22 Mayıs 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

— M e PENCEREMDEN Garibeler Yazan: M. Turhan TAN ski tarihlerde sık sık görülen bir başlık vardır: Garibe!.. Bu başlığın altına, siyasi, içtimal, mali, hattâ edebi bakımdan tuhaf görünen vâkıâlar kaydolunur. Bir koyunun iki ayaklı ve üç başlı bir kuzu doğurması, hbir bostanda elli kilo ağırlığında çekirdeksiz knniuz peyda olması, bir papağanın sekiz dille konuşması gibi tabiat kanunla- rna aykırı vakalar da, yine o başlı- ğa bağlanarak yazılır, Bunlardan benim görebildiklerimi bir deftere kaydetmiştim. Şimdi o defterden gelişi güzel bir örnek alı- yorum. Naima tarihinin birinci cildi- nin 189 uncu sayfasından alınarak hususi- defterime geçtiği — sayfa al- tındaki işaretten anlaşılan — garibe şu biçimde yazılıdır: “Bu yılda (1006 H. — 1597) zuhur eden işlerden bir garibi de budur ki, bazı kalem ehlinin kalemiyle bir mecmuada yazılı olaruk görüldü: Rebiulâhırın on sekizinci cuma günü öğle vakti, Şamı Şerif alay beyisi Bekir bey hatunu ki, Şam âyanından Çeribaşı kızı Ayşe hatun derlerdi, doğurma vaktinden üç ay müddet mürurunda ikiz iki oğlan meydana getirdikten sonra bir cerab (Dağar- cık demek ise de teşrih ıstılahı ola- rak kullanıl torba mâ ifa- de eder) düşürüp şak olundukta içinden bütün uzuvları tamam olan, fakat henüz hayat sirayet etmemiş bulunan on dört çocuk zuhur eyledi. İkisi erkek, on ikisi kız olup üçer ay- lık cenin halinde bulunuyorlardı. ““Bu makule işler haddi imkân- dan dür değildir. hükema buna “Ga- latı tabiat,, derler. Kesreti madde ve i'tidali mizaç, ve kuvveti tali yardı- mı ile kuvveti musavvire tahammü- lü miktarı maddeyi taksim ve tasvir ve mahallin genişliğine göre tenasü- bü a'zayı tetmim ve tasgir edip bdei feyyaz ibinden istidat ve kabiliyetine göre, tenasübü a'za ve ruh-bahş olur,, Son satırlar Naimanın hâdiseye inandığını ve tefelsüf eitmek sureti!e okuyucuları da inandırınak istediği- ni göğterir. Demek ki Naima, zama- nımızda yaşasaydı ve Amerikada beş yaşında bir kızın doğurduğunu duy- ATATÜRK İRŞAT ÂBİDESİ Heykeltraş Kenan Yontunç ta- rafından hazırlanan Harp Okulu İrşat heykeli merasimle açılmıştır. Heykel kaidesinin bir tarafında kumanda vaziyetinde bir subay, di- ğer tarafında bir subayın siperden atılışr görülmektedir. Kaidenin bir tarafında da Ata- türkün kıymetli bir cümlesi mah- küktür. TAN 22-5-939 ——— Burhaniyede Bir Müsademe Jandarmalar Kadın Kıyafetine Giren Bir Azılıyı Öldürdüler Balıkesir — Bürhaniye jandarma kuvvetleri bir haydut öldürmüşler- dir. Asker kaçağı ve katil Hamza 1z- mindeki haydudun — öldürülmeden bir kaç gün evvel Bürhaniyenin Sü- beylidere köyü 'j/:ıjılasır.'ân olduğu jandarmalar tarafından haber alın- mış ve hemen takibe başlanmıştır. saydı, vakayı h kaydedecek belki de şöyle bir mülâh geçirecekti: “Eski zamanlarda yel ve kürek yardımiyle denizin sathında nice bin tehlikeye göğüs gererek yüzebilen ve hükemaya selâmetin kenarda ol- duğu i söyleten kç lerle onların ağabeyleri olan mavna- ların, kadırgaların ve kalyonların yerinde birer memleket büyüklü- ğünde zırhlıları ikamec ik- tifa etmiyen medeniyet nasıl deni- zaltı gemileri icat ederek insanları balıklaştırmış veya tayyareler yapa- rak Beni Âdem zümresini kuşlaştır- mış ise, henüz emeklemekten kurtu- lan kızları ana yapmak yolunu da bulmuş demektir, Çünkü medeniye- tin en büyük umdesi sürat ve sühu- lettir. Şu halde hayatı da hızlandır- mak ve kolaylaştırmak zaruri olup beş yaşında ana oluveren Amerikalı kızın şu hali de, o zaruretin temini- ne artık çare bulunduğunu göster- ktedir. Bu sebeple vâkıânın hay- retle karşılanmasına mahal yoksa da, fen erbabını ve merak ashabını alâkalandıran mühim bir nokta var- dır ve o da beş yaşındaki Ametikah kızın (binefsihi tenasül — göndra- tion spontant&e) yolu ile mi, yoksa mutat olan tarik ile mi, yavru çı- kardığı meselesinden ibarettir. Me- ratildür ki, bu meçhul dahi yakında malüm halini ala!..,, Yeni Maliye Binaları Maliye Vekâleti İstanbulda mali- ye tahsil şubesi için birer yeni bina yaptırmıya karar vermiştir. Kadıköy ve Üsküdar mal müdür- lüklerile bu iki semtin tahsil ve ta- hakkuk şubeleri için Kadıköy iskele- sinde yaptırılmakta olan bina bugün- lerde ikmal edilecektir. Bunlardan başka Beyoğlu malmü- dürlüğü için Şişhane karakolunda, Fatih malmüdürlüğü için de Kızta- şında birer bina yaptırılacaktır. Bu iki binanın da yerleri kazılmış bu - lunmaktadır. Önümüzdeki haftadan Kendisinin arandığını işiten Ham- za, bu köydeki Ali ağanın evine an- sızın girmiş ve karısının kulaklarını kesmek, gözlerini oymak ve öldür- mekle tehdit ederek kadından çar- şaf ,başörtüsü ve iki yüz lira da pa- ra istemiştir. Emeline kavuşan katil Hamza, ka- dın kıyafetine girerek Bergama ci- varındaki Avunluk yaylasına dağru gitmiştir. İzini bırakmıyan jandar- malar, bu azılı haydudu yaylada bas- tırmışlar ve teslim olmasını istemiş- lerdir. O, jandarmalara daha uzaktan a- feş açmış ve müsademe başlamıştır. Jandarmalar derhal Hamzanin etra- finı çevirmişler ve muhtelif yerle- rinden vurmak suretiyle öldürmüş- lerdir. Jandarma komutanı vakadan en yakın kaza merkezi olan Bergama jandarma komutanına haber vere- rek, ölüyü teslim etmişlerdir. Sıvas Avcıları Sıvas (TAN) — Avcılar klübü kon- gresi yapılmış, reisliğe İnhisarlar baş müdürü Sadi, mutemetliğe Hüsnü, kâtipliğe Tüccardan Mehmet Erdem, azalıklara mütekait Hasan ve Mu- Kuruçeşmedeki Kömür Depoları Kaldırılıyor Belediye Kutruçeşmedeki kömür depolarını kaldırmağa karar vermiş- Yisasuaa Yiri Yt uy AüTE L aei L Dolmabahçe - Bebek Yolu Iki Milyon Lira Sarfıyla Asfalta Çevrilecek, Rumelihisarındaki Kablo Tesisatı da Kaldırılacak fındaki duvarlar yıktırılacak, bu du- varların yerine alçak bir parmaklık câatı üzerine mahkeme de iki sene Vekâlet, bu yol için önümüzdeki evvel bu depolarin buradan kaldiril- masına karar vermişti. Ancak o vakit Dahiliye Vekâleti- nin müdahalesi üzerine karar tatbik edilememiş, depolar da yerlerinde kalmişti. Vali ve Belediye reisi her şeyden evvel meseleyi bir doöktor.sı- fatile incelemiş ve depoların, gerek bu semt, gerek bütün İstanbul hal- kinın sihhatine olan fenalıklarını takdir ettikten sonra bir belediye rei- si ve vali sıfatile de bunların kaldı- rılması için çalışmağa başlamıştır. E- sasen şehir mütehassısı Prost ta kö- |/ mür depolarının şehir haricinde bu- lunmasını ileri sürmüştür. Maamafih depoların yerleri henüz kati olarak tesbit edilmemiştir. Dolmabahçe - Bebek yolu Nafta Vekâleti Dolmabahçe ile Be- bek arasında yapılacak asfalt yola ait keşifnameyi hazırlamıya başlamıştır. Yapılan ilk tahminlerden bu yolun 2 milyon liraya çıkacağı anlaşılmıştır. Bu güzergâhtaki inşaata başlandığı zaman Dolmabahçeden Beşiktaşa ka- dar devam eden yolun her iki tara- fındaki ağaçlar da yeniden tanzim e- dilecektir. Saray duvarının dibinde- ki ağaç sıraları büsbütün kesilecek- tir. Trotuvarın kenagrındaki sırada eksik ağaçlar varsa buralara yeniden ağaç diktirilecektir. Yolun Beşiktaşla Ortaköy arasın- harrem Balta seçilmişlerdir. daki kısmı yapılırken yolun alt tara- Ronya Valisi Nizamettin Ataker Konya Valisi Evlendi Geçende nişanlari icra edilen Nar- da eşrafından merhum, Sadık İbra- him Berkanın kerimeleri Saadet Berkan ile Konya valiliğine tayin e- dilen Üçüncü Umumi Müfettişlik Başmüşaviri Nizami Asım Atakerin dün nikâhları kıyılmış ve bu mesut hâdise ailece kendi aralarında tesit edilmiştir. Bay Nizami bugün vazi- fesi başına gitmek üzere şehrimiz- den ayrılacaktır. bütçeye icap eden tahsisatı koyacak- tir. - İ tına devam edilmektedir. B üyol, Be- kadar yapılmıştır. sisat bulunmaktadır. Bebek - Istinye yolu Behek - İstinye asfalt yolu inşaa- bek iskelesinden sonra birisi geliş i- çin, birisi gidiş için olmak ve arala- rında bir set bulunmak üzere biribi- rine muvazi iki istikamet takip ede- cektir. Yol, Rumeli Hisarının alt ta- rafında bulunan eski Tekke binasına Bu tekke binasından sonra posta- hane binasile Kablo şirketine ait te- Bu binaların yerleri de yola gidecektir. Bunun i- çin kabloya ait tesisatın Anadolu Hi- sarında kurulması ve Rumeli Hisa- rında da biraz daha ilerde, arazinin müsait bir yerinde küçük mikyasta bir tesisat yapılması takarrür etmiş- tir. Bu yeni tesisat yapılmadan ev- vel eski tesisatla postahane binası yıktırılmıyacaktır. Maamafih, Nafıa Vekâleti sonba- hara kadar bu yeni binaların yapılıp kabloya ait tesisatım buralara nakle- dilmesini — alâkadarlara kati olarak bildirmiştir. Bebek - İstinye yolu bu noktada Hisarın yola doğru çıkıntı teşkil et- inden dolayı darlaşacak ve her On Kuruş “Alacak Yüzünden Bir memur Bir Kadın Memuru Dava EHi Manisa, (TAN) — Manisa,sulh hü” kuk mahkemesinde, hayli garip bif K alilmia Jm;ı'şîu'._.'Ü'a“î:’anın mevıîüîı"îısâ'ââ? l%!'; Belediye muhasebe memurların” dan Mehmet, saylav seçimi mazbüö” taları tanzim edilirken çalışan v? 390 kuruş fazla yevmiye doldura? tapu daktilolarından Bayan Ulviye” ye dört lira vermiş; Bayan. on kurü” şu bilâhare temin edeceğini söyle * miş; fakat muhasebe —memurunu” müteaddit ihtar ve ricalarını nazar* almamış, son zamanlarda da borC” olmadığını söylemiştir. Muhasebe m* muru bu. vaziyet üzerine mahkemt” ye müracaat etmiş; on kuruş için #” lacak davası açmış, ve iddiasmı tes” bit ettirerek davayı kazanmıştır. Bayan Ulviye, hem on kuruşu t diyeye ve hem de mahkeme ğ larnı ödemeğe mahküm edilmişti” Mâmafih daktilo Bayan da, şimdi' on kuruş için dava etti, diye muk# bil bir hakaret davası açacağını SÖY lemektedir. Birinci Talebeye Mükâfat Divriği, (TAN) — Hemşerim? Naci Demirağ, Sıvas mebusluğ alacağı tahsisatı, Sıvas ve mülhak3? kültür işlerine terketmiştir. Mum# ileyh, mekteplerde birinciliği kazi nacak talebeye altın saat hediye ©* deceğini söylemiştir. — iki yol burada birleşecektir. Ancak ilerde burada denizden 10 metrelik yer doldurulmak suretile yola mat- lup bir genişlik temin edilecektir. S U AL dedir? C — Afrikada Gine körfezinin başladığı yerdedir. Şimalinde ve şarkında Fransanın müstemlekesi, cenubunda Gine körfezi ve gar - binde de İngiliz müstemlekelerin - den Sierraleone vardır. İklimi 'çok sıcaktır. Hükümet merkezi Mon - rovia'dır. Liberya, 1816 da şimali Amerikada âzat edilen zenci esir- |*ler tarafından 1822 de kurulmuş- tur. Liberyada yalnız zenciler var- dır. Nüfusu, 1,5 milyondur. e sonra bu her iki binanın temel atma merasimi yapılacaktır, S — İlkmektep müfettişlerine S — Liberya Cümhuriyeti nere- KARİLERİMİZİN SUALLERİNİ BURADA CEVAPLIYORUZ merkezleri dışında seyahat ettikle- ri zaman verilecek ikamet yevmi- yesi miktarı nedir? C — Maaşları 3500 kuruş ve daha fazla veya 3500 kuruştan az olan ilkmektep müfettişlerine ve- rilecek seyahat ve ikamet yevmi- yelerinin miktarı, Maliye Vekâle- tinin en son tamimine göre şöyle- Maaşları 3500 kuruş ve ,daha fazla olanlara 939 numaralı kanu- na göre seyahat ve ikamet yevmi- yesi verilecek, maaşları 3500 ku- ruştan az olan ilkmektep müfettiş- lerine ise 150 kuruş seyahat, 225 küruş ikamet yevmiyesi verilecek- tir. e S — Film stüdyoları, teşviki sa- nayi kanununa göre, iktısadi fay - CEVAP ; rilmiş bina vergilerinin ilk senede 27 nisandan itibaren ve müteakıp daları kabul edil iş milessesi lerden addediliyordu, Bu vaziyet değişmiş midir? C — Teşviki sanayi kanıınu mu- cibince ikinci sımıf muafiyet ruh- satnamesini haiz olup ta iktısadi faydaları kabul edilmemiş olan mü esseselerden film stüdyolarınında 27 nisan 939 tarihinden itibaren ik tısadi faydaları kabul edilmiştir. Film stüdyolarmın bu işe tahsis et- tikleri binalar için tahakkuk etti- senelerde de muafiyet ruhsatname- leri hükmü devam ettiği takdirde senelik vergilerinde muafiyet ruh- satnamelerinin ibraziyle terkini ci- hetine gidilecektir. 1939 takvim yılı faaliyetlerinden dolayı 1940 mali yılı için tahakkuk ettirilecek kazanç vergilernin haziran 1939 ta- rihinden 27 nisan 939 tarihine ka- dar olan kısmı alınacak geri kalan —| TAKVİM ve HAVA 22 Mayıs 1939 PAZARTESİ 5 inci ay Gün: 81 Hızır: 16 Arabi: 1358 Rumt: 1855 Rebiülahar: 3 Mayis! Güneş: 4.37 — Öğlet 1240 İkindi: 16.09 — Akşam: 19.25 Yatsı: 21.18 — İmsâk: 2.88 —e Hava Vaziyeti .J Yeşilköy meteoroloji istasyonundan ;; nan malümata göre, hava yurdun T& d0 Kodaeli, ve Egenin şimal kısımları ilt “, Bğu Anadoluda çok bulutlu ve yer yf rajlı, diğer bölgelerde umumiyetle 37 E| lutlu geçmiş, rüzgârlar bütün bölgel” cenubi istikametten orta kuvvette, W'd ya, Köcaeli ve Ege bölgelerinde kuü' F Ege denizinde ise çok kuvvetli olaraf Dün İstanbulda hava sabahleyin ’ç: öğleden sonrâ bulutlu geçmiş, rüzl”; | malden saniyede 3 - 5 metre bızla bi tir. -Saat 14 te hava tazyikı 1000,6 mil kısmı terkin olunacaktır. !' idi. Sühtmet en yüksek 202 ve en dÜ 18'.ç ıântigrat olarak kaydedilmiştir * M