1 Haziran 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

PENCEREMDEN Söz Süsleri Yazan: M. Turhan TAN X üzün süsü olduğu gibi sözün de süsü vardır. Fikirle kelimeleri ve tavrı hemahenk yapanlar, yapabi- enler sözlerini süslemiş, güzelleş - tirmiş olurlar, İnce bir (düşünceyi. narin bir duyguyu kavga çaşnisi ve- ren kelimelerle ifade edenler, yahut tuğyan ve feveran hissettirecek dü- şünceleri çelimsiz kelimelerle tas - vire kalkışanlar sözlerini tuvaletsiz ortaya almış sayılırlar. Yüz süslemek nasıl bir sürü mal zemeye muhtaç İse sözün süslenmesi de - dil bilgisi başta olmak üzere - bir takım vasıtalara ihtiyaç gösterir, Hele hatip olmağa yeltenenler müt- Jaka bu vasıtaları elde etmek zorun- dadır. Başka türlü gönül avlayamaz- lar; irade çelemezler. Eski devirlerde sözü süslemek 1 - çin başvurulan yollardan biri yazıya ve mühaverelere darbımeseller ser - piştirmekti. Meselâ Fuzuli şu gazelinde bir çok mesellerden istifade ederek sö - zünü süslemişti Her kimin var İse Zalında şeraret küfrü *Istılahatı ulüm ile müsülman olmaz Ger kara taşı kızıl kan ile rengin etsen Tab'a tağyir verip lâ'li bedehşan olmaz Eylesen tutiye talimi edayi kelimat Sözü insan olur amma özü insan ol olmaz Her uzun boylu şecaat edebilmez dâva Her ağaç kim boy atar servi hıraman olmaz İzzet Molla da - aç gözlülüğü târif sadedinde - (Hızırı bulsa külâhinı ka- par) meselini tasarruf ederek şu kı- tasına süs yapmıştır: Desti kütahımızı etmemiş Allah resa. Menbai lütfunu yoksa elimizle ka- parız Bize versin mi hüda âbi bayatı tevfik Hizrı bulsak rehi zulmettâ külâhın - - ——. auparın Bu süslerin ne kıymeti var, den- memeli, Çünkü süs biraz da temizlik demektir ve yukarıda söylediğimiz gibi yüz kadar sözün de süse ihtiyacı vardır. Onun için konuşurken ve ya- #arken fikir ve duygu derecesinde kelimelerin de temiz olmasına, yazı- nın ve sözün süslü görünmesine dik- kat etmelidir. Bu itina yapılmaz ve dil ile kalemi başıboş bırakmak yolu tutulursa acemin “pek”, arabın “faz” 'Denizbankın Lâğvi Meselesi Banka Hâlen Çalışmıya Devam Etmektedir Denizbankın teşekkülüne dair o- lan 3295 numaralı kanun henüz di- ğer bir kanunla lâğvedilmediği gibi, Devlet Denizyolları Umum Müdür- lüğü ile Limanlar Umum Müdürlü- ğü teşkilâtına mütedair olan kanun lâyihaları da henüz Büyük Müllet| Meclisince müzakere ve kabul edil memişlerdir. Bunun için gerek Denizbank, ge- rekse Deniz Ticareti Müdürlüğü teş- | kilâtı eski şekilde çalışmalarıma de-| vam etmektedirler. Yeni teşkil edi. lecek umum müdürlüklere ait teşki-| lât kanunları Mecliste kabul ve neş- redilerek meriyete girinceye kadar da faaliyetlerine devam edecekler- dir. MÜTEFERRİK: Adliyede Yaz Tatili Müddeiumumilik bu sene mahke- melerin yaz tatilinde çalışacak mah. kemeleri tesbit etmiş ve Adliye Ve- kâletine bildirmiştir. Vekâletin tasvi binden sonra alâkadar mahkemelere tebligat yapılacaktır. Bu sene birinci sulh, #öedüneü asliye ceza mahke. melerile birinci hukuk ve ikinci tica ret mahkemelerini nnöbet tutacakla- rı anlaşılmaktadır. Memurların Dil İmtihanı Bir yabancı dil bilen devlet me- murlarının terfi edebilmeleri için ge çirmeleri icap eden imtihan dün -ede- bileme #aeiiİrammirein. arman eni hana 20 kadar memur girmiştir. Mu| vafafk olanlar bir derece terfi ede- ceklerdir. Çok Çocuklu Hâkimler Bugün mali senenin başlangıcı ol- mak itibariyle bütün hâkimler çok çocuklulara yapılacak yardımın tes- biti için beyannamelerini bugün müd deumumiliğe vereceklerdir. İki Vali Geldi Muğla valiliğine tayin edilen eski dediği şekil peyda olur ki bu şekli biz (hoyratlık) diye tercüme edebili- riz. Sözde ve yazıda hoyratlık ise, i- zaha hacet yok, dinleyeni, okuyanı ancak iğrendirir. . Harputta Bay M. Kemali Erdoğana: Kitap haline konulun romanlarım şun- lardır: Cehennemden selâm, Gönülden gö- müle, Timürlenik, Cengiz Hân, * Akından Malatya valisi Ibrahim Etemle Bur. sa vilâyetine tayin edilen eski Trab zon valisi Refik Kural mahalli me- muriyetlerine gitmek üzere dün şeh- rimize gelmişlerdir. İngiliz Mühendisleri aKrabük Demir fabrikasında çalış- mak üzere 8 kişilik bir Ingiliz mü. hendis heyeti dün şehrimize gelmiş- akına, Cem Sultan, Kadın avcısı, Hurrem Sultan, Viyana dönüşü, Cinci Hoca, Üç ay Yatak'a. Bunlardan başka tarihi müsaha- belerimden bir .cild ile Türkler için tari te söylenen #ler ve Avrupa notları basi. Safiye Sullan, Devrilen kazan, viyan: Türk basılmaktadır. Te- veselihünüze teşekkür ederim. T. Yabancı Mektep Muallimleri Ecnebi ve ekalliyet mekteplerin- deki muallimlerin de, resmi mektep muailimleri gibi her dört senede bir zam görmöleri hakkında Maarif Mü- dürlüğünün yaptığı teklif Vekâlet #arafından kabul edilmiştir. Bu mek- fepler, yeni sene bütçelerini kazır- lârken kıdem kazanmış müallimler için zam koyacaklardır. Zam koymı- yan mekteplerin bütçeleri idare ta- rafından tasdik edilmiyecektir. üç Aylıklar | | Mütekait, dul ve yetimlerin Bart. | ran, temmuz ve ağustos Üç aylık ma- | aşlarının tediyesina bugünden itiba- ren Beşiktaş, Beyoğlu, Üsküdür, Es yüp, Eminönü, Kadıköy ve Fatih malmüdürlüklerinde (başlanacaktır. Münçların verileceği günler, maaş clizdanları pumaralarına göre ayrıl” muş ve bir liste halinde bazırlan- miştir. Bu liste Iç sayfalarımızdadır. Maaş tediyatı 9 Kaziranda tamam- lanmış olaca! . Gününde maaşım almıyanlı umumi tediyatın sonunda maaşların olabileceklerdir. ler ve akşam Karabüke hareket et TAN Yeni Belediye Kadrosu Belediyenin 939 senesi bütçesine bağlı memürin kadrosu tasdikten çıkmıştır. Yeni kadro ile 145 kişi a- çıkta kalmaktadır. Bunlardan 100 ö muhasebe kadrosuna (mensup me- mur belediye tahakkuk ve tahsil şu- beleri âmirlerindendir. Bu yüz me murdan 24 ü, tekaüt doldurmuşlar, 13 ü kadro harici kal. mış maaşlı memurlardan, 63 ü de yi- ne kadro harici kalmış ücretliler- dendir, İktisat müdürlüğü kadrosundan da biri müdür muavini, yedisi maaşlı, 3 ü ücretli olmak üzere İl memur açıkta kalmaktadır. Umuru hukuki- ye müdürlüğü kadrosundan 5 kişi a- çıkta kalmaktadır. Bunlardan biri- si umuru hukukiye müdürü olup tir. Diğerleri muhakemat âmiri Fey- zi, avukat Hâmit Nâzım, Ömer Ce- mil ve bir memurdur. Yazı işleri mü- dürlüğü kadrosundan biri maaşlı, kaymakamlıklara bir. tâmim gön- 'dermiştir. Bu tâmime göre düğün- lerde geline alt cizahın naklinde merasim yapılmiyacak ve beşten faz- Ja otomobil veyahut araba bulundu- rulmıyacaktır. Gelin odasında askı asmak, nişan, çevre gibi âdetlere müsaade edilmiyecektir. Düğün mü- Berlin « İstanbul Hava Yolu Berlin ile Istanbul arasında yeni ihdas edilen hava yolunun açılma me rasimi dün Yeşilköyde hava yolları istasyonunda yapılmıştır. Merasimde hazır bulunmak üzere Berlin büyük elçimiz davet edilmiş ise de mumaileyh yerine büyük elçi- lik müsteşarı Galip Evceni gönder- miştir. Bu yolu hükümetimizle bera- mişlerdir. Sultanahmet Hafriyatı Bir kaç senedenberi Sultanatımet- teki hafriyatı idare eden Ingiliz pro. fesörü Bukster Odünkü ckspresle şehrimize gelmiştir. ber işletecek olan Doyçe Lüftanze şir ketinin siyasi neşriyat bürosu şefi Binderfent ile maiyetini bâmil olan tayyare akşam saat 16,40 da Yeşil köye inmiştir. Misafirler Yeşilköy hava Isfasyo- müddetlerini | 13 ü ücretli odacı olmak üzere 14 ki- şi açikta kalmaktadır. Pen işleri mü- dürlüğü kadrosundan yalnız bir res- sem açıkta kalmıştır. İktisat müdürlüğüne bağlı hal tda- resinden 12 ücretli memur açıkta kalmaktadır. Bunlar haricinde, 1115 kişiden İ-| kaüt edilerek kendilerine tekaüt ma- baret olan muhasebe kadrosundan 50 memur daha açıkta kalmışsa da| Bunlar başka şubelerdeki münhalle-| re naklediimişlerdir. Belediye reisliği, kadro dolayısile açıkta kalmış, sicilleri temiz olan memurlardan istifade etmek için bunlara, maaş derecelerine uygun vazifeler aramaktadır. Bu memur lardan bir kısmı, belediyeye devredi- lecek olan tramvay, tünel ve elek- kendi arzusile tekaütlüğünü istemiş- trik idarelerine tayin edileceklerdir. Bundan böyle kendilerinden istifade edilemiyecek o memurlarn da mağ Düğün, Nişan, Sünnet Düğün Gibi Eğlenceler Menedildi Dahiliye Vekâletinin men'i israfat | çay ve ziyafet verilmiyecektir. Bu hakkında gönderdiği tâmim üzerine | gibi yerlerde ancak akraba ve ço- vilâyet, 1926 senesinde meclisi umu- cuklara bir defaya mahsus olmak ü- mii vilişet ahi “bu” hüsuüta | 2079 Say ve ziyalet verilebilecektir. e w vermiş ve bu maksatla dün bütün | ği nosebetile umumi salonlarda balo, |lecektir. İ Romanya general konsolosluğu pren eGçen sene hafriyat sahasında is-İnunda Alman konsolosluk erkânı ve timlâki icap eden binalar yüzünden | gazeteciler tarafından karşılanmışlar belediye ile aralarında çıkan ihtilâf | dır. Devlet Havayolları idaresi tara- halledilmiş ve profesör istimlâk be-| fından hazırlanan büfede davetlilere dellerini ödemeği kabul etmiştir. Ya-| çay ve limonatalar ikram edilmiştir. kında bu binaların istimlâkine baş. | Tayyare yarın Berline avdet ede- lanacak ve bundan sonra hafriyata| cek ve 4 Türk gazetecisini narasız 0- devam edilecektir. larak götürecektir. SUAL $ — Ankaradaki Gazi Terbiye mek için mezun olduğunuz mekte- dur olmamaları için tetkikat yapıl. maktadır. Mevcut telimatname ve Men'i İsrafat Kanunu ” u Lohusa münasebetile ünleri tertibi ve betle ziyafet. ve eğlence verilmesi, sünnet edilecek çocukların mücev- heratla sokaklarda gezdirilmesi ya- saktır. Bu kararla menedilen fiilleri | işleyenler hakkında derhal mahalli de zabit tutulacak ve eşyalar muha- faza edilmek üzere zaptolunacaktır. Suçlular da ceza mahkemesine veri- Prenses Bibesko Geldi Beynelmilel tayyare birliği reisi Prens Bibesko'nun Tefikası Prenses Bibesko dün sabah tayyare ile şehr timize gelmiştir. Prenses ön in görülmeğe değer yerlerini ğeğMlişlir. ses şerefine bir akşam ziyafeti ver- miştir, Prensesin kocası Prens Bibes ko halen Köpenhağda beynelmilel tayyare kongresine riyaset etmekte- dir. Mısır Çarşısı İstimlâki Belediye Mısırçarşısının istimlâki. ne ait müzmeleyi tekemmül ettirmek tedir. Dünden itibaren buradaki dük- kânların tesbitine başlanmıştır. Bu dükkânların hepsi hususi eşhasa alt. Enstitüsüne girmek için olgunluk diploması lâzım mıdır? Gözde ha- fif bir miyopi girmeğe mani mi - be bir istida ile müracaat ediniz. Mektep idaresi müracaat evrakını Maarif Vekâletine gönderir. Doğ- rudan doğruya vekâlete yapılan müracaatlar nazarı dikkate alım- maz. Okula girmek için bir imti- han verilir. Imtihanda ayni dere- cede muvaffak olanlar arasında 56- hit çocukları üstün tutulur. dir? C — Enstitüye talebe müsaba- | | ka imtihanı ile almır. Gözde mi- yopinin girmiye mâni olup olmadı- ğı esasen geçirilmesi mecburi o - lan sıhhi muayenede tayin edilir. * S — İstanbulda sütün kâğıt şi- şeler içerisinde satılacağını yazdı » lar. Bu nasıl olur, kâğıttan şişe 0- lur mu? C — Olur. Fakat bu bildiğimiz * S — İlkmektebi bitirdim. ÖZ - retmen okuluna girmek istiyorum. Şartları nedir, nereye müracaat e- deyim i C — Öğretmen okuluna girebil- #ir. Buradaki bütün dükkânları top- tan 100 bin liralık bir kıymet takdir edilmiştir. Tstimlâk münmelesi hitam bulur bulmaz beledye, hazirlatmak- ta olduğu plâna göre çarşıyı imar € Yeni Kadroda 145 Memur Açığa Çıkarıldı kanunların bunlara bahşettiği hak- lar kendilerine verilecektir. Kanuna göre maaşlı olup ta açıkta kalanlar hekkinda iki türlü muamele yapıla- caktır. Bunlardan bir kısmı müddet- lerini doldurup tekalt olabilecek- lerdir. Bunlar doğrudan doğruya te- aşı bağlanacaktır. Tekaüt müddetin! doldurmıyanlara da kanun dairesin-| de tazminat verilecektir. Ücretli memurlara gelince, bunlar belediye memurları yardım sandığın- dan istifade edeceklerdir. Bu sandı- ğın nizamnamesine göre açıkta ka- lan memurlar şimdiye kadar san- dığa yatırdıklarr paranın üç misli nisbetinde bir yardım göreceklerdir. Açıkta kalıp ta ilerde kendilerin- den istifade edilecek memurlara iki ay tam, sonra da memuriyete tayin edilinceye kadar misif maaş verile- cektir, BELEDİYEDE : Yeni Hastanenin Plânı Sihhiye Vekâleti, yeni belediye ve vilâyet bütçelerine konulan 400 bin lira ile yapılacak hastanenin inşaatı için Paris ve Lil tıp fakülteleri mi. mar Jan Walter'i davet etmiye ka- rar vermiş ve keyfiyeti kendisine | bildirmiştir. Jan Walter bu davet -| zerine yakında İstanbula geleceğini | rar arma m Şehir sokaklarını sulomak üzere halen belediyenin elinde 5 arazöz vardır. Bunlar ihtiyaca kifayet ef- mediği için belediye yeniden 10 ara. zöz gelirimiye karar vermiştir. Bun- lardan başka 20 de çöp kamyonu ge- trtilecektir. Çöpler Denize Dökülecek stanbul çöplerinin esiziden olduğu / gibi yine denize dökülmesize karar| verilmiştir. Çöpler, fırtınalı havalar- da Kızkulesi açıklarına, fırtına öl. madığı zamanlarda da Hayırsizaja a- çıklarına döktürülecektir. Bir Tayi Belediye Iktısst müdürlüğü mü. rakıplarından ve eski gazetecilerden Baba Kâmil, belediye (iktisat müdürlüğü müstahdemin şubesi mü- dürlüğüne tayin edilmiştir. 260 Lisan Muallimliği Münhal Ankara ve İstanbulda Tekâmül Kursu Açılacak Kâfi miktarda lisan muallimi ## darik edilemediğinden dolayı geç?” ders senesi zarfında muhtelif vi yetlerde lisan dersi yapılamamışt” Yapılan derslerin bir kısmı da bi” zarure meslek haricinde tedarik eğ” len elemanlara verdirilmişti. Vek” let hem bu noksanlığı doldurmsk hem de lisan tedrisatını islah etim! için yeniden bazı tedbirler almıştı” Verilen karara göre münhal buluna 260 lisan musllimliği, kısmen bu #9 neki lisan kurslarından mezun ol# cak gençlerle, kısmen de ortameki#? muallim muavinliği lisan imtihanls” rında muvaffak olacak elemanlari dolduracaktır. Lisan tedrisatınm lahı için de Ankara ve İstenbuldö birer tekâmül kursu açılacaktır. B# kurslarda, Vkâletin ders senesi İçi” de bu mevzu etrafında yaptığı tet&f kat neticesinde faydalı olduğu k# naatine varılan Foset tedris öğretilecektir. Liselerde İmtihanlar Lise ve ortamekteplerdeki eler? imtihanları dün akşam bitmiştir. Bİ imtihanlar neticesinde sözlüye ayr” Jan talebelerin imtihanlarna da İ haziranda başlanacaktır. POLIS : ç Bir Otomobil Kazasi Doktor Nobarın idaresindeki humus! © Am A Pe Mem mek İNİ eren ear olmuştur. Neticrde Mehmet başından baçağından, doktor da, keza bucalla yarslanmışlardr.” Araba ve ehemmiyetli surette İınsara uğramıştı” © Büyükderede kibrit fabrikasında 6 şan Hikmet içi kibrit dolu #mnstklördif birisinin tazyik neticesi Iştinl etmedi ellerinden yanmıştır. Yare hast kaldırılmıştır. © Akımroydu Bostan sokağında otur” Nuriye ile komşusu Mehmet arasında #€ çimsizlik yüzünden çıkan bir kavi Mehmet Nuriyeyi biçakla elinden yari” iştir. Yaralı tedavi allıra alınmış, #9 yakalanmıştır. © Evvelki gece saat 130 da Tahisktiğ de Uzunçarşı enddesinde Hüseyinin icarında bulunan bakkaliye mağazasi! yangın çıkmış ve dükkân kısmen yandi. tan sonra yangın söndürülmüştür. DĞKKİ nın 2000 liraya sigortalı olduğu öğ” miştir, Tahkikata devam edilmektedir © Dün Gulata rıhtımında mal alma! olan Aksu vapurunda somyalı sapan Ye. rinden kurtulmuş ve altında bulunan Kİ / Buz Satışları Dahiliye Vekâletinin tömimi üze. rine buz bayiliği, tamim veçhile buz satmak üzere hazırlıklarını yapmış- tır. Bayiliğin mevcut 73 satış şubesi- ne (burada gece gündüz yüz pâtadan buz satılır) lâvhaları asılmıştır. An- cak müşterilere buz satılırken buzu kâğıda sarmak veyahut iple bağla. mak için ayrıca para istedikleri gö- rüldüğünden belediye zabıtası tara- fından haklarında zabıt varakası tü. edecektir. mlm KARİLERİMİZİN SUALLERİNİ BURADA CEVAPLIYORUZ —————— ma defter kâğıdı değildir. Hususi su- rette ve tazyikle yapılarak şişe şekli verilmiştir. s— Denizbağkın bir haziran- dan itibaren lâğvolunacağı yazıl - mıştı. Bu hale göre iki gün sonra Denizbank yoktur, Halbuki şimdi. lik bir hazırlık görülmüyor? Aca- ba geri mi kaldı? C — Denizbankın Jâğvı, Yeni Denizyollari ve Limanlar Işletme- si Umum müdürlükleri teşkilât ka- nunlarınm çıkması ile kabil ola- caktır. Halbuki bu kanunlar henüz Meclisten çıkmamıştır. Yeni idare- tulmaktadır. lerin hazırlıkları yapılmaktadır. Kanun peşri tarihinden itiparen muteber olacaktir. S — Gedikli ark harem kanunu meriyete girmiş midir? C — Bu husustaki kanun he - nüz Meclisten çıkmamıştır, Çıktı - ğı zaman gazetelerde yazılacaktır. Kanunun umumi barem kanunu i- le beraber çıkacağı edil - mektedir. ö ge yıkçı Rizeli Hamidin başına düşmüğü. Humit Ağır yaralı olarak hestaneye rileniğtar. © Beşiktaşta oturan Celiin oğlu 6 Zi tında AN deniz kenar oynarken Sk eli taş arasına sıkışarak parmakları “e, miştir. Ali, Şişli Çocuk hastanesinde davi altına alınmıştır. ik Prost Gidiyor Belediye imar mdürü Hüsnü yollar müdürü Galip, İstanbul plânı hakkında Nafıa Vekâletine hat vermek üzere dün Ankaraya vi mişlerdir. Şehir mütehasısı Prost i buğün gidecektir. i A £ TAKVİM ve HAVA 1 Haziran 1939 PERŞEMBE Güm 31 Pazı: Rut: 1398 Mays: 19 1218 1958 26 Bind ay Arabi: 1358 Rebitilnhar: 13 Güneş: 431 — Öğle İkindi: 16.11 — Akşam, Yatsı: 2192 — İrsik: Hava Vaziyeti si” Yeşilköy meteoroloji tetasyonunden tag nun malümata göre, hava yurdun b yeri bölgelerinde çok bulutlu geçmiş, rüzsi şimali istkametirn orta kuvvetle tir. Dün İstanbulda hava ox bulutlu geri rüzgür şimall istikametten 4 - metre tig a » Sant M4 te hava tazyikı 1013 mi Ii, Sühünet en yüksek 25.1 v6 i .B santigrat olarak kaydedil”” esli” | ağ