mustafa eli" ne geçirdiği bir demirle Ahmedi bi” şından yaralamıştır. Yarah tedavi sir tna alınmış, Mustafa yakalanmıştır sinde se BELEDİYEDE : Taksimde Yapılacak Gazin? Taksim bahçesinde yapılacak Asfİ gazinoya ait keşilname üzerindeki telkikat bitmiştir. Gazinonun 179 bi” liraya mal olacağı tesbit edilmiştir” Gazino, 1000 kişi istlap edecek genif” ihtiva edecektir. Gazinonun inşai tı 15 teşrinievvelde ikmal edilerei belediyeye teslim edilecektir. Yİ gözino Cümhuriyet bayrumında m€ rasimle açılacaktır. Gazinonun önünde yapılaca! 17 metre kutrundaki havuzun da dü den itibaren keşifnamesinin hazırla” masına başlanmıştır. Denize Girilemiyecek Yerler Geçen sene olduğu gibi, beledi” bu sene de akıntı, girdap ve lâğım © lan sahil mıntakalarında halkın deni” ze girmemesini temin için buralaf” k ole tehlike levhaları astırmıya karar ve” miştir. Stadyom Projesi Hazır Dolmabahçede yapılacak stad” ma ait plânın tenzimini üzerine Italyan mimarı Vietti Violi, 7 b, randa şehrimize gelecektir. Mim? belediyeye gönderdiği bır mektuf”? #tadyoma ait plânı bitirdiğini V haziranda İstanbula gelirken bera" getireceğini bildirmiştir. Bel v bütçesi de tasdik edilmiş bulun”, ğundan plân gelir gelmez derhal # bikatına geçilecektir. — —— —— 3 Haziran 1939 CUMARTESİ Hizir: # Rumt: 1809 6 ıncı ey Gün: 30 Arabi 1358 Rebiülshar: 15 Mayıs - Güneş 431 — Öğle gi İrindi: 16.12 — Ağeşami 1931 Yütsi: 2134 — İmsdik: >“ |... Hava Vaziyeti — Yeşilköy Meteoroloji ia nan malâmala göre, hava yurdun ve Cenubu Şarki bölgelerinde bully diğer bölgelerde kupalı ve yer YÖ şb geçmiş, rürgürler Trakya ve Eğ U bölgelerinde Şimali, Egede Garbi ğer bölgelerde Cenubi istikamette” kuvvette etmiştir. Dün İstanbulda hava kapal rizgür Şimsiden saniyede 7 — hizla esmiştir. Sant 14 te hava 1o07,1 milibar idi Söhunet en YÜ gif 24,0 ve eri düşük 16,6 santigrat © kaydedilmiştir.