1 Haziran 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Mıllî edebıyatımızm bir kazancı Eski HAYAT mecmuasmın değerli şaıri M. FARUK GÜRTUNCA'nın şiir kitabı çıktı. İstiklâl Savaşının altm sahifelerı, Anadolu kokusu, 300 sahife, mukavva cild, 50 kuruş. Her kitabcıda .. bulunur. umhuriyei yil Sâ]fir 5 4 0 6 Telgraf ve mektub adresl: Cumhurtyet, îstanbul Posta kutusu: İstanbuL No 246 r 8 r Ş 6 m u 8 I Telefon: Başmuharrir ve evl: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve matbaa fcısmı 24299 24290 En Biiyiik Kaybımız O'nun için yazılan Yazılar ve şiirler 1939 2 nci tab'ı çıktı Parti Kurultayının dünkü celsesi çok hararetli oldu Sovyet Hariciye Nazırı çok Nizamnamenin tadil edilen maddeleri üzerinde münakaşalar cereyan etti mutedil beyanatta bulundu Hariciye Vekilimizin yeni beyanatı Sulh bizi çağırdığı zaman « mevcud » diyeceğiz Londra 31 (Hususî) Sovyetler Birlıği Başvekılı ve Hariciye Nazırı Molotof bugun Sovyet meclısınde beklenen nutkunu ırad etmiştir. Stalın, Mareşal Voroşüof'la Lıtvmof, mecliste hazır bulunuyorlardı. Molotof, Sovyetlerin harıcî sıyasetınden ve muhtelıf devletlerle yapılan muzakerelerden bahsederek ezcümle şunları söylemıştır: < Sovyetler Bırlığınm harıcî sıya setı otedenberı ıstılâ hareketlerını durdurmağa müteveccıhtır. Demokrat devletlerin siyasetinde bu noktaı nazar lehme hasıl olan tebeddulât. memnunıyetı mucıbd'r. Sovyet Rusya ıle demokrat devletler arasında cereyan eden muza kerelere devam edılecektır. Sovyet Rustam musavat istemektedır. Bız, komşulanmıza garanti vermek şartıle de mokrasılerle mütekabü yardım anlaş ması akdıni ıstiyoruz. Ancak bu anlaşma tam müsavat esasına dayanmahdır. Fransa, Lehıstan ve Romanya ile an . lArkast Sa. 7 sütun 5 de] Molotofun beklenen nutku Biiyiik Teşri ve murakabe hayatımızda İnkişaf Fikir ve 8Öz hürriyetine tamamile malik bulunan Türkiye Biiyiik Mil~ let Meclisi, memleketin en biiyiik müessesegi olmak itibarile herkesin ve bilhassa başta Devlet Reisi olarak hiikumetin samimî hürmetlerile muhattır. tatürk, bütün mületi beraberinde süriikliyerek İstiklâl harbmi zafere götüren şuurlu ıdaresinde (mılletin umumî temayüllerine dayanmağı ve bu temayülleri belirtmekte ona kılavuzluk etmeği) kendısine en derm bir samımilikle en kuvvetli bir mesned yapmıştı. Zaten vatanın kurtarıcısı ve Cumhunyet Halk Partisinin kurucusu Biiyiik Atatürk küçük biiyiik bütün işlerinde daha ilerisi düşünülemiyecek derecelerde samimî idi. A Büyük kurultayın parti hayatımıza getirmekte olduğu yeni tekâmüiieri Ataturkten intikaJ eden ayni samimiyetin memnuniyet verici eserleri olarak telâkkı etmek lâzımdır. Yeni rejimimiz milletin kayıdsız ve şartsız hakimiyetine dayanır. Bu memleketin. yaşayıp yükselmesinde bu esasin şart olduğunu bilenlere göre en selâmetli yollarda yürümek suretile onun fasılasız bir inkişafla gürbüzleşmesini istemekten daha tabiî ne olabilir? Cumhur Reisımiz Mıllî Şef İsmet İnönü yeni yüksek vazifesini deruhde ettikten sonra ilk IIIIIIIIIIIIIMIMIIMIMIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIinilllMIIIIIIIHIIIIIIIIIMIIIIIIIMniMIMIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMMtllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllMIII iş olarak şimalî Anadoludaki seyahalile ve bilâhare Istanbula gelişlerinde doğrudan doğruya halkın içine atılmağa ve milletin derdlerini kendi ağzmdan dinlemek suretile yakından öğrenmeğe en büyük ehemmıyeti verdiğini göstermemiş miydi? İ^leri ve ihtiyacları bu kadar yakmdan gbrmeğe kadar ileri gıdenlere göre mületin sıyasî hayatmda mütemadi bir tekâmülün tahakkuku hiç şüphesiz en başta geien ideal bir maksad olacaktır, ve bu böyledır. Pariste çıkan Le Petit Parisien gazetesinin suretı mahsusada Türkiyeye gönderdıği bir muhabirine, Hariciye Vekilimiz Şükrü Saracoğlu şu beyanatta bulunmuştur: « Mütekabil sempatilerimiz, kültür, his ve fikir yakınlıklarımız dolayısile Fran sanın vaktile Türkiyede haiz olduğu imtiyazlı mevkii bugün tekrar alacağı görünüyor. İhtilâflarımızın kat'î surette halli bir gün, belki de saat meselesidir. Fransızlar, memleketimizde Fransız üıtiîâlinin istinad ettiği ayni prensiplere, ayni haklaMolotof ra, ayni hürmetlere müstenid millî inkılâbımızla belki de artmış olan esti dostluğu tekrar bulacaklardır. Zaten başka türlü olabilir raiydi? UKurultayın Dilek Encümeni faaliyet halinde zun senelerdenberi, mekteblerrmizde, lisanınızın mecburî tedrisi devam etmiştir. Edebiyatımız, sizin edebiyatmızla öyle bir ifade ve ilham birlıği arzedcr ki, muharrirlerimizin eserlerini okuyacak o!sanız, bu sizin de gözünüze çarpacaktır. Folklorumuz, Golva kokusile meşbudur. Sonra, ayni güneş altmda, aynd arz dairesi üzerinde yasamıyor muyuz? Akdeniz ikliminin, sizdeki ve bizdeki tesiri ayni Ankara 31 (Telefonla) Büyük celseyi açarken dedi ki: değil midir? Parti kurultayı umumî heyeti bugun sa« Ebedî Şef Atatürkün medfenine Demek oluyor ki, anlaşmak üzere yaat on beşte Abdülhahk Rendanm baş çelenk konması hakkında ilk celsede ver ratılmışız. Sizin gibi, sulhu bütün kuvvekanlığında açıldı. Abdülhalik Renda, [Arkası Sa. 9 sutun l de] timizle seviyoruz; belki sizden de fazla seviyoruz. Çünkü, en kısa bir zaman zarfında muazzam bir değişiklik vücude getiren Türkiye, el'an çok büyük işler başarmak mevkiindedir. Her sene düzünelerle fabrika kuruyoruz, demiryollarımız! birkaç yüz kilometre uzatıyoruz, mekteblerimizin sayısını üç mislıne çıkardık, yanan mmtakalan imar ettik, binlerce hektar araziyi suladık, maden ocaklarını çoğalttık ve General Weygand'ın takdirini kazanan, mükemmel tahm görînüş güzel ve büyük bir ordu tensık ettik. Bu sebebledir ki, sulh bizi müdafaa i Yugoslav Kral Naibi, Romayı son ziyareti esnasında İtalyan Kralile bir atada çin çağırdığı zaman sizin yanıbasınızda Berlin, 31 (Hususî) Devlet Reisi Prens Po! şerefine, Berlin şehri bu gebulunacağız ve sizin gibi: Mevcud! di Hıtler, Yugoslavya Naibi Prens Pol'ü ceden bayraklarla süslenmiştir. Siyasî meBeyrut 31 (a.a.) Büyük müftinin bm Arabların emellerini tahakkuk ettir ye cevab vereceğız. kabul etmek üzere bugün Behtesgaden hafılde Prens Pol'ün ziyaretine büyük taraftarı olan yüksek Arab komitesi bu memekte ve Ingilız siyasetmin muzlim kalden buraya gelmiştir. Prens Pol, refaka bir ehemmiyet atfedılmektedjr^ giin bir beyanname neşretmıştir. Komıte .makta olduğu \e bu şerait altında mev'ud tinde Yugoslavya Hariciye Nazırı MarZiyaret programt bu beyannamede ingiltere hükumetinin istiklâlin hayalî olacağı beyan edilmektekoviç olduğu halde yann (bugün) BerliBerlin, 31 (a.a.) Yu?^»slavya «Beyazkitab» mı kat'î ifadelerle reddet dir. ne muvasalat edecektir. [Arkası Sa. 7 sütun 3 te\ mekte ve mezkur hükumetle mesai birliYüksek Arab komitesi, Yahudi mu Mllllll III Mtll IIM llllllll I Mlllllllll IIIIII f 11IIIIIIIIIIIIIIIııııiHiı ııımıııııııııiıııııııimmıııiHiıııııııııııııııııııııumııııııiiiı ğinde bulunmaktan kat'iyyen imtina ey haceretinin derhal ve kat'î surette durdulemektedır. rulmasını, Yahudilere arazi satılmaması[Arkası Sa. 3 sütun 5 te] Bu beyannamede ezcümle Beyazkita Fikri Tuzer, yapılan tadilâtın mucib sebeblerini anlatıyor Genel Sekreterin bevanatı Yugoslavya Kral naibi Berlinde neler görüşecek Prens PoPun ziyareti şerefine Berlin bayraklarla süslendi, gazeteler hararetli neşriyat yapıyor İngiltere, kimseyi memnun edemedi! Yüksek Arab Komitesi bir beyanname neşretti Müftinin taraftarları, Yahudi muhaceretinin durdurulmasını istiyorlar Yanlıs bir havadis Almanyadaki talebelerimizin fena vâziyeti tekzib ediliyor Berlin Istanbul hava seferleri dün başladı Danzig ihtilâfı . Berlinden kalkan bir tayyare dün akşam Yeşilköye geldi, bugün Almânyaya hareket edecek Ankara 30 (a.a.) Bir îstanbul gazetesi, Almanyadaki Türk talebesınin son zamanlarda bazı haksız muamelelere maruz kaldığı hakkında bir haber neş retmişti. Almanya büyük elçilığı, bu haberin kat'iyyen hakikate tevafuk eylemediğıni ve Almanyadaki Türk talebesine imtıyazlı misafirler gibi muamelede de vam edildiğini bildirmektedr. Polonya son hadiselerm mes^uliyetini reddediyor İngiltere, Leh ordusunun teslihine lâzım gelen parayı temin için meclisin nıuvafakatini alacak Cumhuriyet Türkiyesinde tek partinin nıemleket ihtıyac ve temayüllerine mutabık bir zaruret olduğunu biz pek iyi bıliyoruz. Türkiye Büyük Millet Meclisi totaluer dıktatörlük rejımlerinin mechslerıne asla benzemez. Fıkir ve söz hürriyetine tamamile malık olan bu Meclis, memleketin en büyük müessesesi olmak itibarile hckesin ve bilhassa başta Devlet Reısi olarak hükumetın samimî hürmetlerile muhattır. Seneler ve senelerdenberi bu Meclıs:n büyük Türk mületini daha etraflı temsil edebilmesi için en dikkatl; gayretler sarfolunagehyor: Kadına haklarmı iade eden büyük Türk inkılâbı Mecliste ifadesini bulmuştur. Mecliste ziraat ve san'at ehli meb'uslar var. Meclisin tatili İşlerin haziran ortasına kadar biteceği anlaşılıyor Ankara 31 (Telefonla) Parti nizamnamesındekı tadılle teşekkul edecek olan 21 kışılık müstakıl meb'usların Kurultayın cumartesi günku celsesmde mtihab edıleceğı anlaşılıyor. Müstakil gurup pazartesi veya salı günü toplanarak, kendı aralarmdak idare heyetini seçeceklerdır. Gurup Reislığine, genel başkan tarafından eski Gümrük ve İnhısarlar Vekıli Alı Rana Tarhanın tayin edıleceğı haberı teyıd etmektedır. Meclis heyeti umumiyesi pazartesi günü toplanacaktır. Buyuk Millet Meclısinin teşrinievvel başlarında toplanmak üzere, haziran ayının ortalarında tatil karan vern^esi muhtemeldki Dün gelen alman Devlet Havayolları tarafından IstanCumhur Reisimiz îsmet înönü hüku bul Berlin arasında açılmış olan hava YUNUS NADt seferleri bugünden itibaren başlayacak, lArkası Sa. 9 sütun 6 dal ilk yolcu tayyaresi bu sabah 7,55, te Y.e heyeti Yeşilköyde şilköyden hareket ederek Belgrad, Sofya, Peşte ve Viyana tarikile Berline gidecektir. Berlinden hareket edecek olan diğer [Arkast Sa, 7 sütun 3 te] Leh ordusundan bir parça (Yazuı 7 nci sahifemizde)