1 Haziran 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

TELEFON: A 24310724 #”B5ŞİNCİ YIL — No. 1376 5 KURUŞ GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ Başvekilin riyasetindeki Kurultay heyeti, Atanın kabrini ziyaret ediyor / KURULTAYIN İKİNCİ TOPLANTIS Dün Partinin yeni programını izah eden Genel Sekreter Fikri Tuzer Yeni Nizamname ve Program_ Dün Umumi Heyette Izah Edildi * ' Parti Teşkilâtı Yirmi Mıntakaya Genel Sekreter Kabineye Giriyor KAŞH Caf Ankara, 31 (A.A.) — Riyaseticitmihtür Umumt Kâtipliğinden: Reisicümhur İsmet İnönü, Cüm Büyük Kurultayı münasebetile te hâvi olarak memleketin her tarafı yı memnuniyet ve teşekkürlerinin mur etmişlerdir. Ayrılıyor a ŞAİ Ka huriyet Halk Partisinin Beşinci miz duyguları ve Partiye bağlılığı ndan aldıkları telgraflardan dola- iblâğıma Anadolu' Ajansını me- | Müstakil Grupun Meclisteki Mevkii ve Rolü Milli Şef İsmet İnönü, Cüm- |' ur Riyasetine geldikleri gün- mberi irat buyurdukları nu- arında ısrar ile mürakabe- Ye tâbi bir halk idaresinin te- #ekkülünden bahis buyuruyor- &r ve bunu temin için de Bü- Yük Millet Meclisinin hem hal- n bütün arzu ve dileklerinin bir ifadesi, hem milli mü- Takabenin tam bir mümessili Ması lüzumuna işaret edi- Yorlar, Yazan: M. Zekeriya SERTEL Parti Kurultayında 'ılıkı irat buyur- &r1 son nutuklarında da bu nok- :;a $U cümlelerle temas ettiler; Yi bir halk idaresinin siyasi ida- 'e © ana prensipleri, her nevi se- îfhılere halkın samimi olarak iş- Tak etmesi ile, hükümetin ve “"—Vük Millet Meclisinin faaliye- hde hakiki bir milli mürakabe - ıu" Şüphe götürmez bir tarzda bu- Tması ile hulâsa edilebilir.” ,nuugmürakabe vazifesinin daha şü- D'labl'ıı ve t?aha esaslı bir şekilde ya- h“ndı Mesi için Büyük Millet Mec- kü * İkinci bir partiye, bu müm- Vazı Olmazsa, ikinci bir grupa ihtiyaç “!'İuuı' Çünkü meelis âzası, mensup ""yq ârı partilerinin disiplinine uy- Ha] Mecburdurlar. Cümhuriye metparıisine mensup - olanaBüy hlle Meclisi âzasının Mecli Te Sual sormaları, hü (Sonu Sa: 9, Sü: ! Ankara: 31 (Tan Muhabirinden) — Cümhuriyet Halk Partisi yeni nizamınamenin tatbikatı icabı olarak yurt içinde- ki Parti teşkilâtını 20 mıntakaya ayıracak ve 20 müfettiş ta- yin edecektir. İstanbul ve İzmirde merkezden mansup Parti Kurultayda _Dîlekler_ Ankara, 31 (TAN Muhabirin- den) — Kurultay dilekler encüme- ninin bugünkü toplantısımnda Sıh- hiye Vekili şu izahatı vermiştir: 1 — Tahsisat oldukça disp - ler arttırılacaktır, 2 — Yenibahçede Gureba has- tanesinde 70 yataklı bir doğum pavyonu açılacaktır,. 3 — Bursada da bir doğumevi açılacaktır. 4 — Doktorsuz kazaların hepsi- ne bu sene birer doktor gönderi- lecektir. Gümrük ve İnhisarlar Vekili de: 1 — Şarap ve bira fiatlarının ucuzlatılacağını, 2 — Tütünlerimizin piyasalarda değerlendirileceğini bildirmiştir. Ziraat Vekili de kendi dairesini alâkalandıran bahisleri izah etmiş, 1 — Orman kanununun tatbi - katından mütevellit —müşküllerin ormanları tahripten koruyacak bir şekilde kaldırılacağını, 2 — Ormandan mal kaçıran köy lülerin nakil vasıtalarının musa - deresinin önüne geçilmesinin tet - kik edileceğini, 3 — Baytari aşılardan para a - lınmamasına çalışılacağını, 4 — Kil keçisinin kaldırılma - sının teemmül edildiğini, ay istihsalinin dört beş dstihlâkimizi karşıla- *geleceğini ve bir reisleri bulunacaktır. * Ankara, 31 (Tan Muhabirinden)— | Cümhuriyet Halk Partisi Beşinci Bü- yük Kurultaymın bugünkü toplantı- sında Kurultaya sunulan nizamna - me lâyihası hakkında program - ni - zamname encümeninin raporu okun - müştur, Encümenin yaptığı tadiller Rapora göre encümen tarafından yapılan tadiller ve ilâveler şunlardır: 14 üncü maddenin sonuna kadar olan hükümler partiye kabul edil - menin şartlarını ve şekillerini gös - termektedir, Partiye kaydedildikten sonra 11 inci maddedeki vasıfları e- sasen haiz olmadıkları veya bunları bilâhare kaybettikleri anlaşılan aza hakkında yapılacak muamele 15 inci madde olarak tespit edilmiştir. “Partiye kaydolunduktan sonra bir azanın üzerinde 11 inci madde - deki menfi hallerden biri bulundu - ğu anlaşılır veya yeniden böyle bir hal vaki olursa, kendisinin müdafaa- sı alındıktan sonra, vilâyet idare he- yetinin mucip sebepleri havi yazısı üzerinde, umumi! idare heyeti kara - riyle partiden kaydı silinir. Bu maddenin ilâvesi sebebiyle müteakip madde numaraları değiş - miştir. | | Müfettişlikler ihdası Parti teşkilâtında müfettişlik ih - dası genel başkanlık divanınca lü - zumlu görüldüğüne dair genel sek - reter tarafından verilen izahat en - cümence de muvafık görülerek lâyi- hanın parti teşkilâltmdan bahseden ikinci kısmının yirminci maddesinin “ç” fıkrasının parti müfettişlerine tahsisi tensip edilmiş ve bundan do - layı sonraki f arın bâşlarına ko- lması işinin tet- ldirmiştir. nulan harfler 'değiştirilmiştir. (Sonu; Sa: 10, Siğ ) karşı karşılıklı şifahi mahiyetinde olan İngiliz - Türk paktı Akdeniz gibi Balkanları da kucakla- yan uzun vadeli bir ittifak muahe - desi şeklini alacaktır. taarruza uğradıkları manya ile Yunanistanın müdafaası - na İştirak edecektir. erLLİ EDEBİYATIN BÜYÜK BİR KAZANCI Eski HAYAT Mecmuasının değerli şalri M. FARUK GÜRTUNCA şilrlerini bir arada topladı. Anadolu şilri, memleket kokusu, 300 sayfa, mukavva cilt, B0 kuruş Ingiliz - Sovyet Paktı Rusların Garanti ve Mütekabiliyet Esaslarında Çok Israr Edecekleri olotof'un Dün alkışlarla dinlenen Nutkundan belli oldu Rusya Başvekili ve Hariciye Komiseri Molotof bu akşam beklenen nutkunu söyledi. Molotof İngiliz tekliflerinin bir ılıîrı adım teşkil ettiğini, fakat serdedilen bir takım ihtirazi kayit- MOLOTOF Beklenen Nutkunu Dün Söyledi Solda Sovyet siyasetini ve ların bu ileri adımı tesirsiz bıraktığını, sinin Rusyanın şimal garbindeki devletlere de teminat vermediğini anlaşmayı anlatan Molotof, nutku hararetle alkışlıyan Mareşal Voroşilofla beraber İngiliz projesinin anlatmıştır. Molotof, Rusyanım daima tecavüz aleyhtarlarının başında bulunduğu- nu, fakat demokrasilerin âhiren te- cavüz aleyhtarı olduklarını söylemiş, tecavüz aleyhtarı cephenin tesisine ait müzakerelerin devamile beraber Almanya ile Rusya arasında yapılan ticaret müzakerelerinin de devam e- deceğini izah etmiştir. Mareşal Voroşilof ile eski Hariciye Komiseri Litvinof nutku dinleyenler arasında idi. Ve nutuk hararetle al- kışsşlanmıştır. Molotofun nutkunda en çok ısrar ettiği nokta Rusyanın diğer devlet- lerle müsavatıdır. Molotof Rusyanın noktai nazarını şu şekilde hulâsa el- miştir: “Tam mütekabiliyet ve tam mü- savat dairesinde anlaşmak, bütün komşulara teminat vermek.,, Bütün sulheü devletlerle birle- şik olarak hareket etmek.” Molotof bunları anlattıktan son- ra Stalin'in geçenlerde söylediği bir İngiliz - Sovyet Anlaşmasından Sonra Türk - Ingiliz Paktı Balkanları içine alacak Londra, ( Sunday Dispatch gazetesinin diplomat muha- biri yazıyor:) İngiliz - Rus anlaşması neticelenir neticelenmez İngiliz - Rus erkânıharbiye ve kumandanlar görüşmeleri baş- layacak, ve ittifakin imzası ile İngiltere - Türkiye, Türkiye - Fransa, Türkiye - Sovyet anlaşmaları tatbik sahasına gire- cektir. Bu suretle Avrupada — muazzam bir müdafaa seddi teşekkül edecek - tir. Türk - İngiliz paktı Balkanları da kucaklıyacak Bu sırada Akdenizde — tecavüze deklârasyon Bu ittifakla Türkiye Akdeniz ve Ege denizinde karada, havada ve de- nizde İngiltere ile teşrikizmesai ede- cektir. Anladığımıza göre Akdeniz saha- sı Filistin ve Süveyş kanalımı, Mısı- rın garp hududunu ve Sudan ile Ha- beşistan arasındaki hududu tazam - mün edecektir. Türkiyenin Balkanlılara yardımı Balkanlara gelince; Türkiye bir takdirde Ro - Türkiye Bulgaristana lâzım gelen ihtarlarda bulunmakla beraber Bul - garistanı tecavüz aleyhindeki cenhe- Sovyet kumandanlarile temas edecek Polonya Harbiye Nazırı Kasproyeki ye almak için çalışmakta ve Bulga - ristanı hoşnut etmek istemektedir. Türk - Sovyet anlaşması Türk - Sovyet anlaşmasına gelin- ce, aldığımız malümata göre iki mem leket de bu anlaşma üzerine Kafkas hududundaki kuvvetleri geri alacak- (Sanmn Te G. On. sı sözü hatırlattı ve “başkalarınm kes- tanelerini ateşten çıkarmak için ken- di elini yakmamak” lâzım geldiğini söyledi. Molotof İngiltere ile Fransanın yalnız kendileri tarafından teminat verilen devletlerden bahsettiklerini, halbuki Rusyanın komşusu olan di- ğer üç devlete de teminat verilmesi icap ettiğini söylemiş ve şu sözleri ilâve etmiştir: “Sovyet Rusya noktai nazarı üzerinde kat'iyetle ısrar ede- cektir. Bu yüzden demokrasilerle başladığımız müzakerelere devam e- deceğiz ve bu müzakereleri intaca çalışacağız.” Molotof daha sonra Rusyanm di- ğer devletlerle olan münasebetlerin« den bahsetmiş, Japonyadan bahse- derken, Rusyanın Moğolistan hudu- dunu kendi hududu tanıdığını, onun için Japonların tahrikât yapmaktan vazgeçmeleri ve geri kafalı Japonla- rın, Sövyet topraklarının müdafaa e- dileceğinden emin olmaları lâzım | geldiğini söylemiştir. ! Londrada kanaat | — Londra, 31 (Hususi) — Sovyetle- rin İngiliz teklifine cevapları henüz (Sonu, Sa: 9; Sü: 6) Türk Hava Kurumunun Faaliyetleri Türk Haya Kurumu Genel merkez heyeti Ankarada toplan - di okunan rapora göre kuruma bugüne kadar 69,719,026 lira ge- lir temin etmiş, ordu havacılığına 49,072,927 |lira yardım da bulu- nulmuştur. Bu yaz “hava gedikli hazırla - ma yuyvası” açılacak, 300 bin İira sarfiyle mevcutlardan daha mü - kemmel ve 'dâha büyük bir atel - ye de tesis edilecektir. Bu toplantıya ait yazı dördün-