18 Nisan 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 7
18-4-939 inyor Mussolininin böyük bir harp karşısında Itslya- Yı, Almanya lehinde harbe geçi- Tip geçirmiyeceği meselesi, bir çok memleketlerde münakaşa edilmek- tedir. Son haftalar içinde vuku bu- lan hüdiselerin bu mesele hakkın- da kati bir hüküm vermeğe kâfi olduğuna inananlar vardır. Çünkü Kalya, Ingiliz - Italyan anlaşması- nı apaçık bozmuş, ve anlaşmanın hükümlerinden birine de riayet et- mesmiştir, Talya Libyada kuvvetlerini 30 bine indirmeyi kabul ettiği halde buradaki fazla askerlerini geri çe- virmiş, sonra bunları tekrar gön- dermiştir. Italya İspanyadaki as- kerlerini, harp bitince çekmeyi ta- ahhüt etmişti. Harp bittiği halde Italyan askerleri hâlâ oradadır. İtalya Akdenizdeki statükoyu de ğiştirmek için söz vermiş, buna rağmen Arnavutluğu istilâ etmiş- tir, Italya, her mühim askeri hare- ketten Ingiltereyi haberdâr etme- yi taahhüt etmiş, fakat bütün ta- ahhütleri ayak altına almıştır, Ustelik, Ingiltereyi aldatmak i- sin Kont Ciano, Ingiliz sefirine Ars navutluğa karşı hiçbir hareketin tasavvur edilmediğini temin ettiği halde, ayni anda, gemiler ve asker- ler kurbanlarının üzerine çullan- makita idiler. Muahedelere bundan fazla lâü- balilik gösterilemez. B u vaziyel karşısında sorujs- cak bir sual, dost bir devle- te karşı bu hattı hareketi takip e- den ve bir muahedeyi bu şekilde ihlâl eden devletin, husumeti so- nuna kadar götüreceğine hükmet- mek yanlış olur mu? i itimat bozulmek- la beraber menfaat devam ediyor. Dük Marlborugh on Tın şu sözünü nakleder: “Menfaat, katiyen yalan söylemez.” Şüphe götürmez bir nokta varsa, o da Ital- yanın, İngiltere ve Fransa ile Ak- denizde harbe girmesi takdirinde Italyan menfaatlerinin en vahim zarara uğrayacağıdır. Hali hazırda Italya gibi kendini dağılmış bir memleket yoktur. Dört Kalyan ordusu Italya sahillerin. den uzakta bulunuyor ve Italyan donanması, İngiliz, Fransız donan- maları tarafından mağlüp edildiği takdirde en ümitsiz vaziyete dü- şeceklerdir. Ingiliz - Fransız do- hanmalarının ise, kiyas kabül et- miyecek şekilde, Italyan donanma- $ından kuvvetli oldukları şüphe götürmez. Bütün İtalyan zırklıları Mussolinilerle doldurulup idare edil seler bile bunların Ingiliz - Fran- sız donanmalarma karşı bir mu - vafiakıyet kazanmalarına imkân yoktur, Bu sene içinde bir Cihan Har- bine sevkedildiğimiz takdirde Uk neticelerin Akdenizde (alınacağı muhakkaktır ve bu neticelerin Ha- beşistan, Libya, Ispanya ve Arns- Vutluktaki Itslyan ordularını fe lâkete uğratacağı şüphe götürmez. kizinci as- post stratejistlerinden bir kısımı, nazilik İle yapılacak bir harpte, Italyanın In; ye karşı bir hasım olârak dikilmesi- nin çok faydah olacağına inanıyor- lar, Çünkü hücuma müsait olan ve İptidai maddelerden mahrum olan bu yarım ada bir çok zaferler ka- zanılmasına elverişlidir. Bunlara göre, böyle bir harpte Almanya, Beçen harpte Avusturyaya yaptığı Bibi, Halyayı sürüklemek mecbu - Tiyetinde kalacak, Alman mühim- Matı, Italyava akacak, derken Al RAMA NİN Arnavutluk Hâdisesinden Sonra, İki | Şıktan Birini Seçmek Vaziyetindedir | W. CHURCİLL YAZAN: Winston Churcill $ Eski İngiltere Harbiye Nazırı Me... seneeeeasase man askerleri ve tayyare dafasya karışacak bu da halkım hoşnut etmiyecektir. Şayet naziler, Amerikanın da yardımın- dan istifade edecek olan Fransa i- le İngiliz İmparatorluğunun mu- kavemetini kırmağa muvaffak o- lurlarsa, paylaşılacak bir çok ga- nimetler bulunacak, fakat arslan payı Almanyaya düşecektir, Alman Jar bir yere girdiler mi, bütün a- ğırlıklarile bir tarala yaslan çok iyi bilirler, Onun için rin en parlak dilekleri de tahak - kuk etse, Italya, zahirde değilse de hakikatle nazilerin madunu o- lacaktır. Fakat harp talii bu şekilde te- celli cimiyebilir. Mevcudiyetleri tehlikeye giren Garp milletleri i- le hâdiselerin tazyiki altında der- hal toplanmaları beklenen şavk milletleri muzaffer oldukları tak- dirde İtalya yalnız zarar görmek- le kalmaz, lik hezimete uğrar. İtalyanların da böyle düşündü- günl gösteren deliller çoktur. Fa- kat Itslyan kütleleri, mukaddera- tanı tayin edecek siyaseti kararlaş- tırmağa İştirak etmiyor ve yalnız kendi hakkında hayırlı olduğu söy- lenen sözleri dinlemekle iktifa edi- ri mü Italyan İÇYÜZÜ İtalyanın Menfaati -Harpte mi, Sulhte mi? yor. Çünkü fikir hürriyeti tamami. le menedilmiştir. akat haber aldığı faşist grand konseyi le İtalyayı Akdenizde Ingiltere ile Fransayı harbe sürüklemek aley- hinde şiddetli sözler kullanıl Mühim liderlerden birinin talya kilise, kral ve halkın arzusu- 'n harbe sürüklenmelidir” i' anlatılmaktadır. arın umumiyetle böyle düşün- düklerini isbat ediyor. Çalışkan ve seyimli Italya halkı, garbın iki de- mokrasisi ile harp haline girmek- ten en derin yeis hissedeceklerdir. Bunlarla, İngilizlerle Fransızların mütereddi, bitik bir halde oldukla rı, bolşevikliğin bunları için için | kemirdiği ve bunların hiç bir ha- rekete girişemiyocek oldukları söy- leniyor. Fakat bu propaganda İ- İalyanlara inanç vermiyor. Bu ana kadar muhakkak olmıyan bir nokta, Sinyor Mussolininin harp lehinde karar verip vermediğidir. İngiltere ile yapılan ve üzerin- de yazılı olduğu kâğıt değerinde bile olmadığı anlaşılan muahede- nin ihlâli, kati bir imtihan teşkil etmez. Arnayutluk. mi da devrin bir çok hâdiseleri gibi, maskeli i Belki bu hâdise, ara karşı müşterek bir İ- talyan, Alman hareketinin başlan- gıcı olabilir. Bu takdirde bu da bü- yük bir harp doğurur. Arnavutlu- ğa ve mahalli ihtiyaçtan çok fazla asker ve mühimmat sevki de bu noktai nazarı teyit ediyor. Buna mukabil İtalyan lideri, Tu- | nus, o Nis, Korsikayı bir şey alamayınca, isteyip Ingiltere ve Fransa ile ciddi bir ihtilâfa düşme- den yapılacak işin Arnavutluğa saldırmaktan ibaret olduğunu fle- ri sürebilir, Fâkat her şeyi çok yakından ta- vazzuh edecektir. İngiltere hükü- meti Yunanistan ile Romanyaya | teminat verdi. Yunanistanın istik- lâline karşı vuku bulacak her ha- reket, Akdeniz harbini çabuklaştı- rir Ve şimalde daha büyük bir har- bin tehlike işaretini te: Müsbet bir tarzda kehanetlerde bu- lunmak tehlikeli bir harekettir, Fa- kat bu satırları yazdığımız dakika. | da, Roma - Berlin mihyerinin, In- | giltere - Italya © paktından daha kudsi bir temele dâyandığını hisse- diyoruz. Aksarayda Şelâleden | Dursunbeyde Hazine | Çıkarılan Elektrik Konya Aksarayı (TAN) — Kass- bümuzın elektrik tesisatı çok kuv- vetlidir. beygir kuvvetindeki cereyanın top- rağa verildiği söyleniyor. Buna mu- kabil kilovat bedeli çok pahalıdır. Mahalle aralarında bozulan elektrik lâmbalarının da yenilenmediği | gö- lüyor. İ Bugün elektriğin istihsal edildiği İ Boğaz namiyle maruf şej rında diğer şelâ cereyandan da istifade edildiği tak- dirde Orta Anadolunun ehemmiyet- | liydi. Satılan enkaz, bunlara i İran pek cüz'i kıymettedir. Bu suret- Hi bir kısmının aydınlatılabileci göyliyenler vardır. Muhitimizin şeker pancarı trmeğe müsait olduğunu, bu Itibar- ia bir şeker fabrikası kurulması mü-| dirilen hâdisenin doğru olup olma- nasip olacağını söyliyenler de var-|dığını bilmiyoruz. Ehemmiyetle na- dır. Hattâ, fazla olan binlerce! lenin civa-| alıp götürmüştür. Açıkta kalan ma-| r de vardır. Bun-| kineler de meçhul kimseler tarafın- lar'birleştirildiği ve toprağa verilen |dan yağma edilmiştir. yetiş- | kulmuştur. Zarara Sokulmuş Demiryol inşastında © kullanılan keresteyi temin etmek üzere evvel- ce ecnebi bir şirket tarafından ku- rulmuş olen fabrika maliyeye inti- kal etmiştir. Maliye, fabrika binala- rının enkazını ayrı, makinelerini de ayrı olarak müzayedeye çıkarmıştır. Yalnız binaların enkazı satlmş, ma- kinelere talip çıkmamıştır. Enka 1 alan, binaları yıkmış, her şeymi Halbuki asıl makineler kiymet- naza- le hazine, binlerce lira zarara 80- TAN Yukarıdaki satırlarda bil- TAN ( zarı dikkati celbederiz. ME Geçen cuma sehri Roman, lesu ve Romunyanın ataşesi, Mirce'ain İngiliz gularını gayri günü sa iğgele başlamışlardır. ndan sonra al n bir grup İğgal ein” alkışlıyor. Burada ii nr ri Draçta sahile kişi maktul d İngilterenin Bahram sdh zırtılısı nuyordu. Gemi derhal emir alı mizdeki diğer İngiliz 24 kemaşlar, derde, Romadın bildirildiğine şmüştür, Arnav ulluğ 4 ve meçbul bir semte arıda ayni şekilde hareket | © iii » HADİSELERİN RESİMLERİ e NU e men sanli ene eml Beni ei een göre a İlelyan pekerleri Arnavutlardan 140, slm s8 etmiş bulunuyot, ile «kileri durdurunuz» diyerek nümayişler yap mışlardır. Hâdise, Çekosloyakyanın işgali Kent Cisno işgalden sonra Tirane' * Üzerine vuku bulmuştur, * miş ve arada İtalyan kuvvetleri kuman- darı General Guzzeni ile görüşmüştür, le Romanyanın Lendr Romanyanın . mektep giyareti sırasında. Londra £ Kont Ciano 1937 de Tirana gitliği zam en Arnavulluk Madrid gehri sokaklarında yapılan tahkimat yıkılıyor, Kral, Ahmet Zoo te en dostça gartlar içinde görüşmüştü. N
